yangonchronicle2011 Op-Ed |
၁၈.၃.၂၀၁၂
ေဆာင္းပါးက႑
- ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ား
*****************************************
ေဆာင္းပါးက႑
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ား
ဦးေမာင္ေမာင္ဝင္း(တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန)
(မတ္ ၁၅ ထုတ္ Popular News အတြဲ (၄) အမွတ္ (၁၁) မွ ထုတ္ယူေဖာ္ျပသည္။)
ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေစဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒ အခန္း (၁၃)မွာ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ယင္းျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားဟာ ျပစ္မႈမ်ား (Offences) ျဖစ္ၾကၿပီး ရဲအေရးပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ျပစ္မႈမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မည္သူမဆို ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာျပစ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ပါက ျပစ္မႈေၾကာင္းအရ အေရးယူခံရမည္ျဖစ္ၿပီး ေထာင္ဒဏ္၊ ေငြဒဏ္မ်ားခ်မွတ္ ခံရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လာမည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးၾကရာမွာ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ ျပဳလုပ္မႈမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဒ္မမ်ားအရ မည္သူမဆို က်ဴးလြန္ ေဖာက္ဖ်က္ပါက အေရးယူခံရႏိုင္ပါတယ္။ ယင္းေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားကေတာ့ -
(၁) ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးရဲ႕ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခြင့္ကို က်င့္သံုးျခင္းမျပဳႏိုင္ေစရန္ အႀကမ္းဖက္ျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ မေလ်ာ္ၾသဇာ သံုးျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ျဖားျခင္း၊ လာဘ္ေပးျခင္း၊ လာဘ္ယူျခင္း။
(၂) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးကို မတရားသျဖင့္ ရရွိေစရန္ လည္းေကာင္း၊ ရရွိခဲ့ျခင္းအတြက္ ေက်းဇူးတံု႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ေငြ၊ ပစၥည္း၊ အစားအေသာက္၊ ရာထူး၊ အလုပ္အကိုင္ေနရာ ေျပာင္းေရႊ႕မႈ သို႔မဟုတ္ အျခားအခြင့္အေရး တစ္ခုခုကို အသံုးျပဳၿပီး လာဘ္ေပး၊ လာဘ္ယူျပဳျခင္း။
(၃) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးကို လြတ္လပ္စြာ မက်င့္သံုးႏိုင္ေစရန္ လႊတ္္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦးဦးကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဆႏၵမဲ ေပးပိုင္ခြင့္ရွိ သူတစ္ဦးဦးကို ေသာ္လည္းေကာင္း ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း။
(၄) လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပ၍ မဲေပးရန္၊ မဲမေပးရန္ ေျပာဆိုျခင္း၊ ေဟာေျပာျခင္း၊ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျခင္း၊ ယင္းသို႔ျပဳရန္ အားေပး လႈံ႕ေဆာ္ ျခင္း။
(၅) ဆႏၵမဲေပးျခင္း ပ်က္ျပားေစရန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲပ်က္ျပားေစရန္ စည္းေဝးေဟာေျပာျခင္း၊ လံႈ႕ေဆာ္ျခင္း၊ ေရးသားျခင္း၊ ျဖန္႔ခ်ိျခင္း၊ ပိုစတာမ်ား အသံုးျပဳ ျခင္း သို႔မဟုတ္ အျခား နည္းတစ္နည္းနည္းျဖင့္ အားထုတ္ျခင္း။
(၆) ေကာ္မရွင္ႏွင့္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခဲြမ်ားက ထုတ္ျပန္ထားေသာ စာရင္း၊ အေၾကာင္းၾကားစာ၊ အျခား စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို တမင္ႀကံရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ဖတ္႐ႈမရေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း။
(၇) မဲစာရင္း၊ မဲလက္မွတ္၊ ႀကိဳ တင္မဲလက္မွတ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ယင္းတို႔ေပးပုိ႔ရာ၌ သံုးေသာ စာအိတ္၊ အထုပ္မ်ားကို တမင္ႀကံရြယ္၍ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ေရးသြင္းထားျခင္းမ်ားကို ဖတ္႐ႈမရေစရန္ျပဳလုပ္ျခင္း။
(၈) ဆႏၵမဲလက္မွတ္၊ ႀကိဳတင္ဆႏၵ မဲလက္မွတ္ကို မသမာေသာနည္းျဖင့္ အျခားသူတစ္ဦးအား ေပးျခင္း။
(၉) မဲဆႏၵလက္မွတ္မွအပ အျခား ပစၥည္းတစ္ခုခုကို မဲပံုးအတြင္းသို႔ ထည့္ျခင္း။
(၁ဝ) အသံုးျပဳဆဲမဲပံုးမ်ားကို အခြင့္ အာဏာမရွိဘဲ ဖြင့္ျခင္း၊ ဆႏၵမဲလက္ မွတ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း။
(၁၁) လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ တစ္နယ္ထက္ပိုေသာ မဲဆႏၵနယ္မ်ား အတြက္ မဲေပးျခင္း။
(၁၂) မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိေသာ လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္အတြက္ တစ္ႀကိမ္ထက္ပို ၍ ဆႏၵမဲေပးျခင္း။
(၁၃) သူတစ္ပါးအေယာင္ေဆာင္၍ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ သို႔မဟုတ္ ႀကိဳတင္ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ကို ေတာင္းဆိုျခင္း သို႔မဟုတ္ ဆႏၵမဲေပးျခင္း။
(၁၄) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေနစဥ္ မဲ႐ံုအတြင္းသို႔ ဝင္ခြင့္မရွိဘဲ ဝင္ေရာက္ျခင္း။
(၁၅) အတုျပဳလုပ္ထားေသာ ဆႏၵမဲကို မဲပံုးအတြင္းသို႔ ထည့္ျခင္း။
(၁၆) ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ တစ္ဦးဦးကို ဆႏၵမဲေပးျခင္း မျပဳႏိုင္ေစရန္ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊ ယင္းျပဳလုပ္မႈကို အားေပးကူညီ ျခင္း။
(၁၇) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပသည့္ေန႔တြင္ မဲ႐ံုအတြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ မဲ႐ံုမွ ကိုက္ ၅ဝဝ အကြာအတြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ ေအာက္ပါျပဳလုပ္ မႈ တစ္ရပ္ရပ္ကို က်ဴးလြန္ျခင္း။
(က) မဲဆြယ္ျခင္း။
(ခ) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းတစ္ဦးဦးကို မဲဆႏၵေပးရန္ ေတာင္းဆိုျခင္း၊ တိုက္တြန္းျခင္။
(ဂ) ဆႏၵမဲေပးရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မေပးဘဲေနရန္ေသာ္လည္းေကာင္း တိုက္တြန္းေသြးေဆာင္ျခင္း။ (ဤကိစၥ၌ အျခားေနရာမ်ား၌ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေၾကာ္ျငာ၊ စာရြက္စာတမ္းစသည္တို႔ကပ္ ထားျခင္း၊ ခ်ိတ္ဆြဲထားျခင္းတု႔ိ မပါဝင္ပါ)
(၁၈) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပသည့္ေန႔တြင္ ဆႏၵမဲေပးရန္ လာေရာက္သူမ်ား စိတ္ၿငိဳၿငင္ေစရန္ သို႔မဟုတ္ မဲ႐ံုတြင္ တာဝန္က်ေသာ မဲ႐ံုမွဴးႏွင့္ မဲ႐ံုအဖြဲ႕ဝင္မ်ား ဝတၱရားေဆာင္ရြက္ျခင္းကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစရန္ မဲ႐ံုအတြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ မဲ႐ံုမွ ကိုက္ ၅ဝဝ အတြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ အသံခ်ဲ႕စက္ အစရွိေသာ အသံက်ယ္ ေအာင္ ျပဳလုပ္သည့္ ကိရိယာတန္ဆာပလာ သံုးစြဲျခင္း၊ ေအာ္ဟစ္ျခင္းအစရွိေသာ စည္းကမ္းမဲ့ အျပဳအမူကို ျပဳလုပ္ျခင္း။
(၁၉) မဲဆႏၵေပးရန္ သတ္မွတ္ထား ေသာ အခ်ိန္အတြင္း မဲ႐ံု၌ မဖြယ္မ ရာေသာ အမႈျပဳျခင္း သို႔မဟုတ္ မဲ ႐ံုမွဴးက မိမိ တာဝန္ဝတၱရားအရ ေပးသည့္အမိန္႔ကို မနာခံျခင္း၊ မဲ႐ံုမွဴး သို႔မဟုတ္ မဲ႐ံုမွဴး၏ အခြင့္အာဏာအရ မဲ႐ံုအဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦး၏ အမိန္႔အရ တာဝန္က်ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ သို႔မဟုတ္ အျခားလံုၿခံဳေရး တာဝန္ရွိသူက မဲ႐ံုမွ ဖယ္ရွားခံရၿပီးေနာက္ မဲ႐ံုမွဴး၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရွိဘဲ မဲ႐ံုသို႔ ျပန္ လည္ဝင္ေရာက္လာျခင္း။
(၂ဝ) ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ား ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လိမ္လည္စြပ္စြဲတိုင္ တန္းျခင္း။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားႏွင့့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္တြင္ မဲဆႏၵ ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲကိုယ္စားလွယ္၊ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ေနေသာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ၊ မဲ႐ံုတစ္ခုခုတြင္ ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕ဝင္တို႔သည္ အေထာက္အထား ခိုင္လံုစြာ ျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပမီေသာ္လည္း ေကာင္း၊ က်င္းပေနစဥ္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေသာေန႔မွ (၁၅)ရက္အတြင္းေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ဥပေဒႏွင့္အညီ တိုင္တန္းႏိုင္ပါသည္။ ယင္းျပစ္မႈမ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေနေသာ ေန႔မွ (၁၅)ရက္အတြင္းသာ တိုင္ၾကားရမည္ဟု ကာလ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ကိုလည္း သတိျပဳဖို႔ လိုပါသည္။
ထို႔ျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ အခန္း(၁၄)၌ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ား (Malpractices) ျပ႒ာန္းထားပါသည္။ ယင္း တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ားသည္ ျပစ္မႈမ်ား (Offences) မဟုတ္ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမ်ားသည္ မည္သူမဆို ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ပါက ရဲအေရးပိုင္ေသာအမႈအျဖစ္ အေရးယူမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ားကိုေတာ့ ရဲစခန္းကေသာ္လည္းေကာင္း၊ တရား႐ံုး မ်ားကေသာ္လည္းေကာင္း တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ား ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ အခန္း(၁၄)ရဲ႕ က်ဴးလြန္ေၾကာင္းကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲကန္႔ကြက္လႊာအျဖစ္ တင္သြင္းရပါမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ခံု႐ံုးဖဲြ႕ၿပီး ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ (ေရြးေကာက္ပြဲကန္႔ကြက္လႊာ ျပင္ဆင္မႈ အမွတ္ ၉၊ ဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္ႏွင့္ ဦးဦးေစာလွ)
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေတာ့ အထက္ပါ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာျပစ္မႈမ်ားကို မည္သူမဆို က်ဴးလြန္ပါက ရဲ အေရးပိုင္ေသာ အမႈအျဖစ္ သတ္မွတ္အေရးယူမႈ မ်ားဟာ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ေရး အတြက္ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားျဖစ္လို႔ သတိခ်ပ္သင့္ေၾကာင္း တင္ျပ အပ္ပါတယ္။
**********************************************************************************
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.