Posts
From the Economist Print Edition
လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထားရွိခဲ့ေသာ အေမရိကန္၏ မူ၀ါဒတြင္ အသံုးခ်ႏိုင္မည့္ အထူး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို လိုအပ္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ မူ၀ါဒအရ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ရက္စက္ေသာ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ ေ၀းရာသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။ ပိတ္ဆို႔မႈကို ေထာက္ခံသူမ်ားက ယင္းအစီအစဥ္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီ၍ ခ်မွတ္သင့္သည္ဟု ေျပာခဲ့ၾကသည္။ ေ၀ဖန္သူမ်ားကမူ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမွာ မွားယြင္းေၾကာင္းကို ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ ျပည္သူအမ်ား၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ အေျပာတစ္ျခား အလုပ္တစ္ျခား လုပ္တတ္သည့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ ခ်မ္းသာမႈမ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္၍ မေအာင္ျမင္ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရကလည္း သူ၏မူ၀ါဒကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီး လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုအပတ္အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈမွာ ဆယ္ႏွစ္အတြင္း ပထမအႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရး မူ၀ါဒ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စစ္အစိုးရအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအား လႊတ္ေပးရန္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ စတင္ရန္ ျဖစ္သည္။ ထုတ္ေဖာ္ရန္ မလိုဘဲ အမ်ားစု၏ ဆႏၵမွာ စစ္အစိုးရ ၿပိဳလဲသြားျခင္းကုိ ျမင္ေတြ႕လိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ စစ္အစိုးရ ၿပိဳလဲသြားျခင္းကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေသာ္လည္းေကာင္း မေတြ႕ခဲ့ရေပ။ ၂၀၀၇ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား အေရးတြင္ အစိုးရ၏ ရက္စက္စြာ ေျဖရွင္းပံုမွာ ၎တို႔ ပိုမို ခုိင္ၿမဲေနသည္ဟု ထင္ၾကရသည္။ ယခုမၾကာေသးမီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အေရးယူမႈကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ၎တို႔ကို အသာစီး ရေနၿပီဟု သတ္မွတ္ေနၾကသည္။
ပထမဆံုး အေမရိကန္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ပံုစံအသစ္ကို ၿပီးခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာ ၂၉က နယူးေယာက္တြင္ ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ထိုေန႔က လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Campbell သည္ ျမန္မာ၀န္ႀကီး ဦးေသာင္းကို နယူးေယာက္တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ျခင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ၏ စစ္အစိုးရႏွင့္ တိုက္ရိုက္စကားေျပာ ဆက္ဆံရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို စတင္ ျဖည့္ဆည္း ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အမွန္အားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေရာ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး နည္းလမ္းမ်ားပါ ႀကိဳးစား ၾကည့္ၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ဂ်ပန္အပါအ၀င္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရးႏွင့္ အျခားပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစား လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ကိစၥတြင္ ျမန္မာက ၎၏ သူတပါးႏိုင္ငံေရးရာ ကိစၥတြင္ မစြက္ဖက္ပဲ ဆက္ဆံေရးကို ေကာင္းစြာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ အေမရိကန္က အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကိုမူ ပယ္ဖ်က္မည္ မဟုတ္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ Campbell က ဆီးနိတ္ ေကာ္မတီသို႔ ဦးေသာင္းႏွင့္ ႏွစ္နာရီၾကာ ေတြ႕ဆံုအၿပီး တစ္ရက္ အၾကာတြင္ ေျပာၾကားရာမွ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ (Sanction) ကို ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒျဖင့္ အစားထိုးျခင္း မဟုတ္ဘဲ ပိတ္ဆို႔မႈအျပင္ ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ေသာ မူ၀ါဒသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ထားပါသည္။ အေမရိကန္အေနျဖင့္ အခ်က္သံုးခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ပါက ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေျဖေလ်ာ့ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ပထမအခ်က္၊ ေရတိုစီမံခ်က္အရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ သူမ၏ျပစ္ဒဏ္အတြက္ အယူခံ၀င္လ်က္ရွိရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးစနစ္မွာလည္း လြတ္လပ္မႈအတြက္ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိရာ၊ သူမသာ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါက ေကာင္းေသာလကၡဏာဟု ေကာက္ယူရမည္ ျဖစ္သည္။
ဒုတိယအခ်က္မွာ သီအိုရီအားျဖင့္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူမ၏ပါတီကို စစ္အစိုးရျပဳလုပ္ မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳရန္ျဖစ္သည္။ ဒီလုိျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေအာင္ျမင္စြာ ရၿပီဟု မဆိုလိုပါ။ တင္းၾကပ္ေသာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားႏွင့္ ျပဳလုပ္ေသာ လူထုဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ အတည္ျပဳ ခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ စစ္တပ္၏ အာဏာ သက္ေရာက္မႈက ရွိေနေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံေရးရာ ျငင္းခံု ေဆြးေႏြးမႈ၊ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိလာႏိုင္သည္။ လက္ရွိတြင္ အဆိုပါ အေနအထားမ်ိဳး လံုး၀မရွိပါ။
တတိယအခ်က္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ျမန္မာ၏ တပည့္မဟုတ္ဘဲ၊ တရားမ၀င္ ႏ်ဴကလီးယား အႏၱရာယ္ဆိုးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးေနသည့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ျဖစ္ေနျခင္းပင္တည္း။ ျမန္မာမွ အင္ဒိုနီးရွားကဲ့သို႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းႏိုင္ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားကဲ့သို႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္စုၿပံဳ၍ ပိုင္ဆုိင္လိုျခင္းက အရာရာကို တားဆီးလ်က္ရွိပါသည္။