Posts
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၂)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခက္အခဲဒုကၡမ်ားအေပၚ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကထပ္ဆင့္ၿခိမ္းေျခာက္ေန
(Inter Press Service မွ 11 Jan 2014 ရက္စြဲပါ “Natural disasters add to Myanmar’s troubles” သတင္းေဆာင္းပါးကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ကာလရွည္ၾကာစစ္ဖက္ကအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ခေနာ္ခနဲ႔ ဒီမိုကေရစီကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနာက္ထပ္ထြက္ေပၚလာေသာ အႏၱရာယ္သစ္တစ္ခု ျဖစ္သည့္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ Climate Change သည္ ႏုိင္ငံတြင္း ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈမ်ားႏွင့္ အက်ပ္အတည္းတို႔ကိုပိုဆိုးေစမည့္အလားအလာရွိသည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကဆိုပါသည္။
နာဂစ္ဆိုက္ကလံုးအလြန္ ငါးႏွစ္ခန္႔ရွိလာသည့္တုိင္ေအာင္ ဧရာဝတီျမစ္ဝကၽြန္းေပၚတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားမွာ ၎တို႔ ေျခေထာက္ေပၚရပ္ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးဟု NGOs မ်ားကေထာက္ျပၾကသည္။
ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ပ်က္စီးသြားေသာ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ား ထပ္မံႀကံဳေတြ႕ေနရ သည္ဟု Environment and Economic Research Institute of Myanmar မွ ဒုတိယဥကၠ႒ေဒါက္တာလင္းသီးစ္မီယာ က ေျပာၾကားသည္။
ဆားငန္ရည္ဝင္ျခင္းေၾကာင့္ လယ္မ်ားဆံုး႐ႈံးသြားေသာ (သို႔) ပိုက္ဆံမရွိ၍ လယ္မစိုက္ႏုိင္ေသာ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသခံမ်ားသည္ အေၾကြးထဲနစ္လွ်င္နစ္၊ ေန႔စားစာရင္းငွားျဖစ္ရင္ျဖစ္၊ သို႔မဟုတ္ပါက Free Trade Area ဟုေခၚေသာ ပို႔ကုန္ထုတ္လုပ္ေရး ဇုန္အသစ္မ်ားသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ၾက႐ံုသာရွိသည္ဟု ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး အစီအစဥ္ မ်ား အေၾကာင္း ႏွံ႔စပ္ကၽြမ္းက်င္သူလင္းသီးစ္မီယာ က ဆိုပါသည္။
နာဂစ္ဆိုက္ကလံုးအၿပီးတြင္ ေက်းလက္အေျချပဳပံုစံ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စီမံခ်က္မ်ားကို ခ႐ိုင္ေဒသ မ်ားစြာတြင္ အစိုးရက စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေငြေၾကးရင္းျမစ္ႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္ဝန္ထမ္းခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ အနည္းငယ္သာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။
“လူတိုင္းေရဒီယိုရွိေအာင္၊ အေရးေပၚသတင္းေတြ ဖမ္းယူနားေထာင္တက္ေအာင္ အစိုးရကလုပ္ေပးခဲ့ေပမယ့္ ေလွနဲ႔မွ ခရီးသြားလို႔ရတဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ မုန္တိုင္းလာရင္ လြတ္ေျမာက္ဖို႔က ျပႆနာရွိေန တုန္းပါပဲ၊ သူတို႔ တကယ္လိုအပ္ေနတာကပုန္းခိုႏုိင္မယ့္ Shelters ေတြ ျဖစ္ပါတယ္” ဟုသူမကေျပာၾကားသည္။
ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာမႈွ ဆိုင္ရာညွိႏႈိင္းေရးဌာန UNOCHA က လူဦးေရး ၅၃ သန္းေက်ာ္ရွိေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာရွပစၥဖိတ္ေဒသတြင္ ထိခိုက္အႏၱရယ္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခအမ်ားဆံုး တုိင္းျပည္ဟု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကသတ္ မွတ္ခဲ့ၿပီး၊ အလတ္စားႏွင့္ အႀကီးစားသဘာဝေဘးအႏၱရာယ္မ်ား ၂ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚရန္ အလားအလာ အလြန္မ်ား သည္ဟု မွတ္ခ်က္ေပးထားပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိႏွစ္ပိုင္းအတြင္းအဆိုးဝါးဆံုးျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ၂၀၀၈ နာဂစ္ဆိုက္ကလံုးအၿပီးတြင္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ NGOs မ်ားကရာသီဥတုဆက္ႏြယ္ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားကိုကာကြယ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို အရွိန္ျမႇင့္ခဲ့ၾကသည္။
၂၀၁၁ တြင္ အရပ္ဖက္အစိုးရအာဏာရလာေသာအခါ ေနာက္တစ္ခါလာမည့္ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္က ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လူမႈစီးပြားအေျပာင္းအလဲအေပၚ မည္သို႔ သက္ေရာက္ႏုိင္သနည္း ဟူေသာကိစၥမွာ အဓိကေမးခြန္း ျဖစ္လာ သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႀကိဳတင္မွန္းဆကာကြယ္၍ ရေသာဆိုးက်ိဳးမ်ားစြာ ခံစားရဖြယ္ရွိသည္ဟု George Washington University မွ International Strategies in Asia ဒါ႐ိုက္တာလင္ဒါယား က သံုးသပ္သည္။ ယင္းဆိုးက်ိဳးမ်ားထဲတြင္ ကမ္းေျခတိုက္စားျခင္း၊ ဆိုက္ကလံုးႏွင့္ အလြန္အမင္းမိုးေခါင္ျခင္းကဲ့သို႔ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျဖစ္ရပ္မ်ားမၾကာခဏျဖစ္လာႏုိင္ျခင္း၊ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မိုးႀကီး၍ ေျမၿပိဳျခင္းစသည္တို႔ ပါဝင္သည္ဟု သူမကဆိုပါသည္။
World Vision Myanmar မွ အေရးေပၚ လူသားခ်င္းစာနာမႈေရးရာ ဒါ႐ိုက္တာဦးဝင္းဇင္ဦး က “ကၽြန္ေတာ္ တို႔ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ေနလို႔ မရပါဘူး၊ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႔ လုိပါတယ္” ဟုသတိေပးသည္။
မႏွစ္က ေႏြဦးတြင္ ဆိုက္ကလံုးမဟာဆင္ ျမန္မာဖက္သို႔ ဦးတည္လာေသာအခါ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္၏ မွန္းဆရခက္မႈႏွင့္ ႐ႈပ္ေထြးမႈတို႔ကို ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္ဟု ၎က ဆိုသည္။ ေတာင္အာရွႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ႀကီးႀကီးမားမား ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ထိခိုက္အႏၱရာယ္မ်ိဳးမွ ျမန္မာႏုိင္ငံသက္သာရာရခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့ေသာ ၂ ႏွစ္အတြင္း သိသိသာသာျဖစ္ပြားေသာ ေဘးအႏၱရာယ္မွာ ေရလွ်ံျခင္းျဖစ္ၿပီးေဒသခံတို႔၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းႏွင့္ လူမႈတည္ၿငိမ္မႈကို ပ်က္ျပားေစခဲ့သည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။
World Vision သည္ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ ထိခိုက္ႏုိင္ေျခေလွ်ာ့ခ်ျခင္း DRR ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကိုဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေပးေနၿပီး၊ ဆိုက္ကလံုးနာဂစ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ငလ်င္၊ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ ေရလွ်ံမႈ တို႔ေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္သူမ်ားကို ကူညီေပးလ်က္ရွိသည္။
ဦးဝင္ဇင္ဦး က ၎၏ NGO သည္ နာဂစ္အၿပီးတြင္ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ကယ္ဆယ္ေရး ညွိႏိႈင္းေဆာင္႐ြက္ျခင္းသည္ စိန္ေခၚမႈျဖစ္ေနဆဲဟု သိရွိနားလည္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ထိခိုက္ႏုိင္ေျခေလွ်ာ့ခ်ျခင္း DDR ေၾကာင့္ ရာသီဥတုအေျပာင္းအလဲဆိုင္ရာဆိုးက်ိဴးမ်ားကို သိသိသာသာ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေသာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ ျဖစ္ေပၚေရး ဦးတည္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ အင္ဂ်ီအို Dear Myanmar ၏ အဆိုအရလံုေလာက္ေသာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈကို အဓိကတားဆီး ေနေသာ ျပႆနာမ်ားတြင္ မိုးေလဝသသတင္း ခ်ိဳ႕တဲ့အားနည္းမႈ၊ ႀကိဳတင္သတိေပးစနစ္ အကန္႔အသတ္ရွိမႈ၊ ေဒသခံ အခ်ိဳ႕၏ အေလးမထားမႈ စသည္တို႔ ပါဝင္သည္ဟု သိရွိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ခံႏုိင္ရည္ စြမ္းအားနည္းျခင္းအေပၚ ထပ္ဆင့္ထုေထာင္းေနေသာ ျပႆနာမ်ားမွာ လတ္ဆတ္ေသာ သန္းေခါင္စာရင္းမရွိျခင္း၊ ကားလမ္း၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကြန္ယက္ စေသာ အေျခခံ အေဆာက္အဦးစနစ္ အားနည္းျခင္း၊ စိုက္ပိ်ဳးေရးနည္းစနစ္မ်ား ေခတ္မမီျခင္း၊ သစ္ခုတ္၊ မုိင္းတူးလုပ္ငန္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေလ်ာ့ရဲျခင္းတို႔ျဖစ္သည္ဟု လင္ဒါယားက သံုးသပ္သည္။
လင္ဒါယားတို႔အဖြ႕ဲႏွင့္ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ALARM အင္ဂ်ီအိုတို႔ ပူးေပါင္းကာ ၿပီးခဲ့ေသာ ေဖေဖာ္ဝါရီလက ဝန္ႀကီးဌာန ၁၂ ခုမွ အရာရွိ ၄၅ ဦးအား Myanmar Leadership Institute on Climate Change အစီအစဥ္ ကိုပို႔ခ်ေပးခဲ့ၾကသည္။ ျပည္တြင္းမွ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကတိုင္းျပည္၏ သဘာဝဒဏ္ခံႏုိင္ရည္စြမ္းကို ျမႇင့္ရန္ ႀကိဳးပမ္း ေနၾကသည္။
အစိုးရဖက္ကလည္း ၂၀၁၄-၁၅ အတြက္ ေဒသဖြ႕ံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမ်ားထဲသို႔ သဘာဝေဘး ကာကြယ္ေရး အစီအမံမ်ား ထည့္သြင္းေရး စမ္းသပ္ခ်က္ အေနျဖင့္ ဧရာဝတီတိုင္း တနသာၤရီတိုင္းကို ေ႐ြးခ်ယ္ထားသည္။
ရန္ကုန္မွ NGO Environmental & Economic Research Institute ဒါ႐ိုက္တာေဒါက္တာဝင္းျမင့္ ကလည္းနာဂစ္အၿပီးဖ်က္ဆီးသြားေသာစိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ျပင္ဆင္ရန္ႏွင့္ နည္းပညာပံ့ပိုးေပးရန္အတြက္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ ေရးစီမံခ်က္တစ္ခုကို ေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့သည္။
“ဆိုက္ကလံုးအၿပီးမွာသူတို႔ရွင္သန္ႏိုင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆင္းရဲတြင္းသံသရာက လြတ္ေအာင္ ကူညီဖို႔ ကေတာ့ စိန္ေခၚေနတုန္းပါပဲ” ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။
Asia Institute of Technology ႏွင့္ အတူ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စီမံခ်က္ကို လုပ္ကိုင္ရာတြင္ ေက်း႐ြာ ၁၁ ႐ြာ မွ ေျမမဲ့ယာမဲ့ အႏြမ္းပါးဆံုးမိသားစုကိုးစုကိုပစ္မွတ္ထားေ႐ြးခ်ယ္ကာဝက္ေမြးလိုသူ၊ ငါးဖမ္းလိုသူ၊ ဟင္းသီး ဟင္း႐ြက္ စိုက္ပ်ိဳးလိုသူမ်ားကို သင္တန္းေပးကာ ပစၥည္းပစၥယမ်ား ေထာက္ပံ့ကူညီေပးခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။
Dear Myanmar ကလည္းေျမလႊာကိုပ်က္စီးေစေသာ၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲျခင္းကို ပိုဆိုးေစေသာ ဓါတုေျမၾသဇာမ်ား ထက္ပိုေကာင္းေသာ ၾသဂဲနစ္ေျမၾသဇာမ်ား အသံုးျပဳပံုျပဳနည္းမ်ားကို သင္ၾကားေပးသည့္ လစဥ္ သင္တန္းမ်ား ပို႔ခ်ေပးေနသည္။
နာဂစ္ဆိုက္ကလံုးက ယူေဆာင္လာေသာ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီမ်ားကို ျမန္မာအစိုးရ က လက္ခံလာေအာင္ ဖိအားေပးခဲ့သလို၊ ႏုိင္ငံ၏ သဘာဝေဘး အံတုႏုိင္စြမ္းကိုျမႇင့္ရာတြင္ ျပည္တြင္းလႈပ္ရွားသူ မ်ားကိုလည္း ပါဝင္လာေစခဲ့သည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက မွတ္ခ်က္ေပးၾကသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ား ရွိလာေသာ္လည္း ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အသြင္ ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္စဥ္အေပၚ မွန္းဆမရေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုျဖစ္ေနၿပီဟု George Washington University မွ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္က ဆိုပါသည္။
ဆိုက္ကလံုးနာဂစ္ အ႐ြယ္အစားမ်ိဳးရွိေသာ အႀကီးစားသဘာဝေဘးအႏၱရာယ္သည္ အစိုးရ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းေရး ျဖစ္စဥ္ တိုးတက္မႈတို႔ကို ယုတ္ေလ်ာ့ေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္သည္ဟု အစီရင္ခံစာက သတိေပးထားပါသည္။
သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လံုၿခံဳေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာဌာနဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေဒသအာဏာပိုင္မ်ားကလုပ္ေဆာင္ၾကရာတြင္ ႏုိင္ငံေရးအရ စည္း႐ံုးအျမတ္ထုတ္သည့္ ပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ သိကၡာမဲ့လြန္းေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အကဲခတ္ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ေထာက္ျပေဝဖန္ ထားၾကသည္။
| Google Drive: create, share, and keep all your stuff in one place. |  |
