Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

CNN, 12th January 2010

လူ႔ အခြင့္အေရးသမားမ်ား ရုရွား ႏုိင္ငံတြင္ သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး အီရတ္ႏုိင္ငံ၌လည္း ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ ခံရရုံသာမက တရုတ္ျပည္တြင္ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ် ခံရျခင္း၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ ပါကစၥတန္၊ မကၠဆီကုိ ႏွင့္ ဆုိမာလီယာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား တုိက္ခုိက္ခံရျခင္း၊ အေမရိက အလယ္ပုိင္း ေဒသႏွင့္ အာဖရိကေဒသတုိ႔တြင္ အာဏာသိမ္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚျခင္း အစရွိသည္တုိ႔မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း ကမာၻ႔ေပၚ၌ လြတ္လပ္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္း လာသည္ကုိ ေဖာ္က်ဴးေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ လြတ္လပ္မႈကုိ အေျခအေန ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာလ်က္ ရွိေသာ နာမည္ေက်ာ္ Think Tank အဖြဲ႕တစ္ခုက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိ လုိက္သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္း  ကမာၻေပၚ၌ လြတ္လပ္ခြင့္ ရရွိမႈတုိ႔ ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္း ခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရွိရသည္ ဟု Freedom House အဖြဲ႕က ႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာ တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္သည္။

"၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အေနအထားမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အစီရင္ခံခ်က္ မ်ားအနက္ အဆုိးရြားဆုံး ျဖစ္သည္" ဟု Freedom House က ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ စာေရးသူ Arch Puddington က ဆုိသည္။

ယမန္ႏွစ္ အတြင္း ကမာၻ တစ္လႊားတြင္ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ စုစုေပါင္း ၁၁၆ ခုသာ က်င္းပျဖစ္ခဲ့ရာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ကာလမ်ားအတြင္း အနည္းဆုံးေသာ ပမာဏ ျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္ အျခားေသာ ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း ကမာၻႀကီးသည္ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကုိ ေကာင္းမြန္စြာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္ကုိ
ေတြ႕ရသည္ဟု ဆုိသည္။

"အစိုးရမ်ားသည္ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိမႈ၊ ခုိင္မာေသာ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ထြန္းမႈႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ခြင့္ ရွိမႈ စသည္တုိ႔ထက္ ရုိးရွင္းမႈ ရွိေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ပုိ၍ က်င္းပ ေပးေစလုိေသာ ဆႏၵရွိသည္ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ ေတြ႕ျမင္ရသည္" ဟု Arch Puddington က ေရးသားသည္။

သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါ အစီရင္ခံစာမွာ ကမာၻေပၚရွိ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဆုိးခ်ည္း သက္သက္ကုိ ေဖာ္က်ဴး ထားျခင္းမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေပ။ Freedom House ၏ အဆိုအရ အီရတ္၊ ေဘာ္လကန္၊ မာလာဝီ ႏွင့္ တုိဂုိ စသည့္ ႏုိင္ငံမ်ား၌ တုိးတက္မႈမ်ား ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႕ရေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္း အစီရင္ခံစာ တစ္ခုလုံးကုိ ၿခံဳငုံ ၾကည့္မည္ဆုိပါက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကမာၻႀကီးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ကာလ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ကုိ တုိက္ထုတ္ခဲ့စဥ္ ကာလကထက္ ပုိမုိ လြတ္လပ္မႈ ရွိခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရေပမည္။

ဂလုိဘယ္ စီးပြားေရး ပ်က္ကပ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရး ဖိအားေပးမႈ ဒဏ္ကုိ မည္သုိ႔ပင္ ခံစားခဲ့ရေသာ္ျငားလည္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေလာက္တြင္ ဒီမုိကေရစီ စတင္ ထြန္းကားခဲ့ေသာ အလယ္ပုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ပုိင္း ဥေရာပ ေဒသမ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ လြတ္လပ္မႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။

သုိ႔တုိင္ေအာင္ ယခင္ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံ လက္ေအာက္တြင္ ပါေသာ အလယ္ပိုင္း အာရွေဒသမွာ ကမာၻေပၚတြင္ လြတ္လပ္မႈ အနည္းဆုံး ရရွိသည့္ ေဒသတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း Freedom House ၏ အဆိုအရ သိရသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၃၀၊ တရုတ္ႏုိင္ငံ စီးပြားေရး တစ္ရွိန္ထုိး တုိးတက္ေနခ်ိန္ ကာလအတြင္း ေထာင္ႏွင့္ ခ်ီေသာ တရုတ္အစိုးရ အရာရွိႀကီးမ်ားက အစုိးရ ဌာနဆုိင္ရာမ်ားမွ ရရွိေသာ ဝင္ေငြမ်ားအနက္ ေဒၚလာ ၅၀ ဘီလီယံခန္႔အား မိမိတုိ႔ ကုိယ္က်ိဳးအတြက္ အဓမၼ ရယူကာ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တိမ္းေရွာင္ ထြက္ေျပး သြားခဲ့ၾကေၾကာင္း တရုတ္ျပည္၏ နာမည္ေက်ာ္ တရားရုံး တစ္ခုက ဇန္နဝါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားပါသည္။

အဆိုပါ တရုတ္ အရာရွိႀကီးမ်ားသည္ ျပည္ပမွ ရာဇဝတ္ ဂုိဏ္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး အကူအညီမ်ား ရယူကာ ေငြမည္းကုိ ေငြျဖဴျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အိမ္ရာၿခံေျမမ်ား ဝယ္ယူျခင္း ႏွင့္ မွတ္ပုံတင္အတုမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း အစရွိသည္မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ျပည္သူ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရုံးက လႊင့္တင္ေသာ ဝက္ဘ္ဆုိက္မွ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အရ သိရပါသည္။

ထိပ္တန္းအစိုးရ ေရွ႕ေနရုံး တစ္ရုံး၏ အစီရင္ခံစာအရ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအပါအဝင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံမ်ားသည္ အဂတိ လုိက္စားသူ မ်ား သြားေရာက္ ခုိလႈံရာ  နိဗၺာန္ဘုံ တစ္ခုကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္ ဟုလည္း သိရပါသည္။

ကုိယ္စားလွယ္ ေပါင္းစုံ ပါဝင္ေသာ အစုိးရ လုပ္ငန္း အဖြဲ႕သည္ အဂတိ လုိက္စားေသာ အစုိးရ အရာရွိမ်ား၏ ခုိးဝွက္ပုံမ်ားႏွင့္ မည္သုိ႔မည္ပုံ ျပည္ပသုိ႔ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ထြက္ေျပး သြားပုံမ်ားကုိ အေျခအျမစ္ က်က် စုံစမ္းလ်က္ ရွိပါ သည္။

ေလ့လာ စုံစမ္းခ်က္မ်ား အရ တရုတ္ႏုိင္ငံမွ အရာရွိ ဝန္ထမ္း ၄၀၀၀ သည္ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၅၀ ႏွင့္အတူ ျပည္ပ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ခုိလႈံလ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ခုိးယူ ထြက္ေျပးသူ အရာရွိ ၄၀၀၀ ရွိသည္ ဟူေသာ အေျဖကုိ မည္သုိ႔ တြက္ခ်က္ ရယူခဲ့သည္ကုိမူ အတိအက် မသိရွိရေသးေပ။

ကုိယ္စားလွယ္ ေပါင္းစုံ ပါဝင္ေသာ စုံစမ္းေရး အဖြဲ႕တြင္ ျပည္သူ႔ လုံၿခံဳေရးဌာန၊ တရားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန တုိ႔ ပါဝင္ေၾကာင္း၊ အဆိုပါအဖြဲ႕သည္ တရားဥပေဒ ခ်ိဳးေဖာက္ကာ လြတ္ေျမာက္ ထြက္ေျပးသြားသည့္ အမႈကိစၥမ်ားကုိ တားဆီး ကာကြယ္ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကြပ္ကဲ ႀကီးၾကပ္ေရး ဌာန၏ ဝက္ဘ္ဆုိက္၌ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

မည္သုိ႔ ဆုိေစကာမူ အဂတိ လုိက္စားေသာ အရာရွိမ်ားကုိ ဖမ္းဆီးၿပီး ဥပေဒအရ တရားစီရင္ေရး အတြက္သာ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။ သုိ႔ေသာ္ အဆိုပါ အရာရွိမ်ားကုိ မည္သုိ႔ မည္ပုံ ေဖာ္ထုတ္ ဖမ္းဆီးၿပီး တရုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္ပုိ႔ကာ မည္ကဲ့သုိ႔ တရားစီရင္မည္ ဟူေသာ အခ်က္ကုိမူ အေသးစိတ္ ထုတ္ျပန္ထားျခင္း မရွိေသးေပ။

ကြပ္ကဲႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနသည္ ယမန္ႏွစ္က ျပည္ပသုိ႔ ခရီးထြက္ခြာ သြားၾကေသာ အရာရွိမ်ားကုိ ေစာင့္ၾကပ္ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ အမႈကိစၥ ၁၀၃ ခုအတြက္ အရာရွိ ၃၁၉ ဦး ထြက္ခြာ သြားခဲ့ၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရေၾကာင္း တရုတ္အစုိးရ အာေဘာ္ ျဖစ္ေသာ Global Times သတင္းစာက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အေရွ႕ ဇီက်န္ျပည္နယ္ Whenzhou ခရုိင္အဆင့္ ပါတီ အႀကီးအကဲ ျဖစ္သူ Yang Xianghong ဆိုသူသည္ အစုိးရ စရိတ္ျဖင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ တရုတ္ျပည္သုိ႔ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္ရန္ Yang Xianghong က ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။ သူ၏ ဇနီးျဖစ္သူမွာ ယြမ္ေငြ သန္း ၂၀ (ေဒၚလာ ၂ ဒႆမ ၉ သန္း) အား ေငြမည္းမွ ေငြျဖဴ ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမႈျဖင့္ တရုတ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၏ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

မည္သုိ႔ ဆုိေစကာမူ တရုတ္ အရာရွိႀကီးမ်ား အေနျဖင့္ ပိပိရိရိ ထြက္ေျပးသြားႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊ ဥပမာ ျပည္ပ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ သြားေရာက္ေသာ ခရီးစဥ္မ်ား၊ သက္ေသခံ ကတ္ျပားအတု ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ရာဇဝတ္ဂုိဏ္းမ်ား၏ အကူအညီ ရယူႏုိင္ျခင္းမ်ားျဖင့္ ထြက္ခြာသြားႏုိင္ေၾကာင္း တရုတ္ လူမႈေရး သိပၸံ အကယ္ဒမီ မွ ေလ့လာဆန္းစစ္သူ ပညာရွင္တစ္ဦးက ဆုိသည္။
AP သတင္းဌာနမွ Chinese Officials fled oversea with $ 50 Billion ကုိ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။

          ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အတြင္းက ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ တရုတ္ႏုိင္ငံမွ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း ေဒသသုိ႔ ဆက္သြယ္သည့္ သမုိင္းဝင္ ကုန္သြယ္ လမ္းမႀကီးအား ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ေပးရန္ ျမန္မာ အစုိးရက သေဘာတူ ခြင့္ျပဳလုိက္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အဆုိပါ လမ္းမႀကီးသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ မွတစ္ဆင့္ ဆက္သြယ္ ေဖာက္လုပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

          စတီးဝဲလ္ လမ္းမ (ယခင္ လီဒုိလမ္းမ) ဟု ေခၚေသာ အဆုိပါ လမ္းမႀကီးသည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ အာသံျပည္နယ္ႏွင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပုိင္း ယူနန္ျပည္နယ္တုိ႔ကုိ ဆက္သြယ္ ေဖာက္လုပ္ထားေသာ အေရးပါသည့္ ကုန္သြယ္ေရး လမ္းမႀကီး တစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။

          မူလက ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီးအတြင္း အေနာက္ မဟာမိတ္တပ္မ်ား တရုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ရိကၡာမ်ား တင္ပုိ႔ရာတြင္ အသုံးျပဳခဲ့ေသာ လမ္းမ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေနာက္ပုိင္း ကာလမ်ား၌ ျပင္ဆင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း မရွိခဲ့သျဖင့္ လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆုိ႔ခဲ့ရသည္။

အဆိုပါ လမ္းမကုိ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္လုိက္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးဉာဏ္ဝင္းက လြန္ခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္ အတြင္း က်င္းပခဲ့သည့္ Kolkata စီးပြားေရး ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္းေဒသမွ ကခ်င္ျပည္နယ္ တႏုိင္းေဒသအထိ လမ္းပုိင္းကုိ တရုတ္ႏုိင္ငံက ျပန္လည္ ျပဳျပင္ေပး၍ က်န္ရွိေသာ အပုိင္းကုိ အိႏၵိယႏုိင္ငံက ၿပီးဆုံးေအာင္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။

          အဆိုပါ လမ္းမႀကီးသည္ အာသံျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ အဓိက က်သည္ဟု အိႏၵိယက ယုံၾကည္လ်က္ ရွိသည္။ အာသံ ျပည္နယ္သည္ ႏုိင္ငံ၏ ေရနံ လုိအပ္ခ်က္ကို ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ျဖည့္ဆည္း ေပးႏုိင္ေသာ္လည္း အျခားေသာ အိႏၵိယ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈ ေနာက္က် က်န္ရစ္ဆဲ ျဖစ္သည္။

          ေလ့လာ သုံးသပ္သူမ်ား၏ အဆိုအရ အာသံျပည္နယ္သည္ တရုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံအၾကား အျပန္အလွန္ ကုန္သြယ္မႈအတြက္ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ် အက်ိဳးျပဳႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ စတီးဝဲလ္ လမ္းမႀကီးကုိ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ရန္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ အတြင္း လူေပါင္း တစ္ေသာင္း ခန္႔ေလာက္က ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုမႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးသည္။ ထုိႏွစ္တြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံသည္ ကမာၻ႔ေရနံ တင္သြင္းမႈ တတိယ အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ေပရာ အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္ လုပ္ကုိင္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈ အားနည္းခ်က္ ရွိသည့္ ယူနန္ျပည္နယ္ အတြက္ တရုတ္က မ်ားစြာ အာရုံစုိက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

          အရွည္ ၁၇၀၀ ကီလုိမီတာ ရွိေသာ အဆိုပါ လမ္းမႀကီးကုိ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက မသိ က်ိဳးႏြံျပဳ လ်စ္လ်ဴရႈ ခဲ့ေသးသည္။ အေၾကာင္းမွာ စတီးဝဲလ္ လမ္းမႀကီး ျဖတ္သန္းရာ ေဒသသည္ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဖြဲ႕(KIA) လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕က ထိန္းသိမ္းထားေသာ နယ္ေျမ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသ ျဖစ္ေန၍ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာ စစ္အစုိးရႏွင့္ KIA တုိ႔သည္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကိစၥတြင္လည္း မေရရာ မေသခ်ာ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

          မည္သုိ႔ ဆုိေစကာမူ အဆုိပါ စတီးဝဲလ္ (လီဒုိ) လမ္းမသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္ေရာ အိႏၵိယ အတြက္ပါ အေရးပါေသာ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းမ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးဉာဏ္ဝင္းက အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာဆုိခဲ့ပုံမ်ားကုိ Hindustan Times သတင္းစာက ေရးသား ေဖာ္ျပသည္။

 DVB မွ Key trans-Burma trade route to reopen ကုိ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။