Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

BBC News, 29th May News

ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည့္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၀၀ နီးပါးသည္ အေ႐ွ႕ အလယ္ပိုင္းေဒသတြင္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ကင္းမဲ့ဇုန္ ျဖစ္လာေရး အတြက္ ဦးတည္ ေဆာင္႐ြက္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

ႏ်ဴကလီယာ ကင္းမဲ့ဇုန္ ထူေထာင္ေရး အတြက္ အီရန္ အပါအဝင္ အေ႐ွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ား တက္ေရာက္မည့္ ညီလာခံ တစ္ခု ၂၀၁၂ တြင္ က်င္းပရန္ နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢ အစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ေတာင္းဆိုလိုက္ၾကသည္။

တခဲနက္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည့္ သေဘာထား စာတမ္းတြင္ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး  စာခ်ဳပ္ကို အစၥေရးလည္း လက္မွတ္ထိုးသင့္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက အထက္ပါ သေဘာတူညီခ်က္ကို ေထာက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း အစၥေရးကို အစ ဆြဲထုတ္ျခင္းအတြက္ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္သည္ ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၂၀၁၂ စည္းေဝးပြဲသို႔ အစၥေရး တက္ေရာက္ေစရန္ စည္း႐ုံးျခင္းသည္ ေအာင္ျမင္ရန္ အလားအလာ မ႐ွိသည့္ ႀကိဳးပမ္းမႈသာ ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္က ေျပာၾကားလိုက္သည္။

အဆိုပါ သေဘာတူ စာတမ္းသည္ အလိမ္အညာသာ ျဖစ္သည္ ဟု ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစၥေရး အရာ႐ွိ တစ္ဦးက ေဝဖန္ တိုက္ခိုက္လိုက္သည္။

"အစၥေရးကိုပဲ ေခါင္းစဥ္ တပ္ေျပာတာကေတာ့ ဆိုးပါတယ္၊ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ပိုင္ထားတဲ့ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုေတာ့ ထည့္မေျပာဘဲ ၿငိမ္ေနၾကတယ္၊ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ပိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ အီရန္ဆိုရင္ အဆိုးဆံုးေပါ့ဗ်ာ '' ဟု အမည္မေဖာ္လိုသူ အစိုးရ အရာ႐ွိႀကီး တစ္ဦးက AFP သို႔ ေျပာၾကားလိုက္သည္။

အေရးႀကီးေသာ အဆင့္

ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားအတြက္ အလြန္အေရးပါသည့္ ႏ်ဴကလီယာ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ခိုင္ၿမဲေရး တစ္လၾကာ ညီလာခံ ေနာက္ဆံုးေန႔တြင္ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္ စာမ်က္ႏွာ ၂၈ မ်က္ႏွာပါ အၿပီးသတ္ ေၾကညာစာတမ္းကို အဖြဲ႕ဝင္ ၁၈၉ ႏိုင္ငံက သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ႏွင့္ အျခား အဖ်က္စြမ္းအင္ႀကီး လက္နက္မ်ား ကင္းလြတ္ဇုန္ ထူေထာင္ေရး အတြက္ သေဘာတူညီခ်က္ ရ႐ွိေအာင္ ၂၀၁၂ တြင္ အေ႐ွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားကို အစည္းအေဝး ေခၚရန္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အား ယခု ေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေတာင္းဆိုထားသည္။

အၿပီးသတ္ ေၾကညာစာတမ္းကို အတည္ျပဳ ၿပီးေနာက္  ဖိလစ္ပိုင္ ကိုယ္စားလွယ္ ညီလာခံ  သဘာပတိ Libran Cabactulan က "တစ္ကမာၻလံုးက မ်က္လံုးေတြ အားလံုး ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတယ္'' ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ၁၁၈ ႏိုင္ငံ၏ ဘက္မလိုက္ လႈပ္႐ွားမႈ အဖြဲ႕ ကိုယ္စား အီဂ်စ္မွ Maged Abedelaziz က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ႀကိဳဆိုလိုက္ၿပီး "ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္၏ ပန္းတိုင္ႏွင့္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား အမွန္တကယ္ ျဖစ္လာေစရန္ ဦးတည္သည့္ အေရးႀကီးေသာ ေျခလွမ္း တစ္ခု လွမ္းလိုက္ျခင္း'' ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေသာ သံတမန္မ်ားသည္ ေသာၾကာေန႔ အစည္းအေဝး ျပန္မစမီ ၾကာသပေတးေန႔ ညနက္ပိုင္း အထိေအာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ ဟု သိ႐ွိရသည္။

ခက္ခဲေသာ အရာ႐ွိ အနက္ တစ္ခုမွာ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္ေသာ အစၥေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေနၿပီး အဆိုပါ ႏုိင္ငံတြင္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္မ်ား ႐ွိသည္ဟု က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လက္ခံ ယံုၾကည္ထားၾကေသာ္လည္း အစၥေရး တို႔ကမူ ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု ဝန္မခံခဲ့ဖူးေပ။

အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အစၥေရး၏ မဟာမိတ္မ်ားသည္ ႏ်ဴကလီယာ ကင္းလြတ္ဇုန္ အဆိုျပဳခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာတူညီခ်က္ ရ႐ွိေအာင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ေဆာင္႐ြက္ၾကရလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

ေၾကညာထားျခင္း မ႐ွိသည့္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္တိုက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးရန္ မလိုလားသည့္ အစၥေရး ႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးရန္ အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားက ဆႏၵ႐ွိေနသည္ဟု သတင္းေထာက္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။

ကမာၻသိ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ပါဝါ ၅ ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ၎တို႔၏ လက္နက္မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းေရး အတြက္ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္း သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ရန္ အခ်ိန္ဇယား တစ္ခု သေဘာတူၾကေရးကို အီရန္က ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေတာင္းဆိုမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ေနာက္ဆံုး သေဘာထား ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ တိက်ေသာ အခ်ိန္ ဇယား မရ႐ွိခဲ့ေသာ္လည္း ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ပါဝါ ၅ ႏိုင္ငံက ၎တို႔၏ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ေလွ်ာ့ခ်ေရး ဦးတည္သည့္ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈမ်ားကို အ႐ွိန္ျမႇင့္ရန္ ကတိျပဳခဲ့ၾကၿပီး အဆိုပါ ကိစၥကို ၂၀၁၄ တြင္ ျပန္လည္ အစီရင္ခံၾကမည္ ျဖစ္သည္။

အီရန္ အေနျဖင့္လည္း လက္နက္ ထုတ္ရန္ ရည္႐ြယ္သည္ဟု အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ယံုၾကည္ထားသည့္ ၎၏ ႏ်ဴကလယာ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဖန္တလဲလဲ ေမးခြန္းမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ တီဟီရန္ ကမူ စြမ္းအင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျပည့္မီရန္ ရည္႐ြယ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ခုခံေျပာၾကားခဲ့သည္။

ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္သည့္ အီရန္က သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းမ်ား ေအာက္တြင္ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္မည္ဟု ဆိုသည္။

အီရန္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတို႔၏ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ားကို ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းမ်ား ထြက္ေပၚေရးတြင္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။

ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ လူသိမ်ားသည့္ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္၊ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ အစၥေရး တို႔သည္ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးထားေသာ ႏိုင္ငံမ်ား မဟုတ္ၾကပါ၊ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ပါ တစ္စံုတစ္ရာကို ၎ႏို္င္ငံမ်ားက လိုက္နာၾကမည္ မဟုတ္ပါ။

ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး ညီလာခံကို ၅ ႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ က်င္းပခဲ့ရာတြင္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ေနာက္ဆံုး ညီလာခံတြင္ တခဲနက္ သေဘာတူ ေၾကညာခ်က္ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မ႐ွိခဲ့ပါ။

--
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
 
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.

0 comments:

Post a Comment