International media (2)ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၂)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျမန္မာျပည္၏ မင္ဒဲလား အဘယ့္ေၾကာင့္မျဖစ္ရသနည္း
(Foreign Policy မွ 9 Dec 2013 ရက္စြဲပါ Why Suu Kyi is not Myanmar’s Mandela ကုိဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တစ္ခ်ိန္တစ္ခါက အာဏာရွင္စနစ္ လက္ေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္း ဒီမုိကေရစီ စနစ္ေပၚထြန္းရန္ ေရွ႕ဆုံးမွေန၍ တြန္းအားေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္၏ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားဟု မၾကာခဏဆုိသလုိ ေခၚဆုိျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ယခု နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား ကြယ္လြန္သြားခ်ိန္တြင္ ထူးျခားအံ့ၾသဖြယ္ ေကာင္းသည့္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္မည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အရည္အခ်င္းမွာ လတ္တေလာ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ပုိ၍ပင္ သိသာထင္ရွားလာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားတုိ႔၏ ဘဝႏွစ္ခုၾကားမွ တူညီမႈမ်ားမွာ လြန္စြာ ရင္သပ္႐ႈေမာ ဖြယ္ ေကာင္းလွပါသည္။ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားသည္ ေတာ္ဝင္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ သားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ (ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးဗိသုကာ) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ သမီးတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ဦးစလုံး ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ဦးစလုံး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရဖူးသည္။ မင္ဒဲလားမွာ ၂၇ ႏွစ္တိတိ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံခဲ့ရၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါးခန္႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရသည္။ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံ ေနရစဥ္အတြင္း ႏွစ္ဦးစလုံးသည္ ပထမပုိင္းတြင္ အမ်ိဳးသားသူရဲေကာင္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္မူ ဒီမုိကေရစီ ျပယုဂ္မ်ားအျဖစ္ ကမာၻတစ္ဝန္းတြင္ အသိမွတ္ျပဳခံခဲ့ၾကရသည္။ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရမႈမွ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာ ၾကခ်ိန္တြင္လည္း ယခင္ကသူတုိ႔အေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္ၿပီး ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့ၾက သူမ်ားကို အေလးေပး ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္ဦးစလုံး ေဝဖန္ခံခဲ့ၾကရသည္။ မင္ဒဲလားသည္ ေတာင္အာဖရိက၏ ပထမဆုံး လူမည္းသမၼတ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ စြမ္းစြမ္းတမံ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္လည္း ယခုအခါတြင္ မင္ဒဲလား ကဲ့သုိ႔အလားတူ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူမ၏ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွား႐ုန္းကန္မႈတြင္ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား ေၾကာင့္ အသိဉာဏ္မ်ား ကြန္႔ျမဴးႏုိင္ခဲ့သည္ဟု ခ်ီးမြမ္းေျပာဆုိခဲ့ဖူးသည္။ သုိ႔ေသာ္ မိမိကုိယ္မိမိ မင္ဒဲလားႏွင့္ တူေသာ ပုဂၢိဳလ္ အျဖစ္ ႏႈိင္းယွဥ္ ေျပာဆုိမႈမ်ိဳးကုိေတာ့ မျပဳလုပ္ခဲ့ေပ။ မင္ဒဲလား ကြယ္လြန္သြားစဥ္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ရာတြင္လည္း ႐ုိးရုိးရွင္းရွင္းပင္ ယခုလုိ ေျပာဆုိသည္။ “လူသားအဆင့္အတန္း ျမင့္မားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ မဟာလူ သား တစ္ေယာက္အျဖစ္ ကၽြန္မ သူ႕ကုိ ဂါရဝျပဳလုိပါတယ္”
သုိ႔ေသာ္ မင္ဒဲလား ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္မႈက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အနာဂတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္း မ်ားစြာ ထြက္ေပၚေစခဲ့ပါသည္။ မည္သည့္အခ်က္တြင္ သူတုိ႔ႏွစ္ဦး၏ ဇာတ္လမ္းမ်ား မတူကြဲျပား ျခားနားသြားမည္နည္း။ ပါလီမန္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး သမၼတရာထူးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္စရာမ်ား ျဖစ္လာခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ တစ္ခ်ိန္တစ္ခါက မင္ဒဲလား ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းခဲ့ရသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ စတင္ေတြ႕ႀကံဳ ေနရၿပီျဖစ္သည္။ အကယ္၍ သမၼတျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈ ေအာင္ျမင္မည္ဆုိပါက သူမအေနျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈခံခဲ့ရမႈေၾကာင့္ တရားမွ်တမႈ ေပၚထြန္းရန္ ေတာင္းဆုိလ်က္ရွိသည့္ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကုိ လုပ္ကုိင္ေပးရမည့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ခဲ့သည့္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားသည္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ပါဝင္လ်က္ ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။
မင္ဒဲလားသည္ သမၼတရာထူး စတင္ရယူခ်ိန္တြင္ အလားတူ ဆုပ္လည္းစူး စားလည္း႐ူး အေနအထားမ်ိဳးႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရသည္။ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒတ္စမြန္တူးတူးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ၎၏ ေျဖရွင္းနည္းမွာ အသားအေရာင္ ခြဲျခားမႈတုိက္ဖ်က္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ မွတ္တမ္းတင္ေပးႏုိင္သည့္ အမွန္တရားႏွင့္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ေကာ္မရွင္ကုိ ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့သည္။ အသားအေရာင္ခြဲျခား ဆက္ဆံခံခဲ့ရသူမ်ားအတြက္ ထိခုိက္နစ္နာေၾကး ေပးမႈ၊ လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားကုိ တရားစြဲဆုိမႈ အစရွိသည္တုိ႔မွာ ယင္းေကာ္မရွင္ေၾကာင့္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ အဆုိပါေကာ္မရွင္သည္ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးႏွင့္ ျပန္လည္သင့္ ျမတ္ေရး အတြက္ အဓိက အခရာက်ေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအျဖစ္ ခ်ီးမြမ္းေထာပနာျပဳျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စစ္အစုိးရလက္ထက္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးကာ မွတ္တမ္းတင္မည့္ အလားတူ အဖြဲ႕တစ္ခု တည္ေထာင္ရန္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးကုိယ္စားလွယ္ ေသာမတ္အုိဂ်ားကန္တားနား က အဆုိျပဳခဲ့ဖူး သည္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးျဖစ္စဥ္ ေခ်ာေမြ႕ေစေရးႏွင့္ ဒဏ္ရာအေဟာင္းမ်ား ကုစားႏုိင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ တစ္ရပ္အေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ၎က အႀကံျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အဆုိပါ အႀကံဉာဏ္ကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေယဘုယ်သေဘာျဖင့္ လက္ခံခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ သူမသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံခဲ့ရမႈ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ နစ္နာမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈမ်ားကုိသာ ႀကိဳဆုိခဲ့ၿပီး ထိခုိက္နစ္နာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူမ်ား (စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား) အား တရားစြဲဆုိ ျပစ္ဒဏ္ေပးမည့္ ကိစၥကုိမူ ဆန္႔က်င္ေနပုံရသည္။ ယခင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္က ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သူမ်ားအား အမႈဖြင့္ အေရးယူႏုိင္မည့္ ဥပေဒခုံ႐ုံးဖြဲ႕မည့္ကိစၥကို ေထာက္ပံ့မႈျပဳမည္ မဟုတ္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က မၾကာခဏဆုိသလုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယခုကဲ့သုိ႔ေသာ သေဘာထားသည္ ဒတ္စမြန္တူးတူး၏ တရားမွ်တမႈ ထိန္းသိမ္းေရးဟူသည့္ အျမင္မ်ိဳးႏွင့္ တစ္သားတည္းပင္ ျဖစ္သည္ ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ဆုိသည္။ “ကၽြန္မအလုိခ်င္ဆုံးက ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးပါ၊ ကလဲ့စားေခ်ေရး မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က AP သတင္းဌာနကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။
သုိ႔တုိင္ေအာင္ သူမ၏ ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားက ျမန္မာျပည္သူမ်ားကုိ စည္းလုံးညီညြတ္ေစျခင္းထက္ လမ္းမွားသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ တြန္းပုိ႔ေနသကဲ့သုိ႔ ရွိသည္။ စစ္အစိုးရ၏ ညဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကုိ မ်ားစြာခံစားခဲ့ရသည့္ အတုိက္အခံမ်ား၊ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ ႐ုန္းကန္ေနၾကေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားသည္ အတိတ္ဆီ က ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ားအတြက္ တရားစီရင္ေပးရန္ ဆႏၵရွိၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကမူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ၎တုိ႔၏ နစ္နာမႈမ်ားကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈကာ စစ္တပ္ဘက္ လုိက္ေနသည္ဟုပင္ စြပ္စြဲေျပာဆုိ ၾကသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္၏ စစ္ေရးျပ အခမ္းအနားႀကီးသုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္ၾကည့္႐ႈခဲ့မႈ၊ အျငင္းပြားဖြယ္ ေၾကးနီေတာင္သတၱဴတူးေဖာ္ေရး စီမံကိန္းအား လက္သင့္ခံမႈ အစရွိသည္တုိ႔က သူမကုိ ေထာက္ခံအားေပးသူ အမ်ားစုအား စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့မႈ ျဖစ္ေစခဲ့ သည္။ ထုိမွ်မကေသးေပ။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္လူနည္းစုအေပၚ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ေနလ်က္ ရွိသည္။
နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားသည္ ယခင္ အသားအေရာင္ခြဲျခားသည့္ အစိုးရလက္ထက္က ဝန္ႀကီးမ်ားအား ၎၏ အစုိးရအဖြဲ႕ထဲသုိ႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဝဖန္ခံခဲ့ရသည္။ ၎ကုိ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခဲ့သူမ်ားႏွင့္ အတူ အလုပ္တြဲဖက္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္လည္း ျပစ္တင္ခံခဲ့ရသည္။ ယခုအခါတြင္မူ မင္ဒဲလားသည္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဉာဏ္ႀကီးရွင္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအျဖစ္ ေအာက္ေမ့အမွတ္ရျခင္း ခံေနရၿပီျဖစ္သည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား၏ ေကာ္မရွင္မွာ ေနာက္ဆုံးတြင္ ထားရွိထားေသာ ပန္းတုိင္မ်ားကုိ ေရာက္ေအာင္ မသြားႏုိင္သေလာက္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ နစ္နာေၾကးေပးမႈမ်ားမွာလည္း အနည္းအက်ဥ္းသာ ရရွိခဲ့သလုိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူမ်ားမွာ ကတိကဝတ္ျပဳထားသည္ထက္ နည္းပါးသည့္ ေလ်ာ္ေၾကးသာ ရရွိခဲ့သည္။ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားအား တရားစီရင္မႈအမ်ားစုမွာ ေအာင္ျမင္မႈမရွိခဲ့ေပ။ ႀကီးမားသည့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ေတာင္အာဖရိက လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားမွာ ၎တုိ႔၏ ျပစ္မႈမ်ားအတြက္ မည္သည့္အခါကမွ် တာဝန္ခံခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ နယူးေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာက မင္ဒဲလားအတြက္ နာေရးေဆာင္းပါး ေရးသားရာတြင္ ၎၏ ေကာ္မရွင္သည္ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ဆုံးတြင္ အမွန္တရားႏွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္မႈ ႏွစ္ရပ္စလုံးေမွးမွိန္သြားခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။ (ယခင္ အသားအေရာင္ခြဲျခားသည့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားမွာ လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့သလုိ၊ စုံစမ္းစစ္ေဆး မႈမွရသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားက လူမည္းမ်ားအတြက္ အမ်က္ေဒါသကုိသာ ပုိမုိျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ဆုိလုိရင္း ျဖစ္သည္) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ သိခ်င္စရာေကာင္းသည့္ အခ်က္မွာ မင္ဒဲလားအေပၚ ၾကည္ညိဳ ျမတ္ႏုိးမႈမွတစ္ဆင့္ မည္သည့္ သင္ခန္းစာမ်ား ရယူမည္နည္းဟူေသာ အခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။ အမွန္တရားႏွင့္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္မႈ ေပၚထြန္းေရး ျဖစ္စဥ္အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ တုိင္းျပည္၏ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားကုိ ကုစားေပးရန္ သူမမည္သုိ႔ စီစဥ္ထားသနည္း ဟူသည္မွာ စိတ္ဝင္စားစရာ အေကာင္းဆုံးပင္ ျဖစ္သည္။