Posts
စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအလြန္ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေျပာင္းလဲျခင္း(၅)
အာဖရိကႏွင့္ အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စစ္ဘက္-အရပ္ဘက္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ အနည္းငယ္တင္ျပလိုပါသည္။ အာဖရိကသည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွစ၍ အကဲြကဲြအျပားျပားျဖစ္ေနေသာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားမွာ စုစည္းမႈမရွိႏိုင္ျခင္း၊ ေရာဂါကပ္ဆိုးမ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးစုပဋိပကၡမ်ားသည္ တိုင္းျပည္ကို တည္ၿငိမ္မႈကင္းမဲ့ေစခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ၎ႏိုင္ငံမ်ား၏ ႏိုင္ငံျခားေၾကြးၿမီထူေျပာမႈ ၊ ျပည္ပေစ်းကြက္ ေပ်ာက္ဆံုး မႈမ်ားက တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကင္းမဲ့ျခင္းမ်ားႏွင့္အတူ တိုင္းျပည္ကို အက်ပ္အတည္း အတြင္း ပိုမိုေရာက္ရွိ ေစခဲ့သည္။ အကဲြကဲြအျပားျပားျဖစ္ေနေသာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႕မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ၊ လူမ်ိဳးေရးအရသာ သစၥာခံသည့္ပံုစံတြင္ရွိခဲ့သည္။ စစ္ေအးတိုက္ပဲြၿပီးဆံုးသြားေသာအခါတြင္ အင္အားႀကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံက အာဖရိကတြင္ ၎တို႔အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အခြင့္အလမ္းမရွိေတာ့၍ အာဖရိကတပ္ဖဲြ႕မ်ားကို အကူအညီေပးမႈရပ္ဆိုင္းလိုက္ျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီျဖစ္စဥ္ကို စမ္းတဝါးဝါးကူးေျပာင္းလိုေသာ အာဖရိကႏိုင္ငံ မ်ားရွိလာျခင္းက အာဖရိကဒီမိုကေရစီျဖစ္စဥ္ႏွင့္ စစ္ဘက္-အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရးကို ေျပာင္းလဲလာေစ ခဲ့သည္။ ေတာင္အာဖရိကသည္ ထိုျဖစ္စဥ္ကို အေကာင္းဆံုးဥပမာျပခဲ့သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလ တြင္ ေတာင္အာဖရိက ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔ (SADF) သည္ လူမည္းမ်ားအတြက္ သီးသန္႔ သတ္မွတ္သည့္ေနရာရွိ ဘိုျဖဴသာတ္စ္ဝါနာ (Bothuthatswana ) မွ လက္်ာေက်းလက္ အာဖရိကန္တို႔၏ ပုန္ကန္မႈကို ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ဂိုဏ္းကြဲမႈႏွင့္ လူမ်ဳိးစုအၾကမ္းဖက္မႈတို႔ ေၾကာင့္ အေရွ႕ရဲဒ္ (East Rand) ႏွင့္ ကြာဇူလာေနတယ္ (KwaZula-Natal) ေနရာတို႔တြင္ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ခဲ့ရသည္မ်ားကို ဥပေဒစိုးမိုးမႈႏွင့္ တည္ၿငိမ္မႈရွိလာေစရန္ ကူညီခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ေတာင္အာဖရိက ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (SADF)သည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိဳကာလအတြင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ မဲေပးရေသာမဲျပားမ်ား ျဖန္႔ေဝျခင္းတြင္ ကူညီခဲ့ သည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္တပ္မ်ားကို အင္အားေလ်ာ႔ခ်ရင္၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႕မ်ားသို႔အသြင္ေျပာင္းေပးရန္၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအတြင္း အက်င့္သိကၡာေကာင္းမြန္သည့္ စိတ္ဓါတ္ေရးရာမ်ား ျမႇင့္တင္ရန္အတြက္ ေထာက္ကူေပးရန္၊ အားေကာင္းေသာ ကာကြယ္ေရးမူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ရန္အတြက္ ကူညီရန္၊ အရပ္ဘက္ ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ စစ္တပ္မွ ရွိေနေစရန္ တို႔အတြက္ အားေကာင္းေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈကို လိုအပ္ေနပါေသးသည္။
အေရွ႕ဥေရာပမွ ပိုလန္ႏိုင္ငံကိုၾကည့္လွ်င္မူ ပိုလန္တြင္ စစ္ဘက္-အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရးတြင္ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ႀကီးမားစြာပါဝင္မႈကို စစ္ေအးကာလအလြန္အထိ လက္ခံထားၿပီး စစ္တပ္သည္ျပည္သူ၏ ေလးစားမႈကို ေကာင္းစြာရရွိသည္။ ယေန႔အီဂ်စ္တြင္ရွိသည့္ ျပည္သူက ႏိုင္ငံ့စစ္တပ္ကိုတန္ဖိုးထားသည့္ စစ္ဘက္ႏွင့္အရပ္ဘက္ နီးစပ္သည့္ပံုစံျဖစ္သည္။ ၁၉ ရာစုအတြင္းက အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အမ်ဳိးသားေရးအုံၾကြမႈမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားေစခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေရး အၾကပ္အတည္း ကာလမ်ားအတြင္း မာရွယ္ဂ်ဳိးဇက္ဖ္ ပင္လ္ဆူဒ္စ္ကီ (Marshal Jozef Pilsudski) ကဲ့သုိ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အာဏာရွင္နီးပါး ျဖစ္ေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ားကို တာဝန္ယူ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ကြန္ျမဴနစ္ ေခတ္ကာလအတြင္းကေတာင္မွ အလုပ္သမားပုန္ကန္မႈမ်ားကို ႏွိမ္ႏွင္းရန္ စစ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားသည္ ဆင့္ေခၚခံခဲ့ရပါသည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိင္ငံ့အာဏာကို ရရွိလာခဲ့သည့္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရ (Solidarity-led government) သည္ စစ္တပ္ကို ျပဳျပင္ရန္ႏွင့္ အရပ္ဘက္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ စနစ္သစ္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။
သမၼ ဝိုစီးခ်္ဂ်ယ္ရူဇယ္စကီးသည္
(၁) အစိုးရအဖြဲ႔အသစ္အေပၚ စစ္တပ္၏သစၥာရွိမႈကို ေသခ်ာေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း။
(၂) စစ္တပ္အတြင္း ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ဖယ္ရွားပစ္ျခင္း။
(၃) လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ား အမ်ဳိးသားေရး ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္သို႔ လုံးလုံးေရာက္ရွိေစျခင္း။
(၄) စစ္တပ္အဆင့္ျမင့္အရာရွိမ်ား အေျပာင္းအလဲကို ျပဳလုပ္ျခင္း။
(၅) စစ္တပ္၏ လုပ္ငန္းရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ပုံသစ္သြန္းေလာင္းျခင္း။
(၆) အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အထူးလုပ္ငန္းဌာနမ်ားကို ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းျခင္း တို႔ကို ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္ဘက္၏ တံု႔ျပန္မႈကို ခက္ခဲစြာ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသးသည္ ။ ၎ကို ဆက္ခံေသာ သမၼတလက္ဝဲလ္ဆာ (Lech Walesa)သည္ ၁၉၉၁ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့သည့္ စစ္ဘက္သည္ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားျခင္းပါဝင္ပတ္သက္ ျခင္းမရွိေစရ ဟူသည့္အခ်က္ရွိေနေသာ္လည္း ပါတီစြဲကင္းစင္သည္ဟူေသာ ေၾကြးေၾကာ္ခ်က္ျဖင့္ စစ္တပ္၏ေထာက္ခံမႈကို ရယူရန္ႀကိဳး ပမ္းခဲ့ေသးသည္။ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို ၎ေအာက္ေရာက္ရွိေစရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၿပီး ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဌာန၏ ဖဲြ႕စည္းလုပ္ေဆာင္ပံုကို အရပ္ဘက္ေအာက္ေရာက္ရွိရန္ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားစြာႀကံဳခဲ့ရသည္။
ရုရွားႏိုင္ငံတြင္မူ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္က်ဆုံးမႈႏွင့္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ၿပိဳလဲမႈတို႔သည္ ႐ုရွားစစ္တပ္အား လုပ္ငန္း ရည္မွန္းခ်က္ဆိုင္ရာ စိတ္ခံစားမႈမရွိ ဆိုသည့္ အေနအထားမ်ဳိးျဖင့္ ခ်န္ထားပစ္ခဲ့ၿပီး မေက်မနပ္ ျဖစ္စိတ္ႏွင့္ က်႐ႉံးစိတ္ဆိုင္ရာ စိတ္ခံစားမႈကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ စစ္တပ္အတြင္း ခဲြျခားဆက္ဆံခံရမႈႏွင့္ မညီမွ်မႈမ်ားက ႏိုင္ငံေရး အခြင့္ထူးခံမ်ားက ၎တို႔ိကုိ အသံုးခ်ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိျမင္လာၾကၿပီး ဘက္တစ္ဘက္တည္းတြင္ ရပ္တည္ျခင္းမလုပ္ ရန္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းေနခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ အျဖစ္အပ်က္တြင္ မလဲႊသာမေရွာင္သာပါဝင္ခဲ့ၿပီး သမၼတႏွင့္ သေဘာထားကဲြလဲြခဲ့ယံုသာမက ပါလီမန္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအေပၚတြင္ပါ အတိုက္အခံျပဳလာၾကသည္။ စစ္ဘက္အရာရွိမ်ားက ၎တို႔၏ အခန္းက႑ႏွင့္ပတ္သက္၍ ပါလီမန္တြင္ ရဲဝန္႔စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလာၾကသည္။
ဤကဲ့သို႔ စစ္ဘက္-အရပ္ဘက္ဆံေရးကို ေလ့လာသူ ရွက္စ္တိုဗာက မည္သည့္ အလားအလာမ်ားသည္ စစ္ဘက္အာဏာသိမ္းမႈအား ျဖစ္ပြားေစသည္၊ စစ္ဘက္အာဏာသိမ္းမႈ (သို႔မဟုတ္) စစ္ဘက္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေသာ အရပ္ဘက္ အာဏာသိမ္းမႈတခု ျဖစ္ပြားျခင္း မတိုင္မီ တည္ရွိ ႏုိင္သည့္ ႀကိဳတင္အေျခအေန (preconditions) ၃ ရပ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္းတင္ျပခဲ့သည္။-
(၁) ၾကည္ၫိုေလးစားအားထားဖြယ္ေကာင္းေသာေခါင္းေဆာင္ရရွိႏုိင္မႈ (လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕အတြင္းမွဆြဲထုတ္ ရရွိႏုိင္မႈကို ပိုမိုႏွစ္သက္သည္)၊
(၂) ထိုကဲ့သုိ႔ေသာ အာဏာသိမ္းမႈကို စီစဥ္ေဆာင္႐ြက္ႏုိင္စြမ္း၍ အယူအဆေရးရာ မ်က္ႏွာဖုံးအုပ္ထားမႈ သို႔မဟုတ္ အယူအဆေရးရာ အစီအစဥ္တခုခုကို ေထာက္ပံ့ေပး ႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းတခု တည္ရွိမႈ၊
(၃) ျဖစ္ေပၚလာေသာ အစိုးရသစ္ေအာက္တြင္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ ပိုင္ခြင့္၏ အေတာ္ အတန္ႀကီးေသာ ဒီဂရီအတိုင္းအတာအား အာမခံေပးရန္ အရပ္ဘက္မွ ပူးေပါင္းႀကံစည္သူမ်ားအပိုင္း၌ ဆႏၵရွိေနမႈတို႔ျဖစ္သည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.