Posts
 | yangonchronicle 2011 |
၂၅.၇.၂၀၁၁
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ ဝန္ႀကီးတစ္ဦး ေတြ႕ဆံုမည္
(AFP သတင္း မွ 23 July 2011 ရက္စြဲပါ “ Suu Kyi to meet Myanmar minister” သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အရပ္ဖက္အစုိးရသစ္ႏွင့္ ပထမဆံုး အႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးသည့္ အေနျဖင့္ တနလၤာေန႔တြင္ အစိုးရဝန္ႀကီး တစ္ဦးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုမည္ဟု အစိုးရတာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက AFP သို႔ စေနေန႔တြင္ ေျပာၾကားသည္။
မဲလိမ္မႈမ်ား၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ အဓိက အတိုက္အခံပါတီ NLD ကို ဖယ္ထုတ္ထားမႈတို႔ေၾကာင့္ နာမည္ပ်က္ခဲ့ရသည့္ မႏွစ္က ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အစိုးရႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို မၾကာခဏ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္တို႔သည္ တနလၤာေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ စိမ္းလဲ့ကန္သာ အစိုးရ ဧည့္ေဂဟာ၌ ေတြ႕ဆံုၾကမည္ ျဖစ္ၿပီး ယခုေတြ႕ဆံုမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရသစ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ျဖစ္လာမည္ ဟု AFP သို႔ ေျပာၾကားေသာ အစိုးရ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္က အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းေျပာဆိုျခင္း မျပဳပါ။
လက္ရွိအစိုးရ၏ အလုပ္သမားဝန္ႀကီး ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ၾကည္သည္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ တပ္မေတာ္အစိုးရ အၾကား ဆက္ဆံေရး ကိစၥမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရဆဲ အခ်ိန္တြင္ ၎တို႔ ႏွစ္ဦးသည္ ကိစၥရပ္ေပါင္း မ်ားစြာႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္သည္။
တနလၤာေန႔ ေတြ႕ဆံုမည့္ အစီအစဥ္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ NLD ပါတီက စေနေန႔ကအထိ အတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိပါ။ အခုထိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာမွ မေျပာေသးပါဘူး ဟု ပါတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္ဝင္းက AFP သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တနလၤာေန႔ ေတြ႕ဆံုမႈ၏ အခ်ိဳ႕ အစီအစဥ္မ်ားကို သတင္းယူရန္အတြက္ သတင္းေထာက္မ်ားကို ဖိတ္ၾကားေသာ္လည္း ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ေနစဥ္ အတြင္း တက္ေရာက္ခြင့္ ရွိမည္ မဟုတ္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ေတာင္းဆိုထားမႈမ်ား ႏွင့္ ကိုက္ညီမည့္ ခိုင္မာျမင္သာေသာ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈကို ျပဳလုပ္ရန္ ျမန္မာအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က တိုက္တြန္းခဲ့သည့္ေန႔တြင္ပင္ တနလၤာေန႔ ေတြ႕ဆံုမည့္ သတင္းမ်ားေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
အင္ဒိုနီးရွား ဘာလီကၽြန္းတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အာဆီယံ လံုၿခံဳေရး ဖိုရမ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားကို ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုရာ၌ မစၥစ္ ကလင္တန္က ျမန္မာအစိုးရ ပထမဆံုးလုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အတိုက္အခံမ်ား အားလံုးပါဝင္သည့္ စစ္မွန္ေသာ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို လႊတ္ေပးျခင္းတို႔ ပါဝင္သင့္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာအစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ကို လက္ခံရန္ ပ်က္ကြက္မႈ တို႔ကို တုန္႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျပဌာန္းထားသည့္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈ အစီအစဥ္မ်ားကို ထပ္မံ သက္တမ္းတိုးရန္ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္က ဗုဒၶဟူးေန႔ တြင္ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္က ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ္လည္း တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ ျငင္းပယ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ NLD ပါတီသည္ မႏွစ္က ေနာက္ဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဥပေဒမ်ားမွ်တျခင္းမရွိဟု ေျပာၾကားကာ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့သျဖင့္ တပ္မေတာ္ အစိုးရက NLD ကို တရားမဝင္ ဖ်က္သိမ္းပစ္ခဲ့သည္။
*******************************************************************
အိႏိၵယက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား နယူးေဒလီသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ရန္ ဖိတ္ၾကား
(23 July 2011 ရက္စြဲပါ Decean herald မွ India invites Suu Kyi to visit New Delhi ကို ဘာသာ ျပန္သည္)
ၿပီးခဲ့သည့္လက အိႏိၵယႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အတြင္းဝန္ Nirupama Rao သည္ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္က နယူးေဒလီသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ရန္ ဖိတ္ၾကားခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အိႏိၵယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ဘဝမ်ားအား ျပန္လည္ သတိရေၾကာင္း ေျပာၾကားစဥ္တြင္ Rao က အလြတ္သေဘာ ဖိတ္ၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုဘယ္ဆုရွင္ က သူမသည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား သာယာဝေျပာေရး ကိုသာ ပထမဦးစားေပး ေရွးရႈေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား နယူးေဒလီက အလြတ္သေဘာ ဖိတ္ၾကားခဲ့ျခင္းသည္ အိႏိၵယက အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဆက္ဆံေရး က႑ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားသူမ်ားက သံသယျဖစ္ေနမႈမ်ားကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစလိုေၾကာင္း ျပသလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံျခားေရးအတြင္းဝန္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား သူမ၏ ေနအိမ္တြင္ သူမ၏ (၆၆) ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ အၿပီး ေနာက္တစ္ရက္ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန႔တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။
Rao သည္ ဇြန္လ ၂၀- ၂၁ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာ ျပည္ပေရးရာဝန္ႀကီး SM Krishna လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ Krishna မွာမူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေတြ႕ဆံုခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ အေၾကာင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရသစ္ ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ထိခိုက္မည္ကို ေရွာင္ရွားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပံုရသည္။
Rao သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေသာ နယူးေဒလီမွ ပထမဆံုး အဆင့္ျမင့္ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ရန္ကုန္၌ သူမ၏ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး မၾကာမီတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ရာ၌ အိႏိၵယ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကိုသာ ေရွ႕တန္းမတင္ပဲ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ပိုမို ကူညီပံ့ပိုး သင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
****************************************************
ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဓါတ္အားစီမံကိန္းကို စြန္႕လႊတ္ရန္ Egat ကို တိုက္တြန္း
(The Wation သတင္းမွ 22 July, 2011 ရက္စြဲပါ “Egat Urged to scrap Burma Project” သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ခ်င္းမိုင္ အေျခစိုက္ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ား ကြန္ယက္ႏွင့္ ေက်းရြာသူ ေက်းရြာသားမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား စီမံကိန္းကို ကန္႕ကြက္ရန္ စည္းရံုးလႈပ္ရွားေနၾကျပီး ဖက္စပ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနေသာ ထိုင္းႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ေရး အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အား ယင္းစီမံကိန္းကို စြန္႕လႊတ္ရန္ ေတာင္းဆို လိုက္ၾကသည္။
ေလာင္စာသံုး ဓါတ္အားေပးစက္ရံု ပါ၀င္သည့္ ဘတ္ေငြ ၂၇၀ ဘီလ်ံ ကုန္က်မည့္ စီမံကိန္းသည္ ေဒသခံရြာေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္မွ လူေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ကို အတင္းအက်ပ္ ဖယ္ရွားခဲ့ျပီး ျပိဳင္ဖက္ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ား၏ ညွင္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရေအာင္ တြန္းပို႕လ်က္ ရွိသည္ဟု ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွ ေတာင္ေပၚလူမ်ိဳးစု ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မေန႕က အစည္းအ၀းတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္လာေသာ အုပ္စုမ်ားကိ ထိုင္းႏိုင္ငံလွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ Egat အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဖက္စပ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနေသာ ပဲေကာက္စီမံကိန္းႏွင့္ ထိုစီမံကိန္းမွ ထြက္ရွိလာမည့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကို ၁၅ ႏွစ္ ၀ယ္ယူရန္ အစီအစဥ္တို႕ကိ စြန္႕လႊတ္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ၂၅ ႏွစ္ ၀ယ္ယူခြင့္ရမည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေနာက္ထပ္စီမံကိန္းတစ္ခုကိုလည္း ပူးတြဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္ Egat က စီစဥ္ေနသည္ဟု အထက္ပါအုပ္စုမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။
အဆိုပါဓါတ္အားေပးစက္ရံုမ်ားသည္ အဆိပ္သင့္ မီးခိုးေငြ႕မ်ားကို ထုတ္လႊတ္ဖြယ္ရွိျပီး အႏၱရာယ္ရွိေသာ ဓါတုေဘးထြက္ပစၥည္းမ်ားကို စြန္႕ပစ္ လိမ့္မည္ဟု ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူ မြန္ထရီဂ်န္သာေ၀ါင္က ေျပာၾကားသည္။ ယင္းစီမံကိန္းတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည့္ ထိုင္းေက်ာက္မီးေသြးမိုင္း ကုမၸဏီထံမွ သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ား ေတာင္းခံခဲ့ေသာ္လည္း ျပန္လည္ေျဖၾကားမႈကို လက္ခံရရွိျခင္းမရွိပါဟု ဂ်န္သာေ၀ါင္က ဆိုသည္။
*********************************************
ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ ဆက္ဆံမႈ စတင္ေၾကာင္း ကေနဒါ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ေျပာၾကား
(Huffington Post မွ 23 July, 2011 ရက္စြဲပါ “Canada begins engagement with Myanmar: Foreign Affairs Minister John Baird” သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ကေနဒါႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ သံအမတ္ၾကီးမ်ား အျပန္အလွန္ ေစလႊတ္ေရး အပါအ၀င္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ေတြ႕ထိဆက္ဆံမႈကို စတင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံျခားေရးရာ၀န္ၾကီး John Baird က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ေထာင္ဂဏန္းရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို အက်ဥ္းေထာင္မွ လႊတ္ေပးရန္ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရကို ေအာ့တ၀ါက တိုက္တြန္းေနျခင္း ႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥရပ္မ်ားအေပၚ သီးသန္႕ခ်ိန္ရြယ္ကာ အကန္႕အသတ္ႏွင့္ ေတြ႕ထိ ဆက္ဆံျခင္း ျဖစ္သည္ဟု John Baird က ဆိုသည္။ သို႕ေသာ္ လည္း ကမၻာက Burma ဟုသာ ေခၚေ၀ၚၾကေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ခ်မွတ္ထားခဲ့သည့္ စီးပြားေရး အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈမ်ားကို ေစာေစာ စီးစီး ဖယ္ရွားရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါဟု John Baird က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကေနဒါ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးသည္ ၄င္းတက္ေရာက္ေနေသာ ယခုသီတင္းပတ္ အာဆီယံလံုျခံဳေရး ဖိုရမ္ က်င္းပရာေနရာျဖစ္သည့္ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံ ဘာလီကၽြန္းမွ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည့္ အခ်ိန္တြင္ လူ႕အခြင့္အေရးကိစၥမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု ၀န္ၾကီးက ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရာစုႏွစ္ထက္၀က္မွ် တပ္မေတာ္ ေခၚ စစ္ဖက္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပီးေနာက္ မႏွစ္က ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေပးကာ ျပီးခဲ့ေသာ မတ္လ၌ အရပ္ဖက္အစိုးရထံ တရား၀င္အာဏာ လႊဲေျပာင္းေပးထားသည္။
***********************************************************
တရုတ္-ျမန္မာ အနီးကပ္ဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ အိႏၵိယအေရွ႕ေျမာက္ေဒသ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာဖြယ္
(Asia Tribune မွ ေဆာင္းပါးကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
ဂူဝါေဟတီ။ ဇူလုိင္-၂၀
အိမ္နီးခ်င္းျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈႀကီးထြားလာမႈႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈမလုိလားေသာ အိႏၵိယခြဲထြက္ေရးလက္နက္ကုိင္ သူပန္အုပ္စုမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းအေျခခ်ေနထုိင္မႈ ႏွစ္ရပ္စလုံးက အိႏၵိယႏုိင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း ေဒသတြင္ မၾကာမီကာလမ်ားအတြင္း ဆုိးရြားေသာ ဂယက္ရုိက္ခတ္မႈမ်ားထြက္ေပၚလာဖြယ္ရွိရာ အိႏၵိယျပည္နယ္ အသီးသီးရွိ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအေနျဖင့္ စုေပါင္းညွိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ား ျပဳလုပ္ရန္ မ်ားစြာလုိအပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။
ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းမ်ားကုိ ကုိးကားၿပီး အိႏၵိယအရာရွိႀကီးမ်ားက Asia Tribune အြန္လုိင္းသုိ႔ေျပာဆုိရာတြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံသည္ လက္နက္ကုိင္ အုပ္စု တစ္ခုခ်င္းစီကုိေထာက္ပံ့ေနျခင္းထက္ ခြဲထြက္ေရးသူပုန္အုပ္စုမ်ားအားလုံး တစ္ေပါင္းတစ္စည္းတည္းျဖစ္မွသာ အကူအညီ ေပးလုိသည့္ဆႏၵရွိေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အေျခစိုက္ေသာ စစ္ေသြးၾကြမ်ားအေနျဖင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံမွ အကူအညီရယူႏုိင္သည္ဟူေသာအခ်က္ကုိ သိရွိေအာင္ အရိပ္အျမြက္ေပး ေျပာဆုိထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
သတင္းရင္းျမစ္မ်ားအရ သေဘာထားတင္းမားၿပီး အိႏၵိယအစုိးရႏွင့္ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းမႈမ်ားမျပဳလုပ္လုိေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားသည္ ယခုအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံနယ္စပ္ေဒသ Taga ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေတြ႕ဆုံမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး စစ္ဆင္ေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ရန္ ညွိႏႈိင္းထားပုံ ရေၾကာင္းသိရသည္။ အာသံျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦး (ULFA)မွ စစ္ဦးခ်ဳပ္ Paresh Baruah သည္ PLA အဖြဲ႕မွ အကူအညီမ်ားရယူၿပီး အာသံျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားျပဳလုပ္ရန္ စည္းရုံးလ်က္ရွိေၾကာင္း၊ အကယ္၍ လက္နက္ကုိင္အုပ္စုမ်ားအားလုံး ပူးေပါင္းသြားမည္ ဆုိပါက တရုတ္ႏုိင္ငံမွအကူအညီမ်ားစတင္ရရွိလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္ အိႏၵိယနယ္စပ္ေဒသ တရားဥေပဒစုိးမုိးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တိက်ခုိင္မာေသာ သတင္းမ်ားကဆုိသည္။
မဏိပူရျပည္နယ္မွ စစ္ေသြးၾကြအုပ္စုမ်ားျဖစ္ေသာ PLA၊ UNLF၊ PREPAK ႏွင့္ KYKL တုိ႔သည္ ယခုအခါ နားလည္မႈ ကုိယ္စီရရွိထားၿပီ ျဖစ္သည္။ အစုိးရႏွင့္ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းမႈဆန္႔က်င္ေရးအုပ္စုျဖစ္ေသာ ULFA သည္ Taga ၿမိဳ႕နယ္ေဒသတစ္ဝုိက္တြင္ NSKN(K) အပါအဝင္ မဏိပူရျပည္နယ္ အေျခစုိက္ စစ္ေသြးၾကြအုပ္စုမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္ဟု ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းမ်ားကဆုိသည္။
ေမာ္ဝါဒီသူပုန္အုပ္စုမ်ားသည္ မဏိပူရျပည္နယ္မွ PLA အဖြဲ႕ႏွင့္ သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္သည့္ အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားၿပီ ျဖစ္ရာ ၎တုိ႔သာ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ အျခားက်န္ရွိေသာ သူပုန္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ လက္တြဲသြားမည္ ဆုိပါက အေျခအေနမွာပုိမုိဆုိးရြားလာဖြယ္သာရွိသည္။
အိႏၵိယျပည္နယ္အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္းေဒသမွ လက္နက္ကုိင္စစ္ေသြးၾကြမ်ားသည္ တရုတ္ႏုိင္ငံ Norinko စစ္လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရးစက္ရုံမွ လက္နက္မ်ားအသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္ဟူေသာ သတင္းေပးပုိ႔မႈမ်ား အေစာပုိင္းကာလတြင္ ထြက္ေပၚခဲ့ေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ လက္ရွိအေနအထားအထိ အဆိုပါ စစ္ေသြးၾကြမ်ားကုိ တရုတ္အရာရွိ ႀကီးမ်ားက စစ္လက္နက္ကူညီေထာက္ပံ့မႈေပးေနသည္ဟူေသာ သတင္းေပးပုိ႔မႈမ်ိဳးမရွိေသးေပ။ မည္သုိ႔ပင္ ဆုိေစ Tinsukia ၿမိဳ႕တြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံထုတ္ အေဝးထိန္းစနစ္သုံးေဖာက္ခြဲေရးပစၥည္းမ်ားကုိ အိႏၵိယစစ္တပ္က ဖမ္းဆီးရမိလုိက္သည္။
****************************************************
ျမန္မာတြင္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္တပ္ဆင္ေနျခင္းမရွိဟု အာဆီယံရႈျမင္
(Jakarta Post မွသတင္းေဆာင္းပါးကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာျဖင့္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္တပ္ဆင္ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိသည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားရွိေနသည့္တုိင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႕(အာဆီယံ)က ယင္းစြပ္စြဲခ်က္မ်ား မွန္ကန္မႈ ရွိ၊မရွိဟူေသာအခ်က္ကုိ သိရွိရန္ႀကိဳးပမ္းမႈမျပဳဘဲ ျမန္မာအေပၚ ဆက္လက္ ယုံၾကည္မႈထားရွိမည့္ အေနအထားမ်ိဳး ေတြ႕ရသည္။
"ျမန္မာျပည္မွာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ရွိတယ္ဆုိတဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ခုိင္လုံတိက်တဲ့ သတင္း အခ်က္ မရွိပါဘူး။ အဲဒီႏ်ဴကလီးယားကိစၥအေပၚေဆြးေႏြးေျပာဆုိမႈေတြမွာ ပါဝင္ပတ္သက္တဲ့သူေတြ ကလည္း အခ်ိဳ႕ေသာထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ မျပည့္စုံတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ကုိသာအေျခခံၿပီး ေျပာဆုိေနၾကတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္" ဟု အာဆီယံ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး မစၥတာ ဆူရင္ပစ္ဆူဝမ္က ဇူလုိင္လ ၂၀ရက္ေန႔က အင္တာဗ်ဴးတစ္ရပ္တြင္ေျပာၾကားသည္။
"ျမန္မာႏ်ဴကလီးယားကိစၥကုိ အကဲျဖတ္ခ်က္ျပဳလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ တိက်ခိုင္မာတဲ့အခ်က္အလက္ မရွိပါဘူး" ဟု ၎ကဆုိ သည္။ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ အာရွပစိဖိတ္ႏွင့္ အာဖရိကေရးရာညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ Hamzah Thayeb က အာဆီယံ၏လက္ရွိ ဥကၠ႒ရာထူးေနရာရယူထားေသာ အင္ဒုိနီးရွားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ တပ္ဆင္ထုတ္လုပ္ေနသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကုိ အတည္ျပဳ ေျပာဆုိရန္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ "ဒါဟာ အာဆီယံရဲ႕မူဝါဒျဖစ္တဲ့ အဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ျပည္တြင္းေရးကုိ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္မႈ မျပဳေရးဆုိတဲ့အခ်က္ကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္ပါလိမ့္မယ္" ဟု ၎ကဆုိသည္။
ျမန္မာအပါအဝင္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားအားလုံးအေနျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ကင္းစင္ေရးဇုန္ သေဘာ တူညီခ်က္ႏွင့္ ျပဳမူေနထုိင္ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု လည္းဆုိသည္။ "ဒါဟာ ေဒသတစ္ခုလုံးကုိ သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့သေဘာတူညီခ်က္ပါ။ အဲဒီသေဘာ တူညီခ်က္ဆုိတဲ့ ထီးရိပ္ေအာက္မွာ အားလုံးအတူတကြ ေနထုိင္ေနၾကတာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အာဆီယံျပင္ပ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြ ကုိေတာင္ အဲဒီ သေဘာ တူညီခ်က္မွာ ပါဝင္လက္မွတ္ေရး ထုိးလာႏုိင္ဖုိ႔ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံေတြအားလုံးမွာ အဲဒီ သေဘာတူညီခ်က္အတူေနထုိင္ရမယ္ဆုိတဲ့ ဥပေဒက်င့္သုံးမႈတစ္ရပ္ရွိေနပါတယ္လုိ႔ေျပာခ်င္ပါတယ္" ဟု ၎က ရွင္းျပသည္။
အာဆီယံအဖြဲ႕သည္ ဇူလုိင္လ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ၂၀၀၇-၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္အတြက္ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈ ေလးရပ္ကုိ အဆုံးသတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ အဆုိပါအစီအစဥ္တြင္ ႏ်ဴကလီးယားႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ရုရွား၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ တရုတ္တုိ႔ႏွင့္ အနာဂတ္ ကာလတြင္တုိင္ပင္ညွိႏႈိင္းႏုိင္ေရးအတြက္ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ား၏ တူညီေသာရည္ညႊန္းခ်က္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္။
Jakata Post သတင္းစာကစုံစမ္းသိရွိရသေလာက္ဆုိပါက ယင္းႏ်ဴကလီးယားႏုိင္ငံမ်ားက အာဆီယံ ႏ်ဴကလီးယားကင္းစင္ေရး သေဘာ တူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးရန္ ျငင္းဆန္ထားသည္။ အေၾကာင္းမွာ မတူညီေသာ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားႏွင့္ နယ္နိမိတ္ဆုိင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံတုိ႔က ျငင္းပယ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ နယ္နိမိတ္ဆုိင္ရာျပဌာန္းခ်က္မ်ား တြင္ သီးျခားစီးပြားေရးဇုန္မ်ား လည္း ပါဝင္သည္။
အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ သတင္းရင္းျမစ္တစ္ခုအဆုိအရ ႏ်ဴကလီးယားႏုိင္ငံမ်ားက(အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက) အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ား၏ အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ားအတြင္းသုိ႔ ႏ်ဴကလီးယားပစၥည္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ ႏ်ဴ လက္နက္သယ္ေဆာင္သည့္ သေဘၤာမ်ားဝင္ေရာက္မႈကုိ ဟန္႔တားပိတ္ပင္သည့္ အာဆီယံ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္သင့္မခံေၾကာင္းသိရသည္။ ယင္းသုိ႔ပိတ္ပင္မႈသည္ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္သည္ ဟု အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေၾကာင္းျပေျပာဆုိျခင္းျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ေရတပ္မွ ဖ်က္သေဘၤာျဖစ္သည့္ USS McCampbell က ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဒုံးက်ည္လက္နက္ နည္းပညာဆုိင္ရာပစၥည္းမ်ားသယ္ေဆာင္လာသည္ဟု သံသယရွိေသာ ေျမာက္ကုိရီးယား ကုန္တင္သေဘၤာ MV Light သေဘၤာကုိေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း နယူးေယာက္တုိင္းမ္စ္ သတင္းစာကဆုိသည္။ ေျမာက္ကုိရီးယားက အဆုိပါကိစၥကုိျငင္းပယ္ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း သံသယျဖစ္မႈ အေပၚ အတည္ျပဳ ေျပာဆုိႏို္င္ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလက ဗီယင္နာၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသြားေသာ ၅၄ ႀကိမ္ေျမာက္ IAEA ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအစုိးရကယင္းေၾကညာခ်က္တြင္ "ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားသည္ အေျခအျမစ္မရွိေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ မိမိတုိ႔သည္ ႏ်ဴကလီးယားသိပၸံနည္းပညာကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဟူသည့္ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ စမ္းသပ္ေလ့လာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသာ ရွိၿပီး ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ျပန္႔ပြားမည့္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ိဳးမည္သည့္အခါကမွ်လုပ္ကုိင္ျခင္းမရွိခဲ့၍ျဖစ္ေၾကာင္း" ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္။
*********************************************
အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ ဝပ္၍ေခ်ာင္းေနေသာက်ားေလာ၊ အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာနဂါးေလာ
(11 July 2011 ရက္စြဲပါ Seeking Alpha မွ Southeast Asia: Crouching Tiger or Hidden Dragon? ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
အာရွဟုေဖာ္ျပလိုက္သည္ႏွင့္ လူအမ်ားစုက ကမၻာ့စီးပြားေရး၏ အင္အာႀကီးႏွစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ တရုတ္ႏွင့္အိႏၵိယ ကိုသာ ခ်က္ခ်င္းေျပး၍ စဥ္းစားမိၾကမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ ဆယ္ႏိုင္ငံ၏ေဒသျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ အင္အာႀကီးအိမ္နီးခ်င္းႏွစ္ႏိုင္ငံ၏ အရိပ္တြင္ တည္ရွိေနကာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္စီးပြားေရးဗဟိုဌာနျဖစ္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိသည္။
ပထမတြင္မူ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေဒသဆိုင္ရာ ကုန္သြယ္မႈမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ သေဘာတူညီမႈမ်ား မ်ားျပားစြာလုပ္ေဆာင္ရန္ ရွိေနသျဖင့္ ေပါင္းစည္း၍ ျဖစ္ႏိုင္မည့္သေဘာကို မေတြ႕ရေပ။ ေနာက္ဆံုးတြင္မူ ေဒသတြင္းတြင္ ေသးငယ္ၿပီး ခ်မ္းသာေသာ ေရနံသူေ႒း ဘုရင့္ႏိုင္ငံဘရူႏိုင္း၊ ပဋိပကၡလြန္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည့္ ကေမၻာဒီးယား၊ ခ်မ္းသာၿပီးကုန္ပစၥည္းမ်ား တစ္ဆင့္ခံေရာင္းခ်ေသာ ဆိပ္ကမ္းႏိုင္ငံ စင္ကာပူ၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကတည္းက စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ဆင္းရဲၿပီးကုန္းတြင္းပိတ္ ေရအား လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ သယံဇာတကိုမွီ၍ စီးပြားရွာေသာ လာအိုႏိုင္ငံ၊ လူဦးေရထူထပ္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈႏႈန္းတြင္ တရုတ္ႏွင့္ၿပိဳင္ေန ေသာ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၊ တိုးတက္ေသာႏိုင္ငံမ်ားအဆင့္ဝင္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာ အလယ္အလတ္ ဝင္ေငြရွိ စီးပြားေရးရွိေသာ အသြင္မတူသည့္ ေလးႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔သည္ ေဒသတြင္းတြင္ ေပါင္းစည္း ခဲ့ၾကသည္။ တီေမာလက္စတီႏိုင္ငံႏွင့္ ပါပူဝါနယူးဂီနီႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ တြင္ ပါဝင္ျခင္းမရွိေပ။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ားသည္ မဟာဗ်ဴဟာက်ေသာ ေနရာတြင္ရွိၾကၿပီး ေပါမ်ားေသာ သယံဇာတမ်ားကို လည္း ပုိင္ဆိုင္ထားၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ အသြင္မတူျခားနားမႈမ်ားႏွင့္ ပုိမိုစုစည္းလာမႈမ်ားကလည္း ေဒသတြင္း လ်င္ျမန္ၿပီး အျမန္ျပန္လည္ သန္စြမ္းလာေသာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈတြင္ အေရးပါေသာက႑တြင္ ပါဝင္လာသည္။ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ပါဝါခ်ိန္ညႇိေရးကို လ်င္ျမန္စြာျပန္လည္ပံုေဖာ္ေနေသာ ကမၻာႀကီးတြင္ ေဒသႀကီးသည္ ႏိုင္ငံေရးအရ တည္ၿငိမ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းတြင္ ပါဝင္ေနေပသည္။ ရလဒ္အားျဖင့္ ေဒသႀကီး၏ အဆက္မျပတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေနမႈသည္ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုးအတြက္ အေရးႀကီးပါသည္။ ေဒသႀကီးအဆက္မျပတ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးသည္ အေျခခံအေဆာက္အဦႏွင့္ ပညာေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ရာသီဥတုအေျခအေနတိုးတက္မႈတို႔အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။
စီးပြားေရးဆိုင္ရာအာမခံခ်က္
အေရွ႕ေတာင္အာရွဆယ္ႏိုင္ငံ စုစည္းထားမႈ၏ GDP သည္ ေဒၚလာ ၁.၉ ထရီလီယံရွိၿပီး အိႏိၵယထက္ သာလြန္သည္။ ေဒသႀကီး၏ စုစုေပါင္း လူဦးေရသည္ သန္း(၆၀၀)ရွိရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထက္ ႏွစ္ဆနီးပါးမ်ား ပါသည္။ ေဒသႀကီး၏ ပ်မ္းမွ်တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြသည္ တရုတ္ႏွင့္ နီးပါးတူေနသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံမ်ားသည္ ပ်မ္းမွ်တုိးတက္မႈႏႈန္း တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၅%ေက်ာ္ရွိသည္။ အကယ္၍ အေရွ႕ေတာင္အာရွအား တစ္ႏုိင္ငံတည္းအျဖစ္ မွတ္ယူမည္ဆုိပါက ကမၻာ့အႀကီးဆုံးစီးပြားေရးတြင္ နံပါတ္ (၉)ေနရာ၌ ရွိပါသည္။ ေဒသႀကီးသည္ ကုန္သြယ္မႈအေပၚတြင္ အမ်ားစုမွီခုိသည့္သေဘာရွိၿပီး ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ GDP အခ်ဳိး (Trade to GDP ratio) သည္ ၁၅၀% ေက်ာ္ၿပီး ကမၻာေပၚတြင္ ပုံမွန္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းရွိေသာ ေဒသႀကီးျဖစ္သည္။
၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားဆီက ေဒသတြင္း တုိင္းျပည္အခ်ဳိ႕သည္ ၄င္းတုိ႔၏ စီးပြားေရးအာမခံခ်က္ ရွိေရးအတြက္ ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ စကၤာပူသည္ ကုိရီးယား၊ ေဟာင္ေကာင္ႏွင့္ ထုိင္၀မ္တုိ႔ႏွင့္အတူ အာရွက်ားျဖစ္ရန္ ရည္မွန္းခဲ့ၿပီး အင္ဒုိနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္ႏွင့္ ထုိင္းတုိ႔က “က်ားေပါက္” အျဖစ္ အမည္တပ္ခဲ့ ပါသည္။ ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ စကၤာပူႏုိင္ငံသည္ ၀င္ေငြျမင့္မားေသာ စီးပြားေရးျဖစ္ေနၿပီး က်န္က်ားေပါက္ေလးႏုိင္ငံမွာ အလယ္အလတ္၀င္ေငြရွိ စီးပြားေရးျဖစ္လာခဲ့သည္။ အလယ္အလတ္၀င္ေငြရွိေသာ အုပ္စုထဲသို႔၀င္လာေသာ ေနာက္ဆုံး ႏုိင္ငံမွာ ဗီယက္နမ္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းသည္ တရုတ္၏စီးပြားေရးပုံစံကို အတုယူကာ ျမင့္မားေသာတုိးတက္မႈကို ရရွိေနသည္။
၁၉၉၇-၉၈ အာရွေငြေၾကးျပသနာသည္ ၄င္းတုိ႔၏ မွန္မွန္တုိးတက္မႈႏႈန္းကုိ ရပ္တန္႔သြားေစေသာ္လည္း ၄င္းတုိ႔သည္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ ႏွစ္စဥ္ပ်မ္းမွ် တုိးတက္မႈႏႈန္း ၇%ရွိလာခဲ့သည္။ ယခုေနာက္ဆုံး ကမၻာ့ေငြေၾကးကပ္ဆုိက္မႈတြင္လည္း အဆုိပါအလယ္အလတ္၀င္ေငြရွိ တုိင္းျပည္မ်ားသည္ ၂၀၁၀ တြင္ စမတ္က်က် ျပန္လည္ ႏုိးထလာႏုိင္ခဲ့သည္။ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံမ်ားသည္ တုိးတက္မႈႏႈန္း ၈% ထိရွိခဲ့ရာ ျမန္ဆန္ေသာ မူ၀ါဒ ျပန္လည္ညိႏိႈင္းေပးႏုိင္မႈက ေငြေၾကးကပ္ဆုိက္မႈ၏ ဒဏ္ခံရမႈကို သက္သာေစၿပီး ကမၻာႀကီးတစ္ခုလုံး ျပန္လည္ႏုိးထ လာေစေရးတြင္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျဖစ္ေပသည္။
မဟာဗ်ဴဟာက်ေသာတည္ေနရာ၊ ႂကြယ္ဝေသာသယံဇာတ
အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ ပထဝီအေနအထားအရ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေသာ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္မွာလည္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္းရွိ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ မလကၠာေရလက္ၾကားကို ခြ၍ကိုင္ထားသကဲ့သို႔ ရွိေနသည္။ ယင္းသည္ အဂၤလိပ္ေရလက္ၾကားၿပီးလွ်င္ ကမၻာေပၚတံင္ သေဘၤာမ်ား ျဖတ္သန္းသြားလာမႈ ဒုတိယအမ်ားဆံုး လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး Hormuz ေရလက္ၾကားၿပီးလွ်င္ ဒုတိယေပၚျပဴလာအျဖစ္ဆံုး ေရနံတင္ သေဘၤာမ်ားသြားရာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည္။ တစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္လွ်င္ ကမၻာေပၚရွိ ကုန္သြယ္ေသာ သေဘၤာတစ္ဝက္ေက်ာ္သည္ ဤလမ္းေၾကာင္းကို အသံုးျပဳ ေနျခင္းေၾကာင့္ အဆိုပါေရလက္ၾကားအား ပိတ္လိုက္ပါက ျပႆနာႀကီးစြာျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ကမၻာ့ ကုန္သြယ္ေရးကိုပင္ ထိခိုက္ႏိုင္ေပသည္။
ေဒသတြင္းအျခားနို္င္ငံမ်ားသည္လည္း သဘာဝအရ ေရနံမ်ားေပါမ်ားျခင္း၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္မ်ားထုတ္လုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ သတၱဳမ်ိဳးစံု၊ သစ္၊ ဆန္၊ စားအုန္းဆီ၊ ကိုကိုး၊ ေကာ္ဖီ စသည္ျဖင့္ မ်ားစြာႂကြယ္ဝေသာႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည္။ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ အဆိုပါ သယံဇာတမ်ားသည္ ကုန္သည္မ်ား ကိုလိုနီျပဳမည့္သူမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ယခု ေနာက္ဆံုးႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါသယံဇာတမ်ားသည္ ေဒသႀကီးကို ကုန္ပစၥည္း ေရာင္းဝယ္ျခင္းျဖင့္ ေဒသတြင္းတိုင္းျပည္မ်ားကို ကမၻာေပၚတြင္ ကုန္သြယ္မႈမွ GDP အခ်ိဳးအျမင့္ဆံုးကို ေရာက္ေစသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကဲ့သို႔ေသာ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက အေရးယူမႈကို ခံေနရေသာ တိုင္းျပည္သည္ပင္လွ်င္ ၄၀% နီးပါး အခ်ိဳးရွိသည္။ ထို႔အတြက္ ယင္းသည္ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ျဖင့္ နယ္စပ္ခ်င္းထိစပ္ေနသည္ကို ေက်းဇူးတင္ရမည္ျဖစ္သည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ေပါမ်ားျခင္းသည္ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားဆီက အထူးသျဖင့္ “က်ားေပါက္” ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စက္မႈလုပ္ငန္းထြန္းကားလာျခင္းကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳေပသည္။ အဆိုပါ တိုင္းျပည္မ်ားသည္ ေျမာက္ဖက္မွ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ထုတ္ကုန္ဦးစားေပးမူဝါဒကို အတုယူကာ စီးပြားေရးတြင္ေရွ႕ေရာက္ေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကုန္သြယ္ေရး၊ ေငြေရးေၾကးေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားတိုက္ရိုက္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား၏ အကူအညီကို ရယူခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ားသည္ မက္ခရိုစီးပြားေရးစီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈကို ေသခ်ာစြာျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကုန္သြယ္မႈစနစ္ကို ဖြင့္ေပးျခင္း၊ ေငြစုႏႈန္းျမင့္မားေစျခင္း၊ ငယ္ရြယ္ေသာလုပ္သားအင္အားစုမ်ားကို ျမင့္မားေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈျပဳလုပ္ရန္ခြင့္ျပဳျခင္း၊ လ်င္ျမန္စြာတိုးတက္ျခင္းစသည္တို႔ကို ဆယ္စုႏွစ္သံုးခုခန္႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ဗီယက္နမ္၏ စက္မႈထြန္းကားေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ေနာက္က်ၿပီး ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားေရာက္မွ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္မူ အဆိုပါႏိုင္ငံစီးပြားေရးမ်ားသည္ တရုတ္ႏွင့္အတူ အေရွ႕အာရွထုတ္လုပ္မႈ ကြန္ရက္တြင္ ႀကီးမားစြာ ၿပိဳင္ဆိုင္ႏိုင္ၿပီး နာမည္ရလ်က္ရွိသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ သဘာဝသယံဇာတမ်ားသည္ ယင္း၏ ဝန္ေဆာင္မႈက႑အား အေထာက္အကူျပဳေပ သည္။ စင္ကာပူသည္ မလကၠာ ေရလက္ၾကားတြင္ တည္ရွိေနမႈေၾကာင့္ ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးဆံုးကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရႊ႕ေျပာင္းတင္ေဆာင္ရာ ဆိပ္ကမ္းျဖစ္လာၿပီး ယင္း၏ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး၊ ေငြေရးေၾကးေရးႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို ေတာင့္တင္းေစသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ က်ားေပါက္ေလးႏိုင္ငံကလည္း ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ဧည့္သည္ (၆၇) သန္းလာေရာက္ၿပီး တရုတ္ျပည္တြင္ (၅၆)သန္း လာေရာက္ျခင္းထက္ သာလြန္ခဲ့သည္။ မၾကာေသးမီက စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ လုပ္ငန္းသစ္မ်ားေပၚထြက္လာရာ စင္ကာပူသည္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာဇီဝေဆးသိပၸံပညာ(Biomedical Science) ဗဟိုဌာန ျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပးလ်က္ ရွိၿပီး မေလးရွား ၿမိဳ႕ေတာ္ကြာလာလမ္ပူကလည္း ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အစၥလာမ္ ေငြေၾကးဗဟိုဌာန ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိေနသည္။
အာဆီယံ၏ အခန္းက႑
အေရွ႕ေတာင္အာရွ (၁၀) ႏိုင္ငံပါဝင္ေသာ အာဆီယံအသင္းႀကီးသည္ (၄၅) ႏွစ္ သက္တမ္းရွိ ေဒသတြင္းအဖြဲ႕ႀကီး ျဖစ္ၿပီး စီးပြားေရးအရ စုစည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားမ်ားကို ၂၀၁၅ တြင္ ေစ်းကြက္တစ္ခုတည္း ျဖစ္ေအာင္ စီးပြားေရးအသိုင္းအဝိုင္းတစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးလ်က္ ရွိသည္။ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက အဆိုပါ ၂၀၁၅ အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိမရွိ ေမးခြန္းထုတ္လ်က္ ရွိခ်ိန္တြင္ အာဆီယံသည္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခြန္အေကာက္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်လ်က္ ရွိၿပီး အဖြဲ႕ဝင္မ်ားၾကား လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈ ဧရိယာ (FTA) မ်ားထူေထာင္လ်က္ ရွိသည္။ အာဆီယံအတြင္း ကုန္သြယ္မႈသည္ အာဆီယံ- တရုတ္ ကုန္သြယ္မႈေလာက္ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္မႈမရွိေပ။ အာဆီယံ-တရုတ္တို႔၏လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈသေဘာ တူညီခ်က္ (FTA) သည္ ၂၀၁၀ အစပိုင္းကပင္ အသက္ဝင္ခဲ့သည္။
ပို၍ အေရးႀကီးေသာအခ်က္မွာ အာဆီယံသည္ ေဒသတြင္းေရာ၊ ကမၻာေပၚတြင္ေရာ တည္ၿငိမ္စြာ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့ သျဖင့္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ အာဆီယံ စတင္တည္ေထာင္စဥ္ကတည္းက အဖြဲ႕ႀကီးမၾကာခင္ပ်က္သြားမည္ဟု မၾကာမၾကာ ေဝဖန္ခဲ့ေသာ ေဝဖန္သူမ်ားအား အံ့အားသင့္ေစခဲ့သည္။ စတင္ တည္ေထာင္စဥ္ကတည္းက အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားၾကား စစ္ပြဲမ်ားမျဖစ္ခဲ့ဘဲ အဖြဲ႕ႀကီးက ၾကားဝင္ညႇိႏႈိင္းေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ အဖြဲ႕ႀကီးသည္ တရုတ္၊ တိုင္ဝမ္၊ ဗီယက္နမ္၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားႏွင့္ ဘရူႏုိင္းတို႔ပိုင္ဆိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာ သယံဇာတႂကြယ္ဝသည့္ စပရက္တေလကၽြန္းမ်ားကိစၥကိုလည္း အေျဖရွာရန္ လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။
အာဆီယံ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံရးအရအသံုးဝင္မႈသည္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ား ပါဝင္လာေအာင္လည္း ဆြဲေဆာင္ေနသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ကိုရီးယားတို႔သည္ အာဆီယံႏွင့္ ပါတနာရွစ္ျပဳလုပ္ရာတြင္ ASEAN+3 မွတစ္ဆင့္ ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲထူေထာင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ အဖြဲ႕၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားတြင္ ကမၻာ့ေငြေၾကးကပ္ဆိုက္မႈတြင္ ေငြေဖာ္ရလြယ္ေသာ ပစၥည္းမ်ား ပံ့ပိုးေပးေသာ ယႏၱရားသစ္ကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ရာ အာရွေငြေၾကးျပႆနာျဖစ္စဥ္က IMF က မစာနာစြာ မည္သည္ကိုမွ် မလုပ္ေပးႏိုင္ျခင္းႏွင့္စာလွ်င္ မ်ားစြာ သာလြန္ေပသည္။ ၂၀၁၁ ႏိုင္ငံတကာ စားနပ္ရိကၡာျပႆနာၿပီးလွ်င္ ေဒသတြင္းဆန္ ၇၂၀၀၀၀ တန္ အရန္ထားရွိရန္ စီစဥ္လ်က္လည္း ရွိသည္။ အဆိုပါ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ႏွစ္ခုစလံုးသည္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံငယ္မ်ားအတြက္ စီးပြားေရးအရ တည္ၿငိမ္မႈကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္။ ASEAN+3 တြင္ ဂ်ပန္ႏွင့္ တရုတ္ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္ အဆိုပါ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား တင္းမာမႈေလ်ာ့ပါးေစရန္လည္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္။
အာဆီယံသည္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီး အစည္းအေဝး (EAS) မွတစ္ဆင့္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္လည္း ဆက္ဆံလ်က္ ရွိသည္။ EAS ကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စတင္က်င္းပခဲ့ၿပီး ASEAN+3 အျပင္ ဩစေၾတးလ်၊ အိႏၵိယႏွင့္ နယူးဇီလန္တို႔ကိုပါ အတူတကြပါဝင္ေစသည္။ အဆိုပါအုပ္စုသည္ ထင္ရွားေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား မျပႏိုင္ေသး၍ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားသိပ္မရေသးဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း လာမည့္ ေအာက္တိုဘာ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ရုရွားတို႔က တက္ေရာက္ရန္ အျပင္းအထန္ ညႇိႏိႈင္းလ်က္ ရွိသည္။ အုပ္စု၏ အလားအလာေကာင္းမ်ား အတြက္ သက္ေသမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွအေပၚ စိတ္ဝင္စားေနၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွကလည္း တရုတ္ကို ထိန္းညႇိရန္ အိႏၵိယသမုဒၵရာတြင္ အေမရိကန္ရွိေနရန္ အလားအလာေကာင္းမ်ားအား အကူအညီေပးလိုသည္။ ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား အေနျဖင့္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ား အတြက္ အေမရိကန္၏ အျခားေစ်းကြက္ႏွင့္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား၏ က႑ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ကမၻာႀကီးက စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲရာတြင္ အင္ဒိုနီးရွား၏ အေရးပါေသာ က႑မွ ပါဝင္မႈျဖစ္သည္။
အိုဘားမားအစိုးရတက္လာကတည္းကပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏွင့္ တက္ႂကြစြာ ျပန္လည္ဆက္ဆံခဲ့ရာ ေဒသတြင္းတရုတ္၏ ဩဇာလႊမ္းမိုးမႈကို တုန္႔ျပန္ရန္ႏွင့္ အျငင္းပြားေနေသာ စပရက္တေလကၽြန္းမ်ားကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အေမရိကန္တို႔ အိႏၵိယ သမုဒၵရာတြင္ ပါဝင္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္မည္ကို စိုးရိမ္သျဖင့္ ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားကလည္း အေမရိကန္၏ ျပန္လည္ ဆက္ဆံေရးကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က တရုတ္ႏွင့္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညႇိရန္ဟု ျမင္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က အေမရိကန္၏ တရားဝင္အက်ိဳးစီးပြားတည္ၿငိမ္ေရးကို အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ အေမရိကန္သည္ ေဒသတြင္း ႏို္င္ငံမ်ား၏ အႀကီးဆံုးေစ်းကြက္ႏွင့္ အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ ျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေရွ႕ေတာင္အာရွအေပၚ စိတ္ဝင္စားရျခင္းအေၾကာင္းမွာ အင္ဒိုနီးရွားေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္သည္။ အင္ဒိုနီးရွားသည္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးမြတ္စလင္ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး အခ်ိဳ႕အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအတြက္ စီမံရာေနရာျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ အေမရိကန္အက်ိဳးစီးပြားကို တိုက္ခိုက္ရန္ ရည္ရြယ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ကမၻာႀကီး၏ အႀကမ္းဖက္တိုက္ဖ်က္ေရးျဖစ္စဥ္တြင္ အင္ဒိုနီးရွားသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ဥေရာပ၏ အေရးႀကီးေသာ မဟာမိတ္ျဖစ္သည္. အင္ဒိုနီးရွား၏ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္အစိုးရအတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားသည္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ တရားမွ်တမႈႏွင့္ လြတ္လပ္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစမည္ျဖစ္သည္။ အင္ဒိုနီးရွား၏ မၾကာေသးမီက ဂ်ီဟတ္အုပ္စုမ်ားအေပၚ ေအာင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းသည္ အၾကမ္းဖက္ စေကးကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္ရက္စက္မႈေရခ်ိန္ကိုမူ မေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ေပ။ အဆိုပါရက္စက္မႈမ်ားသည္ မေလးရွားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း အဓိက ေနရာမ်ားကို တိုက္ခိုက္လာႏိုင္သည္။
စိန္ေခၚမႈမ်ား
စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ အႏၱရာယ္ႀကီးမႈမ်ား မရွိေသာ ေဒသဟူ၍ ရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ အေရွ႕ေတာင္အာရွအတြက္မူ လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုအတြင္း တရုတ္ႏိုင္ငံက ကမၻာေပၚတြင္ အႀကီးဆံုးစီးပြားေရးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေပၚထြက္လာမႈသည္ အျငင္းပြားဖြယ္အႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမႈပင္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါကိစၥသည္ ႀကီးမားေသာအခြင့္အလမ္းမ်ားကို သယ္ေဆာင္ လာသည့္နည္းတူ ထပ္တူအေရးႀကီးသည့္ အႏၱရာယ္မ်ားလည္း ပါဝင္လာသည္။ တရုတ္သည္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာစိန္ေခၚမႈမ်ားကို ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္ႏွင့္အမွ် အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ မတည္ၿငိမ္မႈ အခ်ိဳ႕ အေသအခ်ာ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ေပသည္။ ထပ္တူထပ္မွ် အေရးႀကီးေသာအခ်က္မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ မူဝါဒခ်မွတ္သူမ်ားသည္ ေဒသတြင္း တရုတ္၏ လႊမ္းမိုးမႈ သည္ လံုၿခံဳေရးအရ အႏၱရာယ္မ်ား ျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ထင္ျမင္ ထားသည္။ မၾကာေသးမီက စပရက္တေလကၽြန္းမ်ား ကိစၥသည္ အဆိုပါကိစၥ စိုးရိမ္ ပူပန္မႈကို မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္သည္ႏွင့္ တူသည္။
က်ားေပါက္မ်ား၏ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကလည္း ေနာက္ထပ္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ရာစုႏွစ္ဝက္တြင္ ႏိုင္ငံ အနည္းငယ္သည္ ယင္းတို႔၏ ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈအားကို ယူ၍ အလယ္အလတ္အဆင့္မွ ျမင့္မားေသာ ဝင္ေငြအဆင့္ထိေရာက္ေအာင္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကာလ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းတို႔သည္ တန္ဖိုး အဆင့္ဆင့္ (Value Chain) ကို ေျပာင္းပစ္ရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေရွ႕သို႔ ေရာက္ေနေသာ စီးပြားေရးမ်ားႏွင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္ ရာတြင္ ႀကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ထားမႈမ်ား လိုအပ္ေပသည္။ အဆင့္ျမင့္ပညာတတ္ၿပီး တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္ေသာ လုပ္အားစုမ်ား၊ အလြန္ေကာင္းရမည္ဟူေသာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လုပ္ငန္းရွင္ျဖစ္ေရး ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ား၊ ေငြေရးေၾကးေရးႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္ အဦမ်ား (အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္တြင္ အထူးသျဖင့္ လိုအပ္သည္) ႏွင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္ႏိုင္မည့္ စီးပြားေရးဝန္းက်င္တို႔ကို ႀကိဳတင္ လုပ္ေဆာင္ထားရမည္ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ အလယ္အလတ္ဝင္ေငြရွိ စီးပြားေရးႏိုင္ငံမ်ားသည္ ထိုအရာမ်ားကို တျဖည္းျဖည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္စစ္မွန္ေသာ တိုးတက္မႈကို ရလိုလွ်င္ ပို၍ အားထုတ္ရန္ႏွင့္ ဟန္ခ်က္ညီ စုစည္းရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ေရွ႕သို႔လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ျခင္း
လာမည့္ တစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ စီးပြားေရးသည္ ခရီးၾကမ္းျဖတ္သန္းရဖြယ္ ရွိၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၅% တိုးတက္ရန္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ေရး မနည္းႀကိဳးစားရမည္ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဝန္းက်င္ကလည္း ပိုမိုေႏွးေကြးလာသည့္အျပင္ ေဒသတြင္း အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈဖိအား ေၾကာင့္ မက္ခရိုစီးပြားေရးမူဝါဒမ်ား ပိုမိုတင္းၾကပ္ရျခင္းႏွင့္ ကုန္ပစၥည္းေစ်းႏႈန္းမ်ားက ရုတ္တရက္ ပိုမို ေျပာင္းလဲလာျခင္း မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အေရးႀကီးေသာအခ်က္တစ္ခုမွ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံတို႔တြင္ ႏိုင္ငံေရးအရတင္းမာမႈမ်ား ဆက္လက္ ရွိေနဦးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္အကုန္က ထိုင္းႏိုင္ငံေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျဖဴးထိုင္းပါတီက အႏိုင္ရခဲ့ျခင္းသည္ ထုိင္းႏိုင္ငံ၌ မေရရာ မေသခ်ာမႈအတြက္ အဆင့္သစ္တစ္ခုကို ဖြင့္ေပးလုိက္သည့္သေဘာျဖစ္သည္။ ယခုတစ္ႏွစ္အတြင္း က်င္းပမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရေသာ မေလးရွားႏိုင္ငံေရြးေကာက္ပြဲသည္လည္း တိုင္းရင္းသားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး တင္းမာမႈမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္။
သို႔ေသာ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတစ္ခုလံုး၏ ေရရွည္စီးပြားေရး အလားအလာမ်ားမွာ ေတာက္ပေနဆဲ ျဖစ္သည္။ အတိတ္ကာလက ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈ အတြက္ ေလာင္စာျဖစ္ေသာ အင္အားစုမ်ား ျဖစ္သည့္သင့္ေတာ္ေသာ မက္ခရို စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ ကုန္သြယ္မႈစနစ္မ်ား ပြင့္လင္းျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာ လူမႈဝန္းက်င္၊ ျမင့္မားေသာ စုေဆာင္းမႈႏႈန္း စသည္မ်ား ျပန္လည္ ေပၚထြက္လာပါလိမ့္မည္။ မွန္မွန္္တိုးတက္ႀကီးထြားမႈ လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္လာေနေသာ အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္တို႔ကလည္း ကူညီလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္း အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံငယ္မ်ားကလည္း စြမ္းအင္ျဖည့္ဆည္းေပးသည့္ မရွိမျဖစ္ အရင္းအျမစ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ကုန္ၾကမ္းမ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္း၊ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ေနေသာ ထုတ္လုပ္မႈက႑အတြက္ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ျခင္း၊ ယင္း၏ အိႏၵိယႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈ ဆက္သြယ္မႈကလည္း လ်င္စြာ တိုးတက္မႈ ရွိျခင္းမ်ားျဖစ္ေနသည္။
အေရးအႀကီးဆံုးမွာ ေဒသတြင္း အလယ္အလတ္ဝင္ေငြရွိ စီးပြားေရးမ်ားသည္ တန္ဖိုးထားမႈ အဆင့္ဆင့္(Value Chain) ၊ ယင္းတို႔၏ စီးပြားေရး အလားအလာမ်ား အတြက္ ေျပာင္းလဲပစ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထိုအရာကို ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ဆုိပါက အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ ယခု အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီးႏွစ္ႏိုင္ငံ၏ ေလာင္းရိပ္မိေနရာမွ က်ားမ်ား၊ နဂါးမ်ား ျပည့္ျပည့္ဝဝ ျဖစ္လာႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။
********************************************
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
