yangonchronicle 2011- (1) |
၂.၁၂.၂၀၁၂
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
- ျမန္မာတံခါးဖြင့္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား အေလာတႀကီး၀င္ရန္မလုိ
(22 November 2012 ရက္စြဲပါ AP သတင္းဌာနမွ Erika Kinetz ေရးသားေသာ Myanmar opening no gold rush for US firms ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
***************************************************************************************
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
ျမန္မာတံခါးဖြင့္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား အေလာတႀကီး၀င္ရန္မလုိ
(22 November 2012 ရက္စြဲပါ AP သတင္းဌာနမွ Erika Kinetz ေရးသားေသာ Myanmar opening no gold rush for US firms ကို ဘာသာျပန္ ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႀကီးပြားတုိးတက္လာေတာ့မည္႔ လကၡဏာမ်ား ေတြ႕ေနရပါသည္။ ရန္ကုန္သို႔သြားေသာ ေလယာဥ္မ်ား ျပည့္ေနပါသည္။ ဟိုတယ္ အခန္းမ်ားလည္း ႀကိဳတင္မွာယူမႈမ်ားျဖင့္ ျပည္႔ေနပါသည္။ အေနာက္တိုင္း ဆန္ေသာဘားမ်ားတြင္လည္း အေနာက္ႏုိင္ငံသားမ်ားျဖင့္ ျပည္႔ေနပါသည္။ ႏွစ္ ဆယ္႔တစ္ရာစု ၏ အလား အလာေကာင္း်ား သည္ ေရႊေရာင္ မ်က္ႏွာသစ္တြင္ေတြ႔ရွိေနရပါသည္။
ယခုတစ္ပတ္တြင္ သမၼတ Barack Obama သည္ ပထမဆံုး လက္ရွိ သမၼတ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ခဲ့ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျမႇင့္တင္ေပးမႈတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၊ ကမာၻေပၚမွ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမည္႔သူမ်ား သတိမျပဳ ပဲ မေနႏိုင္ေလာက္သည္႔ ေထာက္ခံမႈတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း က ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို ႏိုင္ငံတကာ အတြင္းသို႔ ႀကိဳဆိုခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားသည္ ႀကီးႀကီးမားမား သေဘာတူ ညီခ်က္မ်ား မရရွိေသးေပ။ သို႔ေသာ္ အေျခအေနမွာ မၾကာခင္ေျပာင္းသြားမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရ ေပသည္။
၀ါရွင္တန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ အေရးယူမႈမ်ားကို ျပန္လည္ေျဖေလ်ာ႔လ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ အလ်င္အျမန္သြားေရာက္ၾကရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေသးေပ။ အေရးယူမႈမ်ား ျပန္လည္ ရုတ္သိမ္းေရးမွာ အခ်ိန္ယူရဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း တြင္ အဂတိလုိက္စားမႈမ်ား သည္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား အလံုးအရင္းႏွင့္ အလ်င္အျမန္၀င္ေရာက္ေရးတြင္ ရႈတ္ေထြးေစ မည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကပါသည္။ ခြင့္ျပဳသည္႔ကိစၥမ်ား၊ ေနာက္ထပ္လိုအပ္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရႈတ္ေထြး ေနဆဲျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အေမရိကန္မူ၀ါဒ မ်ား၏ ေျပာင္းလဲမွဳမ်ားသည္ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ျခင္းရွိမရွိ သံသယမ်ား ေပ်ာက္မသြားေသးေပ။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မတုိ႔မထိရေသးေသာ စားသံုးသူ ေစ်းကြက္ႀကီး ၊ သဘာ၀သယံဇာတ မ်ားထုတ္ယူေရး တြင္ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕ ၊ သစ္၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ မ်ားႏွင့္ ေျမၾသဇာ ျပည္႔ေ၀ေသာ ေျမမ်ားပါ၀င္ေနျခင္းေၾကာင့္ စြန္႔စားရမည့္ ကိစၥျဖစ္ေနပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမာၻတြင္ အလ်င္ ျမန္ဆံုးတိုးတက္ေနသည့္ အဓိက စီးပြားေရး ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ အိႏိၵယ ႏွင့္တရုတ္ၾကား တြင္ရွိေသာ္လည္း အင္တာနက္ အဆင့္အတန္း ၊ မိုဘိုင္းဖုန္း အသံုးျပဳမွဳ တို႔တြင္ ကမာၻေပၚတြင္ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္တြင္ ရွိေနပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ လမ္းမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား ၊ ေဟာ္တယ္မ်ား ၊ ေဆးရံုမ်ား ၊ ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားမွာလည္း လံုေလာက္ေအာင္ အဆင့္မွီမွီမရွိေပ။
အေမရိကန္ ကုမၸဏီ အမ်ားစုက အေရးယူမႈမ်ား၊ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လ်င္ျမန္စြာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်၍ လုပ္ေဆာင္ ရန္ ျမင္ေတြ႕လိုၿပီး၊ ဤအေရွ႕ ေတာင္အာရွအဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ မည္သည္႔ က႑မွ ပါ၀င္မည္ ဆိုသည္မွာလည္း ေမးခြန္းတစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါ သည္။ ၿပီးခဲ့သည္႔ တနလာၤေန႔ က ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ တြင္ သမၼတ အိုဘားမား က မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားသည္ စံနမူနာ အျဖစ္ ေရွ႕မွ ဦးေဆာင္လုပ္ျပရမည္ ဟု ဆိုခဲ့ပါသည္။ ၄င္း၏ အစိုးရသည္ စီးပြားေရး လုပ္ပံုကိုင္ပံု ကို ေကာင္းမြန္ ေစရန္ တြန္းအားေပး လ်က္ရွိရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚလာ ၅သိန္း ႏွင့္ အထက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေသာ ကုမၸဏီမ်ား သည္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဌာနသို႔ အစီရင္ခံစာတင္ျပျခင္းျဖင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမွဳကို အား ေပး ေန ပါသည္။ အခ်ိဳ႕အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပည္သူသို႔သိေစရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ၀ါရွင္တန္သည္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႀကီး ဆံုး ျဖစ္ၿပီး အဂတိအလိုက္စားဆံုး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္မႈ ကိုပိတ္ပင္ထားပါသည္။
ထိုသို႔ ကန္႔သတ္ထားမွဳမ်ားသည္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ား အျခားသူမ်ားႏွင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္ရာတြင္ အခြင့္အေရး အခ်ိဳ႕ လက္လြတ္ဆုံးရႈံးရမႈကို ျဖစ္ေစ ျခင္း ေၾကာင့္ အစိုးရ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အျငင္းအခုန္ ျဖစ္ရဖြယ္ျဖစ္ ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါရည္မွန္းခ်က္ မွာေရရွည္တြင္ တန္ဖိုးရွိေၾကာင္း သက္ေသျပ ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာသမၼတဦးသိန္းစိန္ အၾကံေပး တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးသန္းျမင့္ဦးက ေျပာၾကားရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႀကံဳဆံုေနရေသာ အႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရွိန္အဟုန္ကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မည္႔ စီးပြားေရး ေမာ္ဒယ္ သစ္တစ္ခု ရွာေဖြေရးပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။
ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေလာက္ မွားယြင္းစြာ အုပ္ခ်ဳပ္လာတာေၾကာင့္ အခုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔ ၀င္ေငြေတြျမင့္လာေအာင္၊ အလုပ္အကိုင္ေတြ ဖန္တီး ေပးႏိုင္ေအာင္ ၊ စီးပြားေရး ကို ျပဳျပင္ႏုိင္ဖို႔ ဘယ္သူမွ မသိဘူးျဖစ္ေနတယ္” ဟု ၄င္းက ေျပာပါသည္။ ယခု လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လႊမ္မိုးလ်က္ ရွိေသာစီးပြားေရး ပံုစံႏွစ္ခု ျဖစ္သည္႔ ခရိုနီ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ မဟာမိတ္ ျပဳျခင္း၊ ႏွင့္ တရုတ္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွဳ ႀကီးမားျခင္း (သို႔မဟုတ္) လက္၀ဲယိမ္း အထီးက်န္၀ါဒ တို႔မွာ တုိင္းျပည္အတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ေစ ေရး တုိ႔မွာ တိုင္းျပည္ အတြက္ေကာင္းမြန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေစေရး ကို လုပ္ေဆာင္မေပးႏိုင္ဟု ၄င္းက ေျပာပါသည။္ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားသည္ တတိယနည္းလမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ေမွ်ာ္လင့္သည္ဟု ၄င္းက ေျပာပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ အေရးယူမွဳမ်ား ေျဖေလ်ာ့ရာတြင္ တိက်ေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ား ၊ လုပ္ေဆာင္ ေနရာ အခ်ိဳ႕ကို ရုတ္သိမ္းမွဳမ်ားျပဳလုပ္ ေနခ်ိန္တြင္ အခ်ိဳ႕ ကန္သတ္ခ်က္မ်ားကို အသစ္ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ျခင္း ၊ သက္တမ္း တိုးျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ၾသဇာလႊမ္းမုိး ေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရွိန္အဟုန္ ကို ေလွ်ာ့ေစသည္ ဟု ယူဆရၿပီး ၊ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံသူမ်ား အတြက္ရႈတ္ေထြးမွဳမ်ားျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
အေမရိကန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ အေရးယူမွဳမ်ား မွာ ဖက္ဒရယ္ ဥပေဒေျခာက္ခု ၊ အဆင့္ျမင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ၏ အမိန္႔မ်ားျဖင့္ ခ်မွတ္ထားပါသည္။ ထို႔အျပင္ အာရွေရးရာ ပညာရွင္ Michael Martin က ကြန္ဂရက္ သုေတသန လုပ္ငန္းအတြက္ အေသးစိတ္ေလ့လာခ်က္အေပၚ အေျခခံၿပီး ၊ ဥပေဒမ်ား ထပ္မံခ် ထားျပန္ျခင္း ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳေသာ တုိင္းျပည္မ်ာသို႔ စစ္ေလ႔က်င့္ျခင္း မ်ား၊ လက္နက္ ေရာင္း၀ယ္ျခင္းမ်ားပိတ္ပင္ထားေသာ ပိတ္ပင္မွဳမ်ားလည္း ရွိေနျပန္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ ၀ါရွင္တန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမွဳ မ်ားအေပၚ တုန္႔ျပန္မွဳမွာ လ်င္ျမန္ပါ သည္။ ၀ါရွင္တန္သည္ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံ မွဳမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ကန္႔သတ္ထားမွဳ ကို ယာယီရုတ္သိမ္းေပးခဲ့ပါသည္။ ေငြေၾကး ၀န္ေဆာင္မွဳ မ်ား ၊ အကူအညီေပါင္းစံုႏွင့္ မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သြင္းကုန္မ်ား အေပၚ ကန္႔သတ္ ထားမွဳမ်ား အား ေျဖေလ်ာ႔ေပးခဲ့ပါသည္။
ယခုအခါ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ က်န္ရွိေသာ တရား၀င္ အႀကီးဆံုး ပိတ္ဆို႔ထားမႈ မွာ ရက္စက္ ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား၊ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား၊ အဂတိလိုက္စားမႈ မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိေၾကာင့္ စြပ္စြဲခံရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ား ႏွင့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား အလုပ္ မလုပ္ရန္ တားျမစ္ခ်က္ကို လုိက္နာရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း အေမရိကန္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားက ေစာဒက တက္ၾကပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လုပ္ကိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ၾကံဳေတြရမည္႔ စိန္ေခၚမွဳ မ်ားႏွင့္ နာမည္ တစ္မ်ိဳး ႏွင့္ လုပ္ကိုင္မည္႔ ခရုိနီ လက္ခြဲမ်ားကို ေရြးထုတ္ရ ခက္ခဲ မည္ကိစၥမ်ားကို ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါသည္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အစုိးရရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြကို အားေပးေနတာသာ ျဖစ္ၿပီး ၊ တစ္ဦးခ်င္းကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အေပၚအားေပးျခင္း မျပဳႏိုင္ပါဘူး။ တစ္ဦးခ်င္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေပၚ အားေပးျခင္း မျပဳႏုိင္ ပါဘူး ” ဟု ေဟာင္ေကာင္ရွိ အေမရိကန္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဥကၠဌ Richard Vuylsteke က ေျပာၾကား ပါသည္။ ၄င္းက ၀ါရွင္တန္ အားျဖစ္ႏုိင္သမွ် အျမန္ဆံုး အဆိုပါစာရင္းအား ေလ်ာ႕ခ်သြားရန္ႏွင့္ အဆိုပါ ခရိုနီမ်ားအား စနစ္အတြင္းတစ္သားတည္ျဖစ္ရန္ မက္လံုးေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တုိက္တြန္း ခဲ့ပါသည္။ ၀ါရွင္တန္ သည္ အေရးယူမႈမ်ားကို ယာယီ႐ုတ္သိမ္းေပးၿပီးေရွ႕သို႔ တစ္လွမ္းျခင္း တက္ေနခ်ိန္တြင္ ၊ ေနာက္သို႔ ေျခလွမ္း ငယ္ေလးတစ္လွမ္း ဆုတ္ေနသေယာင္ ရွိပါသည္။
အုိဘားမား ရန္ကုန္သို႔ မလာမီ သံုးရက္က ၀ါရွင္တန္ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမ်ား၊ ျပန္လည္ ရွင္သန္ေရးကို ေမွ်ာ္မွန္းလ်က္သြင္းကုန္ပိတ္ဆို႕ထားမွဳ ကို ယာယီရုတ္သိမ္းေပးခဲ့ပါသည္။ တခ်ိန္တည္း မွာပင္ အစုိးရသည္ ကုမၸဏီ ၇ ခုကို အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ား အလုပ္တြဲ မလုပ္ရန္ စာရင္းတြင္ ထည္႔သြင္းခဲ့ပါသည္။ ဇူလိုင္ လက ၀ါရွင္တန္သည္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ ေငြေၾကး၀န္ေဆာင္မႈ မ်ား အား ပိတ္ပင ္ထားျခင္း အေပၚယာယီ ရုတ္သိမ္းခဲ့ရာတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အားနည္းေအာင္ျပဳလုပ္သူ ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ႏွင့္ ပတ္သက္သူ ၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား ႏွင့္ စစ္တပ္ျခင္း ဆက္ဆံမႈတြင္ ပတ္သက္သူ တစ္ဦးခ်င္း ပုဂၢိဳလ္မ်ား ကို လည္း အေရးယူမႈမ်ား တြင္ ပါ၀င္ရန္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
အိမ္ျဖဴေတာ္က ေျပာၾကားရာတြင္ ၄င္းအေနျဖင့္ ရွင္းလင္းေသာ သတင္းစကားကို ထုတ္ေဖာ္ထားၿပီး ျဖစ္ ေၾကာင္း ႏွိပ္စက္မႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ဆဲ ပုဂၢဳိလ္မ်ား ၊အဂတိလုိက္စားသူမ်ားႏွင့္ ေရွ႕သို႔ခ်ီတက္ရာတြင္ မတည္ၿငိမ္ ေအာင္ ျပဳလုပ္သူမ်ားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ၏ အသီးအပြင့္မ်ားကို မရထိုက္ ေၾကာင္း ဆိုထားပါသည္။
အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ အေရးယူမွဳမ်ားကို လုိက္နာရမည့္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္မွားယြင္းေသာ စီးပြားေရး ပါတနာမ်ား ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ျခင္းကို ကာကြယ္ရန္ ၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံမွ အဂတိလိုက္စားမွဳ ဆန္႔က်င္ေရး ဥပေဒကို လုိက္နာရန္ ႏွင့္ နာမည္ေကာင္းရွိေစရန္ လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
“ ဒီတိုင္းျပည္က အေမရိကန္မွာ ဆို တရားဥပေဒ ျပင္ပ က လုပ္ရပ္လို႔ ဆိုရမယ္႔ အဂတိလုိက္စားမွဳ က စီးပြားေရး ရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း လိုျဖစ္ၿပီး ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနပါတယ္” ရန္ကုန္တြင္ အေမရိကန္သံရံုးတြင္ ၁၉၉၉ မွ ၂၀၀၂ ထိ သံ႐ုံးယာယီတာ၀န္ခံ လုပ္ခဲ့ဘူးသူ Priscilla Clapp က ဆိုပါသည္။ “အေမရိကန္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ျမန္မာပတ္တနာကို ဒီက ဥပေဒေတြလုိက္နာဖို႔ ကန္႔သတ္ရန္ မလြယ္လွပါဘူး။သူတို႔က ဒီအက်င္႔ဆိုးႀကီးနဲ႔ ရာစု ႏွစ္ေလာက္ ျဖစ္ေနၿပီေလ ”ဟု သူက ေျပာပါသည္။တခ်ိန္တည္းမွာပင္ အျခားတိုင္းျပည္ မ်ားမွ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ တဖြဲဖြဲ ၀င္ေရာက္လ်က္ရွိပါသည္။
“ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံ နဲ႔ကင္းကြာေနတာ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု ေလာက္ရွိေနပါၿပီ” ဟု ၀ါရွင္တန္ ရွိ အေမရိကန္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းမွ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဆိုင္ရာ အႀကီးတန္းဒါရိုက္တာ John Goxer က ေျပာပါသည္။ “ သူတို႔ အေနနဲ႔ ေစ်းကြက္ အေၾကာင္း၊ လုပ္ကိုင္ရမယ့္ ပတ္၀န္းက်င္ အေၾကာင္းအမ်ားႀကီး ေလ့လာ ရပါဦးမယ္။ တရုတ္၊ ထိုင္း ၊ မေလးရွား၊ က ကုမၸဏီေတြက ပေလယာေတြကို သိေနၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ ကိုလည္း သိေနၿပီ။ သူတို႔က အသာစီးရေနပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ ဂ်ပန္ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္လွ်င္ပင္ အသာစီးမရႏုိင္ေပ။ ဥပမာအားျဖင့္ ဂ်ပန္ကုမၸဏီ မ်ားသည္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွဳ ႏွင့္ပတ္သက္၍ က႑ေပါင္းစံု တစ္ေပါင္းတည္း သေဘာတူမႈ အတြက္ အဆိုျပဳႏုိင္ၿပီး ၊ အစိုးရေငြျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရကို အကူအညီေပးမႈ ၊ ေႂကြးၿမီ မ်ားေလ်ာ္ပစ္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ထားၿပီ ျဖစ္ပါသည္။
အာရွ ကုမၸဏီ ေတြက သေဘာတူညီခ်က္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈကိုပါ ပါ၀င္ထည္႔သြင္းထား ႏိုင္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ အတြက္ ကေတာ့ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီေတြ ၀င္ဖို႔ ၊ ဆိပ္ကမ္း မီးရထား နဲ႔ အျခား အေျခခံ အေဆာက္အဦးေတြ အစိုးရ က အကန္႔အသတ္မရွိ ေနာက္ခံ မေပးႏုိင္ပါဘူး” ဟု Goyer က ေျပာပါ သည္။
အေမရိကန္-အာဆီယံ စီးပြားေရး ေကာင္စီမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ တြဲဖက္ဒါရိုက္တာ Anthony Nelson က ေျပာၾကားရာတြင္ ကမာၻေပၚတြင္ အေမရိကန္မရွိေသးေသာ တုိင္းျပည္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါသည္။ “ ဒါမ်ိဳး က ျဖစ္ခဲပါတယ္။ ေနာက္ဆို ဒါမ်ိဳး မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး” ဟု ဆိုသည္။သို႔ေသာ္ Nelson ကျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ အလ်င္အျမန္ သြားေရာက္ေရး မေျပာခဲ့ေပ။
“ ဗီယက္နမ္ကို ဥပမာ အေနနဲ႔ ၾကည္႔ပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဗီယက္နမ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပံု မွန္ျဖစ္ဖို႔ လုပ္ခဲ့စဥ္က ကုမၸဏီ ေတြက ဗီယက္နမ္ ကို သြားၿပီး ၾကည့္တယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ရံုးေတြ စဖြင့္တယ္။ အေမရိကန္ ကုမၼဏီ ေတြ အႀကီးအက်ယ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလုပ္ဖို႔ ၁၀ ႏွစ္ ၁၅ ႏွစ္ ေလာက္ ေစာင့္ခဲ့ရတယ္။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြက ၀င္ၿပီ ဆိုရင္ အႀကီးအက်ယ္၀င္တာ ။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ဘာေတြ လုပ္ေနတယ္ ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည္႔ဖို လိုပါ တယ္ ” ဟု ၄င္းက ဆိုပါသည္။
******************************************************************************