Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

From the Economist Print Edition

လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထားရွိခဲ့ေသာ အေမရိကန္၏ မူ၀ါဒတြင္ အသံုးခ်ႏိုင္မည့္ အထူး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို လိုအပ္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ မူ၀ါဒအရ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ရက္စက္ေသာ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ ေ၀းရာသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။ ပိတ္ဆို႔မႈကို ေထာက္ခံသူမ်ားက ယင္းအစီအစဥ္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီ၍ ခ်မွတ္သင့္သည္ဟု ေျပာခဲ့ၾကသည္။ ေ၀ဖန္သူမ်ားကမူ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမွာ မွားယြင္းေၾကာင္းကို ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ ျပည္သူအမ်ား၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ အေျပာတစ္ျခား အလုပ္တစ္ျခား လုပ္တတ္သည့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ ခ်မ္းသာမႈမ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္၍ မေအာင္ျမင္ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရကလည္း သူ၏မူ၀ါဒကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီး လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုအပတ္အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈမွာ ဆယ္ႏွစ္အတြင္း ပထမအႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။

၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရး မူ၀ါဒ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စစ္အစိုးရအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအား လႊတ္ေပးရန္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ စတင္ရန္ ျဖစ္သည္။ ထုတ္ေဖာ္ရန္ မလိုဘဲ အမ်ားစု၏ ဆႏၵမွာ စစ္အစိုးရ ၿပိဳလဲသြားျခင္းကုိ ျမင္ေတြ႕လိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ စစ္အစိုးရ ၿပိဳလဲသြားျခင္းကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊  ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေသာ္လည္းေကာင္း မေတြ႕ခဲ့ရေပ။ ၂၀၀၇ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား အေရးတြင္ အစိုးရ၏ ရက္စက္စြာ ေျဖရွင္းပံုမွာ ၎တို႔  ပိုမို ခုိင္ၿမဲေနသည္ဟု ထင္ၾကရသည္။ ယခုမၾကာေသးမီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အေရးယူမႈကို  ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ၎တို႔ကို အသာစီး ရေနၿပီဟု သတ္မွတ္ေနၾကသည္။

ပထမဆံုး အေမရိကန္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ပံုစံအသစ္ကို ၿပီးခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာ ၂၉က နယူးေယာက္တြင္ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ထိုေန႔က လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Campbell သည္ ျမန္မာ၀န္ႀကီး ဦးေသာင္းကို နယူးေယာက္တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ျခင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ၏ စစ္အစိုးရႏွင့္ တိုက္ရိုက္စကားေျပာ ဆက္ဆံရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို စတင္ ျဖည့္ဆည္း ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

အမွန္အားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေရာ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး နည္းလမ္းမ်ားပါ ႀကိဳးစား ၾကည့္ၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ဂ်ပန္အပါအ၀င္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးႏွင့္ အျခားပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစား လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ကိစၥတြင္ ျမန္မာက ၎၏ သူတပါးႏိုင္ငံေရးရာ ကိစၥတြင္ မစြက္ဖက္ပဲ ဆက္ဆံေရးကို ေကာင္းစြာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ အေမရိကန္က အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကိုမူ ပယ္ဖ်က္မည္ မဟုတ္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ Campbell က ဆီးနိတ္ ေကာ္မတီသို႔ ဦးေသာင္းႏွင့္ ႏွစ္နာရီၾကာ ေတြ႕ဆံုအၿပီး တစ္ရက္ အၾကာတြင္ ေျပာၾကားရာမွ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ (Sanction) ကို ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒျဖင့္ အစားထိုးျခင္း မဟုတ္ဘဲ ပိတ္ဆို႔မႈအျပင္ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ေသာ မူ၀ါဒသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ထားပါသည္။ အေမရိကန္အေနျဖင့္ အခ်က္သံုးခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ပါက ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေျဖေလ်ာ့ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု  ေဖာ္ျပထားသည္။

ပထမအခ်က္၊ ေရတိုစီမံခ်က္အရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ သူမ၏ျပစ္ဒဏ္အတြက္ အယူခံ၀င္လ်က္ရွိရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးစနစ္မွာလည္း လြတ္လပ္မႈအတြက္ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိရာ၊ သူမသာ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါက ေကာင္းေသာလကၡဏာဟု ေကာက္ယူရမည္ ျဖစ္သည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ သီအိုရီအားျဖင့္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူမ၏ပါတီကို စစ္အစိုးရျပဳလုပ္ မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳရန္ျဖစ္သည္။ ဒီလုိျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေအာင္ျမင္စြာ ရၿပီဟု မဆိုလိုပါ။ တင္းၾကပ္ေသာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားႏွင့္ ျပဳလုပ္ေသာ လူထုဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ အတည္ျပဳ ခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ စစ္တပ္၏ အာဏာ သက္ေရာက္မႈက ရွိေနေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံေရးရာ ျငင္းခံု ေဆြးေႏြးမႈ၊ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိလာႏိုင္သည္။ လက္ရွိတြင္ အဆိုပါ အေနအထားမ်ိဳး လံုး၀မရွိပါ။

တတိယအခ်က္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ျမန္မာ၏ တပည့္မဟုတ္ဘဲ၊ တရားမ၀င္ ႏ်ဴကလီးယား အႏၱရာယ္ဆိုးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးေနသည့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ျဖစ္ေနျခင္းပင္တည္း။ ျမန္မာမွ အင္ဒိုနီးရွားကဲ့သို႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းႏိုင္ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားကဲ့သို႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္စုၿပံဳ၍ ပိုင္ဆုိင္လိုျခင္းက အရာရာကို တားဆီးလ်က္ရွိပါသည္။

ဆီနိတ္တာ Jim Webb သည္ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဆီးနိတ္ အေရွ႕ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး ဆပ္ေကာ္မတီတြင္ ျပဳလုပ္ေသာ အေမရိကန္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ မူ၀ါဒ၏ သက္ေရာက္မႈႏွင့္ အက်ိဳးဆက္မ်ားအား ၾကားနာပြဲတြင္ သဘာပတိ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။

အဆိုပါ ဆပ္ေကာ္မတီ၏ ဥကၠဌလည္းျဖစ္သူ Webb သည္ အေမရိကန္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ မူ၀ါဒ၏ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈကို အေသးစိတ္ အကဲျဖတ္ရန္ ကြန္ဂရက္တြင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

အဆုိပါ ၾကားနာမႈ (hearing) တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိစီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမိုင္းႏွင့္ ခ်ီ၍ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပည္တြင္း မၿငိမ္သက္မႈမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ားကို အေျခခံ၍  ျဖစ္ေပၚလာေသာ အခ်က္မ်ားကို ေသခ်ာစြာ သံုးသပ္သြားသည္။

ထို႔အျပင္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈပါ၀င္ေသာ အေမရိကန္၏ မူ၀ါဒကိုလည္း တန္ဖိုးျဖတ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုးတက္မႈ ရွိေအာင္ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ မည္သည့္က႑မွ ပါ၀င္သင့္သည္ ပါ၀င္ႏိုင္သည္ကိုလည္း ေဆြးေႏြးပါသည္။ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းပါ၀င္ေသာ ဦးတည္ခ်က္သစ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆြးေႏြးသြားသည္။

“ယခု ထက္ေရာက္လာေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔ ထားရွိရမည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအေပၚ မူ၀ါဒကို အက်ိဳးရွိေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ျဖစ္ေစေရးအတြက္ ၀ိုင္း၀န္း ရွာေဖြၾကရန္ ဆီးနိတ္ ေဆြးေႏြးပြဲ အသစ္အတြက္ အေကာင္းဖက္သို႔ ႐ႈျမင္ေသာ ကူညီပံ့ပုိးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကရန္” Webb က အဖြင့္အမွာစကား ေျပာရာတြင္ နိဂံုးခ်ဳပ္ ေျပာၾကားခဲ့ ပါသည္။ ဆီးနိတ္၏ ေဆြးေႏြးပြဲ အသစ္တြင္ အေမရိကန္၏ မူ၀ါဒ၏ အေၾကာင္း အရာမ်ားႏွင့္ ထိေရာက္မႈကို ျပန္လည္ စစ္ေဆးသြားမည္ ျဖစ္သည္ ဟု ရွင္းလင္းသြားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို အထီးက်န္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေစေရး မူ၀ါဒ ေနာက္ကြယ္မွ ရည္ရြယ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး တြန္းအားကိုမူ အသိအမွတ္ ျပဳရမည္ဟု မိမိ ယံုၾကည္ေၾကာင္း Webb က ေျပာပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ေ၀း၍ အထီးက်န္ေစေသာ္လည္း မိမိတို႔မွလြဲ၍ မည္သူမွ် မက်င့္သံုး ခဲ့ၾက၍ ထိေရာက္မႈမရွိခဲ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း ေပၚေရာက္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ အထ ေျမာက္သေလာဟု ေမးခြန္း ထုတ္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္က အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ အထီးက်န္ေစေရး မူ၀ါဒအားရပ္ဆိုင္၍ စစ္အစိုးရႏွင့္ တုိက္႐ိုက္ ဆက္ဆံ သြားမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ Webb က အေမရိကန္၏ မူ၀ါဒေျပာင္းလဲမႈမွာ အခ်ိန္ကိုက္လည္းျဖစ္၊ သင့္ေလ်ာ္မႈလည္းရွိပါေၾကာင္း ေထာက္ခံေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။

အဆိုပါ ၾကားနာပြဲသို႔ တက္ေရာက္ လာေသာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Kurt Campbell ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ျဖစ္ေစခ်င္ေသာ မိမိတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာေတာ့ အရင္အတိုင္းပဲျဖစ္ၿပီး၊ မူ၀ါဒ ျပန္လည္ သံုးသပ္ခ်က္အရ ထိုရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား တိုးတက္ျဖစ္ေပၚေစ ေရးအတြက္ နည္းလမ္းသစ္မ်ား လိုအပ္လွ်က္ရွိေၾကာင္း ျပသေနသည္ဟု ေျပာၾကားသြားပါသည္။

ေလ့လာသူမ်ားက ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး လုိအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေရး အတြက္ ပိုမိုလုပ္ ေဆာင္ရမည္ဟု ဆိုလိုပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ရန္ ပံုေဖာ္ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးသမားေနာက္ခံႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရပါလိမ့္မည္ဟု အႀကံျပဳၾကသည္။ အားလံုး သေဘာတူလိမ့္မည္ဟု ယူဆရေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ တိုင္းရင္းသား အေရး ပဋိပကၡမ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္း မျပဳဘဲ ေလွ်ာက္လွမ္းမည့္ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟူေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

ေဂ်ာ့ေတာင္းတကၠသိုလ္ အာရွေရးရာ ေလ့လာသူ ပါေမာကၡ David Steinberg က အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမွာ မူလ ရည္ရြယ္ခ်က္အားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အေကာင္းဘက္သို႔ ဦးတည္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာအစိုးရသည္ အေမရိကန္တို႔ ရည္ရြယ္ထားခဲ့ေသာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သမိုင္းပညာရွင္ ဦးသန္းျမင့္ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အဓၶမဆိုးေမြျဖစ္ေသာ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡႏွင့္ အထီးက်န္ျခင္းက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို သက္ဆိုးရွည္ေစၿပီး ပိုမို ခိုင္မာေစရန္ ျပဳလုပ္ေပး သလိုျဖစ္ေနသည္ဟု သံုးသပ္ ေဆြးေႏြးသြားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အရပ္သားအစိုးရ ေပၚထြက္လာေရးအတြက္ ေရွ႕ဆက္ ခရီးဆက္ႏိုင္မည့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလကို ျမင္ေတြ႕လိုလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ တည္ေဆာက္ ႏိုင္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းသို႔ ျပန္လည္ ေခၚေဆာင္ေရး အခ်က္မ်ား တိုးတက္ လာေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ၾကရမည္ဟု ဦးသန္းျမင့္ဦးက ေဆြးေႏြးပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈျပဳရာတြင္ ရည္ရြယ္သည့္ ဒီမိုကေရစီတိုးတက္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ဖိအားမျဖစ္ေစဘဲ ဆန္႔က်င္ဘက္အားျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကို အထူးသျဖင့္ အေနာက္ကမၻာႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေ၀းကြာသြားျခင္းဘက္သို႔သာ အားသန္ေစခဲ့သည္ဟု ဦးသန္းျမင့္ဦးက သံုးသပ္သြားပါသည္။

အင္ဒီယားနားတကၠသိုလ္ ဥပေဒပါေမာကၡ David Williams က အခ်ိဳ႕ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာမွာ ဒီမိုကေရစီကို ေဖာ္ေဆာင္လိုေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကဲ့သို႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီမလိုလားသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊတို႔၏ လြန္ဆြဲပြဲသာျဖစ္ ေၾကာင့္ ထင္ျမင္ေနၾကသည္ဟု ေဆြးေႏြးသြားပါသည္။ ၎က ဆက္လက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေနခဲ့လွ်င္လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား၏ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားအတြက္ အေျဖမရွိပါက ျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရဦးမည္ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္သြားပါသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ တနလၤာေန႔က Webb သည္ ကုလသမဂၢ Under Secretary General သံအမတ္ Joseph Verner Read ထံမွ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္ႏွင့္ နယူးေယာက္တြင္ ေတြ႕ဆံု ရာတြင္ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကားမႈကို လက္ခံရရွိခဲ့ပါသည္။ Webb က Read ၏ ဖိတ္ၾကားမႈအား အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း ေျပာၾကားပါသည္။ ယခုနယူးေယာက္တြင္ ေတြ႕ဆံုမႈျဖစ္ေၾကာင္း Webb က ေျပာပါသည္။ အိုဘားမားအစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚထားရွိသည့္ မူ၀ါဒအသစ္ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ လာမည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ကတိက၀တ္မ်ားသည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲလာမည့္ ဆက္ဆံေရးက႑သစ္အတြက္ ႀကီးမားေသာစြမ္းအားမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေရး အခ်က္ေပးသံမ်ားပင္ျဖစ္ေၾကာင္း Webb က ေဆြးေႏြးပါသည္။

ယခုၾကားနာပြဲတြင္ Webb က ၿပီးခဲ့သည့္လက ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ငါးႏိုင္ငံခရီးစဥ္အေၾကာင္းကိုလည္း တင္ျပခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ ခရီးစဥ္အတြင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ လာအုိ၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔မွ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လႊတ္ေပးၿပီး သူမအား 2010 ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ႏိုင္ေရး အတြက္ ျမန္မာအစိုးရအား ပူးတြဲေတာင္းဆုိေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ေသးသည္။

ယေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာက္ဆုံး ထြက္ေပၚေနေသာ သတင္းမ်ားကုိ ၾကည့္ရသည္မွာ မ်ားစြာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းလွသည္။ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔က သတင္းမ်ားအရ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ တပ္မေတာ္ အစုိးရ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္ႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စု ဆီနိတ္၏ အေရွ႕အာရွႏွင့္ ပစိ ဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ ဆပ္ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ မစၥတာဂ်င္၀က္ဘ္တုိ႔ ေတြ႕ဆုံၾကသည္။ အေမရိကန္ သမၼတ အုိဘားမား၏ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီသစ္ကုိ လက္ေတြ႕က်က် အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနသူ မစၥတာ ဂ်င္၀က္ဘ္က ယခုလုိ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိ သည္။

“အေမရိကန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီအသစ္ ထြက္ေပၚလာမႈနဲ႔ လာမယ့္ႏွစ္ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးမယ္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရက ကတိျပဳက၀တ္ ျပဳထားမႈကုိၾကည့္ရင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးဟာ အင္မတန္ အေရးပါလာၿပီး လႈပ္ရွားမႈရွိတဲ့ အေနအထားကုိ ေျပာင္းလဲေတာ့မယ္ ဆုိတာ ျပသေနသလုိပါပဲ”

အေမရိကန္အစုိးရက လာမည့္၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အသုံးခ်ၿပီး ျမန္မာ တပ္မေတာ္အစုိးရႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တစ္ရပ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ရန္ အာသီသ ရွိေနပါသည္။ မည္သုိ႔ဆုိေစ အမ်ားစုကေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ၾကာကာလ အတြင္း ပထမဆုံး အႀကိမ္ က်င္းပေပးမည့္ အဆုိပါေရြး ေကာက္ပြဲသည္ အတု အေယာင္မွ်သာ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္လ်က္ ရွိၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာ အစုိးရက အတုိက္ အခံ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုမ်ားကုိ ယခု ကတည္းကစၿပီး ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။ ဤသုိ႔ ေသာ အေျခအေနတြင္ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကတ္ကမ္းဘဲလ္က အေမရိကန္ အစုိးရ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ မူ၀ါဒ ေျပာင္းလဲေရး ကိစၥကို ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာေအာင္လုပ္ ေကာင္းမြန္ စြာ လုပ္ကုိင္ ႏုိင္ခဲ့သည္။ ဤကိစၥသည္ အမွန္စင္စစ္ ေခ်ာ့တစ္ခါ၊ ေျခာက္တစ္လွည့္ ပုံစံျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး လြန္စြာ ထူးျခားပါသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ အကယ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး အေနအထားမ်ား ေျပာင္းလဲမႈ မရွိပါက ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈမ်ားကုိ ဖယ္ရွားေပးမည္ မဟုတ္ဘဲ အနာဂတ္တြင္ အေျခ အေနမ်ား ဆုိးရြားလာပါက ေနာက္ထပ္ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူသည့္ မူ၀ါဒသစ္မ်ား ထပ္မံျပဳလုပ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည့္ သေဘာပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေမရိကန္ အက်ိဳးစီးပြားမွာ ရႈပ္ေထြးေနသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥသည္ အေမရိကန္အတြက္ အေရးႀကီးေသာ ကိစၥျဖစ္ႏုိင္သလုိ၊ အေရးမႀကီးေသာ ကိစၥလည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ အုိဘားမား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ လုပ္ကုိင္ေနမႈမ်ားကုိ မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ကမွ် အကဲျဖတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္ေနမႈမ်ားကုိ သေဘာထား တင္းမာစြာ ကုိင္တြယ္ရန္ ႏုိင္ငံတကာမွ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးစုံက အေမရိကန္ အစုိးရကုိ ဖိအားေပး ေနသည္ဟူ၍ နားလည္ထားၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥသည္ အေမရိကန္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဖိအားေပးႏုိင္ေသာ လက္နက္ တစ္ခုသဖြယ္ ျဖစ္ေနသည္ဟု ေျပာဆုိေန ၾကပါသည္။ အေနာက္ကမၻာ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိေသာ ဖုိးကပ္စ္ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ ရာတြင္ သူမမွာ ႏုိင္ငံေရးအတြက္ လႈပ္ရွားေနေသာ အရာတစ္ခု မဟုတ္ေပ။ ျမန္မာအစုိးရက ကာလၾကာရွည္စြာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ဖမ္းဆီးထားေသာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ဖယ္ က်ဥ္ခံထားရသလုိ ျဖစ္ေနၿပီး ျမန္မာလူထုအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈလည္း တျဖည္းျဖည္းခ်င္း က်ဆင္းေနသည္။ ျဖစ္ေနသည့္ အေနအထားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေရးကိစၥကုိ ဆက္ႏႊယ္ၿပီး ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈကုိ အေနာက္ကမၻာက ေျပာဆုိေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈတြင္ အမွန္တကယ္ ပါ၀င္လာႏုိင္လွ်င္ေသာ္လည္း လူႀကိဳက္မ်ား ေရပန္းစားမႈ၊ ပုဂၢိဳလ္ ေရးေက်ာ္ၾကားမႈ သက္သက္ျဖင့္ ျမန္မာျပည္သူလူထု အတြက္ အက်ိဳးထူး တစ္စုံတရာ ရွိလာႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။

အမွန္တကယ္ မဟာဗ်ဴဟာက်ေသာ ရႈေထာင့္မွ ၾကည့္မည္ဆုိပါက တရုတ္ႏွင့္ ျမန္မာႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးကုိ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးထက္ ပုိၿပီးအေလးေပး စဥ္းစားရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအစုိး ရသည္ အိမ္နီးခ်င္းႏွင့္ အာဆီယံႏုိင္ငံ တုိ႔၏ ဖိအားေပးမႈမွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ အရွိန္အ၀ါႏွင့္ ၾသဇာကုိ အသုံးခ်သည္။ ထုိမွ်မကေသး။ အေနာက္ကမၻာ၏ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈတုိ႔မွ ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ လည္း တရုတ္ႏုိင္ငံကုိသာ အသုံးခ်လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ သဘာ၀ သံယံဇာတမ်ား ကိစၥသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥမ်ားထက္ပင္ ပုိအေရးႀကီးေနသည္။ ျမန္မာအစုိးရသည္ ျဖစ္ႏုိင္ပါက အျခားေသာ မဟာ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံတစ္ခုခုႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္လိုသည့္ သေဘာမ်ိဳး ရွိသူျဖစ္ႏုိင္သည္။ သုိ႔မွသာ အင္အားႀကီး တရုတ္ႏုိင္ငံတစ္ခု တည္းအား အသုံးျပဳေနရသည့္ ကိစၥကုိ ေရွာင္ရွားႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဤအေျခအေနကုိ အုိဘားမား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က အခြင့္အေရး တစ္ရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ကာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္ပါ၀ါ အေပ်ာ့ကုိ က်င့္သုံးသြားရန္ ႀကိဳးပမ္းလာျခင္းျဖစ္သည္။ ဗီယက္နမ္၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအုိ၊ အင္ဒုိနီးရွား၊ ျမန္မာ စသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ မဟာဗ်ဴဟာက်က် ဆက္ဆံမႈျပဳရန္ ႀကိဳးပမ္းလာသည္။

အမွန္တြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ကုိ က်င့္သုံးေနျခင္းျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ တစ္ခုလုံးႏွင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔၏ ဆက္ဆံေရးသည္ သုညအႏုတ္ဂိမ္း(zero sumgame) ပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္သည္ကုိ ေကာင္းစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္လာသည္။ သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး ထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည္။ တစ္ဖက္ကၾကည့္လွ်င္လည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသသည္ ကမၻာႀကီးအတြက္ စားနပ္ရိကၡာ ႏွင့္ သံယံဇာတမ်ား ေပါႁကြယ္၀ရာ ေဒ သတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းအတြက္ အဓိကက်ေသာ အေနအထားတြင္ရွိသည္။ ဂ်ပန္ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ေလာင္စာဆီ တင္သြင္းမႈ၏ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အေ႐ွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသ၏ ေရလမ္းေၾကာင္းကုိ အမွီသဟဲျပဳ ေနရသည္။ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးပ ကတိအေနအထားအရ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသသုိ႔တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ၀င္ေရာက္မႈမွာ ပုိမုိ ႀကီးမားလာမည္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ ဤပြဲကုိ ၀င္မကစားပါက မည္သည့္ အခါမွအႏုိင္ရမည္ မဟုတ္ေပ။ သမိုင္းေၾကာင္းကုိ ျပန္ၾကည့္ပါက ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈ ျပဳလာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက အတြင္းစည္းက်က် ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ျပဳလုပ္ေနသလုိ ပုံစံမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ့သည္ကုိ္ ေတြ႕ရသည္။ ျမန္မာ တပ္မေတာ္ အစိုးရသည္ တရုတ္ႏုိင္ငံက တစ္စုံတရာ ေျပာလာပါက ဂ႐ုစုိက္ နားေထာင္ေလ့ ႐ွိသည္။ ဥပမာ- တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္႐ွိ ကုိးကန္႔ေဒသ ျပႆနာကုိ ၾကည့္လွ်င္ ေတြ႕ႏုိင္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္က ကိုးကန္႔ျပႆနာ အေပၚ စိတ္ဘ၀င္မက်ႏုိင္ေၾကာင္း ထုတ္ေျပာ လာေသာအခါ တပ္မေတာ္အစိုးရက ဖုန္က်ားရွင္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အုပ္စုကုိ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ ႏွိမ္းနင္းခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားေသာ သာဓကျဖစ္ပါသည္။ တရုတ္အစုိးရကုိ ျမန္မာ တပ္မေတာ္အစုိးရက ေတာင္းပန္မႈမ်ားပင္ ျပဳလုပ္္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ အေနာက္ ကမၻာအား မည္သည့္အခါက ဤသုိ႔ေသာ ေတာင္းပန္မႈမ်ိဳး ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးပါသနည္း။ အကယ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသာ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္မ်ိဳးထဲတြင္သို႔ အမွန္ တကယ္ ၀င္ေရာက္သြားပါက ပုိ၍အကဲဆတ္ေသာ အေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ လာရဖြယ္ ႐ွိသည္။

လက္ရွိ အေနအထားတြင္ အေျပာခံေနရသည့္ ကိစၥမွာျမန္မာ တပ္မေတာ္အစုိးရသည္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ားႏွင့္ ၫွဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈမ်ားကုိ ဆက္လက္ လုပ္ကုိင္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံသား ျမန္မာလူမ်ိဳး ကုိေက်ာ္ေဇာလြင္ ဆုိသူမွာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသုိ႔ ျပန္လာစဥ္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္၌ပင္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံရသည္။ ၎သည္ ျပည္တြင္းေရး မၿငိမ္မသက္မႈ ျဖစ္ေအာင္ ၀င္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ား အၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ ဟူေသာစြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံလုိက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ၏မိခင္ျဖစ္သူမွာ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ငါးႏွစ္ အျပစ္ေပးခံရၿပီး ညီမျဖစ္သူမွာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလအတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္သည့္ ဒီမုိက ေရစီ ဆႏၵျပပြဲ၌ ပါ၀င္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ အဆုိပါ ဆႏၵျပပြဲကုိ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ဟုေခၚဆုိၾကသည္။ ျမန္မာအစုိးရက ကုိေက်ာ္ေဇာလြင္ကုိ အဖ်က္ အေမွာက္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေျမေအာက္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိေသာ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ အဖြဲ႕ႏွင့္လည္း အဆက္အသြယ္မ်ား ျပဳလုပ္သည္ ဟုစြပ္စြဲထားသည္။ ကုိေက်ာ္ေဇာလြင္မွာ အေမ ရိကန္ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ေသာ္လည္း ရန္ကုန္ အေျခစုိက္ အေမရိကန္သံရုံး၏ အကူအညီ တစ္စုံတရာမ ရရွိေသးေပ။ ျမန္မာ အစုိးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားမွာ တျဖည္းျဖည္း ပုိမုိ ဆုိးရြား လာသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း အဆက္မျပတ္ ထြက္ေပၚလာသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေသာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည့္ amnesty international က ျမန္မာအစုိးရသည္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ နည္းလမ္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ၫွဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္လ်က္ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲ ထားသည္။

ဤၾကားထဲတြင္ ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏုိင္ငံအား ႏွိပ္ကြပ္ရန္ အာဆီယံကုိ တုိက္တြန္းသည္။ ဖမ္းဆီးထားေသာ အက်ဥ္းသားမ်ား အားလုံးကုိ ေစလႊတ္ေပးကာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေသာ ေရြး ေကာက္ပြဲ တစ္ရပ္ က်င္းပေပးေစလုိသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ တုိက္တြန္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ရယ္စရာေကာင္းသည့္အခ်က္ မွာ ကုလသမဂၢႏွင့္ အာဆီယံ၏ ဖိအားေပးမႈမ်ားေၾကာင့္လားေတာ့ မသိေပ၊ ျမန္မာအစုိးရက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မ်ားကုိ ဂုဏ္ယူ၀့ံၾကြားစြာ ေစလႊတ္ေပးသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၂၅ဦးမွ်သာ။ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားေသာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား စုစုေပါင္း၏ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ျဖစ္သည္။ ကုလအေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဘန္ကီမြန္းက “မွန္ကန္သည့္ ဦးတည္ခ်က္ေပၚသုိ႔ေရာက္မွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ပ်က္ ျပယ္ရသည္” ဟု သေဘာထားတင္းမာစြာ တုံ႔ျပန္သည္။

သမိုင္းေၾကာင္းကုိၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ႏုိ္င္ငံမ်ားဟူသည္ ျမန္မာတပ္မေတာ္အစုိးရကုိ ကန္႔ကြက္ ေ၀ဖန္ရန္ လြန္စြာ ၀န္ေလးတတ္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္တြင္ အာဆီယံအဖြဲ႕သည္ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံမ်ား အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာ တည္ၿမဲေရးအတြက္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ဒုိ္င္ယာေလာ့ခ္မ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ အႀကံေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ လည္းေကာင္း အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔မႈ ရွိႏုိင္ေရးအတြက္သာ ဖြဲ႕စည္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆုိပါက အာဆီယံသည္ ယေန႔ေခတ္ ဥေရာပသမဂၢ(အီးယူ)လုိ အဖြဲ႕ပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ၁၈ ႏွင့္ ၁၉ ရာစုမ်ားဆီက အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ျပင္းထန္ေသာ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ တူေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ အာဆီယံအေနျဖင့္ အထူး သတိျပဳရမည့္အခ်က္မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသဟူသည္ မတူညီေသာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာတရား၊ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး တုိ႔ရွိေသာ ေဒသတစ္ခုျဖစ္သည္ ဟူေသာအခ်က္ပင္။ ယခုအခ်ိန္တြင္လည္း အာဆီယံအေနျဖင့္ ျမန္မာ့အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရပ္တည္ခ်က္မ်ား ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲလာမည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ား မေတြ႔ရေသးေပ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ လႊတ္ေပးရန္သာ ေတာင္းဆုိထားသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထူးထူး ျခားျခား ေတာင္းဆုိထားသည့္ ပုံစံမ်ဳိးမဟုတ္ေပ။ ထုိင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေပးေရးအတြက္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ေတာင္းဆုိေသာ္လည္း ျပည္ တြင္းေရးကုိ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္လုိေသာေၾကာင့္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ ပ်က္ျပားသြားရသည္ ဟုဆုိ သည္။ ေနာက္ထပ္ ထူးျခားခ်က္တစ္ရပ္မွာ ကုိးကန္႔ျပသနာ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုး ရက ကုိးကန္႔ေဒသကုိ စစ္ေရးျဖင့္ ႏွိမ္နင္းမႈအား အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားက တစ္စုံတရာ ေ၀ဖန္ျခင္းမရွိေသးေပ။ သုိ႔ေသာ္ တရုတ္ႏုိင္ငံကမူ မိမိတုိ႔ နယ္ေျမတြင္း မတည္မၿငိမ္မႈမ်ား ကူးစက္လာမည္ကုိ စုိးရိမ္ ထိတ္လန္႔လ်က္ ရွိပါသည္။

ဥကၠဌႀကီး ေမာ္စီတုန္း၏ေျမးသည္ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ ရာထူးတိုးေတာ့ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ေန႔စဥ္သတင္းက အဂၤါေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေမာ္စီတုန္း၏ မ်ိဳးဆက္မ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေရးတြင္ အေရးပါေသာက႑တြင္ ပါ၀င္ျခင္း မရွိခဲ့ဘူး၍ ယခုသတင္းစာမွာ တ႐ုတ္ျပည္ရွိ အင္တာနက္၀က္ဒ္ဆိုဒ္မ်ားတြင္ ေကာလဟာလ တစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါသည္။
တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ကေလးမ်ားသည္ စီးပြားေရးတြင္ အေရးပါသည့္ ရာထူးမ်ားကို ရရွိထားၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံေရးရာထူးမ်ားကို ရရွိထားၾကသည္။
ေမာ္စီတုန္း ဒုတိယသား၏ သားျဖစ္သူ ေမာ္ဇင္ယု (Mao Xinyu) သည္ လက္ရွိတ႐ုတ္ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္၊ စစ္ေရးသိပၸံ အကယ္ဒမီ၏ စစ္သီအိုရီမ်ားႏွင့္ နည္းဗ်ဴဟာမ်ားေလ့လာေရး ဌာန၏ ဒုတိယဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သည္။ ၎၏လက္ရွိရာထူးမွာ၀ါရင့္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး (Senior Colonel) ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္သတင္းဌာနမ်ား၏ ေျပာဆိုခ်က္တြင္ ေမာ္ဇင္ယု စစ္တကၠသိုလ္တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာစဥ္ က သူ႔ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟုေခၚ၍ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ တ႐ုတ္ျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ မႈ အႏွစ္ (၆၀)ျပည့္ေန႔ အခမ္းအနားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း တိုင္းျပည္အေနျဖင့္ အရင္းရွင္စီးပြား ေရးစနစ္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေသာ လူမႈေရးစနစ္မ်ားကို လက္ခံက်င့္သံုးေနသည့္အတြက္ ေမာ္စီတုန္း အေပၚ ဂါရ၀တရားမ်ားထားရွိမႈ ေလ်ာ့နည္းလာၿပီျဖစ္သည္။ ပါတီတြင္းရွိသူတစ္ခ်ိဳ႕က “အနီေရာင္ ခရီးစဥ္” (Red Truisms) မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္၍ ယခင္ေတာ္လွန္ေရး ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေဒသမ်ားကိုသြားေရာက္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးၿပီး၊ ကြန္ျမဴနစ္သူရဲေကာင္းမ်ားႏွင့္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ဆိုင္ရာ႐ုပ္ရွင္မ်ား ႐ုိက္ကူးလက္မွတ္မ်ား အခမဲ့ေပးေ၀ကာ ယဥ္ေက်းမႈ ေျပာင္းလဲမႈအေပၚ တံု႔ျပန္ခဲ့သည္။
ေမာ္စီတုန္းမ်ိဳးဆက္အေပၚ အေလးထားမႈသည္လည္း လုပ္ေဆာင္မႈတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေမာ္စီတုန္း၏ အျခားေျမးမိန္းကေလး ကုန္ေဒါင္ေမ (Kong Dong Mei) မွလည္း အဘုိးျဖစ္သူကို မျမင္ဘူးလိုက္ေသာ္လည္း ကြန္ျမဴနစ္ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းသည့္ ကုမၸဏီႏွင့္ စာအုပ္ဆိုင္ လုပ္ငန္းျဖင့္ ေမာ္စီတုန္းကို အမွတ္တရျဖစ္ေစခဲ့သည္။