yangonchronicle 2011 - (2) |
၁၈.၆.၂ဝ၁၂
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
- ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပင္းထန္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ မီဒီယာႏွင့္ဆင္ဆာအတြက္စမ္းသပ္မႈျဖစ္
(14 June 2012 ရက္စြဲပါ Reuters ၏ Violence tests Myanmar’s media, and its censors ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
- ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားက ကိုကာကိုလာကို ဆြဲေခၚႏိုင္ၿပီ
(AFP သတင္းမွ 15 June 2012 ရက္စြဲပါ “Myanmar Reform brings return of Coca-Cola” သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)
- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္-ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား
(16 June 2012 ရက္စြဲပါ The Week ၏ေခါင္းႀကီးပိုင္းျဖစ္ေသာ Aung San Suu Kyi: Myanmar’s Nelson Mandela ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
****************************
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပင္းထန္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ မီဒီယာႏွင့္ဆင္ဆာအတြက္စမ္းသပ္မႈျဖစ္
(14 June 2012 ရက္စြဲပါ Reuters ၏ Violence tests Myanmar’s media, and its censors ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမွ ကင္းလြတ္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ တင္းၾကပ္စြာဆုပ္ကိုင္ထားေသာ စာေပစိစစ္ေရးသည္ ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားျပဳလုပ္လာရာ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ အျမင္မွစ၍ အစုိးရ၏အဂတိလုိက္စားမႈကို စြပ္စြဲမႈမ်ားအဆံုး ထင္မထားေသာသတင္းမ်ား လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပခြင့္ ျပဳလာသည္။
သို႔ေသာ္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ားစုႏွင့္ မူဆလင္႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအၾကား ျပင္းထန္ေသာပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားလာၿပီးေနာက္ ယခင္နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ား ျပန္လည္ေပၚထြက္လာသည္။အစိုးရက သတင္းမ်ားပံုႏွိပ္မေဖာ္ျပမီ တင္ျပရန္ ေမးခြန္းမ်ားထုတ္ခဲ့ၿပီး ဆင္ဆာတျဖည္းျဖည္း ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသည္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ေရးခ်င္တာေရးလုိ႔မရေသးပါဘူး”ဟု ထင္ရွားေသာ သတင္းစာဆရာ ေမာင္ဝံသကေျပာသည္။
“စာေပစိစစ္ေရးက အတည္ျပဳတာကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရးႏိုင္ပါတယ္။ဒါေတာင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သတိေပးခံခဲ့ရပါေသးတယ္”ဟု ၄င္းက ယခုမၿငိမ္သက္မႈမ်ားတြင္ အစိုးရ၏သတိေပးမႈကိုညႊန္း၍ေျပာသည္။
အစိုးရသည္ ျပင္ပကမၻာတြင္ မ်က္ႏွာပန္းလွရန္ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိရာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွပဋိပကၡသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွမီဒီယာမ်ားအတြက္ ႀကီးမားေသာစမ္းသပ္မႈတစ္ခု အေသအခ်ာျဖစ္သည္။
ယခုပဋိပကၡသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အလြန္တရာအကဲဆတ္သည့္ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္သည္။ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားတြင္ တစ္စုအပါအဝင္ျဖစ္သည္ဟု အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ၾကေပ။ ၄င္းတ ုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ရွိေနမႈကို အမ်ားစုက ဆန႔္က်င္ေနၾကသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္မွ ၅ ရက္တာ ျပင္းထန္ေသာ အဓိကရုဏ္းမ်ားတြင္ လူ(၂၁)ဦး ေသဆံုးေၾကာင္းႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ားကေျပာသည္။စတင္ ျဖစ္ပြားရေသာအေၾကာင္းအရင္းမွာ ႐ႈတ္ေထြးေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း ၿပီးခဲ့ေသာလက ဗုဒၶဘာသာရခုိင္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအား ယခုအခါတရား႐ံုးသို႔ေရာက္ရွိေနေသာ မြတ္ဆလင္အမ်ိဳးသားသံုးဦးမွ အဓမၼျပဳက်င့္၍ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ကိစၥမွ စတင္ျဖစ္ပြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေသခ်ာသေလာက္ရွိသည္။
အဆိုပါျဖစ္ရပ္ကို ျပစ္ဒဏ္ေပးသည့္အေနျဖင့္ အထက္ပါျဖစ္ရပ္နွင့္ မဆုိင္ေသာ မြတ္ဆလင္(၁၀)ဦးမွာ အသတ္ခံခဲ့ရသည္။
လွ်ပ္တျပတ္ဂ်ာနယ္သည္ အသတ္ခံရေသာအမ်ိဳးသမီး၏ ခႏၶာကိုယ္ဓာတ္ပံုကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာအခါ စာေပစိစစ္ေရးသည္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္အေရးယူခဲ့သည္။အင္တာနက္တြင္မူ ဓာတ္ပံုမ်ားထြက္ေပၚေနဆဲျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးျမင့္ေဆြက ပုဂၢလိကမီဒီယာမ်ားမွ သတင္းစာဆရာမ်ားကို သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ အကယ္၍ ၄င္းတုိ႔သည္တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိၿပီး ျပင္းထန္ေသာလုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ အားေပးေသာစကားလံုးမ်ား အသံုးျပဳခဲ့ပါက ေထာင္ဒဏ္ (၉)ခ်မွတ္ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားသည္ မြတ္ဆလင္(၁၀)ဦးေသဆံုးျခင္းနွင့္ ပတ္သက္၍ ေတာင္အာရွမွ ဆင္းသက္လာသူမ်ားကို ႏွိမ့္ခ်ေခၚေဝၚေသာ“ကုလား”ဟု သံုးႏႈန္း၍ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ရာ အစိုးရသည္ ၄င္း၏ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မီဒီယာမ်ားသည္ မိမိတာဝန္မိမိယူ၍ ကုိယ္တုိင္တည္းျဖတ္မႈမ်ား အားေကာင္းစြာ ျပဳလုပ္လာခ်ိန္တြင္ ဦးျမင့္ေဆြ၏ ေျပာဆုိမႈမ်ားကို အာ႐ံုျပဳလာၾကရပါသည္။
“ဒီသတိေပးမႈဟာ လူတိုင္းကိုစိတ္ပ်က္ ၿပီး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစပါတယ္” ဟုအမည္မေဖာ္လုိသူ ရန္ကုန္အေျခစိုက္အယ္ဒီတာတစ္ဦးကေျပာပါသည္။အမွန္တကယ္တြင္ ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားသည္ အဆုိပါမ ျငိမ္သက္မႈမ်ားႏွင့္ ပက္သက္၍ အနည္းငယ္သာေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ၄င္းကျဖည္႕စြက္ေျပာပါ သည္။ၿပီး
ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ခန္႕တုိင္ သီးခ်င္းတုိင္း၊ စာအုပ္တစ္အုပ္တုိင္း၊ ကာတြန္းတုိင္း၊ သတင္းတစ္ပိုဒ္တုိင္းႏွင့္ အႏုပညာပစၥည္းတိုင္းသည္ စာေပစိစစ္ေရးနွင့္မွတ္ပံုတင္ဌာန၏ အတည္ျပဳခ်က္ကိုယူခဲ့ၾကရပါသည္။
သုိ႕ေသာ္ ၂၀၁၁ မတ္လ အရပ္သားအစိုးရအာဏာယူလာအၿပီးတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ဆင္ဆာျပဳလုပ္မႈကို ေျဖေလ်ာ့လာခဲ့ၿပီး မၾကာမီတြင္ ပံုႏွိပ္မီဒီယာမ်ားအတြက္ စိစစ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေမလက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ယခု ေနာက္ဆံုးသတိေပးမႈေၾကာင့္ ဆင္ဆာမ်ား ဖယ္ရွားေတာ့မည္ဆိုသည္မွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္လာမည္ေလာဟု သံသယမ်ားျဖစ္ေစခဲ့ေၾကာင္း အယ္ဒီတာမ်ားကေျပာသည္။
“ရီစရာေတာ့ အေကာင္းသားဗ်။ဆင္ဆာေတြ ေလွ်ာ့ေပးေတာ့မယ္လုိ႔ေျပာေနေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ပိုၿပီးကန္႔သတ္မႈေတြလုပ္လာေတာ့ ယံုရပါ့မလားလို႔ စဥ္းစားစရာေတြျဖစ္လာပါတယ္”ဟု ျမန္မာဓနစီးပြားေရးမဂၢဇင္းမွ အယ္ဒီတာ သီဟေစာကေျပာသည္။
“ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အတြက္တာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အပိုင္းကို ဆက္ၿပီးလုပ္ရမွာပဲ။တိက်ႏိုင္သမွ် တိက်ေအာင္ေရးမွာပါပဲ” ဟု၄င္းကေျပာသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ အင္တာနက္ရွိသတင္းဂ်ာနယ္မ်ား၏ ဖိုရမ္မ်ားႏွင့္ Facebook စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္မၿငိမ္သက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျမင္မ်ားႏွင့္မွတ္ခ်က္မ်ား ေထာင္ခ်ီ၍ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး အမ်ားစုမွာစိတ္ကို ဆြေပးသလိုျဖစ္ေစခဲ့ကာ အမ်ိဳးသားေရးႏွင္ပတ္သက္၍ ေဒါသမ်ားျဖစ္ေစသည္။
စစ္တပ္မွဖိႏွိပ္ခဲ့ေသာ ကာလတေလွ်ာက္ အမွန္မ်ားသာ ေျပာၾကားခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ား၏ ခ်ီးက်ဴးမႈခံရေသာ DVB ႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံျခားမီဒီယာမ်ားကို သတင္းစာဆရာမ်ားအပါအ၀င္ အခ်ိဳ႕ျပည္သူမ်ားကေဝဖန္လာခဲ့ၾကသည္။
အဆုိပါသတင္းဌာနမ်ားသည္ ႏိုင္ငံမဲ့ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဘက္မွ ဘက္လုိက္ခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့ၾကပါသည္။ဗုဒၶ ဘာသာမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ မီးရိႈ႕မႈမ်ား၊ အဓိကရုဏ္းမ်ားနွင့္ ဓားခ်င္းခုတ္တုိက္ခိုက္မႈ မ်ားျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု အျပစ္တင္ခဲ့ၾကပါသည္။
DVB မွေကာ္ပီအယ္ဒီတာ David Stout ကေျပာၾကားရာတြင္ အခ်ိဳ႕မီဒီယာအဖြဲ႕မ်ား၏ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္မ်ားတြင္ေဖာ္ျပထားေသာ မစိစစ္ႏိုင္သည့္ အမ်ိဳးသားေရးခံစားခ်က္ပို႔စ္မ်ားသည္ အမွန္တကယ္ျဖစ္ပ်က္သည္မ်ားကို သတင္းေရးသားရာတြင္ တာဝန္ယူမႈႏွင့္ထိန္းညႇိမႈလုိအပ္ပံုကို မီးေမာင္းထိုးေဖာ္ျပလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိခဲ့သည္။
“အခုဟာက ဘယ္မွာမွန္တယ္၊ ဘယ္ဟာကေကာလဟာလ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေျပာဖို႔ခက္ေနပါတယ္။ ျဖစ္ၿပီးတာေတြ၊ ျဖစ္လတၱံဟာေတြ၊ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြနဲ႔ပတ္္သက္ၿပီး စြပ္စြဲေရးသားထားခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ အတည္မျပဳႏိုင္တဲ့ တာဝန္ယူမႈမရွိတဲ့ သတင္းေတြ၊ ပုိ႔စ္ေတြ အမ်ားႀကီးကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ရပါတယ္”ဟု ၄င္းကေျပာသည္။
အင္တာနက္အသံုးျပဳႏိုင္မႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္နည္းပါးၿပီး လူဦးေရ၏ ၀.၂% သာအြန္လုိင္းအသံုးျပဳႏိုင္သည္ဟု အခ်ိဳ႕ကခန္႔မွန္းသည္။သို႕ေသာ္ လူငယ္အမ်ားစုသည္ သတင္းမ်ားႏွင့္ အျမင္မ်ားဖလွယ္ရန္ လူမႈေရးဝက္ဘ္ဆိုဒ္မ်ားကို တုိး၍သံုးလာၾကသည္။ ကမာၻအႏွံ႔တြင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွထြက္သြားရသူ အမ်ားအျပားရွိေနသည္။
Facebook စာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ ဝက္ဘ္ဆုိဒ္မ်ားရွိ စိတ္ကိုဆြေပးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ၾကည့္႐ႈေလ့လာပါက ဒုကၡေတြ႕ႏိုင္ေၾကာင္း ေမာင္ဝံသက သတိေပးခဲ့သည္။ဆင္ဆာျပဳလုပ္ျခင္းမွာလည္း အေျဖမဟုတ္ေၾကာင္း ၄င္းကေျပာသည္။
“ဒါေတြကို ဆင္ဆာလုပ္သင့္တယ္။ ကန္႔သတ္သင့္တယ္လုိ႔ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္မယံုၾကည္ပါဘူး။စာဖတ္သူေတြဟာ အမွန္နဲ႔အမွားကိုခြဲျခား၊ ေၾကာင္းက်ိဳးဆင္ျခင္ၿပီး ခံစားမႈေနာက္မလုိက္ဘဲ သံုးသပ္သင့္ပါတယ္”ဟု ၄င္းကေျပာသည္။
**********************************************
ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားက ကိုကာကိုလာကို ဆြဲေခၚႏိုင္ၿပီ
(AFP သတင္းမွ 15 June 2012 ရက္စြဲပါ “Myanmar Reform brings return of Coca-Cola” သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဆယ္စုႏွစ္(၆)စုခန္႔ လစ္ဟာေနခဲ့ေသာ ကိုကာကိုလာက အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွ ေနာက္ဆံုးေပၚ ျမန္မာေဈးကြက္သို႔ ဝင္ေရာက္ေတာ့မည္ဟု ၾကာသပေတးေန႔က ေၾကညာလိုက္ၿပီျဖစ္ရာ ကမာၻေက်ာ္အေမရိကန္ အခ်ိဳရည္မ႐ွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ က်ဴးဘားႏွင့္ေျမာက္ကိုရီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံမွ်သာ က်န္ရစ္ခဲ့ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ကိုကာကိုလာသည္ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွတံခါးပိတ္ႏိုင္ငံတြင္ စတင္ေနေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၏ ေနာက္ဆံုးေပၚ အက်ိဳးခံစားခြင့္လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတားျမစ္ထားျခင္းကို ေျဖေလ်ာ့ေပးေတာ့မည္ဟု ေၾကညာၿပီးေနာက္တြင္ ကိုကာကိုလာကုမၸဏီက အထက္ပါ အစီအစဥ္ကို ထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ကနဦးတြင္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားမွ‘ကုတ္ခ္’ကို ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ တင္ပို႔မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ထံုးစံအတိုင္း ေဒသခံစီးပြားဖက္ကို ႐ွာေဖြသြားမည္ဟု အတၱလန္တာအေျခစိုက္ ကုမၸဏီကဆိုသည္။ လာမည့္ ၃ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သိသိသာသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္ဟုလည္း ကိုကာကိုလာက ေျပာၾကားသည္။
“ကမာၻတစ္လႊား ေျပာင္းလဲမႈ၊ တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚတဲ့ အခ်ိန္တိုင္းမွာ ကိုကာကိုလာဟာ အျမဲတမ္း အေကာင္းဖက္က ႐ႈျမင္ရပ္တည္ခဲ့ပါတယ္”ဟု ကိုကာကိုလာအႀကီးအကဲ မူတာကင့္က ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးေလးစားျခင္း၊ လာဘ္ေပးမႈေ႐ွာင္ၾကဥ္ျခင္းတို႔အပါအဝင္ က်င့္ဝတ္သိကၡာ စံညႊန္းမ်ားကို လိုက္နာသြားမည္ဟု ကိုကာကိုလာက ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။
ကုမၸဏီႏွင့္ တြဲဖက္ထားေသာ လူမႈရန္ပံုေငြအဖြဲ႕“ကိုကာကိုလာေဖာင္ေဒး႐ွင္း”ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ျမႇင့္တင္ေပးမည့္ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေရးစီမံခ်က္မ်ားကို ပ့ံပိုးရန္အတြက္ ေဒၚလာ ၃ သန္းကူညီမည္ဟု ေျပာၾကားသည္။
၁၉၆၂ မွစ၍ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းထားခဲ့ေသာ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္ ကိုကာကိုလာအေနျဖင့္ ယခင္က စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္းမ႐ွိပါဟု ကုမၸဏီက ဆိုသည္။
ကမာၻတစ္လႊားဩခ်ယူရေသာ ယခင္အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားက မႏွစ္က အရပ္သားတစ္ပိုင္းအစိုးရ ဖြဲ႕စည္းကာ အာဏာလႊဲေပးခဲ့ျခင္းကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူလူထုက သံသယျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။
အဂတိလိုက္စားမႈတြင္ နာမည္ေက်ာ္ေသာ ယခင္အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ားၾကားတြင္ ႐ွား႐ွားပါးပါး လူသူေတာ္တစ္ဦးျဖစ္သူ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ကနဦးတြင္ အေဝဖန္ခံခဲ့ရေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားစြာ လႊတ္ေပးျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးရန္ကမ္းလွမ္းျခင္း၊ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္ တရားဝင္လႈပ္႐ွားရန္ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္း၊ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးျခင္းတို႔ကို ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္ကာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း၏ အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးမႈကိုရယူခဲ့သည္။
သမၼတဘားရက္အိုဘားမား အစိုးရကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတားျမစ္ခ်က္မ်ားကို ေျဖေလ်ာ့ေပးေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားစြာႏွင့္မတူျခားနားစြာျဖင့္၊ ျမန္မာပို႔ကုန္တားျမစ္ခ်က္ကို ဖယ္႐ွားျခင္းမျပဳပဲ၊ ေက်ာက္မ်က္၊ ကြ်န္းသစ္ႏွင့္ အျခားထြက္ကုန္မ်ားသည္ တပ္မေတာ္တြင္းမွ အေျပာင္းအလဲ ျငင္းဆန္သူ ေလွခါးထစ္သမားမ်ားအား အျမတ္ထြက္ေစေသာ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု ကန္႔ကြက္ထားသည္။
*************************************************
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္-ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား
(16 June 2012 ရက္စြဲပါ The Week ၏ေခါင္းႀကီးပိုင္းျဖစ္ေသာ Aung San Suu Kyi: Myanmar’s Nelson Mandela ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထိပ္တန္းအစိုးရဆန္႕က်င္သူသည္ ေနအိမ္အခ်ဳပ္ျဖင့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားေနခဲ့ရၿပီး ယခုအခါ ကမၻာအႏွံ႕ခရီးသြား၍ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္း ေရာက္ရွိသြားၿပီျဖစ္သည္။သူသည္ တုိက္ပြဲမ်ားေအာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးေလာ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မည္သည့္ေနရာ၌ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနသနည္း။
သူသည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ဒိီမိုကေရစီလုိလားခ်က္မ်ားအတြက္ ကိုယ္စားျပဳေသာအားေကာင္းသည္႕ စံျပဳဇာတ္ေကာင္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ရာစုႏွစ္တစ္ဝက္ခန္႔ႏိုင္ငံကို ေခတ္ေနာက္ျပန္စြဲခဲ့သည့္ ဖိႏွိပ္ေသာစစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားအား စိန္ေခၚခဲ့ရာ တဖက္မွတျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့ေပးသြားခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ အႏိုင္ရခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေမြးကတည္းက သူ႔တိုင္းျပည္၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳရန္ ဘုရားသခင္က ဖန္တီးေပးထားသည့္ႏွယ္ျဖစ္သည္။သူ၏ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီးတြင္ ျဗိတိသွ်ကိုလုိနီလက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္၍ လြပ္လပ္ေရးရေအာင္ညႇိႏႈိုင္းေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အသက္(၂)ႏွစ္အရြယ္၊ တုိင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးမရမီ ေျခာက္လအလို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလုပ္ၾကံခံခဲ့ရပါသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္းခဲ့ပါသည္ ။ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အိႏၵိယတြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူသည္ၿဗိတိသွ်ပညာရွင္ မိုက္ကယ္အဲရစ္ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး ၿဗိတိန္သို႔ေျပာင္းေရႊ႕ကာ Oxford ႏွင့္ လန္ဒန္တကၠသိုလ္တို႔တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။၁၉၈၈ ခုႏွစ္ဒီမုိကေရစီဆႏၵျပပြဲမ်ားကိုမႏွိမ္ႏွင္းမွီ လပိုင္းအလိုတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိသူ၏ ေနမေကာင္းေသာမိခင္ႀကီးအား ျပဳစုရန္ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေရာက္ရွိခဲ့သည္။
သူမည္သို႕ ထင္ရွားလာသနည္း။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ သမီးတစ္ဦးအေနျဖင့္ သူသည္စစ္အစိုးရအားဆန္႕က်င္ေရး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာ၍ လူထုႀကီးကိုႏိုးထလာေစခဲ့သည္။ “သူ႕ကိုေတြ႕လိုက္တဲ့ခဏမွာ ကၽြန္ေတာ္သိလုိက္တယ္။သူဟာ ကၽြန္ေတာ့ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ပဲလို႔”ဟု ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားသူ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာသည္။စစ္တပ္က ဆႏၵျပမႈမ်ားကို ေသြးထြက္သံယိုႏွိမ္ႏွင္းၿပီးေနာက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သန္း(၆၀)ေသာ သူႏွင့္တစ္ႏိုင္ငံ တည္းသားမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအရယံုၾကည္ခ်က္ျပင္းသူတစ္ဦးအျဖစ္ေနရာယူခဲ့သည္။သူသည္ ပထမဆံုး လူထုကိုေျပာေသာ မိန္႔ခြန္းမွစ၍ ၁၉၄၇ သူ၏ဖခင္ကြယ္လြန္ၿပီးကတည္းက တစ္ဦးတည္းေသာေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက လက္ခံခဲ့ၾကသည္ဟု Rutgers တကၠသိုလ္ပါေမာကၡေဟာင္းႏွင့္ ျမန္မာ့အေရးကၽြမ္းက်င္သူ Josef Silverstein ကေျပာၾကားခဲ့သည္။
စစ္တပ္ကသူ႕အား မည္သို႔ကိုင္တြယ္ခဲ့သနည္း။
စစ္အစိုးရသည္ သူ၏ ဥာဏ္ပညာႀကီးမႈ၊ လူခ်စ္လူခင္မ်ားမႈကို ေၾကာက္ရြံ႕ေသာေၾကာင့္ ၁၉၈၉ တြင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္စတင္ထားရွိခဲ့ၿပီး တစ္ခါတစ္ရံ တိုက္ပိတ္ထားမႈအပါအဝင္ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္စုနီးပါး အက်ယ္ခ်ဳပ္ထားရွိခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ သူ၏ ႏိုင္ငံေရးအရ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို ဖယ္ရွားရန္စီမံျခင္းမျပဳႏိုင္ခဲ့ေပ။ စစ္အစိုးရသည္ အမည္ကို Burma မွ Myanmar သုိ႔ေျပာင္းခဲ့ၿပီး ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ၈၂% အႏိုင္ရမႈကို အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ေပ။ “အာဏာလက္ရွိသူေတြက အာဏာလက္လြတ္သြားမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ အဂတိတရားေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္” ဟု သူက ထုိႏွစ္တြင္ေျပာခဲ့သည္။သူသည္ ထုိႏွစ္တြင္ပင္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္မသြားႏုိင္မည္ကို ေၾကာက္ရသျဖင့္ ဆုလက္ခံယူရန္ Oslo သို႔မလာႏိုင္ခဲ့ေပ။ ယခုအခါ ထုိအရာမ်ားေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ သူသည္ မၾကာေသးမီက အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔(၂၄)ႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုးႏိုင္ငံျခားခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ယခုအပတ္တြင္ ဥေရာပသို႔ထြက္ခြာလာခဲ့ၿပီး ဆြစ္ဇာလန္၊ ျပင္သစ္၊ အိုင္ယာလန္ ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်၏ ပါလီမန္ႏွစ္ရပ္လံုးတြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ေနာ္ေဝႏို္င္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ႏိုဘယ္ဆုလက္ခံျခင္း မိန္႔ခြန္းကိုေျပာမည္ျဖစ္သည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ သူ႕အား လႊတ္ေပးခဲ့သနည္း။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လြတ္ေျမာက္မႈမွာ ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္က အတင္းလုပ္ေဆာင္ေနေသာ ဒီမိုကေရစီသို႔ ယာယီေျခလွမ္းမ်ား၏ အျမင္သာအထင္သာဆံုး ရလာဒ္ျဖစ္သည္။ အဆံုးသတ္ အေၾကာင္းတရားမ်ားမွာ ၂၀၀၇ တြင္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။၂၀၀၇ တြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ဦးေဆာင္ေသာေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ေသာအခါ စစ္အစိုးရသည္ အံုၾကြမႈကိုေခ်မႈန္းခဲ့ၿပီး တဖက္မွ ဒီမိုကေရစီသို႔သြားေနသည္ဟု အခ်က္ျပႏိုင္ရန္ ထုိႏွစ္တြင္ အေျခခံဥပေဒသစ္ကို အၿပီးေရးဆြဲခဲ့သည္။ ထုိအေျခခံဥပေဒအရ အရပ္သားအစိုးရကိုဖန္တီးခဲ့ေသာ္လည္း စစ္တပ္တြင္ အာဏာအမ်ားစု ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။စစ္အစုိးရသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ၂၀၁၀ ႏို၀င္ဘာတြင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လႊတ္ေပးခဲ့သည္။
ယခ ုသူ၏ တရားဝင္ေနရာသည္ ဘာလဲ။
သူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံဒီမုိကေရစီ ျပန္ရေရးအတြက္အေရးပါေသာ အဓိကလုပ္ေဆာင္သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူလြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္၏ အရပ္သားအစိုးရႏွင့္ စတင္ညႇိႏိႈင္းခဲ့သည္။ အစုိးရသည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ိဳ႕ကို လႊတ္ေပးခဲ့သည္။သမဂၢမ်ား တရားဝင္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။စီးပြားေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ သေဘာတူခဲ့သည္။ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခြင့္မွာ အေနာက္ႏိုင္ငံစံမ်ားႏွင့္တုိင္းတာလွ်င္ အလွမ္းေဝးေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း အေျဖမထြက္ေသာ လက္ရွိအေျခအေနကို ေဝဖန္ခြင့္ရလာၿပီျဖစ္သည္။ လူထု၏ အားေပးမႈေၾကာင့္ NLD သည္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တရားဝင္ျဖစ္လာသည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္လာၿပီေလာ။
အမွန္တကယ္မျဖစ္ေသးပါ။ မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏိုင္ငံကို (၁)မွ(၁၀)အထိ စေကးတြင္ မည္မွ်ဒီမိုကေရစီ က်ေနသနည္းဟူေသာ အေမးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “အခုမွ (၁) သို႔သြားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္ေနရာ(၆၀၀)ေက်ာ္ရွိသည့္အနက္ ၄င္းပါတီသည္(၄၃)ေနရာသာ ေနရာရရွိသည္။ ယခုအပတ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း၌ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မြတ္ဆလင္လူနည္းစုၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ၾကရာ အစိုးရက မာရွယ္ေလာေၾကညာခဲ့သည္။ ထုိအျဖစ္အပ်က္ မျဖစ္ပြားမီက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂါတ္အတြက္ မဆင္မျခင္ အေကာင္းျမင္ျခင္းမျပဳရန္ သတိေပးခဲ့သည္။ “ဒီလုိျမင္တာဟာ ရွင္တုိ႔အတြက္လည္း အေထာက္အကူမျဖစ္ဘူး။ ကြ်န္မတို႔ကိုလည္း အေထာက္အကူမျပဳပါဘူး”ဟု ဆိုသည္။
အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္္ၾကားမွစစ္ေျမျပင္
ျမန္မာႏို္င္ငံသည္ ေရအားလွ်ပ္စစ္အရင္းအျမစ္မ်ားရွိၿပီး ကမ္းလြန္ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႔မ်ားရွိျခင္းေၾကာင့္ ႀကီးမားေသာ အလားအလာမ်ား ရွိသည္။ ထုိအလားအလာေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ စြမ္းအင္ကုမၸဏီမ်ား၏ စိတ္ဝင္စားမႈမ်ား ႀကီးထြားလာခဲ့သည္။အထူးသျဖင့္ ဒီဇင္ဘာလက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုအၿပီးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ အေရးယူမႈမ်ား ႐ုတ္္သိမ္းေပးေရးကို သတိထား၍ စတင္တုိက္တြန္းခဲ့ၾကသည္။သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေျမာက္ဖက္အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္္ႏိုင္ငံသည္ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ၿပီးစီးမည့္ အဓိကပိုက္လုိင္းစီမံကိန္းအပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚလာ ၂၇ ဘီလ်ံရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၿပီးျဖစ္ရာ အမ်ားထက္အသာစီးရလ်က္ ရွိသည္။Beijing က ေသးငယ္ေသာျမန္မာႏို္င္ငံအေပၚ အရိပ္ထုိးမႈမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႏႈတ္လကၡဏာေဆာင္ေသာ စိတ္မ်ား ျမန္မာမ်ားၾကားတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာ ၉၀% လွ်ပ္စစ္အားတ႐ုတ္္သို႔ေရာင္းမည့္ ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလ်ံတန္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းကို ျမန္မာတုိ႔ ပယ္ဖ်က္ခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတိႏွင့္ ေျပာဆိုခဲ့ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအား တံခါးဖြင့္ေပးျခင္းသည္ တ႐ုတ္္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးမသင့္ျမတ္ျခင္းသို႔ ဦးမတည္သင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ “ျမန္မာႏို္င္ငံကို အေမရိကန္နဲ႔တ႐ုတ္္ၾကားက စစ္ေျမျပင္တစ္ခုအျဖစ္ ရႈျမင္လာမွာကို ကၽြန္မအျမဲတေစ စိုးရိမ္ေနခဲ့ပါတယ္”ဟု သူက ယခုလပိုင္းတြင္ ေျပာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အဆိုပါ ႏိုင္ငံႀကီးႏွစ္ခုၾကားတြင္ ဟန္ခ်က္ညီသြားႏိုင္ေသာ ေဒသျဖစ္သင့္သည္ဟု သူကေျပာသည္။
***********************************************************************************************
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.