Posts
 | yangonchronicle 2011 |
၂.၈.၂၀၁၁
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္
(1 Aug 2011 ရက္စြဲပါ Building and World worker’s international မွ “Thousands of construction workers lose jobs in Burma’s Capital, Naypyidaw” ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း စီမံကိန္းမ်ား ရပ္နားခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အလုပ္ သမားမ်ား အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ၾကရေၾကာင္း (Building and World worker’s International-BWI) က သိရွိရသည္ဟုဆိုသည္။ အစိုးရက အဆိုပါ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား ျဖတ္ေတာက္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္းေၾကာင့္ စီမံကိန္းမ်ား ရပ္နားသြားၿပီး အလုပ္သမားမ်ားမွာ လြန္ခဲ့ေသာ သံုးလ ကတည္းက လုပ္ခမ်ားမရဟု စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။
Burmanet မွ အစီရင္ခံစာအား ကိုးကားေဖာ္ျပရလွ်င္ ေနျပည္ေတာ္မွ ေန႔စဥ္အလုပ္သမား (၃,၀၀၀) ခန္႔ ထြက္ခြာေနၾကၿပီး ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္နားေၾကာင္း ေၾကညာသည့္ ပထမအပတ္တြင္ အလုပ္သမား (၂၀,၀၀၀) ခန္႔ ျပန္သြားခဲ့သည္ဟု FTUB မွ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေမာင္ေမာင္က ေျပာသည္။ စစ္တပ္၊ ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ဒုတိယ သမၼတမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသာ က်န္ရွိၿပီး၊ က်န္ရွိေသာ လုပ္ငန္း မ်ား ရပ္နားသြားၿပီဟု သတင္းကဆိုသည္။ ကုမၸဏီအမ်ားစုသည္ ၎တို႔၏ကန္ထရိုက္မ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ားအားေပးရန္ ေၾကြးၿမီမ်ား က်န္ေနၿပီး၊ ေနာက္ထပ္အလုပ္ရရန္လည္း အခြင့္အလမ္း မရွိေပ။ ယခု ေဆာက္လုပ္ေရးစီမံကိန္းမ်ား ရပ္နားမႈမွာ သံုးလမွ တစ္ႏွစ္အထိ ၾကာႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္း ၾကသည္။
BWI မွ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေျပာလိုေသာအခ်က္မွာ ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္းအားလံုးမွ အခ်က္အလက္ ျပည့္စံုေသာ စာခ်ဳပ္မ်ားအပါအဝင္ အေျခခံအလုပ္သမား စံမ်ားကို လိုက္နာရမည္ ျဖစ္သည္။ ယခု ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္မ်ားတြင္ တရားဝင္ လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္ ျပဳလုပ္မႈမရွိခဲ့ပဲ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ အလုပ္သမားမ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးကို အကာအကြယ္ေပးမႈ အားနည္းခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ားသည္ အလုပ္ရွာေဖြရရွိေရးတြင္ ပိတ္ပင္မႈမ်ား မလုပ္သင့္ပဲ ရသင့္ေသာ လုပ္ခမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းၿပီးစီးမႈအတြက္ ရသင့္ေသာလုပ္ခမ်ား ရသင့္ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အရပ္သား အစိုးရသစ္သည္ အလုပ္သမားအေပၚ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈမွ အကာအကြယ္ေပးျခင္း၊ အလုပ္မွ ရသင့္ေသာအက်ိဳးမ်ား အျပည့္အဝခံစားႏိုင္ေရး အပါအဝင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ အစိုးရသည္ ၎၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားတြင္ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈရွိမွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႕စည္းခြင့္အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အလုပ္သမားႏွင့္လူမႈေရးစံမ်ားသည္ ကမာၻက အသိအမွတ္ျပဳေသာ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္ျဖစ္ေရးအတြက္ ေဒါက္တိုင္မ်ား ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္သည္။
BWI က ျမန္မာအစိုးရအား ေတာင္းဆိုလိုသည္မွာ ေဆာက္လုပ္ေရးက႑တြင္ အလုပ္သမားမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရန္၊ ၎တို႔၏ အလုပ္မွ အျပည့္အဝခံစားမႈရရွိရန္ႏွင့္ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈကင္းရန္ ျဖစ္သည္။ အလုပ္သမားမ်ားကို လြတ္လပ္ေသာ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား ဖြဲ႕စည္း ခြင့္ႏွင့္ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ သမဂၢမ်ားသည္ ၎တို႔ကိုယ္စား အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ား ေတာင္းဆိုႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္ တြင္ အားလံုး လ်စ္လ်ဴရႈခံထားရသည္။
**********************************************
အိႏိၵယ NHPC က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ၂ ခု အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ ရူပီးေငြသန္းေပါင္း တစ္သိန္းခြဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ရွိ
(The Economic Times မွ 1 Aug 2011 ရက္စြဲပါ “NHPC to invest Rs 15 k or developing 2 projects in Myanmar” သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
အိႏိၵယႏိုင္ငံပိုင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ကုမၸဏီ NJPC သည္ အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေကာင္အထည္ ေဖၚေနသည့္ စီမံကိန္း ႏွစ္ခုအတြက္ ရူပီးေငြ သန္းေပါင္း တစ္သိန္းခြဲခန္႔ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံသြားမည္ဟု သိရွိရသည္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံ ခ်င္းတြင္းျမစ္ေပၚက ၁၂၀၀ မဂၢါဝပ္ ထမန္သီ ေရအားလွ်ပ္စစ္ႏွင့္ ၆၆၀ မဂၢါဝပ္ ေရႊဇရက္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းအတြက္ အေသးစိတ္ စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာ ကို NHPC က စီစဥ္ျပင္ဆင္ေနပါတယ္” ဟု ကုမၸဏီ က ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။
ေရအားလွ်ပ္စစ္ ၁ မဂၢါဝပ္အတြက္ ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္ မွာ ရူပီးေငြ ၈ ကုေဋ ခန္႔မွန္းေျခ ကုန္က်မည္ဟုလည္း သိရွိရသည္။ လတ္တေလာ NHPC တြင္ ၅၂၉၅ မဂၢါဝပ္ စုစုေပါင္း ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္သည့္ လည္ပတ္ေနဆဲ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စက္ရုံ ၁၄ ခု ရွိေနသည္။ ထို႔အျပင္ နီေပါႏိုင္ငံ မွ ၆၀ မဂၢါဝပ္ ဒီဗီဂက္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ႏွင့္ ဘူတန္ႏိုင္ငံမွ ၆၀ မဂၢါဝပ္ ဘူရီခ်ဴ စီမံကိန္း တို႔ကိုလည္း NHPC က အေကာင္အထည္ေဖၚခြင့္ ရရွိထားသည္။
ထို႔အတြက္ ျမန္မာ၊ ဘူတန္ႏွင့္ တာဂ်စ္ကစၥတန္ စေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး နယ္ပယ္တြင္ NHPC က ၎၏ နည္းပညာ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ားကို ျဖန္႔ျဖဴးလ်က္ရွိသည္။ NHPC ကုမၸဏီသည္ ႏိုင္ငံတကာ စီမံကိန္းမ်ား ကိုလည္း တိုးခ်ဲ႕လ်က္ရွိၿပီး ျပည္ပတြင္ ရႏိုင္သမွ် ေရအား လွ်ပ္စစ္ အလားအလာမ်ားကို ရွာေဖြလ်က္ရွိသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ဘူတန္ႏိုင္ငံမွ ၆၇၀ မဂၢါဝပ္ ခ်မ္ကာခ်ဴ ႏွင့္ ၁၈၀၀ မဂၢါဝပ္ ကူရီေဂါင္ဂရီ စီမံကိန္းမ်ား အတြက္လည္း အေသးစိတ္ စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာကို NHPC က ျပင္ဆင္ေနသည္။ ထို႔အျပင္ NHPC က Orissa Hydro Power Ltd OHPC ႏွင့္ Orissa အစိုးရ တို႔ျဖင့္ ျပည္နယ္တြင္း စုစုေပါင္း ၃၂၀ မဂၢဝပ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ၃ ခု အေကာင္အထည္ေဖၚေရး နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာကိုလည္း လက္မွတ္ေရးထိုး ထားသည္ ဟု သိရွိရသည္။
************************************************
ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း ခြဲေဝေပးပစ္မႈအတြက္ တာဝန္ရွိမႈမ်ားကို စာတမ္းဖတ္ပြဲတြင္ ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္
(The Sangai Express မွ 30 July 2011 ရက္စြဲပါ “Seminar relives pangs of parting Kabaw Valley” သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း အေၾကာင္းႏွင့္ မဏိပူရတြင္ ေအးခ်မ္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုသည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ၂ ရက္ၾကာ ျပည္နယ္ အဆင့္ စာတမ္းဖတ္ပြဲ၏ ပထမေန႔တြင္ မဏိပူရ ယူနီဗာစီတီမွ ေဒါက္တာဘြဲ႕ရ ပညာရွင္ Budha Kamei က “ေျမၾသဇာေကာင္းေသာ ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့မႈအတြက္ တာဝန္ရွိသူမ်ားကို မဏိပူရ ျပည္သူမ်ားက လံုးဝခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ” ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Dr Sures Centre for Foreign Studies ႏွင့္ Placement, imphal in association with Cultural and Historical Research Trust, Manipur တို႔ ကမကထျပဳ စီစဥ္ေသာ စာတမ္းဖတ္ပြဲကို ျပည္နယ္ ဗဟိုစာၾကည့္တိုက္ ခန္းမ တြင္ စေနေန႔မွ စတင္ က်င္းပသည္။ “မဏိပူရ ေစာ္ဘြား ေပါင္းစံု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ထက္က ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း နယ္နိမိတ္” စာတမ္းကို ဖတ္ၾကားရာတြင္ စာတမ္းရွင္ Butha Kamai က “အိႏၵိယ၏ ပထမဆံုး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပန္ဒစ္ ဂ်ဝါဟလာ ေနရူးသည္ မဟာရာဂ်ာေစာ္ဘြား ဂမ္ဘီဆင္းလက္ထက္က သိမ္းပိုက္ရရွိခဲ့ေသာ ျမန္မာနယ္နိမိတ္ကို ျပန္ေပးသည့္ သေဘာ တူညီခ်က္မွတစ္ဆင့္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လက္ေဆာင္ေပးပစ္ခဲ့သည္” ဟု ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခဲ့သည္။
ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း ဆက္ႏြယ္မႈေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးတင္ျပေသာ ဝါရင့္သတင္းေထာက္ Irengbarn Arum ကလည္း “ပန္ဒစ္ေနရူးက ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေပးလိုက္ျခင္းျဖင့္ ျပန္လည္အကဲျဖတ္ျခင္းသည္ အေရးႀကီးၿပီး စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလိမ့္မည္” ဟု ေျပာၾကားသည္။
မဏိပူရယူနီဗာစီတီမွ ပါေမာကၡ M Jaykumar ႏွင့္ Senior citizens for society အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ပါေမာကၡ L Sadananda တို႔က သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ၾကေသာ အဆိုပါ စာတမ္းဖတ္ပြဲတြင္ မဏိပူရျပည္နယ္ ေမာကြန္းတိုက္မွ N Indramani က “ေစာ္ဘြားေပါင္းစံုလက္ထက္မွ ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း၏ အနီးစပ္ဆံုး နယ္နိမိတ္” စာတမ္းကိုလည္းေကာင္း၊ Human Rights Law Network မွ ဒါရိုက္တာ Rakesh Meihoubarn က “ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္းအား ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းအရ ပိုင္ဆိုင္မႈ” စာတမ္းကိုလည္းေကာင္း၊ မဏိပူရ က်န္းမာေရးဌာနမွ ဒါရိုက္တာေဟာင္း Th Sureah က “ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ဘာလုပ္ႏိုင္မလဲ” စာတမ္းကိုလည္းေကာင္း အသီးသီး ဖတ္ၾကားတင္ျပခဲ့သည္။
သက္ဆိုင္ရာပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ စာတမ္းမ်ား ဖတ္ၾကားတင္ျပမႈအၿပီးတြင္ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးျခင္း အစီအစဥ္ကိုလည္း က်င္းပခဲ့သည္ဟု သိရွိရ သည္။
*****************************************
တရုတ္တြင္ ပို႔ကုန္ က်ဆင္းမႈေၾကာင့္ ဇူလိုင္လတြင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ေႏွးေကြး
(1 Aug 2011 ရက္စြဲပါ BBC News မွ China manufacturing slows in July as exports dip ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ထုတ္ကုန္အတြက္ မွာယူမႈမ်ား နည္းပါးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဇူလိုင္လတြင္လည္း ကုန္ထုတ္လုပ္မႈမ်ား ဆက္လက္ေႏွးေကြးခဲ့သည္။
ဝယ္ယူမႈ မန္ေနဂ်ာအညႊန္း ( purchasing managers index PMI ) သည္ ၿပီးခဲ့သည့္လက 50.9 မွ 50.7 သို႔ က်ဆင္းခဲ့သည္ဟု တရုတ္ ဝယ္ယူေရးႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (CFLP) က ေျပာၾကားသည္။
တရုတ္က ၎၏အပူခ်ိန္ ျပင္းထန္ေနေသာ စီးပြားေရးကို ေအးေအးေဆးေဆး ျဖစ္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး၊ ေငြေဖာင္းပြမႈႏႈန္း က်ဆင္း ေအာင္ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
CFLP က ၎၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားရာ၌ ကိန္းဂဏန္းမ်ားသည္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏႈန္း တည္ၿငိမ္သည့္ဖက္သို႔ ဦးတည္ေနသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
PMI သည္ 100 ေပၚတြင္ အေျခခံ တိုင္းတာေသာစေကး ျဖစ္ၿပီး စက္မႈထုတ္လုပ္မႈကို ရုတ္တရက္ သိႏိုင္ရန္ ျပဆိုပါသည္။ PMI သည္ 50 ေအာက္သို႔ ျပေနပါက လႈပ္ရွားမႈမ်ား က်ဳံ႕ဝင္သြားမႈကို ျပသသည္။
မွာယူမႈမ်ား က်ဆင္းျခင္း
အစိုးရသည္ သံုးႏွစ္အတြင္း ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ တက္ေနေသာ ေငြေဖာင္းပြမႈကို တင္းၾကပ္စြာ ကိုင္တြယ္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိသည္။
ေငြေဖာင္းပြမႈကို ေရရွည္သြားႏိုင္သည့္ အဆင့္တြင္ ရွိရန္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ စီးပြားေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေႏွးေကြးေစသည္။ လုပ္ေဆာင္မႈ မ်ားတြင္ ဘဏ္တိုးႏႈန္းမ်ား ျမႇင့္တင္ျခင္းႏွင့္ ဘဏ္မ်ား အရန္ေငြထားရွိေငြ တိုးျမႇင့္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျပည္ပမွ တရုတ္လုပ္ပစၥည္းမ်ား မွာယူမႈမွာလည္း တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာခဲ့သည္။ အေၾကာင္းမွာ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္တို႔မွ စီးပြားေရးမ်ားသည္ ေၾကြးၿမီျပႆနာမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္း စီးပြားေရး ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ဖိအားဝင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
HSBC မွ Qu Hongbin ၏ အဆိုအရ ယခုေနာက္ဆံုး တရုတ္ PMI ကိန္းဂဏန္းမ်ားသည္ ဆက္တိုက္ တင္းၾကပ္စြာ ဆုပ္ကိုင္မႈမ်ား၊ ျပည္ပမွ မွာယူမႈမ်ား က်ဆင္းျခင္းေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္မႈ က႑၏ တိုးတက္မႈ မွ်ေျခ ေႏွးေကြး သည္ကို ျပဆိုသည္။
*********************************************
ဆင္ေပၚ ေရာက္ေနသူမွာ တရုတ္သာျဖစ္၊ အိႏိၵယ မဟုတ္
(28 July 2011 ရက္စြဲပါ Daily News Analysis မွ Jabin T Jacob ေရးသားေသာ When the US is in the room, China is the elephant, not India ကို ဘာသာ ျပန္သည္)
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္က ဒုတိယ အႀကိမ္ အိႏိၵယ- အေမရိကန္ မဟာဗ်ဴဟာ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ရန္ လာေရာက္စဥ္က အိႏိၵယႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အေရွ႕သို႔ ၾကည့္ရံုၾကည့္မေနပဲ၊ ဆက္ဆံေရး ျပဳလုပ္၍ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ နယူးေဒလီအတြက္ ျပႆနာမွာ တရုတ္ႏွင့္ ျဖစ္ေနေသာ နယ္ျခားျပႆနာကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရုတ္၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ေက်ာ္၍ ေနရာရရန္ေသာ္လည္းေကာင္း ေက်ာ္လြန္၍ စဥ္းစားရန္ စြမ္းရည္မရွိျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး ေခါင္းစဥ္တပ္ေသာ ဆက္ဆံမႈမ်ားသာ ေပၚထြက္ခဲ့ၿပီး၊ အိႏိၵယသည္ အာရွပစိဖိတ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စစ္ေရးအရ လက္လွမ္းမွီေရးတြင္ သတိထားလြန္း အားႀကီးေနသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းက အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္၊ ၾသစေၾတးလ်ႏွင့္ အေမရိကန္ ေရတပ္မ်ား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ တရုတ္က ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္လာေသာ အခါ အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့သည္။
ယခု ေနာက္ထပ္ရရွိလာေသာ အခြင့္အလမ္းတစ္ခုမွာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပေသာ ARF အစည္းအေဝး တြင္ အေမရိကန္- အိႏိၵယ- ဂ်ပန္ သံုးႏိုင္ငံ ေဆြးေႏြးပြဲ စတင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး၊ ကလင္တန္လည္း တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ သံုးႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ပံုမွန္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ဓျမ ႏွိမ္ႏွင္းေရး၊ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ကယ္ဆယ္ ထူေထာင္ေရးကဲ့သို႔ စစ္ဆင္ေရးမ်ား၊ ထိုမွတဆင့္ အစိုးရ အႀကီးအကဲအဆင့္ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားကို တရုတ္၏ ဖိအားေပးမႈ ကို ဂရုမစိုက္ပဲ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း ရွိ မရွိ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။
တခိ်န္တည္းမွာပင္ တရုတ္သည္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္တြင္ မႏွစ္ကတည္းက စစ္ေရးအရ ရန္လိုမႈမ်ားေၾကာင့္ သံတမန္ေရး အရ ဖိအား ေပးမႈမ်ား ခံေနရသည္ ျဖစ္ရာ ထိုအခ်က္ကလည္း စိတ္ဝင္စားဖြယ္ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ထို႔အတူပင္ အိႏိၵယ- အေမရိကန္ မဟာဗ်ဴဟာ ေဆြးေႏြးပြဲ ကို ဗဟိုအာရွ၊ အေနာက္အာရွ၊ လက္တင္အေမရိကႏွင့္ အာဖရိကႏွင့္ ပူးတြဲ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ဆက္ဆံေရးမ်ား ပါဝင္ႏိုင္ေအာင္ တိုးခ်ဲ႕ေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ မႀကာေသးမီႏွစ္မ်ား အတြင္း ထိုေဒသမ်ားတြင္ တရုတ္၏ တိုးခ်ဲ႕ လာေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ ညိႇႏႈိင္းရန္ လိုအပ္မည္ကို သိလာရသည္။
အေမရိကန္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ က်ရႈံးမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးအရ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ရွိေနခ်ိန္တြင္ မိမိႏွင့္ သေဘာထား တူညီေသာ လုပ္ေဖာ္ ကိုင္ဖက္မ်ားကို ကမာၻတစ္ဝွမ္း အေမရိကန္၏တန္ဖိုးႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြားကို ေသခ်ာေစၿပီး အကူအညီေပး လက္လွမ္းမွီေရးသည္ အက်ိဳးပိုမ်ားေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္လာသည္။
ကလင္တန္သည္ သူမ၏ ခရီးစဥ္အတြင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံတူညီေသာ အခ်က္မ်ားရွိေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးျပခဲ့ၿပီ၊ ဒီမိုကေရစီ အသိုင္းအဝိုင္းက ထိုအခ်က္ေၾကာင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးသည္ အျခားစနစ္မ်ား၊ အျခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေဝးကြာသြားရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ အိႏိၵယမူဝါဒ ခ်မွတ္သူမ်ား အတြက္ ျပႆနာမွာ အေမရိကန္သည္ ေမးခြန္းပါ ဧရိယာကို လိုက္၍ ဒီမိုကေရစီ အေလးေပးျခင္းႏွင့္ တန္ဖိုးေကာက္ယူမႈမ်ားက တည္မွီေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခု ေလာေလာဆယ္ အေမရိကန္သည္ အာဖကန္နစၥတန္တြင္ အိႏိၵယ အင္အားအနည္းဆံုးႏွင့္သာ ရွိေစလိုၿပီး ေနာင္ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး မရႈတ္ေထြးေစရန္ ျဖစ္သည္။ အေရွ႕အာရွတြင္ တရုတ္၏ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီကို ေျပာရသည္မွာ အာခံတြင္း ေတြ႕ေနၿပီး၊ အိႏိၵယ ကမူ တရုတ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနရသည္။ အေမရိကန္၏ အာဖကန္နစၥတန္တြင္ အိႏိၵယ၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ပိုမို ျပဳလုပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္မႈႏွင့္ အေရွ႕အာရွတြင္ အိႏိၵယက တန္ဖိုုး ႀကီးမားမႈကို အေျခခံေသာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ားသည္ အျမင္ မကြယ္မႈႏွင့္ ဟန္ေဆာင္မႈမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးမ်ားကို ေဘးဖယ္ထားၿပီးလွ်င္ေတာင္ နယူးေဒလီသည္ အေရွ႕အာရွကို လက္ေတြ႕က်က် ဆက္ဆံေရးကို စိတ္ဝင္စားမည့္ သေဘာ မရွိေပ။ ျမန္မာကေတာ့ ခၽြင္းခ်က္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အိႏိၵယသည္ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ အဆင့္နိမ့္ေသာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳေနျခင္း အတြက္ မည္သို႔ ရွင္းမည္နည္း။ ဗီယက္နမ္၊ တရုတ္ ႏွင့္ ေနာက္ဆံုး စစ္တိုက္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး၊ တရုတ္ႏွင့္ ႏွစ္ရွည္ၾကာကပင္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈ ရွိေနသည္။ ဗီယက္နမ္သည္ တရုတ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေရးမ်ားတြင္ အိႏိၵယႏွင့္ ပိုမိုအားေကာင္းစြာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လိုေသာ္လည္း အိႏိၵယကမူ ေႏွးေကြး လ်က္ ရွိသည္။
နယူးေဒလီေမ့ေနေသာ အခ်က္မွာ တရုတ္သည္ ၎ႏွင့္အိႏိၵယတို႔၏ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား၏ အမွားမ်ား တြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ ေပ။ ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ အိႏိၵယ၏ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေသာ ေနရာကို ၎တို႔က ထိုသို႔သာ ေမွ်ာ္လင့္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ ျငင္းခ်က္ထုတ္လုိေသာ အခ်က္မွာ ပါကစၥတန္ က တရုတ္ အတြက္ ျဖစ္ရသလို ဗီယက္နမ္ကို ထိုသို႔လိုက္၍ တန္းညိႇရန္ မဟုတ္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဟႏြိဳင္းသည္ အစၥလာမ္မာဘတ္ မဟုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ အေမရိကန္၏ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကလည္း မွတ္သားရသည္မွာ အက်ိဳးရွိပါသည္။ ဗီယက္နမ္စစ္၏ အေမြမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးသည္ စစ္ေအး ကာလ ၿပီးဆံုးၿပီး ကတည္းက ေႏြးေထြးေသာ ဆက္ဆံေရး ရွိခဲ့ၿပီး တရုတ္ကို တက္ၾကြစြာ ဆက္ဆံခဲ့သည္။
ကလင္တန္က အိႏိၵယ၊ အေမရိကန္ႏွင့္ တရုတ္တို႔ ၾကားတြင္ အားေကာင္းၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ဆက္ဆံေရးမွာ အၿမဲတေစ လြယ္ကူ လိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိရွိခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုသို႔ သိရွိရျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္- အိႏိၵယ ဆက္ဆံေရးသည္ တရုတ္၏ အထိမခံ ေရႊပန္းကန္ စိတ္ကို ေၾကာက္၍ ေႏွးေကြးသြားရမည္ဟု မဆိုလိုဟု ဆိုသည္။ တစ္ခုခု ျဖစ္လာလွ်င္ အိႏိၵယ- ဂ်ပန္- အေမရိကန္ အုပ္စုဖြဲ႕မႈသည္ မၾကာမီ ၾသစေၾတးလ် ျပန္ပါရန္၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား တို႔ကဲ့သို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားထိ ခ်ဲ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ အိႏိၵယသည္ အေမရိကန္ ပါဝင္ျခင္း မရွိပဲ အထက္ပါ အုပ္စုမ်ိဳးကို ဖန္တီးႏိုင္ရပါမည္။
၂၁ ရာစု၏ သမိုင္း အမ်ားစုသည္ အာရွတြင္ ေရးရလိမ့္မည္ဟု ကလင္တန္က မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ရာ နယူးေဒလီသည္ စြမ္းအင္ႏွင့္ သယံဇာတမ်ားကို ၎၏ ဒုကၡမ်ားေနေသာ အေနာက္ဖက္ စစ္မ်က္ႏွာတြင္သာ အာရံုျပဳမေနသင့္ပဲ မသပ္မယပ္ႏွင့္ ျပန္႔က်ဲေနေသာ အေရွ႕ဖက္အိမ္နီးခ်င္းမ်ား အေပၚတြင္ လည္း အာရံုျပဳသင့္ေပသည္။
********** ********** ***********
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
