Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

yangonchronicle2011 Op-Ed
yangonchronicle2011 Op-Ed

၂၈.၂.၂၀၁၂

ေဆာင္းပါးက႑

  1. ႏုိင္ငံသားအခြင့္အရးႏွင့္တာဝန္

**************************************

ေဆာင္းပါးက႑

ႏုိင္ငံသားအခြင့္အရးႏွင့္တာဝန္

မိုးျမင့္ၿငိမ္း

၂၀၁၁ ခုႏွစ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ထူးျခားေသာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာရမည္သာျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခင္ က ျဖစ္ေပၚဖို႔ ခက္ခဲေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ဆက္တိုက္ဆိုသလို ထြက္ေပၚလာခဲ့ရာ တခ်ိဳ႕က ဟုတ္မွဟုတ္ရဲ႕လားဟု သံသယျဖစ္ၾကသလို၊ တခ်ိဳ႕ကလည္း ေနာက္ျပန္ဆုတ္ရန္ေကာ ဟူေသာ ေတြးေတာစိုးရိမ္မႈမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ အမွန္တကယ္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ယခင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ကတည္းက ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား ေျပာေျပာေနသည့္ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲဟူေသာ အိုင္ဒီယာမွာ ယခုအခါတြင္လက္ေတြ႕ ပံုေဖာ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ယခု အေျပာင္းအလဲမ်ားမွာ ညင္သာစြာ ျဖစ္ထြန္းေနသည့္တိုင္ တခ်ိဳ႕က ဒီပုတ္ထဲကဒီပဲဟု အဆိုးျမင္ၾကသည္။ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ထြန္းေနမႈကို လက္မခံသည့္ အင္အားစုမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္သစ္တြင္ ပါဝင္ခြင့္ ရေတာ့မည္မဟုတ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ယခုအေျပာင္းအလဲကို သတိရွိစြာ အေကာင္းျမင္(consciously pessimism) ၍ ပူးေပါင္းပါဝင္လာၾကသည္။ အားလံုးပါဝင္သည့္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ ေဘးထြက္ထိုင္ေနလို႔ေတာ့ မျဖစ္။ ပင္မ ေရစီးေၾကာင္းႏုိင္ငံေရးကို လက္သင့္ခံႏုိင္မွသာလွ်င္ မိမိတုိ႔၏ ႏုိင္ငံေရး အသက္ဆက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္သလို ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္သည္။

ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ား ေၾကြးေၾကာ္သည့္ “လူ႔အခြင့္အေရး”ဟူသည့္ စကားတစ္ခြန္း ရွိပါသည္။ ယင္းတုိ႔ အားရပါးရ ေၾကြးေၾကာ္ ႏုိင္ေအာင္လည္း အေနာက္အုပ္စုဝင္ႏုိင္ငံမ်ားက ေထာက္ခံလ်က္ရွိပါသည္။ အေနာက္ ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးမွာ လူသားတုိ႔အတြက္ အေရး ႀကီးသည္ဟု သူတို႔၏အသိပညာ သမုိင္းေၾကာင္းအရ စြဲစြဲၿမဲၿမဲလက္ခံထားၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ အျခားႏုိင္ငံမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈ ေရခံေျမခံကို သေဘာေပါက္ နားလည္ျခင္း မရွိဘဲ ယင္းကို အေရးႀကီးကိစၥသဖြယ္ ေျပာဆုိျပဳမူေနၾကသည္။ စာေရးသူအျမင္မွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးမွာ အေရးမႀကီးဘူး မဟုတ္၊ အေရးႀကီးပါသည္။ ထိုထက္အေရးႀကီးသည္မွာ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ လြတ္လပ္မႈတို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအခြင့္အေရးမ်ားကို အရင္ဦးဆံုးရၿပီးကာမွ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ လႈပ္ရွားသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲတြင္ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္ဟူေသာ အခန္းတခန္း ပါရွိပါသည္။ ယင္းဖြဲ႕စည္း ပံုပါ အခြင့္အေရးမ်ားကိုပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား ျပည့္ျပည့္ဝဝရရွိေအာင္ အရင္ဆံုး အားထုတ္ လုပ္ေဆာင္ ရပါဦးမည္။

ယင္းဖြဲ႕စည္းပံုပါ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္ကို ရယူဖို႔တြင္ သတင္းမီဒီယာႏွင့္ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အခန္းက႑မွာ အထူးအေရး ပါပါသည္။ အစိုးရသစ္၏ ေျဖေလ်ာ့ေရးမူဝါဒမ်ားေၾကာင့္ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အသိုင္းအဝန္းမွာ ပိုမိုက်ယ္ဝန္းလာပါသည္။ သတင္း မီဒီယာႏွင့္ ပတ္သက္၍ တာဆီးပိတ္ပင္ထားမႈမ်ားကို တျဖည္းျဖည္းေျဖေလွ်ာ့လ်က္ ရွိေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းမ်ား တျဖည္းျဖည္း က်ယ္ျပန္႔လာသည္။ တနည္း ဆိုရလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ သတင္း အခ်က္အလက္ သိရွိပိုင္ခြင့္မွာ ယခင္ကထက္ ပိုမိုလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္ကလည္း ဆင္ဆာမူဝါဒလည္းရွိေနေသးသည္ျဖစ္ရာ ႏုိင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းပါ အခ်က္အလက္မ်ား ကိုပင္ အျပည့္အဝေဖာ္ျပမႈ မရွိေသးပါ။ ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ ႏုိင္ငံ၏ မူဝါဒေရးရာ အျဖာျဖာကို အမ်ားျပည္သူမ်ား သိရွိႏုိင္ဖို႔ရာ ယခုကဲ့သို႔ ဆင္ဆာ မူဝါဒမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာမွာလည္း မရွိ သင့္ဘူးဟု စာေရးသူျမင္မိပါသည္။

ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ေလ့လာေသာ ပညာရွင္မ်ားက ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ တြင္ bottom-up approach က top-down approach ထက္ ပိုမိုခိုင္ခန္႔မႈရွိသည့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ top- down approach ျဖင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည့္ျဖစ္သည့္ အေလွ်ာက္ bottom-up approach ကို မည္သို႔ပုံစံျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မလဲဆိုသည္မွာ အေလးထားစရာကိစၥ ျဖစ္လာသည္။ ဤတြင္ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အခန္းက႑သည္ အေရးပါလာပါေတာ့သည္။ အားေကာင္းသည့္ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းမွာ လူထုလႈပ္ရွားမႈ (Social movements)မ်ားျဖင့္ လူမႈေရႊ႕လ်ားမႈ (Social mobilization) ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ရမည္ျဖစ္သည္။ လူထုလႈပ္ရွားမႈဆိုသည္မွာ အာဏာႏုိင္ငံေရးအေပၚ တိုက္ပြဲသ႑ာန္ျဖင့္ စိန္ေခၚျခင္းမ်ိဳးကို ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။ အက်ိဳးစီးပြားတူရာ လူမ်ား စုဖြဲ႕ထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းမွ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ျပည္သူမ်ား မိမိတို႔ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးကို သတိျပဳမိေအာင္ႏွင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္လာေအာင္ လႈပ္ရွားမႈ ျပဳျခင္းကို ဆိုလိုခ်င္ပါသည္။

စာေရးသူ အေမရိကန္မိတ္ေဆြတစ္ဦးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္အခါက လူမႈလႈပ္ရွားမႈမွာ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားေရးအတြက္ မ်ားစြာ အေရးပါပံုကို ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ သူေနထိုင္ရာၿမိဳ႕မွာ အေမရိကန္ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း ပို႔လန္ၿမိဳ႕ျဖစ္ပါသည္။ သူတို႔ၿမိဳ႕တြင္ ယခင္က စက္ဘီးကို စီးၾကေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း ကားစီးသူဦးေရ ပိုမိုမ်ားလာခဲ့သည့္အတြက္ စက္ဘီးစီးသည့္ လူမႈလႈပ္ရွားမႈ စဥ္ဆက္မျပတ္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကရာ ယခုအခါ ယခင္အတိုင္း စက္ဘီးကိုသာ အမ်ားစုစီးၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ စက္ဘီးစီးျခင္းျဖင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းၿပီး ျဖစ္သလို ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ ေဒသႏၱရအစိုးရကိုပါ ႏုိင္ငံေရးဖိအားမ်ား ေပးႏုိင္သည္အထိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ဤသို႔ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည့္ အေနအထားမ်ိဳး ရွိပါသည္။ စားသံုးအခြင့္အေရး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရး၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး အစရွိသည္တို႔ကို အက်ိဳးစီးပြားတူ အုပ္စုမ်ားက ျပည္သူမ်ား သတိျပဳမိလာေအာင္ လႈပ္ရွား၍ရႏုိင္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ယင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေရးဟုလည္း သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေရးျဖစ္ေစ၊ အာဏာႏုိင္ငံေရးျဖစ္ေစ ဒီမိုကေရစီခိုင္မာအားေကာင္း ေဆာင္ရြက္ၾကသည္ ပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒပါ  ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္မ်ား သတိျပဳမိလာေအာင္ႏွင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္လာေအာင္ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွ bottom-up approach ျဖင့္ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကို ယခုထက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လုိအပ္ၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ပါသည္။

****************************************************************************

 

 


Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
Logo for Google Docs

0 comments:

Post a Comment