Posts
လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ Freedom of Expression ဒါမွမဟုတ္
Freedom of Speech ဆိုတာ လူ႕ အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း အပိုဒ္ ၁၉ မွာ
ေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုပဲ International Covenant on
Civil and Political Rights (ICCPR) ကလည္း အသိအမွတ္ ျပဳထားပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခြင့္ ဆိုတဲ့ အယူအဆကို
ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးက စတင္ ေမြးဖြားေပးခဲ့ တာပါ။ ျပင္သစ္ ေတာ္လွန္ေရး
ကာလမွာ ျပင္သစ္ အမိ်ဳးသား လႊတ္ေတာ္က The Declaration of the Rights of
Man and of the Citizen, 1789 ကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ
ေၾကညာခ်က္ အပိုဒ္ ၁၁ မွာ အတားအဆီး ကန္႕သတ္ခ်က္မ်ား မရိွဘဲ ဆက္သြယ္
ေျပာဆိုႏုိင္ခြင့္၊ မိမိ အျမင္ကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုႏုိင္ခြင့္ေတြဟာ လူသား
အားလံုးရဲ့ ေမြးရာပါ အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္လို႕ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ဒီအယူအဆဟာ
ေနာင္မွာ ဒီမိုကေရစီရဲ့ အသြင္ လကၡဏာ တစ္ခု ျဖစ္လာသလုိ လူ႕အခြင့္အေရး
ေၾကညာစာတမ္း မွာလည္း ႏုိင္ငံတကာက လိုက္နာ က်င့္သံုးရမယ့္ အခ်က္တစ္ခု
အေနနဲ႕ ပါလာပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္မွာ အပိုင္းသံုးခု ပါပါတယ္။
တစ္။ သတင္း အခ်က္အလက္နဲ႕ အယူအဆ မ်ားကို လြတ္လပ္စြာရရိွႏုိင္ခြင့္။
ႏွစ္။ သတင္း အခ်က္အလက္နဲ႕ အယူအဆမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ရွာေဖြနုိင္ခြင့္။
သံုး။ သတင္း အခ်က္အလက္နဲ႕ အယူအဆမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို
ျဖန္႕ခ်ိႏုိင္ခြင့္။
ေနာက္တစ္ခါ ျပင္သစ္ ေတာ္လွန္ေရး ကာလတုန္းကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္
ေျပာဆိုခြင့္ ဆိုတာကို ေျပာဆိုျခင္း Speech ကိုသာ အဓိကထား ရည္ညႊန္း
ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မိမိ အယူအဆကုိ ေဖာ္ထုတ္ ျပသႏုိင္ဖို႕ အတြက္
အသံုးျပဳတဲ့ မီဒီယာ နည္းလမ္္းမွန္သမွ် အက်ံဳး၀င္တယ္လို႕ လက္ခံ လာပါတယ္။
ဥပမာ အႏုပညာအရ ပန္းခ်ီကားမ်ား၊ Performance , Installation, Symbol ေတြ
အားလံုး ပါ၀င္လာပါတယ္။ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ အင္တာနက္လို New Media ေတြပါ
အက်ံဳး၀င္ လာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ ဆိုတာကို ေျပာတဲ့အခါ ဘယ္ အတုိင္းအတာ
အထိ လြတ္လပ္စြာ ေျပာခြင့္ ျပဳမွာလည္း ဆိုတဲ့ အခ်က္က ဒြန္တြဲၿပီး
ပါလာပါတယ္။ အတားအဆီး အကန္႕အသတ္ မရိွ ေျပာခြင့္ ျပဳမွာလား၊ ႏုိင္ငံအတြက္၊
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြက္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖို႕ မလိုဘူးလား ဆိုတဲ့
ေမးခြန္းေတြကို ေျဖဖို႕ လိုပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ဒီလို တာဆီး ကန္႕သတ္မႈေတြ
လံုး၀မလိုတဲ့ သေဘာ ေျပာေနသူေတြ ရိွေပမယ့္ လြတ္လပ္စြာ
ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ ဆိုတဲ့ အယူအဆ ကို စတင္ေမြးဖြား ခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္
ေတာ္လွန္ေရးရဲ့ ေၾကညာစာတမ္း မွာကုိ ဒီလို လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုတဲ့ ေနရာမွာ
ေျပာဆိုသူက ဥပေဒနဲ႕အညီ ျဖစ္ဖို႕ အတြက္ တာ၀န္ယူရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို
အပိုဒ္ ၁၀ နဲ႕ ၁၁ မွာ အခုလို ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။
X. No man ought to be molested on account of his opinions, not even on
account of his
religious opinions, provided his avowal of them does not disturb the
public order
established by law.
XI. The unrestrained communication of thoughts and opinions being one
of the most
precious rights of man, every citizen may speak, write, and publish
freely, provided he is
responsible for the abuse of this liberty, in cases determined by law.
ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးျဖစ္တာက နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံကို
တက္ေရာက္တဲ့ ျမန္မာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႕ အဖြဲ႕ကို ဆႏၵျပ ရာမွာ ကိုမိုးသီးဇြန္
ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႕ရဲ့ လုပ္ရပ္ဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္နဲ႕
အက်ံဳး၀င္သလား၊ သင့္ေတာ္ မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္ ဟုတ္ရဲ့လားလို႕
သံုးသပ္ၾကည့္ဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ တစ္ျခား ႏုိင္ငံေတြမွာ ဘယ္လို
စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ရိွတယ္ဆိုတာ အသာထား အေမရိကန္မွာ ဘယ္လို လုပ္ေနသလဲ
ဆိုတာပဲ ၾကည့္ရေအာင္။ အေမရိကန္က ဒီကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ပိုၿပီး
လစ္ဘရယ္က်တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ေတာ့ ဒီလို ႏုိင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္
ေျပာဆိုခြင့္ကို ဘယ္လို က်င့္သံုးတယ္ ဆိုတာ နည္းနည္းေလး ေရးျပခ်င္ပါတယ္။
မိမိဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသရာမွာ အစိုးရပိုင္ ပစၥည္း၊ အမ်ားျပည္သူနဲ႕
သက္ဆုိင္တဲ့ ပစၥည္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးတာမ်ိဳးကို ခြင့္မျပဳ ပါဘူး။
ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲ ဆန္႕က်င္ေရး ကာလတုန္းက Peace အမွတ္အသား မ်ားကို
အမ်ားျပည္သူ ျမင္ကြင္းေတြ၊ ေက်ာင္းေတြမွာ ၀တ္ဆင္တာကို ခြင့္ျပဳတယ္။
(Tinker v. Des Moines School District, 393 U.S. 503 [1969]) အမႈ )
ဒါေပမယ့္ ဗီယက္နမ္မွာ စစ္မႈထမ္းဖို႕ ဆင့္ေခၚတဲ့ စာေတြကို မီးရိႈ႕တာ
ကိုေတာ့ အစိုးရပိုင္ ပစၥည္းကို ဖ်က္ဆီးတာ ျဖစ္လို႕ လက္မခံ ပါဘူး။ (United
States v. O'Brien, 391 U.S. 367 [1968] အမႈ)။ မီးပိြဳင့္ဖ်က္တာ၊
အစိုးရကုန္တုိက္ မီးရိႈ႕တာ၊ အစိုးရရံုး မွန္ခြဲတာကို အလြန္ ၀ါသနာပါတဲ့
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာမ်ား သတိျပဳဖို႕ပါ။
အေမရိကန္မွာ မၿပီးေသးတဲ့ ျပႆနာက အလံ ျပႆနာပါ။ ဗီယက္နမ္ စစ္ပြဲကာလမွာ
အေမရိကန္ အလံကို မီးရိႈ႕တာ၊ တက္နင္းတာေတြ လုပ္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု
လႊတ္ေတာ္ကေရာ၊ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ေတြ ကပါ အလံကို ဖ်က္ဆီးရင္ အေရးယူဖို႕
ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္း ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရားရံုးခ်ဳပ္ ကေတာ့ ဒါဟာ လြတ္လပ္စြာ
ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခြင့္နဲ႕ အက်ံဳး၀င္တယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ (Texas v.
Johnson (1989) အမႈ) ဒါေပမယ့္ ကြန္ဂရက္ ကေတာ့ ဒါကို လက္မခံပဲ တရား
ရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႕ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ အထိ
ရွစ္ႀကိမ္ ႀကိဳးစား ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ ေသးပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ တရားရံုးခ်ဳပ္ ကေရာ၊ အေမရိကန္ လႊြတ္ေတာ္ကေရာ ေအာက္ပါ
အျပဳအမူမ်ား ကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္နဲ႕ အက်ံဳးမ၀င္ဘူး
လို႕ သေဘာတူ ထားပါတယ္။ (ရည္ညႊန္းထားတဲ့ အမႈမ်ားဟာ တရားရံုးခ်ဳပ္ အမႈမ်ား
ျဖစ္ပါတယ္။)
တစ္။ မမွန္မကန္ လုပ္ၾကံအသေရဖ်က္မႈ။
ႏွစ္။ အမ်ားျပည္သူ အထိတ္တလန္႕ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈ (Causing panic) ။
သံုး။ အျခားသူ တစ္ဦးကို ထိခုိက္ေအာင္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ပ်က္ျပားေအာင္
ရည္ရြယ္ေျပာဆိုမႈ ("fighting words -- those which by their very
utterance inflict injury or tend to incite an immediate breach of the
peace." တရားရံုးခ်ဳပ္ အမႈ အမွတ္ (315 U.S. 568, 572 [1942])
ေလး။ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္တိုက္တြန္းမႈ။
ငါး။ အစိုးရကို ဥပေဒႏွင့္ မညီေသာ လုပ္ရပ္မ်ားျဖင့္ ဆန္က်င္မႈ၊ အစိုးရကို
ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈ။ Sedition: Although not without
controversy, the U.S. Supreme Court has upheld statutes which prohibit
the advocacy of unlawful conduct against the government or the violent
overthrow of the government.
ေျခာက္။ ရိုင္းစိုင္း ညစ္ညမ္းစြာ ေျပာဆိုမႈ။ Miller v. California (413
U.S. 14 [1973] အမႈ။)
ခုႏွစ္။ အမ်ားျပည္သူ ၾကည့္ရႈရန္ မသင့္ေသာ ျပသမႈမ်ား၊ အျပဳအမူမ်ား။
( ဒါကေတာ့ Case by Case ကြဲျပား သြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့
ၾကည့္သင့္သလား၊ မၾကည္သင့္ဘူးလား ဆိုတာကို တရားရံုးရဲ့ အဓိပၸါယ္
ဖြင့္ဆိုခ်က္ အေပၚ မူတည္ပါတယ္။ )
ရွစ္။ ဘာသာေရး အရ အျခားဘာသာ တစ္ခုကို ထိခုိက္ေစသည့္ ျပဳမူ ေျပာဆုိမႈမ်ား။
ဒါကေတာ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ အခ်က္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္ႏုိင္ငံေတြ မွာလည္း ဒီလို က်င့္သံုးမႈေတြ ရိွပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံ ဥပေဒက
ေၾကာင္းက်ိဳး ဆီေလ်ာ္တယ္။ ဘယ္နုိင္ငံ ဥပေဒက တမင္သက္သက္ ဖိႏိွပ္ဖို႕
လုပ္ထားတယ္ ဆိုတာေတြ ကေတာ့ တစ္ႏုိင္ခ်င္း အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးရမယ့္ ကိစၥ
ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ေျပာခ်င္တာ ကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊
မိမိဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္ဆိုတာ ကန္႕သတ္မဲ့၊ အတားအဆီးမဲ့
မဟုတ္ဘူး။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဥပေဒနဲ႕အညီ က်င့္သံုးရမယ့္ ကိစၥ ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့
အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ နယူးေယာက္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ဟာ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံ
ေတြကို ထည့္မတြက္ဘူး ဆိုရင္ေတာင္ အေမရိကန္ ဥပေဒရဲ့ အဓိပၸါယ္
ဖြင့္ဆိုခ်က္နဲ႕ ဆိုရင္ေတာင္ မလုပ္သင့္ မလုပ္ထိုက္တဲ့ လုပ္ရပ္တစ္ခု
ျဖစ္တယ္လုိ႕ ျမင္မိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုမိုးသီးဇြန္လို ၈၈ ဒီမိုကေရစီ
လႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက ပါ၀င္ခဲ့သူ တစ္ဦး၊ ဒီေန႕ အထိလည္း
ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေရးကို လႈပ္ရွား ေနပါတယ္လို႕ ေျပာေနသူ တစ္ဦးက ဒီလို
မွားယြင္းတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ မွားယြင္းတဲ့ နမူနာ မ်ားကို ျပခဲ့တဲ့ အတြက္
ပိေတာက္ေျမက ၀မ္းနည္းတယ္လို႕ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အားလံုး
ရင့္က်က္ဖို႕ လိုေနပါၿပီ။
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---