ႏိုင္ငံတကာသတင္းမ်ား
ျမန္မာႏုိ္င္ငံေနာက္တစ္ဆင့္ တက္ႏုိင္မည္လား
(13 Jan 2014 ရက္စဲြပါ Bangkok Post မွ Can Myanmar move to the next level? ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာဆီယံဥကၠဌေနရာကို ခ်ီးက်ဴးမႈႏွင့္ ထိုက္တန္ေအာင္စတင္ ထမ္းေဆာင္ေနခ်ိန္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ႏိုင္ငံသားတုိင္း တိုင္းျပည္ကိုေခါင္းေဆာင္ရန္ ခြင့္ျပဳေရးအတြက္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေပၚေနာက္ထပ္ခြင့္လႊတ္ေသာ အမူအရာျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
တခ်ိန္က အပယ္ခံျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေဝဖန္သူမ်ားအား အေတြးကို ႐ႈပ္ေထြးေစၿပီး အံ့အားသင့္ေစခ်ိန္ တြင္ အျခား အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ၎တို႔၏ အာဏာအတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေနရပါသည္။
ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာတရားႏွင့္ ပညာေရးဆုိင္ရာ ေနာက္ခံအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေသာ အာဏာရွင္ႏွင့္ အင္အားႀကီး သူမ်ားသည္ ၿပိဳင္ဖက္မ်ားကို အမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ားကို ဆက္ဆံေရးအတြက္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕က ၾကင္နာတက္ ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ဖခင္ေနရာမွ ပါဝင္ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕က လြတ္ေျမာက္ေရး ေဖာ္ေဆာင္ေပးသူ သို႔မဟုတ္ ရန္သူလက္မွ ကယ္တင္ေပးသူအျဖစ္ လူအမ်ားကို ျမင္ေစပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ၎တို႔ တိုင္းျပည္သာယာဝေျပာေရးႏွင့္ စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ တည္ေဆာက္သူမ်ားအျဖစ္ ေၾကာ္ျငာဝင္ၾကပါသည္။
ေျပာရမည့္ အခ်က္မွာ တစ္နုိင္ငံ၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးရန္ ႀကိဳးစားသည့္ ကာလအလြန္ တိုင္းျပည္ တည္ေဆာက္ေရး သည္ အာဆီယံႏုိင္ငံအမ်ားစုတြင္ ဆက္လက္ေဖာ္ေဆာင္ေနဆဲ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အျပည့္အဝ ပံုစံေပၚလာသည့္ အေျခေန တြင္ မရွိေသးေပ။
မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ကြဲျပားျခားနားၿပီး ကမာၻဆန္လာေသာ ႏုိင္ငံသားမ်ား၊ ပြင့္လင္းစြာ ေဝဖန္ေသာ တိုင္းျပည္ျပင္ပမွ ႏုိင္ငံသားမ်ားးကို အုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ ပို၍ ျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႕ရေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။ အခ်ိဳ႕ သည္ အာဏာကို အၿမဲတေစ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေသာအခါ အမွန္တရားကို လက္ခံရန္ ျငင္းဆန္လာၿပီး၊ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ျငင္းဆန္ျခင္းသို႔ အျခားသူမ်ားႏွင့္ အာဏာခြဲေဝရန္ ျငင္းဆိုျခင္းမ်ား ျပဳလာပါသည္။ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္ရ မည့္အစား ၎တို႔သည္ ၎တို႔၏ အုပ္စုတြင္းႏွင့္ မိသားစုတြင္ သို႔မဟုတ္ လက္ေအာက္ခံမ်ားႏွင့္ ခ႐ိုနီမ်ားအတြင္း အာဏာကို အသြင္ေျပာင္း၍ အမ်ားဆႏၵႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ ၾကပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ထိုင္းႏုိင္ငံႏွင့္ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံတို႔ကိုၾကည့္ပါ။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ပါဝါေဟာင္းႏွင့္ အသစ္ၾကားတြင္ တိုက္ပဲြျဖစ္ေနၾကၿပီး၊ ကေမာၻဒီးယားတြင္ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္ တက္ၾကြသူမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူမ်ား ပါဝင္ေသာ အသစ္ေပၚထြက္လာသည့္ လူတန္းစားမ်ားၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ေနပါသည္။
ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ ေမွ်ာ္မွန္းသည္ထက္ ပိုမိုၾကာျမင့္ေနၿပီျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံေရးအရ မေရရာမႈမ်ားသည္ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ေရးကို ဒ႐ြတ္ဆြဲေနေစသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုခန္႔ၾကာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ယေန႔ ႀကီးမားေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ တိုင္းျပည္မွ ထြက္ေျပးေနရေသာ ပါတီေခါင္းေဆာင္၏ ႏွစ္ဖက္မွ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အစိုးရၾကား ႀကီးမားေသာ ထိပ္တို္က္ ရင္ဆိုင္မႈသည္ သာ၍ႀကီးေသာ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမတိုင္မီ အာဏာအတြက္ ရန္ပြဲ ႐ိုး႐ိုးေလးတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါသည္။
ကေမာၻဒီးယားတြင္ မေက်နပ္မႈမ်ားမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လေ႐ြးေကာက္ပြဲၿပီးကတည္းက ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က ကေမာၻဒီးယား ျပည္သူ႔ပါတီက အမ်ားစုအႏုိင္ရေသာ္လည္း လိမ္ညာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ဟု အတိုက္အခံ၏ အဆိုအရ သိရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထို႔ထက္ပို၍ ႀကီးမားေသာ ျပႆနာမွာ အလုပ္သမားအင္အားသံုးရေသာ စီးပြားေရး၏ ျပႆနာမ်ား ထြက္ေပၚ လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ျပႆနာမ်ားမွာ ၂၈ ႏွစ္လံုး အလုပ္သမားမ်ား၏ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား၊ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥမ်ားကို မည္သို႔ကိုင္တြယ္ရမည္ကို နားမလည္ေသာ အစိုးရ၏ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား အၿပီး ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ကယ္တမ္းတြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ရွစ္ႏွစ္အတြင္း ဆႏၵျပမႈမ်ား တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ႀကံဳခဲ့ရပါသည္။ ၎၏ ျပည္သူမ်ားသည္ ေလဆိပ္ကို စီးနင္းျခင္း၊ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို ပယ္ဖ်က္ေစျခင္းႏွင့္ ၂၀၁၀ တြင္ ေသြးထြက္သံယို လမ္းေဖာ္ဆႏၵျပပြဲမ်ား ႀကံဳခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မေက်နပ္သည့္ ျပႆနာမ်ားကို ဖံုးဖိထားတက္သည့္ ဒီမိုကေရစီ အရည္အေသြး မျပည့္ဝသည့္ တိုင္းျပည္မ်ားမွ အစိုးရမ်ားအတြက္ အထူးအံ့ၾသဖြယ္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။
လာအို၊ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ဗီယက္နမ္ တို႔သည္ ယေန႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဝင္ေရာက္ေနသည္ဟု ယူဆရေသာ ဒုကၡတြင္းမ်ိဳး က်ေရာက္မည္ကို စိုးရိမ္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ပါဝင္ေနပါသည္။ (စိုးရိမ္ရသည့္ အေျခအေနမွာ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Surapong Tovichakchaikul သည္ ျပည္တြင္းကိစၥရပ္မ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ ဇန္နဝါရီလ ၁၈-၁၉ တြင္ က်င္းပမည့္ အာဆီယံႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးႏွင့္ လြဲေခ်ာ္မည္ ျဖစ္ပါသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္မူ ျပင္ပေရာက္ ပညာတတ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ျပည္ေတာ္ျပန္ ေနသည္ကို ေတြ႕ရျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္သည္ဟု အေကာင္းျမင္ေနေသာ္လည္း သံသယရွိေနသူ အမ်ားအျပားလည္း ရွိေနပါေသးသည္။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားေ႐ြးခ်ယ္၍ လႊတ္ေပးေနျခင္းမွ အားလံုးလႊတ္ေပးေရး ေသခ်ာမႈ ရွိ၊မရွိ မသိႏုိင္ေပ။ ေဒသခံ အသိုင္းအဝိုင္းမ်ား ပိုမိုပါဝင္ႏုိင္မည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ရွိမရွိ၊ သီးသန္႔လူမ်ားသာ နယ္အသီးသီးတြင္ ပါဝင္ခြင့္ ရဦးေနမည္ ေလာ။ ဥပမာအားျဖင့္ ႏုိင္ငံႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားပုဂၢလိက က႑မွ ေျမယာမ်ား သိမ္းဆည္းမႈမ်ား၊ အေျခခံအေဆာက္အဦး ဖြ႕ံၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေၾကာင့္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းမႈမ်ားအတြက္ မမွ်တစြာ ေနရာခ်ထားမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္တပ္မွ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္၊ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို စတင္လုပ္ကိုင္သည္မွာ ႏွစ္အနည္းငယ္သာ ရွိေသးရာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဖိအားေပးေသာ အုပ္စုမ်ားမွာ အေကာင္းျမင္ရန္ႏွင့္ စိတ္ေက်နပ္မႈ ရရန္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ေသးေပ။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္အာဆီယံႏုိင္ငံ ျဖစ္ေသာ္လည္းပံုသ႑ာန္ ျခားနားမႈမ်ားရွိေနရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အတြက္ ေနာက္ထပ္အင္အားေကာင္းရန္ႏွင့္ အရွိန္အဟုန္မ်ား ပိုမိုဖန္တီးရန္ လုိအပ္ပါသည္။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာဆီယံဥကၠဌအလွည့္က်ေသာ္လည္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကာင့္ ဖိအားမ်ားအရ လြဲခဲ့ရၿပီးေနာက္ ေလးႏွစ္အၾကာတြင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲျဖင့္ စစ္အစိုးရေနရာတြင္ ယခင္စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား ပါဝင္ေသာ အရပ္သားအစိုးရ တက္လာၿပီး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ လာပါသည္။
ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက အခ်ိန္အနည္းငယ္ရယူရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း လာမည့္ႏွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအလြန္တြင္ ေကာင္းလာ ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ထိုမတိုင္မီ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တြင္ အက်ိဳးရွိႏုိင္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
အခ်ိဳ႕အဆိုးျမင္သူမ်ားကပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားထက္ စမတ္က်ေၾကာင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပးၿပီး ျပည္သူ မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းကို မည္သို႔ေခၽြးသိပ္ရမည္ကို သိရွိၾကေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
သို႔ေသာ္ ႐ိုးသားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈ၊ ေကာင္းစြာမွ်တေသာ ဝင္ေငြမွ်ေဝျခင္းမ်ား မရွိပါက ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ျပည္သူမ်ားသည္ တခ်ိန္တြင္ ယခုအိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ေနသကဲ့သို႔ အဓိပၸါယ္ရွိေသာ ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ စတင္ဖိအားေပး လာၾကလိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။