Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

แ€šแ€ုႏွแ€…္แ€žแ€Š္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ แ€œူแ€ฅီးေแ€›၏ แ€žုံးแ€•ုံ แ€แ€…္แ€•ုံแ€แ€”္แ‚” แ€›ွိေแ€žာ แ€ုိแ€„္းแ€›แ€„္းแ€žား แ€œူแ€”แ€Š္းแ€…ုแ€™်ား แ€กแ€ြแ€€္ ေแ€•်ာ္แ€›ႊแ€„္ แ€်แ€™္းေျแ€™แ‚•แ€™ႈ แ€”แ€Š္းแ€•ါးแ€™แ€Š့္ ႏွแ€…္แ€แ€…္ႏွแ€…္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

Divine Comedy แ€Ÿူေแ€žာ แ€”ာแ€™แ€Š္ေแ€€်ာ္ แ€…ာแ€กုแ€•္แ€‘ဲแ€ြแ€„္ แ€…ာေแ€›းแ€žူ Dante Alighieri แ€€ ေแ€›ွแ‚•ျแ€–แ€…္ေแ€Ÿာ ေแ€—แ€’แ€„္ แ€†แ€›ာแ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€„แ€›ဲျแ€•แ€Š္ ေแ€กာแ€€္แ€•ုိแ€„္းแ€™ွ แ€กแ€”ိแ€™့္แ€†ုံး ေแ€œာแ€€แ€ြแ€„္ แ€กแ€œုแ€•္แ€œုแ€•္แ€›แ€”္ แ€ာแ€แ€”္ေแ€•းแ€ံแ€›แ€žူแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€‘ုแ€္ေแ€–ာ္ ေแ€›းแ€žားแ€ဲ့แ€žแ€Š္။

แ€€ံေแ€€ာแ€„္း ေแ€‘ာแ€€္แ€™แ€žแ€Š္ แ€Ÿုแ€•แ€„္ แ€†ုိแ€›แ€™แ€Š္။ แ€šแ€ုႏွแ€…္แ€ြแ€„္ แ€€်แ€„္းแ€•แ€›แ€”္ แ€…ီแ€…แ€ฅ္แ€‘ားแ€žแ€Š့္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲ แ€›แ€œแ€’္แ€™်ားแ€€ုိ ေแ€Ÿာแ€€ိแ€”္း แ€‘ုแ€္แ€›แ€”္ แ€™แ€Š္แ€žแ€Š့္ ေแ€—แ€’แ€„္แ€†แ€›ာ แ€แ€…္แ€ฅီး แ€แ€…္ေแ€šာแ€€္แ€™ွ แ€ာแ€แ€”္แ€šူแ€›แ€”္ แ€œုိแ€กแ€•္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္แ€žแ€œုိ แ€™แ€Š္แ€žူแ€™ွแ€œแ€Š္း แ€ြแ€€္แ€်แ€€္ แพแ€€แ€Š့္၍ แ€›แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။ แ‚แ€แแ€ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲ แ€›แ€œแ€’္ แ€กแ€ြแ€€္ ေแ€—แ€’แ€„္แ€†แ€›ာแ€™်ား၏ ေแ€Ÿာแ€€ိแ€”္းแ€™်ား แ€™แ€Š္แ€žုိแ‚”แ€•แ€„္ แ€›ွိแ€žแ€Š္ ျแ€–แ€…္ေแ€… ေแ€žแ€်ာแ€žแ€Š္แ€™ွာ แ€กแ€†ုုံးแ€…ြแ€”္ေแ€žာ แ€กာแ€ာแ€™ွာ แ€แ€•္แ€™ေแ€ာ္ แ€œแ€€္แ€‘ဲแ€ြแ€„္แ€žာ แ€†แ€€္แ€œแ€€္ แ€แ€Š္แ€›ွိေแ€”แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး แ€แ€•္แ€™ေแ€ာ္ ၏ แ€žေแ€˜ာแ€ူแ€Šီแ€™ႈ แ€™แ€•ါแ€แ€„္แ€˜ဲ แ€–ြဲแ‚•แ€…แ€Š္း แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္แ€•ုံ แ€กေျแ€แ€ံ แ€ฅแ€•ေแ€’แ€†ုိแ€„္แ€›ာ แ€กေျแ€•ာแ€„္းแ€กแ€œဲแ€™်ား ျแ€•ဳแ€œုแ€•္แ€›แ€”္แ€™ျแ€–แ€…္ႏုိแ€„္ေแ€•။

แ€…แ€…္แ€แ€•္แ€™ွ แ€กแ€›ာแ€›ွိ ေแ€Ÿာแ€„္းแ‚€แ€€ီးแ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€…แ€…္แ€šူแ€”ီေแ€–ာแ€„္း แ€แฝြแ€္แ€€ာ แ€กแ€›แ€•္แ€แ€္ျแ€–แ€„့္ ႏုိแ€„္แ€„ံေแ€›း ေแ€œာแ€€แ€‘ဲ แ€แ€„္ေแ€›ာแ€€္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး แ€กแ€™်ားแ€…ုแ€™ွာ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္ แ€แ€„္ေျแ€™ွာแ€€္ျแ€แ€„္း แ€ံแ€›แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။ แ€กแ€ုိแ€€္แ€กแ€ံแ€™်ား၏ แ€กแ€žံแ€™ွာ แ€‘ြแ€€္ေแ€•แšแ€œာแ€™แ€Š့္ แ€œႊแ€္ေแ€ာ္แ‚€แ€€ီး ႏွแ€…္แ€›แ€•္แ€ြแ€„္แ€žာ แพแ€€ားแ€›ေแ€•แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€žုိแ‚”ေแ€žာ္ แ€กแ€ုိแ€€္แ€กแ€ံแ€™်ား แ€กေแ€”ျแ€–แ€„့္ แ€€แ€”္แ‚”แ€žแ€္ แ€်ဳแ€•္ျแ€แ€š္แ€™ႈ แพแ€€ားแ€ြแ€„္แ€žာ แ€กแ€œုแ€•္แ€œုแ€•္แพแ€€แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€กแ€™်ိဳးแ€žားေแ€›းႏွแ€„့္ แ€†แ€€္แ€…แ€•္ေแ€žာ แ€กေแ€›းแ‚€แ€€ီးแ€€ိแ€…แฅแ€™်ားแ€€ုိ แ€…ိแ€”္ေแ€แšแ€™ႈ ျแ€•ဳႏုိแ€„္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။

แ€—ုိแ€œ္แ€်ဳแ€•္แ€™ွဴးแ‚€แ€€ီး แ€žแ€”္းေแ€›ႊ ေျแ€•ာแ€ဲ့แ€žแ€Š့္ แ€…แ€Š္းแ€€แ€™္း ျแ€•แ€Š့္แ€ေแ€žာ แ€’ီแ€™ုိแ€€ေแ€›แ€…ီแ€…แ€”แ€…္ แ€Ÿူแ€žแ€Š့္ แ€žေแ€˜ာแ€แ€›ားแ€™ွာ ေแ€›แ€ြแ€„္းแ€กแ€žแ€…္ แ€แ€…္แ€ြแ€„္းႏွแ€„့္ แ€†แ€„္แ€ူ ေแ€”ေแ€•แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€…แ€…္แ€แ€•္แ€Ÿူแ€žแ€Š္ ေแ€›แ€ြแ€„္းแ€กแ€žแ€…္แ€™ွ แ€‘ြแ€€္แ€›ွိแ€œာแ€™แ€Š့္ แ€›ႊံแ‚•ေแ€›แ€™်ားแ€€ုိ แ€™แพแ€€ာแ€แ€ แ€แ€„္ေแ€›ာแ€€္ แ€…แ€…္ေแ€•းแ€™แ€Š့္ ေแ€›แ€…แ€…္แ€แ€…္แ€ုแ€œုိ ျแ€–แ€…္ေแ€”แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။

ေแ€žแ€်ာแ€žแ€Š့္ แ€กแ€်แ€€္แ€แ€…္แ€ုแ€™ွာ แ€กแ€™်ိဳးแ€กแ€…ား แ€…ုံแ€œแ€„္ေแ€žာ แ€ုိแ€„္းแ€›แ€„္းแ€žား แ€œူแ€”แ€Š္းแ€…ုแ€™်ားแ€กေแ€”ျแ€–แ€„့္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲေแพแ€€ာแ€„့္ ေแ€•်ာ္แ€›ႊแ€„္ แ€်แ€™္းေျแ€™แ‚•แ€™ႈแ€™်ား แ€”แ€Š္းแ€žแ€‘แ€€္ แ€”แ€Š္းแ€•ါးแ€œာแ€•ါแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€ုိแ€„္းแ€›แ€„္းแ€žား แ€œူแ€”แ€Š္းแ€…ုแ€™်ား แ€‘ဲแ€™ွ แ€กแ€ြแ€„့္แ€กေแ€›း ေแ€ာแ€„္းแ€žူแ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€…แ€…္ေแ€ါแ€„္းေแ€†ာแ€„္ แ€™်ိဳးแ€†แ€€္ ႏွแ€…္แ€†แ€€္แ€…แ€œုံး แ€›ြံแ€›ွာ แ€™ုแ€”္းแ€ီးแ€ဲ့แ€žแ€Š့္ แ€–แ€€္แ€’แ€›แ€š္ แ€™ူแ€ါแ€’ แ€•ုံแ€…ံแ€กแ€်ိဳแ‚•ႏွแ€„့္ แ€€ုိแ€š္แ€•ုိแ€„္ แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္แ€ြแ€„့္ แ€Ÿူေแ€žာ แ€กေแ€›းแ€€ိแ€…แฅแ€ုိแ‚” แ€›แ€›ွိแ€›แ€”္ แ‚€แ€€ိဳးแ€•แ€™္း แ€›ွာေแ€–ြแ€ဲ့แฟแ€•ီး ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။ แ€…แ€…္แ€กแ€…ိုးแ€›แ€€ ေแ€›းแ€†ြဲแ€ဲ့ေแ€žာ แ€–ြဲแ‚•แ€…แ€Š္းแ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္แ€•ုံ แ€กေျแ€แ€ံ แ€ฅแ€•ေแ€’แ€™ွာ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္းแ€™ွ แ€šแ€ฅ္ေแ€€်းแ€™ႈแ€™်ားแ€€ို แ€€ာแ€€ြแ€š္ ေแ€•းแ€‘ားေแ€žာ္แ€œแ€Š္း แ€กแ€™ွแ€”္แ€แ€€แ€š္แ€ြแ€„္ แ€•แ€€แ€ိ แ€›ွိေแ€”ေแ€žာ แ€šแ€ฅ္ေแ€€်းแ€™ႈแ€™်ားႏွแ€„့္ แ€œိုแ€€္ေแ€œ်ာแ€Šီေแ€‘ြ แ€›ွိแ€™ႈ แ€”แ€Š္းแ€•ါးแ€žแ€Š္แ€€ုိ ေแ€ြแ‚•แ€›แ€•ါแ€žแ€Š္။

แ€šแ€ု ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲေแพแ€€ာแ€„့္ ျแ€•แ€Š္แ€ြแ€„္းแ€™ွ ေแ€žးแ€„แ€š္ေแ€žာ แ€กုแ€•္แ€…ုแ€€ေแ€œးแ€กแ€်ိဳแ‚• แ€†ုံးျแ€–แ€္แ€်แ€€္ แ€်แ€•ုိแ€„္แ€ြแ€„့္ แ€›ွိแ€™แ€Š့္ แ€กေแ€”แ€กแ€‘ားแ€™်ိဳး แ€›แ€›ွိแ€œာေแ€•แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€žုိแ‚”ေแ€žာ္ แ€กแ€™်ိဳးแ€žားေแ€›း แ€•ါแ€ါႏွแ€„့္ แ€•แ€္แ€žแ€€္ေแ€žာ แ€€ိแ€…แฅแ€™်ား แ€กแ€ြแ€€္ေแ€ာ့ แ€›ႏုိแ€„္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။

แ‚แ€แแ€ ျแ€•แ€Š့္ႏွแ€…္ แ€€ုแ€”္แ€†ုံးแ€်ိแ€”္แ€ြแ€„္ แ€แ€…္ႏွแ€…္แ€œုံး ျแ€–แ€…္ေแ€•แšแ€ဲ့แ€žแ€Š့္ ျแ€–แ€…္แ€›แ€•္แ€™်ားแ€กแ€ြแ€€္ แ€ုံแ‚•ျแ€•แ€”္แ€™ႈแ€™်ားแ€™ွာ ေแ€›ာေแ€‘ြးေแ€”แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။ แ€‘ုိ္ျแ€–แ€…္แ€›แ€•္แ€™်ားแ€กแ€ြแ€€္ ေแ€—แ€’แ€„္แ€†แ€›ာ แ€œုိแ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။ แ€‘ုိแ€กแ€်ိแ€”္ ေแ€›ာแ€€္แ€œွ်แ€„္ แ€กแ€…ုိးแ€›แ€€ ေแ€กာแ€„္ျแ€™แ€„္แ€™ႈ แ€›ွိေแพแ€€ာแ€„္း แ€™แ€œြဲแ€™ေแ€žြ แ€‘ုแ€္ေแ€–ာ္ ေแพแ€€แ€Šာแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ ျแ€™แ€”္แ€™ာ ျแ€•แ€Š္แ€žူแ€œူแ€‘ုแ€™ွာ แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္ေแ€›း แ€šႏၱแ€›ားแ€ြแ€„္ แ€™ိแ€™ိแ€ိုแ‚” แ€•ါแ€แ€„္ แ€•แ€္แ€žแ€€္ႏုိแ€„္แ€™ႈ แ€กแ€œြแ€”္แ€”แ€Š္းแ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€‘แ€„္แ€™ွแ€္ แพแ€€ေแ€•แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။

แ€กแ€်ိဳแ‚•ေแ€žာ แ€žူแ€™်ားแ€€ แ€‘ြแ€€္ေแ€•แšแ€œာแ€žแ€Š့္ แ€›แ€œแ€’္แ€žแ€Š္ ေแ€™ွ်ာ္แ€™ွแ€”္းแ€‘ားแ€žแ€Š္แ€‘แ€€္ แ€™်ားแ€…ြာ ေแ€œ်ာ့แ€”แ€Š္းေแ€”แ€žแ€Š္แ€Ÿု ေแ€…ာแ€’แ€€ แ€แ€€္แพแ€€แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€แ€€ာ၏ ေျแ€•ာေแ€”แ€€် แ€…แ€€ား ျแ€–แ€…္ေแ€žာ  แ€œြแ€္แ€œแ€•္แฟแ€•ီး แ€™ွ်แ€แ€™ႈ แ€›ွိแ€žแ€Š့္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲ" แ€Ÿူแ€žแ€Š့္ แ€กแ€žုံးแ€กႏႈแ€”္းแ€™ွာ ျแ€™แ€”္แ€™ာျแ€•แ€Š္แ€ြแ€„္ แ€™แ€›ွိေแ€žာေแพแ€€ာแ€„့္ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€แ€€ာ แ€กแ€žုိแ€„္းแ€กแ€ုိแ€„္းแ€€ေแ€ာ့ แ€…ိแ€္ေแ€€်แ€”แ€•္แ€™ႈแ€›แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။ แ€œแ€€္แ€žแ€„့္แ€ံแ€›แ€”္แ€œแ€Š္း แ€แ€€္แ€ဲေแ€”แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€กแ€်ိဳแ‚•ႏုိแ€„္แ€„ံแ€™်ားแ€€แ€™ူ ျแ€™แ€”္แ€™ာျแ€•แ€Š္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲแ€›แ€œแ€’္แ€€ုိ ေแ€แ€–แ€”္แ€›แ€”္แ€•แ€„္ แ€ြแ€”္แ‚•แ€†ုแ€္ ေแ€”แพแ€€แ€•ါแ€™แ€Š္။

แ€คแ€žိုแ‚” แ€†ုိแ€•ါแ€€ ေแ€—แ€’แ€„္แ€†แ€›ာแ€™်ားแ€กแ€ြแ€€္ แ€œုแ€•္แ€…แ€›ာแ€กแ€œုแ€•္แ€™ွာ แ€แ€…္แ€ုแ€แ€Š္းแ€žာ แ€€်แ€”္ေแ€ာ့แ€žแ€Š္။ แ€šแ€„္းแ€™ွာ แ€กျแ€ားแ€™แ€Ÿုแ€္။ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲ แ€€်แ€„္းแ€•ေแ€›းแ€กแ€ြแ€€္ แ€™แ€‚ၤแ€œာแ€กေแ€•ါแ€„္း แ€ေแ€Šာแ€„္းแ€™แ€Š့္ ေแ€”แ‚”แ€›แ€€္แ€€ုိ ေแ€›ြးေแ€•းแ€›แ€”္แ€žာျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။
David Steinberg ၏ Muddy Waters แ€€ုိ แ€†ီေแ€œ်ာ္ေแ€กာแ€„္ แ€˜ာแ€žာျแ€•แ€”္แ€•ါแ€žแ€Š္။

BBC News, 2nd January 2009

          แ€†ိုแ€™ာแ€œီ แ€•แ€„္แ€œแ€š္ แ€“ားျแ€•แ€™်ားแ€žแ€Š္ ေแ€กแ€’แ€„္ แ€•แ€„္แ€œแ€š္ေแ€€ြแ‚•แ€ြแ€„္ แ€“ာแ€ုแ€•แ€…แฅแ€Š္းแ€™်ား แ€แ€„္ေแ€†ာแ€„္แ€œာေแ€žာ แ€žေแ€˜ၤာแ€แ€…္แ€…แ€„္းแ€€ို ျแ€•แ€”္ေแ€•းแ€†ြဲแ€ဲ့แฟแ€•ီး แ€†ိုแ€™ာแ€œီแ€šာ ေแ€›ျแ€•แ€„္แ€ြแ€„္ แ€šแ€ု แ€žီแ€แ€„္းแ€•แ€္แ€กแ€ြแ€„္း แ€แ€ိแ€šေျแ€™ာแ€€္ แ€กแ€•ိုแ€„္แ€…ီးแ€™ႈ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€กိႏแตိแ€šႏိုแ€„္แ€„ံแ€žိုแ‚” แ€กแ€žြားแ€แ€›ီးแ€ြแ€„္ แ€กแ€•ိုแ€„္แ€…ီး แ€ံแ€›ေแ€žာ แ€กแ€„္แ€’ိုแ€”ီးแ€›ွားแ€•ိုแ€„္ แ€แ€”္แ€်ိแ€”္ ႏွแ€…္ေแ€žာแ€„္းแ€›ွိ แ€•แ€›ာႏိုแ€™ီ แ€žေแ€˜ၤာแ€™ွာ แ€šแ€ုแ€กแ€ါ แ€†ိုแ€™ာแ€œီแ€šာแ€žိုแ‚” แ€ฅီးแ€แ€Š္ แ€ုแ€္ေแ€™ာแ€„္းေแ€”แ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€•แ€„္แ€œแ€š္ ေแ€›ေแพแ€€ာแ€„္းแ€†ိုแ€„္แ€›ာ แ€กแ€›ာแ€›ွိแ€™်ားแ€€ ေျแ€•ာแพแ€€ားแ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€กแ€†ိုแ€•ါ แ€žေแ€˜ၤာแ€ြแ€„္ ေแ€›แ€šာแ€ฅ္ แ€กแ€™ႈแ€‘แ€™္း (แ‚แ„) แ€ฅီး แ€•ါแ€แ€„္แฟแ€•ီး แ€กแ€™်ားแ€…ုแ€™ွာ แ€กแ€„္แ€’ိုแ€”ီးแ€›ွား ႏုိแ€„္แ€„ံแ€žားแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။

          แฟแ€•ီးแ€ဲ့ေแ€žာ แ€แ€”แ€œၤာေแ€”แ‚”แ€€ แ€†ိုแ€™ာแ€œီ แ€•แ€„္แ€œแ€š္แ€“ားျแ€•แ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€กေแ€›ွแ‚•แ€กာแ€–แ€›ိแ€€ แ€€แ€™္းแ€œြแ€”္ แ€•แ€„္แ€œแ€š္ျแ€•แ€„္แ€ြแ€„္ แ€žေแ€˜ၤာႏွแ€…္แ€…ီးႏွแ€„့္ แ€žေแ€˜ၤာแ€žား (แ„แ…) แ€ฅီးแ€€ို ျแ€•แ€”္ေแ€•းแ€†ြဲ แ€ဲ့แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€šူေแ€€แ€กแ€œံ แ€œႊแ€„့္แ€‘ူแ€‘ားေแ€žာ แ€“ာแ€ုแ€•แ€…แฅแ€Š္းแ€แ€„္ แ€…ိแ€”္แ‚”แ€‚်ိแ€™္းแ€•แ€္ แ€žေแ€˜ၤာแ€žแ€Š္ แ€…แ€•ိแ€”္แ€™ွ แ€‘ိုแ€„္းႏိုแ€„္แ€„ံแ€žိုแ‚” แ€กแ€žြားแ€แ€›ီးแ€ြแ€„္ ေแ€กแ€’แ€„္ แ€•แ€„္แ€œแ€š္ေแ€€ြแ‚•၌ แ€กแ€•ိုแ€„္แ€…ီး แ€ံแ€›ျแ€แ€„္း ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။

          แ€žေแ€˜ၤာแ€žား (แแ‰) แ€ฅီး แ€•ါแ€แ€„္ေแ€žာ แ€•แ€”ားแ€™ား แ€กแ€œံแ€œႊแ€„့္ แ€‘ူแ€‘ားแ€žแ€Š့္ แ€‚แ€›ိ แ€€ုแ€”္แ€แ€„္แ€žေแ€˜ၤာ ေแ€”แ€—ီးแ€šแ€္แ€…္ แ€กแ€•ိုแ€œြแ€”္แ€€แ€™ူ ေแ€†แ€›ွဲแ€œ္แ€€แฝြแ€”္းแ€…ု ေျแ€™ာแ€€္แ€˜แ€€္แ€ြแ€„္ แ€กแ€•ိုแ€„္แ€…ီးแ€ံแ€›ျแ€แ€„္း ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€šแ€ု ေแ€”ာแ€€္แ€†ံုး ျแ€–แ€…္แ€›แ€•္แ€ြแ€„္ แ€…แ€€ၤာแ€•ူแ€กแ€œံ แ€œႊแ€„့္แ€‘ူแ€‘ားေแ€žာ แ€•แ€›ာႏိုแ€™ီ แ€žေแ€˜ၤာ แ€€แ€•แธแ€ိแ€”္แ€€ แ€™ိแ€™ိแ€ိုแ‚” แ€žေแ€˜ၤာ ျแ€•แ€”္ေแ€•းแ€†ြဲ แ€ံแ€›แฟแ€•ီး แ€žေแ€˜ၤာ แ€กแ€™ႈแ€‘แ€™္းแ€™်ား แ€กေျแ€แ€กေแ€” ေแ€€ာแ€„္းแ€™ြแ€”္แ€žแ€Š္แ€Ÿု ေแ€›แ€’ီแ€šိုျแ€–แ€„့္ แ€žแ€แ€„္းแ€•ိုแ‚”แ€ဲ့ေแพแ€€ာแ€„္း แ€กီးแ€šူ แ€•แ€„္แ€œแ€š္แ€“ားျแ€• ႏွိแ€™္แ€”แ€„္းေแ€›းแ€แ€•္แ€–ြဲแ‚• Navtor แ€€ ေျแ€•ာแพแ€€ားแ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€žေแ€˜ၤာ แ€กแ€™ႈแ€‘แ€™္းแ€™်ားแ€ြแ€„္ แ€กแ€„္แ€’ိုแ€”ီးแ€›ွား (แแ‡) แ€ฅီး၊ แ€แ‚ုแ€္ (แ…) แ€ฅီး၊ ႏိုแ€„္แ€‚်ီးแ€›ီแ€šား (แ) แ€ฅီးႏွแ€„့္ แ€—ီแ€šแ€€္แ€”แ€™္ (แ) แ€ฅီး แ€•ါแ€แ€„္แ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€žိแ€›ွိแ€›แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€†ိုแ€™ာแ€œီ แ€€แ€™္းแ€œြแ€”္แ€ြแ€„္ ျแ€–แ€…္แ€•ြားေแ€”แ€€် แ€•แ€„္แ€œแ€š္แ€“ားျแ€• แ€กแ€•ိုแ€„္แ€…ီးแ€™ႈแ€™်ားแ€€ို แ€ားแ€†ီး ႏွိแ€™္แ€”แ€„္းแ€›แ€”္ ႏိုแ€„္แ€„ံแ€แ€€ာ ေแ€›แ€แ€•္แ€–ြဲแ‚•แ€™်ားแ€€ แ‚€แ€€ိဳးแ€…ားေแ€”แพแ€€แ€†ဲ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

Irrawaddy Magazine,By Zarni, January - 2010

          แ€€แฝြႏု္แ€•္แ€žแ€Š္ ျแ€™แ€”္แ€™ာ แ€แ€…္แ€ฅီးแ€กေแ€”ျแ€–แ€„့္ แ€•ိုแ€™ို ေแ€€ာแ€„္းแ€™ြแ€”္ေแ€žာ၊ แ€•ိုแ€™ို၍ แ€œြแ€္แ€œแ€•္ေแ€žာ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံแ€กျแ€–แ€…္ ေแ€™ွ်ာ္แ€œแ€„့္แ€žแ€Š္။ ျแ€–แ€…္ေแ€…แ€်แ€„္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€ြဲျแ€แ€™္း แ€…ိแ€္ျแ€–ာ ေแ€œ့แ€œာแ€žူ แ€แ€…္แ€ฅီး แ€กေแ€”ျแ€–แ€„့္ ေျแ€•ာแ€›แ€™แ€Š္ แ€†ိုแ€œွ်แ€„္ แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္၏ แ€กแ€”ာแ€‚แ€္ႏွแ€„့္ แ€•แ€္แ€žแ€€္၍ แ€กေแ€€ာแ€„္း ျแ€™แ€„္แ€›แ€”္ แ€œแ€€္ေแ€ြแ‚• แ€™แ€Š္แ€žแ€Š့္ แ€œแ€€แกแ€ာแ€™ွ် ျแ€™แ€„္ေแ€ြแ‚•แ€›ျแ€แ€„္း แ€™แ€›ွိေแ€žးแ€Ÿု แ€†ိုแ€›แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          ျแ€™แ€„္แ€€ြแ€„္း แ€แ€…္แ€ုแ€œံုးแ€€ို แฟแ€ံဳแพแ€€แ€Š့္แ€›แ€œွ်แ€„္ ေแ€™ွ်ာ္แ€œแ€„့္แ€…แ€›ာ แ€˜ာแ€™ွ်แ€™แ€›ွိ ေแ€แ€ါးแ€œ်แ€€္ แ€›ွိแ€žแ€Š္แ€€ိုแ€žာ ေแ€ြแ‚•แ€›แ€•ါแ€™แ€Š္။ แ€กแ€်ဳိแ‚• แ€•แ€Šာแ€›ွแ€„္ แ€กแ€…ိแ€္แ€กแ€•ိုแ€„္းแ€™ွ ေျแ€•ာေแ€”แพแ€€ေแ€žာ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ြဲေแพแ€€ာแ€„့္ แ€•ိုแ€™ို ေแ€€ာแ€„္းแ€™ြแ€”္ေแ€žာ แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္แ€™ႈ แ€…แ€”แ€…္แ€กแ€› แ€กแ€›แ€•္แ€žား ႏိုแ€„္แ€„ံေแ€›း แ€•ါแ€แ€„္แ€œာแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€Ÿူေแ€žာ แ€กေแ€€ာแ€„္းျแ€™แ€„္แ€™ႈแ€€ို แ€€แฝြႏု္แ€•္ แ€žေแ€˜ာแ€™แ€ူေแ€•။

          แ€…แ€…္แ€แ€•္ แ€กแ€…ိုးแ€›၏ แ€–แ€€္แ€†แ€…္ แ€กေแ€ြးแ€กေแ€แšแ€™်ားႏွแ€„့္ แ€กျแ€™แ€…္แ€ြแ€š္ေแ€”ေแ€žာ ၎แ€ိုแ‚”၏ แ€กแ€–ြဲแ‚•แ€กแ€…แ€Š္းแ€™်ား ေแ€กာแ€€္แ€™ွ แ‚ုแ€”္းแ€‘ြแ€€္แ€›แ€”္ แ€œြแ€š္แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€™แ€‘แ€„္ေแ€•။ แ€…แ€…္แ€แ€•္ႏွแ€„့္ ၎၏ ေแ€ါแ€„္းေแ€†ာแ€„္แ€™ႈแ€žแ€Š္ แ€กแ€œแ€š္ေแ€แ€္แ€€ ေแ€•แšแ€‘ြแ€”္းแ€ဲ့ေแ€žာ ေျแ€™แ€šာแ€…แ€”แ€…္ แ€†แ€”္แ€†แ€”္ แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္แ€™ႈแ€™ွ แ€กျแ€™แ€္แ€™်ားแ€…ြာ แ€›แ€›ွိแ€™ႈေแพแ€€ာแ€„့္ แ€‘ုိแ€…แ€”แ€…္แ€€ို แ€€ာแ€€ြแ€š္ แ€‘ားแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး၊ ျแ€•แ€Š္แ€žူแ€œူแ€‘ု၏ แ€œိုแ€กแ€•္แ€်แ€€္แ€™်ား၊ แ€…ိုးแ€›ိแ€™္ แ€•ူแ€•แ€”္แ€™ႈแ€™်ားႏွแ€„့္ ေแ€™ွ်ာ္แ€™ွแ€”္းแ€™ႈ แ€™်ားแ€€ို แ€ုแ€”္แ‚”ျแ€•แ€”္แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။

          แ€แ€…္แ€်ိแ€”္แ€แ€Š္းแ€ြแ€„္ แ€…แ€…္แ€แ€•္แ€‘ဲแ€™ွ แ€ค แ€›แ€€္แ€…แ€€္ แพแ€€แ€™္းแพแ€€ဳแ€္ေแ€žာ ေแ€ါแ€„္းေแ€†ာแ€„္แ€™ႈแ€€ို แ€กံแ€ုแ€™แ€Š့္ แ€žူแ€›ဲေแ€€ာแ€„္း แ€™ေแ€•แšแ€ဲ့แ€œွ်แ€„္ แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္แ€ြแ€„္ แ€™ိแ€™ိแ€ိုแ‚” แ€်แ€™္းแ€žာေแ€กာแ€„္ แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္ แ€˜แ‚‘ာแ€€ို แ€žူแ€ိုးแ€ိုး แ€กျแ€™แ€္แ€‘ုแ€္แ€™ႈแ€™ွာ แ€กแ€…ိုးแ€›၏ แ€แ€›ားแ€แ€„္ แ€กแ€œုแ€•္แ€แ€…္แ€ု แ€žแ€–ြแ€š္ ျแ€–แ€…္แ€œာေแ€•แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။

          แ€กแ€€်ဳိးแ€†แ€€္แ€™ွာ แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္แ€…ီးแ€•ြားေแ€›းแ€žแ€Š္ แ€šိုแ€„္แ€”ဲแ‚”แ€”ဲแ‚” แ€กေျแ€แ€กေแ€” แ€ြแ€„္แ€žာ แ€›ွိေแ€”แ€†ဲ ျแ€–แ€…္แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။ แ€กားแ€”แ€Š္းแ€žူ แ€กေแ€•แšแ€™ွာ แ€กျแ€™แ€္แ€‘ုแ€္แ€žแ€Š့္ แ€กေျแ€แ€กေแ€”ေแพแ€€ာแ€„့္ ေแ€›แ€ိုแ€€ို แพแ€€แ€Š့္แฟแ€•ီး แ€€်แ€ฅ္းေျแ€™ာแ€„္းေแ€žာ แ€กျแ€™แ€„္ျแ€–แ€„့္ แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္แ€กေแ€•แšแ€™ွ แ€แ€”္แ€–ိုးแ€›ွိေแ€žာ แ€กแ€›ာแ€™ွแ€”္แ€žแ€™ွ် แ€‚ုแ€္ေแ€žြးแ€…ုแ€•္ แ€กျแ€™แ€္แ€‘ုแ€္แ€™ႈแ€™ွာ แ€†แ€€္แ€œแ€€္ แ€›ွိေแ€”แ€œိแ€™့္แ€ฅီးแ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး၊ ျแ€•แ€Š္แ€žူแ€œူแ€‘ုႏွแ€„့္ แ€œူแ‚”แ€กแ€–ြဲแ‚•แ€กแ€…แ€Š္း แ€กแ€ြแ€„္း แ€™แ€Š္แ€žแ€Š့္ แ€›แ€„္းႏွီး ျแ€™ႇဳแ€•္ႏွံแ€™ႈแ€€ိုแ€™ွ် ျแ€•แ€”္แ€œแ€Š္ ျแ€•ဳแ€œုแ€•္ ေแ€•းแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။

          แ€žแ€˜ာแ€ แ€“ာแ€္ေแ€„ြแ‚•แ€™်ားႏွแ€„့္ แ€กျแ€ား แ€žแ€˜ာแ€ แ€กแ€›แ€„္းแ€กျแ€™แ€…္แ€™်ားแ€™ွ ေแ€›ာแ€„္းแ€›ေแ€„ြแ€™်ားေแพแ€€ာแ€„့္ แ€—ိုแ€œ္แ€်ဳแ€•္แ€™်ား၏ แ€€ိုแ€š္แ€•ိုแ€„္ေแ€„ြแ€™်ား แ€ိုးแ€•ြား แ€œာแ€žแ€Š္ႏွแ€„့္แ€กแ€™ွ် แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္၏ แ€†แ€„္းแ€›ဲ แ€™ြဲေแ€แ€™ႈแ€€ေแ€ာ့ แ€กแ€›ွိแ€”္ျแ€™แ€„့္ ေแ€”แ€œိแ€™့္แ€ฅီးแ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ ျแ€•แ€Š္แ€žူแ€œူแ€‘ုแ€™ွာ แ€žแ€˜ာแ€ แ€žแ€šံแ€‡ာแ€ แ€€်ိแ€”္แ€…ာ แ€™ိေแ€”แฟแ€•ီး၊ แ€กแ€…ိုးแ€›၏ แ€•แ€္แ€แ€”္းแ€€်แ€„္ แ€†ိုแ€„္แ€›ာ แ€…ီแ€™ံแ€แ€”္แ‚”แ€ြဲแ€™ႈ แ€กแ€™ွားแ€™်ားေแพแ€€ာแ€„့္ ျแ€•แ€Š္แ€žူแ€œူแ€‘ုแ€™ွာ แ‚€แ€€ီးแ€…ြာေแ€žာ ေแ€•းแ€†แ€•္แ€™ႈแ€™်ားแ€€ို ေแ€•းแ€†แ€•္ေแ€”แ€›แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€•แ€Šာေแ€›း၊ แ€œူแ€‘ု แ€€်แ€”္းแ€™ာေแ€›းႏွแ€„့္ แ€œူแ€™ႈ แ€–ူแ€œံုေแ€›း แ€…แ€”แ€…္แ€™်ားแ€™ွာ แ€•ံုแ€™ွแ€”္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€ာ့แ€˜ဲ၊ แ€กေแ€›แ€กแ€ြแ€€္แ€™်ား แ€ိုးแ€်ဲแ‚•ေแ€”แฟแ€•ီး၊ แ€…แ€…္แ€แ€•္แ€™ွာေแ€›ာ၊ แ€กแ€›แ€•္แ€–แ€€္แ€™ွာแ€•ါ แ€œူแ‚”แ€…ြแ€™္းแ€กား แ€กแ€›แ€„္းแ€กျแ€™แ€…္ แ€กแ€›แ€Š္แ€กေแ€žြးแ€™ွာ แ€€်แ€†แ€„္းေแ€”แ€™ႈแ€™ွာ แ€กแ€›ွိแ€”္ေแ€€ာแ€„္းแ€œ်แ€€္ แ€›ွိေแ€”ေแ€•แ€žแ€Š္။

          แ€‘ိုแ‚”ေแพแ€€ာแ€„့္ ျแ€™แ€”္แ€™ာ แ€กแ€™်ားแ€…ုแ€žแ€Š္ ေแ€›แพแ€€แ€Š္แ€›ာ ျแ€™แ€€္ႏုแ€›ာ ေျแ€•ာแ€„္းေแ€›ႊแ‚•แพแ€€แ€›แฟแ€•ီး แ€›แ€›ာ แ€œုแ€•္แ€กား แ€›แ€„္းแฟแ€•ီး แ€กแ€žแ€€္แ€›ွแ€„္แพแ€€แ€›แ€žแ€Š္။ ေแ€’แ€žแ€ြแ€„္းแ€ြแ€„္ ေแ‚ႊแ‚•ေျแ€•ာแ€„္း แ€œုแ€•္แ€žား แ€žแ€”္းแ€်ီ แ€›ွိแฟแ€•ီး ျแ€•แ€Š္แ€ြแ€„္းแ€ြแ€„္ แ€„ါးแ€žိแ€”္းแ€แ€”္แ‚” แ€œူแ€™်ား ေแ€›ႊแ‚•ေျแ€•ာแ€„္း แ€ံေแ€”แ€›แ€€ာ ႏိုแ€„္แ€„ံျแ€ား แ€ိုแ€„္းျแ€•แ€Š္แ€™်ားแ€ြแ€„္ แ€™ွแ€္แ€•ံုแ€แ€„္แ€‘ားေแ€žာ แ€’ုแ€€แกแ€žแ€Š္ แ€แ€…္แ€žိแ€”္းแ€ြဲ แ€›ွိแ€•ါแ€žแ€Š္။ ျแ€™แ€”္แ€™ာျแ€•แ€Š္แ€€ေแ€ာ့ แ€€แ€™ာแปေแ€•แšแ€™ွ แ€„แ€›ဲแ€แ€”္း แ€แ€…္แ€ုแ€กျแ€–แ€…္ แ€แ€Š္แ€›ွိေแ€”แ€†ဲ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€แ€…္แ€်ိแ€”္แ€แ€Š္းแ€ြแ€„္ แ€”แ€š္แ€…แ€•္ ေแ€’แ€žแ€™်ားแ€ြแ€„္ แ€กแ€•แ€…္แ€กแ€แ€္ แ€›แ€•္แ€…ဲแ€™ႈแ€™်ား แ€•်แ€€္แ€…ီးေแ€ာ့แ€™แ€Š့္ แ€กေျแ€แ€กေแ€” ျแ€–แ€…္ေแ€”แฟแ€•ီး၊ ျแ€•แ€Š္แ€ြแ€„္းแ€™ွာေแ€›ာ၊ ေแ€’แ€žแ€ြแ€„္းแ€™ွာแ€•ါ แ€™แ€แ€Š္แฟแ€„ိแ€™္แ€™ႈแ€™်ား แ€ိုးแ€•ြား แ€œာေแ€ာ့แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€œူแ€žားแ€်แ€„္း แ€…ာแ€”ာ ေแ€‘ာแ€€္แ€‘ားแ€™ႈ แ€œုแ€•္แ€„แ€”္း၊ แ€œူแ‚”แ€กแ€ြแ€„့္แ€กေแ€›း แ€™ာแ€–ီးแ€šားแ€™်ား၊ แ€–ြแ‚”ံแฟแ€–ိဳး แ€ိုးแ€แ€€္ေแ€›း แ€•แ€Šာแ€›ွแ€„္แ€™်ား၊ แ€žแ€แ€„္းแ€…ာ แ€†แ€›ာแ€™်ားႏွแ€„့္ แ€กေแ€ြแ‚•แ€กแ‚€แ€€ံဳ แ€™แ€›ွိေแ€žးေแ€žာ แ€žံแ€แ€™แ€”္แ€™်ားแ€กแ€ြแ€€္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံแ€žแ€Š္ ေแ€„ြแ€›ွာแ€œိုแ‚” ေแ€€ာแ€„္းေแ€žာ แ€กแ€œုแ€•္แ€™်ား แ€›ႏိုแ€„္ေแ€žာ แ€กแ€ြแ€„့္แ€กแ€œแ€™္း แ€แ€…္แ€ု ျแ€–แ€…္ေแ€”แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€€แ€™ာแปေแ€•แšแ€™ွ แ€กျแ€™แ€္แ€‘ုแ€္ แ€…ားေแ€žာแ€€္ แ€แ€္แ€žူแ€™်ားႏွแ€„့္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံ၏ แ€กိแ€™္แ€”ီးแ€်แ€„္းแ€™်ားแ€žแ€Š္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္ แ€‚ိုแ€္းแ€–ြဲแ‚•၍ แ€กျแ€™แ€္แ€‘ုแ€္ ေแ€”แ€žแ€Š္แ€€ို แ€€แ€™ာแปแ‚€แ€€ီးแ€€ แ€แ€„္ေแ€›ာแ€€္ แ€…ြแ€€္แ€–แ€€္ျแ€แ€„္း แ€™แ€›ွိแ€˜ဲ ေแ€…ာแ€„့္แพแ€€แ€Š့္ေแ€”แฟแ€™ဲ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€แ€„္ေแ€›ာแ€€္ แ€…ြแ€€္แ€–แ€€္ျแ€แ€„္း แ€™ျแ€•ဳแ€›ျแ€แ€„္းแ€™ွာ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံแ€žแ€Š္ แ€กေแ€”ာแ€€္ႏိုแ€„္แ€„ံ แ€•ါแ€ါแ€™်ားแ€กแ€ြแ€€္ แ€ฅီးแ€…ားေแ€•းแ€›แ€™แ€Š့္ แ€กေแ€›းแ€€ိแ€…แฅแ€ြแ€„္ แ€™แ€›ွိေแ€žာေแพแ€€ာแ€„့္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး၊ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္ แ€…แ€”แ€…္แ€แ€€် ေျแ€•ာแ€„္းแ€œဲแ€™ႈแ€™်ား แ€กแ€ိုแ€„္แ€กแ€™ာ ျแ€•ဳแ€œုแ€•္ႏိုแ€„္ျแ€แ€„္း แ€™แ€›ွိแ€™แ€်แ€„္း၊ ေแ€œแ€žံ แ€•แ€…္แ‚ံုแ€žာ แ€…ိုးแ€›ိแ€™္แ€™ႈแ€€ို ျแ€•แ€ž แพแ€€แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          ျแ€™แ€”္แ€™ာႏိုแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္ แ€กแ€…ိုးแ€› แ€†แ€”္แ‚”แ€€်แ€„္แ€žူแ€™်ားေแ€›ာ แ€žာแ€™แ€”္ ျแ€•แ€Š္แ€žူแ€™်ားแ€žแ€Š္ ေျแ€•ာแ€„္းแ€œဲแ€™ႈ แ€กแ€ြแ€€္ ၎แ€ိုแ‚”၏ แ‚ုแ€”္းแ€€แ€”္ แ€œႈแ€•္แ€›ွားแ€™ႈแ€™်ားแ€€ို แ€œแ€€္ေแ€œွ်ာ့ แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ေแ€ာ့ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။

          ျแ€™แ€”္แ€™ာแ€œူแ€™်ဳိးแ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€—ုแ€’แถแ€˜ာแ€žာแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š့္แ€กေแ€œ်ာแ€€္ แ€™แฟแ€™ဲျแ€แ€„္း แ€แ€›ားแ€€ို แ€šံုแพแ€€แ€Š္แ€žแ€Š္ ျแ€–แ€…္၍ แ€…แ€…္แ€แ€•္၏ แ€กာแ€ာ แ€†ုแ€•္แ€€ိုแ€„္แ€‘ားแ€™ႈแ€€ိုแ€œแ€Š္း แ€แ€Š္แฟแ€™ဲแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္แ€Ÿု แ€šံုแพแ€€แ€Š္แพแ€€แ€•ါแ€žแ€Š္။

Irrawaddy news, By Wai Moe, 30th December 2009

          แ€€แ€™แปာေแ€•แšแ€ြแ€„္ แ€œူแ€™ႈေแ€›း แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€•ြားแ€›แ€”္ แ€กแ€œားแ€กแ€œာ แ€™်ားေแ€žာ แ‚แ‚ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€œแ€Š္း แ€•ါแ€แ€„္แ€žแ€Š္แ€Ÿု แพแ€žแ€‡ာ แ€กแ‚ွိแ€”္แ€กแ€ါ แ‚ွိေแ€žာ แ€™แ€‚ၢแ€‡แ€„္း The Economist แ€€ แ€†ုိแ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€แ€”แ€œၤာေแ€”แ‚”แ€€ แ€‘ုแ€္ေแ€แ€žแ€Š့္ แ€šူေแ€€ แ€กေျแ€แ€…ုိแ€€္ แ€™แ€‚ၢแ€‡แ€„္းแ€ြแ€„္ ေแ€–ာ္ျแ€•แ€‘ားေแ€žာ "Global Tinder Box"แ€Ÿု แ€กแ€™แ€Š္ ေแ€•းแ€‘ားေแ€žာ แ€‡แ€šားแ€ြแ€„္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ แ€กแ€•ါแ€กแ€แ€„္ แ‚แ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€žแ€Š္ แ‚แ€แแ€ แ€ြแ€„္ แ€œူแ€™ႈေแ€›း แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€•ြားแ€›แ€”္ "แ€กแ€œြแ€”္แ‚”แ€กแ€œြแ€”္" แ€กแ€œားแ€กแ€œာ แ€™်ား၍ ၎၏ ေแ€”ာแ€€္ แ€กแ€œားแ€กแ€œာ แ€™်ားေแ€žာ แ€กแ€†แ€„့္แ€ြแ€„္ แ…แ‚ ႏုိแ€„္แ€„ံ แ€›ွိေแ€”แฟแ€•ီး แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈ ျแ€–แ€…္แ€•ြားแ€›แ€”္ แ€กแ€œားแ€กแ€œာ แ€”แ€Š္းေแ€žာ ႏိုแ€„္แ€„ံแ€™ွာ แƒแ‡ ႏိုแ€„္แ€„ံแ€žာ แ€›ွိแ€•ါแ€žแ€Š္แ€Ÿု ေแ€–ာ္ျแ€•แ€‘ားแ€žแ€Š္။

          แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈ ျแ€–แ€…္แ€•ြားแ€›แ€”္ แ€กแ€œြแ€”္แ‚”แ€กแ€œြแ€”္ แ€กแ€œားแ€กแ€œာ แ€™်ားေแ€žာ แ€…ာแ€›แ€„္းแ€ြแ€„္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ ႏွแ€„့္แ€กแ€ူ แ€กိแ€™္แ€”ီးแ€်แ€„္း แ€˜แ€‚ၤแ€œားေแ€’့แ€›ွ္แ€œแ€Š္း แ€•ါแ€แ€„္แฟแ€•ီး แ€กแ€€်แ€•္แ€กแ€แ€Š္း ျแ€•ႆแ€”ာแ€™်ားေแพแ€€ာแ€„့္ แ€šုိแ€šြแ€„္းေแ€”แ€žแ€Š့္ ေแ€ာแ€„္แ€กာแ€›ွ၊ แ€กေแ€›ွแ‚• แ€กแ€œแ€š္แ€•ိုแ€„္းႏွแ€„့္ แ€กာแ€–แ€›ိแ€€ แ€†ာแ€Ÿာแ€› ႏုိแ€„္แ€„ံแ€™်ားႏွแ€„့္ แ€กာแ€–แ€‚แ€”္ แ€”แ€…แฅแ€แ€”္၊ แ€กီแ€›แ€္ แ€€ဲ့แ€žုိแ‚” ေแ€žာ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€™်ားแ€œแ€Š္း แ€•ါแ€แ€„္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€‘ုိแ€„္းႏုိแ€„္แ€„ံ၊ แ€€ေแ€™แปာแ€’ီးแ€šားႏွแ€„့္ แ€แ‚ုแ€္ႏုိแ€„္แ€„ံแ€ုိแ‚”แ€™ွာ แ€™ူ แ‚แ€แแ€ แ€ြแ€„္ แ€œူแ€™ႈေแ€›း แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈ แ€กแ€œား แ€กแ€œာ แ€™်ားေแ€žာ แ…แ‚ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္ แ€•ါแ€แ€„္ေแ€”แ€•ါแ€žแ€Š္။

          ၎แ€™แ€‚ၢแ€‡แ€„္း၏ แ€กแ€†ုိแ€กแ€› แ‚แ€แ€แˆ แ€ုႏွแ€…္แ€€แ€‘แ€€္ แ€กแ€œုแ€•္แ€œแ€€္แ€™ဲ့ แ€ฅီးေแ€› แ€žแ€”္း แ†แ€ แ€ုိးแ€•ြားแ€œာแ€™แ€Š္ แ€€ုိ ေแ€ြแ‚•ျแ€™แ€„္แ€›แ€–ြแ€š္ แ€›ွိแฟแ€•ီး แ€แ€…္แ€›แ€€္แ€œွ်แ€„္ แ‚ ေแ€’แšแ€œာแ€‘แ€€္ แ€”แ€Š္းေแ€žာ แ€แ€„္ေแ€„ြျแ€–แ€„့္ ေแ€”แ€‘ုိแ€„္แ€›ေแ€žာ แ€กแ€œုแ€•္ แ€žแ€™ား แ€žแ€”္း แ‚แ€แ€ แ€แ€”္แ‚” แ€›ွိแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္แ€Ÿု แ€žိแ€›แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€žแ€˜ာแ€ แ€›แ€„္းျแ€™แ€…္แ€™်ား ႂแ€€ြแ€š္แ€ေแ€žာ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ၏ แ€–ြံแ‚•แฟแ€–ိဳး แ€ုိးแ€แ€€္แ€™ႈႏႈแ€”္းแ€™ွာ แ€€แ€™แปာေแ€•แšแ€ြแ€„္ แ€กแ€†ုိးแ€ါးแ€†ံုး ႏုိแ€„္แ€„ံแ€™်ား၌ แ€•ါแ€แ€„္ေแ€”แ€•ါแ€žแ€Š္။ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€›ွိ แ€œူแ€กแ€™်ားแ€…ုแ€žแ€Š္ แ€แ€…္แ€›แ€€္แ€œွ်แ€„္ แ ေแ€’แšแ€œာแ€‘แ€€္ แ€”แ€Š္းေแ€žာ แ€แ€„္ေแ€„ြျแ€–แ€„့္ แ€›ွแ€„္แ€žแ€”္ေแ€”แ€›แ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€€ုแ€œแ€žแ€™แ€‚ၢ แ€–ြံแ‚•แฟแ€–ိဳးေแ€›း แ€กแ€…ီแ€กแ€…แ€ฅ္ (UNDP) แ€€ แ€žแ€ိေแ€•း แ€‘ားแ€•ါแ€žแ€Š္။ แฟแ€™ိဳแ‚•แ‚€แ€€ီးแ€™်ား၏ แ€†แ€„္ေျแ€แ€–ံုးေแ€’แ€ž แ€™်ားแ€ြแ€„္ ေแ€”แ€‘ိုแ€„္แ€žူ แ€œူแ€™်ားแ€…ုแ€™ွာ แ€แ€…္แ€›แ€€္แ€œုแ€•္ แ€แ€…္แ€›แ€€္แ€…ား แ€˜แ€ျแ€–แ€„့္ แ€›ွแ€„္แ€žแ€”္ ေแ€”แพแ€€แ€›แ€žแ€Š္แ€Ÿု ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ แ€™ွ NGO แ€กแ€œုแ€•္แ€žแ€™ားแ€™်ားแ€€ ေျแ€•ာแพแ€€ားแ€ဲ့แฟแ€•ီး แ€†แ€„္းแ€›ဲ ႏြแ€™္းแ€•ါးแ€™ႈ แ€‘แ€€္แ€•แ€„္ แ€•ုိ၍ แ€†แ€„္းแ€›ဲแ€ြแ€„္း แ€”แ€€္ေแ€”ေแ€žာ ျแ€•แ€Š္แ€žူ แ€กแ€™်ားแ€…ုแ€™ွာ แ€กာแ€Ÿာแ€› แ€်ဳိแ‚•แ€ဲ့แ€™ႈแ€€ုိแ€•ါ แ€ံแ€…ား ေแ€”แพแ€€แ€›แ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€†ုိแ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€žုိแ‚”แ€›ာแ€ြแ€„္ แ€†แ€„္းแ€›ဲ ႏြแ€™္းแ€•ါးแ€™ႈ แ€แ€…္แ€ုแ€แ€Š္းျแ€–แ€„့္ แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈแ€™်ား แ€™ျแ€–แ€…္แ€•ြားႏုိแ€„္แ€•ါ။ แ€œူแ€แ€”္းแ€…ားแ€™်ား แ€กแพแ€€ား แ€แ€„္ေแ€„ြ แ€€ြာแ€Ÿแ€™ႈ แ€กแ€œြแ€”္ แ‚€แ€€ီးแ€™ားแ€œာျแ€แ€„္း၊ แ€Šံ့แ€–်แ€„္းေแ€žာ แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္ေแ€›း၊ แ€œူแ€™ႈေแ€›း ေแ€‘ာแ€€္แ€•ံ့แ€™ႈแ€กား แ€”แ€Š္းျแ€แ€„္းႏွแ€„့္ แ€ုိแ€„္းแ€›แ€„္းแ€žား แ€œူแ€™်ဳိးแ€™်ား แ€กေแ€›း แ€แ€„္းแ€™ာแ€™ႈแ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€™แฟแ€„ိแ€™္แ€žแ€€္แ€™ႈแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€•ြား แ€œာေแ€…แ€›แ€”္ ေแ€•ါแ€„္းแ€†ံုแ€œာေแ€žာ แ€กေแพแ€€ာแ€„္းแ€กแ€›แ€„္းแ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္แ€Ÿု "The Economist" แ€€ แ€†ုိแ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€€แ€™แปာေแ€•แšแ€›ွိ แ€กแ€†ုိးแ€ါးแ€†ံုး แ€กแ€€်แ€„့္แ€•်แ€€္ ျแ€แ€…ားေแ€žာ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€™်ားแ€ြแ€„္ แ€™แ€„္းแ€™ဲ့ แ€ုိแ€„္းျแ€•แ€Š္ แ€†ုိแ€™ာแ€œီแ€šာ ႏွแ€„့္ แ€…แ€…္แ€•ဲြေแพแ€€ာแ€„့္ ေแพแ€€แ€™ြေแ€”ေแ€žာ แ€กာแ€–แ€‚แ€”္ แ€”แ€…แฅแ€แ€”္แ€ုိแ‚” แฟแ€•ီးแ€œွ်แ€„္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€€ แ€แ€ိแ€š ေแ€”แ€›ာแ€ြแ€„္ แ€›ွိေแ€”แ€žแ€Š့္ แ€€แ€œแ€„္แ€กေျแ€แ€…ုိแ€€္ Transparency International แ€€ ေแ€–ာ္ျแ€•แ€ဲ့แ€•ါแ€žแ€Š္။

          ျแ€™แ€”္แ€™ာแ€กแ€…ုိးแ€›แ€€ แ€œာแ€™แ€Š့္ ႏွแ€…္แ€ြแ€„္ แ€กေแ€‘ြေแ€‘ြ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ဲြแ€™်ား แ€€်แ€„္းแ€•แ€›แ€”္ แ€…ီแ€…แ€ฅ္แ€‘ားแ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€žုိแ‚”แ€›ာแ€ြแ€„္ แ€กုแ€•္แ€်ဳแ€•္แ€žူ แ€…แ€…္แ€–แ€€္ แ€กแ€…ုိးแ€›แ€€ แ€’ီแ€™ုိแ€€ေแ€›แ€…ီ ေแ€ါแ€„္းေแ€†ာแ€„္ ေแ€’แšေแ€กာแ€„္แ€†แ€”္းแ€…ုแพแ€€แ€Š္ แ€กแ€•ါแ€กแ€แ€„္ ႏုိแ€„္แ€„ံေแ€›း แ€กแ€€်แ€ฅ္းแ€žား แ‚แ€แ€แ€ ေแ€€်ာ္แ€€ုိ แ€–แ€™္းแ€†ီး แ€‘ိแ€”္းแ€žိแ€™္းแ€‘ားแ€†ဲ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€แ€•္แ€™ေแ€ာ္ แ€กแ€…ုိးแ€›แ€žแ€Š္ แ€šေแ€”แ‚”แ€ုိแ€„္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ဲြ แ€ฅแ€•ေแ€’ႏွแ€„့္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ဲြ แ€กแ€်ိแ€”္แ€‡แ€šားแ€€ုိ ေแพแ€€แ€Šာျแ€แ€„္း แ€™แ€›ွိေแ€žးแ€•ါ။ แ€‘ုိแ‚”แ€กျแ€•แ€„္ แ€œแ€€္แ€›ွိ แ€กแ€်ိแ€”္แ€กแ€‘ိ แ€กแ€…ုိးแ€›ႏွแ€„့္ ေแพแ€€แ€Šာျแ€แ€„္း แ€™แ€›ွိေแ€žးแ€•ါ။ แ€‘ုိแ‚”แ€กျแ€•แ€„္ แ€œแ€€္แ€›ွိ แ€กแ€်ိแ€”္แ€กแ€‘ိ แ€กแ€…ုိးแ€›ႏွแ€„့္ แ€žေแ€˜ာแ€€ဲြแ€œဲြ แ€†แ€”္แ‚”แ€€်แ€„္ေแ€žာ ေแ€›းแ€žား ေျแ€•ာแ€†ုိแ€™ႈแ€™်ားႏွแ€„့္ ႏိုแ€„္แ€„ံေแ€›း แ€œႈแ€•္แ€›ွားแ€™ႈแ€™်ားแ€€ုိ แ€กာแ€ာ แ€žံုး၍ แ€•ိแ€္แ€•แ€„္แ€‘ားแ€†ဲ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          ႏိုแ€„္แ€„ံแ€แ€ွแ€™္းแ€›ွိ แ€ုိแ€„္းแ€›แ€„္းแ€žား แ€œူแ€™်ဳိးေแ€›း แ€แ€„္းแ€™ာแ€™ႈ แ€™်ားแ€™ွာแ€œแ€Š္း แ€•ုိแ€™ုိ ျแ€•แ€„္းแ€‘แ€”္ แ€œာေแ€”แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€กแ€•แ€…္แ€›แ€•္ แ€œแ€€္แ€”แ€€္แ€€ိုแ€„္ แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚•แ€™်ားแ€€ို แ€—แ€Ÿုိแ€กแ€…ုိးแ€› แ€œแ€€္ေแ€กာแ€€္แ€ံ แ€”แ€š္ျแ€ားေแ€…ာแ€„့္แ€แ€•္ แ€กแ€…ီแ€กแ€…แ€ฅ္แ€žုိแ‚” แ€•ူးေแ€•ါแ€„္းแ€›แ€”္ ျแ€™แ€”္แ€™ာ แ€แ€•္แ€™ေแ€ာ္ ေแ€ါแ€„္းေแ€†ာแ€„္แ€™်ားแ€€ ေแ€ာแ€„္းแ€†ုိแ€‘ားแ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€žုိแ‚”ေแ€žာ္แ€œแ€Š္း แ€กแ€–ဲြแ‚• แƒ แ€–ဲြแ‚•แ€™ွ แ€œဲြ၍ แ€€်แ€”္ แ€กแ€•แ€…္แ€›แ€•္ แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚• แ€กားแ€œံုးแ€™ွာ แ€กแ€‘แ€€္แ€•ါ แ€กแ€…ီแ€กแ€…แ€ฅ္แ€€ုိ แ€žေแ€˜ာแ€ူျแ€แ€„္း แ€™แ€›ွိေแ€žးแ€•ါ။

          แ€”แ€š္ျแ€ား ေแ€…ာแ€„့္แ€แ€•္ แ€–ဲြแ‚•แ€…แ€Š္းေแ€›း แ€กแ€†ုိျแ€•ဳแ€်แ€€္แ€€ုိ แ€œแ€€္แ€ံแ€›แ€™แ€Š့္ ေแ€”ာแ€€္แ€†ံုး แ€žแ€္แ€™ွแ€္แ€›แ€€္แ€€ုိ ျแ€™แ€”္แ€™ာแ€กแ€…ုိးแ€›แ€€ แ€’ီแ€‡แ€„္แ€˜ာแ€œแ€€ုแ€”္แ€กแ€‘ိ ေแ€”ာแ€€္แ€†ုแ€္ ေแ€•းแ€ဲ့แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€กแ€†ုိแ€•ါ ျแ€•ႆแ€”ာแ€žแ€Š္ แ€ေแ€”แ‚”ေแ€”แ‚”แ€ြแ€„္ ေျแ€–แ€›ွแ€„္းแ€›แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး แ€กေแ€œ်ာ့แ€กแ€แ€„္း แ€œုแ€•္แ€Šႇိႏႈိแ€„္းแ€™แ€Š့္ แ€…แ€€ားแ€™်ားแ€œแ€Š္း แ€›ွိแ€•ံု แ€™แ€›แ€•ါ။ แ€กာแ€ံေแ€”ေแ€žာ แ€œแ€€္แ€”แ€€္แ€€ိုแ€„္ แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚•แ€™်ားแ€€ို แ€กแ€…ုိးแ€› แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚•แ€™်ားแ€€ แ€‘ုိးแ€…แ€…္ แ€กแ€žแ€…္ แ€†แ€„္ႏႊဲแ€›แ€”္ ျแ€•แ€„္แ€†แ€„္ ေแ€”ျแ€แ€„္းႏွแ€„့္แ€กแ€ူ ျแ€–แ€…္ေแ€•แšแ€œာแ€™แ€Š္ แ€•แ€‹ိแ€•แ€€แกแ€™်ားแ€žแ€Š္ ေแ€›ွာแ€„္แ€œဲႊ ႏုိแ€„္แ€™แ€Š့္แ€•ံု แ€™แ€›ွိแ€Ÿု แ€กแ€€ဲแ€แ€္ ေแ€œ့แ€œာေแ€›း แ€žแ€™ား แ€กแ€™်ားแ€…ုแ€€ ေျแ€•ာแพแ€€ားแ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€™แ€Š္แ€žုိแ‚”แ€•แ€„္ ျแ€–แ€…္ေแ€… ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€ြแ€„္ แ€กแ‚€แ€€ီးแ€™ားแ€†ံုး แ€กแ€•แ€…္แ€›แ€•္แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚• ျแ€–แ€…္ေแ€žာ แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚•แ€แ€„္ แ‚แ€แ€แ€แ€ ေแ€€်ာ္แ€แ€”္แ‚” แ€›ွိแ€žแ€Š့္ แ€ แ€แ€•္แ€–ဲြแ‚• UWSA ေแ€ါแ€„္းေแ€†ာแ€„္แ€™်ားแ€€ แ€กေแ€œ်ာ့ေแ€•းแ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแพแ€€ာแ€„္း แ€กแ‚€แ€€ိแ€™္แ‚€แ€€ိแ€™္ ေျแ€•ာแพแ€€ားแ€ဲ့แฟแ€•ီး ၎แ€ုိแ‚”၏ แ€•ုိแ€„္แ€”แ€€္ แ€”แ€š္ေျแ€™แ€€ို แ€แ€…္แ€œแ€€္แ€™แ€™ွ် แ€œแ€€္ေแ€œွ်ာ့แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္แ€žแ€œုိ แ€œแ€€္แ€”แ€€္แ€œแ€Š္း แ€်แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္แ€Ÿု ေႂแ€€ြးေแพแ€€ာ္แ€‘ားแ€•ါแ€žแ€Š္။

Irrawaddy Magazine, By Sean Turnell, Vol 18, No 1, January

          ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ၏ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›းแ€žแ€Š္ แ€กแ€œြแ€”္แ€แ€›ာ ျแ€ားแ€”ားေแ€žာ แ€œแ€™္းႏွแ€…္แ€žြแ€š္แ€กแ€”แ€€္ แ€แ€…္แ€ုแ€ုแ€€ုိ แ€žြားแ€›แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›း แ€กแ€แ€€္แ€–แ€€္แ€€ုိ แ€žြားแ€™แ€Š္แ€œား (แ€žုိแ‚”แ€™แ€Ÿုแ€္) แ€กแ€›แ€„္แ€œုိ แ€‘ိแ€”္းแ€™ႏိုแ€„္ แ€žိแ€™္းแ€™แ€› แ€แ€œိแ€™့္แ€œိแ€™့္ႏွแ€„့္ ေแ€กာแ€€္แ€žုိแ‚” แ€œိแ€™့္แ€†แ€„္းแ€™แ€Š္แ€œား။

          ျแ€™แ€”္แ€™ာ့ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›း၏ แ€กแ€”ာแ€‚แ€္แ€กား แ€“ာแ€္แ€œံုးแ€ြแ€„္ แพแ€€แ€Š့္၍ ေแ€Ÿာแ€€ိแ€”္း แ€‘ုแ€္แ€›แ€”္ แ€กแ€œုแ€•္แ€™ွာ แ€กႏၱแ€›ာแ€š္แ€™်ားေแ€žာ แ€กแ€œုแ€•္แ€•แ€„္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€žုိแ‚”ေแ€žာ္ แ€กแ€•ိုแ€„္း ႏွแ€…္แ€•ုိแ€„္း แ€ဲြေျแ€•ာแ€œွ်แ€„္ แ€”แ€Š္းแ€”แ€Š္း แ€”ီးแ€…แ€•္แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€‘แ€„္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€•แ€‘แ€™แ€แ€…္แ€•ိုแ€„္း แ€กေแ€”ျแ€–แ€„့္ แ‚แ€แแ€ แ€ြแ€„္ แ€™ိแ€™ိแ€ုိแ‚” ေแ€™ွ်ာ္แ€œแ€„့္แ€žแ€Š္แ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€œာแ€™แ€Š္แ€œားแ€Ÿု ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€’ုแ€ိแ€šแ€แ€…္แ€•ုိแ€„္း แ€กေแ€”ျแ€–แ€„့္ แ€แ€”္แ‚”แ€™ွแ€”္းแ€›แ€œွ်แ€„္ แ€…ိแ€္แ€•်แ€€္แ€…แ€›ာ ေแ€€ာแ€„္းแฟแ€•ီး၊ แ€กေแ€ြแ‚•แ€กแ‚€แ€€ံဳแ€กแ€› ေျแ€•ာแ€›แ€œွ်แ€„္ ျแ€–แ€…္แ€œာႏုိแ€„္แ€žแ€Š္แ€™်ားแ€™ွာ แ€…ိแ€္แ€•်แ€€္แ€…แ€›ာ ေแ€€ာแ€„္းแ€œွแ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€†ုိแ€›แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€กေแ€€ာแ€„္းแ€™်ားแ€€ုိ แ€›ဲแ€›ဲแ‚€แ€€ီး ေแ€™ွ်ာ္แ€œแ€„့္ แพแ€€แ€Š့္แ€›แ€œွ်แ€„္ แ‚แ€แแ€ แ€ြแ€„္ แ€กေแ€•ါแ€„္း แ€œแ€€แกแ€ာ ေแ€†ာแ€„္ေแ€žာ แ€ုိးแ€แ€€္แ€™ႈแ€™်ား แ€™แ€Š္แ€žုိแ‚” ျแ€–แ€…္แ€œာႏိုแ€„္แ€™แ€Š္แ€”แ€Š္း။ แ€žแ€˜ာแ€ แ€€်แ€€် แ€…แ€ฅ္းแ€…ားแ€™แ€Š္ แ€†ုိแ€œွ်แ€„္ ျแ€–แ€…္ႏုိแ€„္ေแ€်แ€žแ€Š္ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ဲြ แ€กေแ€•แšแ€ြแ€„္ แ€กแ€™်ားแ‚€แ€€ီး แ€™ူแ€แ€Š္ေแ€”แ€•ါแ€žแ€Š္။ ေแ€›ြးေแ€€ာแ€€္แ€•ဲြแ€กแ€› แ€‘ြแ€€္ေแ€•แšแ€œာแ€™แ€Š့္ แ€กแ€…ုိးแ€›แ€žแ€…္ แ€žแ€Š္ แ€กေျแ€แ€กေแ€” ေแ€€ာแ€„္းแ€™်ားแ€€ုိ แ€žแ€š္ေแ€†ာแ€„္ แ€œာแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္แ€Ÿု แ€šူแ€†แ€›แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€กแ€†ုိแ€•ါ แ€กแ€…ုိးแ€›แ€žแ€…္แ€žแ€Š္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€žားแ€™်ားแ€€ုိ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›း แ€•แ€္แ€แ€”္းแ€€်แ€„္ေแ€€ာแ€„္းแ€™်ား แ€›แ€›ွိေแ€…แ€›แ€”္ แ€กแ€™ွแ€”္แ€แ€€แ€š္ แ€›แ€Š္แ€›ြแ€š္แ€ဲ့แ€žแ€Š္ แ€†ုိแ€œွ်แ€„္၊ แ€ုိแ€„္းျแ€•แ€Š္၏ แ€€ံแพแ€€แ€™แผာแ€€ုိ แ€กแ€œွแ€Š့္แ€กေျแ€•ာแ€„္း ျแ€–แ€…္ေแ€…แ€™แ€Š့္ ျแ€•ဳျแ€•แ€„္ ေျแ€•ာแ€„္းแ€œဲေแ€›း แ€กแ€…ီแ€กแ€…แ€ฅ္ แ€™်ားแ€€ုိ ျแ€•ဳแ€œုแ€•္แ€›แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€œူแ€ုိแ€„္း แ€žိแ€›ွိေแ€žာ แ€žแ€˜ာแ€แ€“ာแ€္ေแ€„ြแ‚• ေแ€›ာแ€„္းแ€›ေแ€„ြแ€™်ား แ€กေแพแ€€ာแ€„္းแ€™ွ แ€…ေျแ€•ာแ€›แ€œွ်แ€„္၊ แ€กแ€…ုိးแ€›แ€žแ€…္ แ€žแ€Š္ ျแ€•ဳျแ€•แ€„္ ေျแ€•ာแ€„္းแ€œဲแ€™ႈแ€™်ား ျแ€•ဳแ€œုแ€•္แ€›ာแ€ြแ€„္ แ€“ာแ€္ေแ€„ြแ‚• ေแ€›ာแ€„္းแ€›ေแ€„ြแ€™်ားแ€€ုိ ေแ€€်းแ€œแ€€္ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›းแ€ြแ€„္ แ€œုိแ€กแ€•္ေแ€”ေแ€žာ แ€กแ€›แ€„္းแ€กႏွီးแ€™်ားแ€žုိแ‚” แ€‘แ€Š့္แ€žြแ€„္း ေแ€•းแ€›แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€žုိแ‚”แ€™ွแ€žာ แ€…แ€…္ေแ€›းႏွแ€„့္ แ€œံုแฟแ€ံဳေแ€›း แ€€ိแ€…แฅ แ€›แ€•္แ€™်ားแ€ြแ€„္ แ€กแ€žံုးျแ€•ဳျแ€แ€„္းแ€€ို ေแ€œွ်ာ့แ€်ႏုိแ€„္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး แ€€်แ€”္းแ€™ာေแ€›း၊ แ€•แ€Šာေแ€›းႏွแ€„့္ แ€กေแ€›းแ‚€แ€€ီးေแ€žာ แ€กေျแ€แ€ံ แ€กေแ€†ာแ€€္แ€กแ€ฅီแ€™်ားแ€ြแ€„္ ျแ€™ႇแ€„့္แ€แ€„္ေแ€•းႏုိแ€„္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€กแ€…ုိးแ€›แ€žแ€…္แ€žแ€Š္ แ€กแ€‘แ€€္แ€•ါแ€กแ€ုိแ€„္း แ€œုแ€•္ေแ€†ာแ€„္ေแ€•းแ€™ႈแ€™်ား၊ แ€กျแ€ား แ€œုแ€•္ေแ€†ာแ€„္แ€™ႈแ€™်ားႏွแ€„့္ แ€€แ€ိျแ€•ဳ แ€™ႈแ€™်ား แ€›ွိแ€ဲ့แ€œွ်แ€„္ แ€™ိแ€™ိแ€€ုိแ€š္แ€™ိแ€™ိ แ€šံုแพแ€€แ€Š္แ€™ႈแ€™်ား แ€ုိးแ€•ြားแ€œာแ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး แ€กေျแ€แ€•แ€…แฅแ€Š္း แ€›แ€•ုိแ€„္แ€ြแ€„့္แ€™်ားแ€€ုိ ေแ€œးแ€…ား แ€œုိแ€€္แ€”ာแ€œာแ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€€ာ แ€แ€›ားแ€ฅแ€•ေแ€’ แ€…ုိးแ€™ုိးแ€™ႈแ€€ို แ€›แ€›ွိแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€กแ€‘แ€€္แ€•ါ แ€กแ€်แ€€္แ€™်ားแ€žแ€Š္ แ€’ီแ€™ုိแ€€ေแ€›แ€…ီ แ€กုแ€္ျแ€™แ€…္แ€™်ား แ€ိုแ€„္แ€™ာแ€™ႈ၏ ေแ€˜းแ€‘ြแ€€္แ€›แ€œแ€’္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး แ€ုိแ€„္းแ€›แ€„္းแ€žားแ€™်ားแ€€ုိแ€œแ€Š္း ၎แ€ုိแ‚”แ€กေแ€•แšแ€™ွ แ€กျแ€™แ€္ แ€‘ုแ€္ေแ€”แ€žแ€Š္แ€Ÿု แ€กแ€‘แ€„္แ€™ွားแ€™ႈแ€™်ား แ€€ုိแ€œแ€Š္း ေျแ€–ေแ€–်ာแ€€္ႏုိแ€„္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€กแ€†ုိแ€•ါ แ€œုแ€•္ေแ€†ာแ€„္แ€်แ€€္แ€™်ားแ€žแ€Š္ ႏုိแ€„္แ€„ံแ€แ€€ာ แ€›แ€„္းႏွီး ျแ€™ႇဳแ€•္ႏွံแ€žူแ€™်ားแ€€ုိ แ€šံုแพแ€€แ€Š္แ€™ႈ แ€ုိးแ€•ြားေแ€…แฟแ€•ီး၊ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံแ€žုိแ‚” แ€›แ€„္းႏွီးျแ€™ႇဳแ€•္ေแ€…แ€›แ€”္ แ€กားေแ€•းแ€žแ€œုိ ျแ€–แ€…္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။ แ€žแ€˜ာแ€ แ€กแ€›แ€„္းแ€กျแ€™แ€…္แ€™်ားแ€ြแ€„္ แ€›แ€„္းႏွီး ျแ€™ႇဳแ€•္ႏွံแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး၊ ျแ€™แ€”္แ€™ာ แ€œုแ€•္แ€žားแ€™်ားแ€€ုိ แ€…ံแ€်ိแ€”္แ€™ီီ แ€œုแ€•္แ€กားแ€แ€™်ား ေแ€•းแ€œာแ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แฟแ€•ီး ေแ€›แ€›ွแ€Š္ แ€แ€›ီးแ€žြား แ€งแ€Š့္แ€žแ€Š္แ€™်ားแ€€ိုแ€œแ€Š္း แ€ုိးแ€แ€€္ แ€†ဲြေแ€†ာแ€„္แ€œာแ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€•ါแ€žแ€Š္။

          แ€กแ€€แ€š္၍ แ€กแ€‘แ€€္แ€•ါ ေแ€™ွ်ာ္แ€œแ€„့္แ€်แ€€္แ€™်ား ျแ€–แ€…္แ€™แ€œာแ€ဲ့แ€œွ်แ€„္၊ แ‚แ€แแ€ แ€ြแ€„္ ျแ€™แ€”္แ€™ာ့ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›း แ€™แ€Š္แ€žုိแ‚” ျแ€–แ€…္แ€œာแ€™แ€Š္แ€”แ€Š္း။ แ€กေျแ€–แ€€ုိ ေျแ€•ာแ€›แ€™แ€Š္แ€™ွာ ေแ€•်ာ္แ€›ႊแ€„္แ€…แ€›ာ ေแ€€ာแ€„္းแ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္ แ€™แ€Ÿုแ€္ေแ€•။ แ€œြแ€”္แ€ဲ့ေแ€žာ ႏွแ€…္แ€„ါးแ€†แ€š္แ€€ แ€žြားแ€ဲ့ေแ€žာ แ€กแ€†แ€„္း แ€œแ€™္းေแพแ€€ာแ€„္း၊ แ€œแ€™္းေแ€Ÿာแ€„္းแ€กแ€ုိแ€„္း แ€žြားแฟแ€•ီး แ€†แ€„္းแ€›ဲแ€™ဲြေแ€แฟแ€™ဲ ျแ€–แ€…္ေแ€”แ€ฅီး ေแ€•แ€œိแ€™့္แ€™แ€Š္။

          แ€กแ€‘แ€€္แ€€ แ€†ုိแ€ဲ့ေแ€žာ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ၏ แ€žแ€˜ာแ€ แ€“ာแ€္ေแ€„ြแ‚•ေแ€›ာแ€„္းแ€›ေแ€„ြแ€™်ားแ€žแ€Š္ ႏိုแ€„္แ€„ံ၏ GDP แ€€ုိ แ€ုိးแ€แ€€္แ€œာแฟแ€•ီး แ€ုိแ€„္းျแ€•แ€Š္แ€กแ€žြแ€„္ ေျแ€•ာแ€„္းแ€ဲ့แ€žแ€Š္ แ€†ုိေแ€žာ္แ€œแ€Š္း แ€…ီးแ€•ြားေแ€›း แ€กေျแ€แ€กေแ€”แ€žแ€Š္ แ€’ုแ€ိแ€š แ€€แ€™แปာแ€…แ€…္แฟแ€•ီး แ€€แ€แ€Š္းแ€€แ€‘แ€€္ แ€ျแ€–แ€Š္းျแ€–แ€Š္း แ€กแ€†ုိးแ€›ြားแ€†ံုး แ€กေျแ€แ€กေแ€”แ€žုိแ‚” ေแ€›ာแ€€္แ€›ွိေแ€”แ€•ါแ€žแ€Š္။ ျแ€™แ€”္แ€™ာ แ€…แ€…္แ€กแ€…ုိးแ€›แ€žแ€Š္ แ€ုိแ€„္းျแ€•แ€Š္၏ แ€กแ€်ဳแ€•္แ€กျแ€ာ แ€กာแ€ာแ€€ုိ แ€€ာแ€€ြแ€š္ ေแ€•းแ€žူแ€™်ားแ€กျแ€–แ€…္ แ€™ိแ€™ိ แ€€ုိแ€š္แ€™ိแ€™ိ แ€‚ုแ€္แ€šူ ေแ€”แ€žแ€Š္ แ€†ုိေแ€žာ္แ€œแ€Š္း ၎แ€ုိแ‚”၏ แ€…ီးแ€•ြားေแ€›း แ€กျแ€™แ€„္แ€™ွာ แ€ုိแ€„္းျแ€•แ€Š္ แ€žแ€šံแ€‡ာแ€แ€™်ား ျแ€–แ€…္ေแ€žာ ေแ€€်ာแ€€္แ€™်ား၊ แ€žแ€ၱဳแ€™်ားႏွแ€„့္ แ€žแ€˜ာแ€ แ€“ာแ€္ေแ€„ြแ‚•แ€™်ားแ€€ုိ แ€‘ုแ€္แ€šူ แ€…ားแ€žံုးေแ€›းแ€‘แ€€္ แ€™แ€•ုိေแ€•။

          แ€‘ုိแ‚”ေแพแ€€ာแ€„့္ ျแ€™แ€”္แ€™ာ့ แ€žแ€šံแ€‡ာแ€ แ€™်ားแ€กေแ€•แš แ€กျแ€™แ€္แ€‘ုแ€္ေแ€”ေแ€žာ แ€…ြแ€™္းแ€กแ€„္ แ€†ာေแ€œာแ€„္ แ€™ြแ€္แ€žိแ€•္ ေแ€”ေแ€žာ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ၏ แ€กိแ€™္แ€”ီးแ€်แ€„္း แ€™်ားแ€€ုိแ€žာ แ€กျแ€•แ€…္แ€แ€„္ แ€›ေแ€ာ့แ€™แ€Š္ ျแ€–แ€…္แ€žแ€Š္။ แ‚แ€แแ€ แ€ြแ€„္ ျแ€™แ€”္แ€™ာႏုိแ€„္แ€„ံ แ€€ေแ€ာ့ แ€ฅီးแ€™แ€›ွိ၊ แ€•ဲ့แ€™แ€›ွိ၊ แ€ฅီးแ€แ€Š္แ€›ာแ€™ဲ့ႏွแ€„့္ แ€™ာแ€šာแ€™်ားแ€œွေแ€žာ แ€กေျแ€แ€กေแ€” แ‚ုแ€္แ€်แ€Š္း ေျแ€•ာแ€„္းႏုိแ€„္ ေแ€žာ แ€€แ€™แปာ့ แ€€ုแ€”္แ€•แ€…แฅแ€Š္း ေแ€…်းแ€€ြแ€€္ แ€•แ€„္แ€œแ€š္ေแพแ€€ာแ€ြแ€„္ ေแ€™်ာေแ€”ေแ€•แ€ฅီးေแ€ာ့แ€™แ€Š္။­­­