International Media |
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၁)
(Jerusalem Post သတင္းစာမွ 11 August 2013 ရက္စြဲပါ Constitutional review for Myanmar ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္)
(14 August 2013 ရက္စြဲပါ UPI မွ Myanmar violence raises news concerns ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာအတြက္ အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျခင္း (Jerusalem Post သတင္းစာမွ 11 August 2013 ရက္စြဲပါ Constitutional review for Myanmar ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္) အခ်ိန္အတန္ၾကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာအစိုးရသည္ ယခုအခါ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရး အတြက္ တာဝန္ယူလုပ္ကုိင္ေပးရမည္ျဖစ္ေသာ လႊတ္ေတာ္သည္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀၉ ဦးပါဝင္သည့္ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကုိ အဆုိပါ အေျခခံဥပေဒအား စိစစ္သုံးသပ္ႏုိင္ရန္အလုိ႔ငွာ ၾကာသပေတးေန႔က ဖြဲ႕စည္းေပးလုိက္သည္။ ယင္းေကာ္မတီတြင္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းဟူသည့္ တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္အတူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ(NLD) မွ ကိုယ္စား လွယ္မ်ားႏွင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ(ႀကံ႕ဖြံ႕) မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားပါဝင္သည္။ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရးသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား သမၼတျဖစ္ခြင့္မရွိေအာင္ ဟန္႔တားထားသည့္ အခ်က္ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအေနျဖင့္ ျပည္နယ္အစိုးရဝန္ႀကီးမ်ားကုိ ကုိယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရရွိေရးဟူသည့္ အခ်က္ ႏွစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဝဖန္ေျပာဆုိမႈမ်ားကုိ ေျဖရွင္းရန္ျဖစ္သည္။ ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္မည္ဆုိပါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ရန္ လုိအပ္ခ်က္အတြက္ အေၾကာင္းအရင္း ႏွစ္ရပ္ရွိေနသည္ကုိေတြ႕ရပါသည္။ ပထမတစ္ခုမွာ ျပည္တြင္းေရးကိစၥျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သမုိင္းေၾကာင္း ျပႆနာမ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားက ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရရန္ ေတာင္းဆုိးမႈမ်ားႏွင့္ ျမန္မာအစြန္းေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္ဝါဒီမ်ား၏ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားအေပၚ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားက အဓိကလႊမ္းမုိးႀကီးစိုးထားသည္။ ၿဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ထက္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ျပည္မႏွင့္ နယ္ျခားေဒသဟူ၍ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားအားလုံး တန္းတူအခြင့္အေရးေပးမည္ဟူေသာ အာမခံခ်က္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးအတြက္ အဓိကက်ေသာ အေျခအေနတစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပည္နယ္မ်ားအတြက္ အေျခခံဥပေဒဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ပါဝင္ခဲ့သည္။ ေတာင္တန္းႏွင့္ နယ္ျခားေဒသရွိ တုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအတြက္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ရယူႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ထူေထာင္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ား မရရွိခဲ့ျခင္းသည္ ဆယ္စုႏွစ္ ေျခာက္ခုေက်ာ္ကာလအတြင္း တုိင္းျပည္၏ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡအတြက္ အဓိကက်ေသာ အေၾကာင္းအရင္းျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရးေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားအေနျဖင့္ ၎တုိ႔ျပည္နယ္ အစုိးရဝန္ႀကီးရာထူးမ်ားကုိ ကုိယ္တုိင္စိတ္တုိင္းက် ေရြးခ်ယ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ မိမိတုိ႔၏ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားကုိ မိမိကုိယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္ပုိင္ခြင့္ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တက္ၾကြစြာပါဝင္မဲေပး ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ တက္ၾကြစြာမဲေပးျခင္းသည္ပင္ ဒီမုိကေရစီစနစ္၏ အေျခခံက်ေသာ မူဝါဒတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ပုိ၍အေရးႀကီးသည္မွာ တုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိျပည္နယ္အတြက္ အႀကီးအကဲ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္သည့္ ျဖစ္စဥ္အား ဖက္ဒရယ္ဝါဒ စတင္က်င့္သုံးမႈအျဖစ္ ႐ႈျမင္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ဖက္ဒရယ္ဝါဒအတြက္ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူေပါင္းမ်ားစြာမွာ ၎တုိ႔၏ အသက္ႏွင့္ ဘဝမ်ားကုိစေတးခဲ့ၾကရသည္မဟုတ္ပါေလာ။ ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ အေျခခံဥပေဒ အေျပာင္းအလဲသည္ အတုိက္အခံပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရႏုိင္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးေသာ လုိအပ္ခ်က္ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒတြင္ အျခားႏုိင္ငံသား ခံယူထားသည့္ သားသမီး သုိ႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းႏွင့္ ဇနီးရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ သမၼတအျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံယူပုိင္ခြင့္မရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားရာ ႏုိင္ငံျခားသား သားသမီးႏွစ္ဦးရွိသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား သမၼတျဖစ္ခြင့္ရႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅ ႏွစ္ခန္႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံခဲ့ရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္အခ်ိန္တြင္ အသက္ ၇၀ ထဲသုိ႔ေရာက္ရွိေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ သူမသာ ယင္းေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သမၼတျဖစ္ခြင့္မရရွိခဲ့ပါက ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၎၏ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာမွာ အုိမင္းက်ဆင္းသည့္ အေနအထားသုိ႔ ေရာက္ရွိသြားေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တြင္ ယခင္က ရန္ဘက္မ်ားျဖစ္ခဲ့ေသာ စစ္တပ္ႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကုိင္လုိစိတ္ရွိထားၿပီးျဖစ္ရာ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ႀကံ႕ဖြံ႕ပါတီႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ သူမအား တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္ေရးအတြက္ အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ေပးသင့္သည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ပဋိပကၡအတြက္ ေကာင္းစြာလုပ္ကုိင္ေပးျခင္း မရွိခဲ့သည့္အတြက္ ေဝဖန္ခံ ထားရေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တုိင္းရင္းသားအားလုံး အတူတကြပူးေပါင္းႏုိင္ေရးတြင္ အဓိကက်ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအျဖစ္ ဆက္ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံဥကၠဌရာထူးရယူရန္ အခ်ိန္နီးကပ္ေနၿပီျဖစ္ရာ တုိင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တုိ႔သည္ စစ္မွန္ေသာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေနပါသည္ဟူေသာအခ်က္ကုိ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအဝုိင္းအား ျပသရန္အေရးႀကီးပါသည္။ လတ္တေလာ ဥေရာပခရီးစဥ္တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ယခုႏွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးကုိ လႊတ္ေပးေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မေဝးေတာ့သည့္ အနာဂတ္တြင္လည္း လက္နက္ပဋိပကၡမ်ားအားလုံး အဆုံးသတ္ ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအဝုိင္း၏ ယုံၾကည္မႈကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံရရွိေရးအတြက္ ဆုိခဲ့ပါ ကတိကဝတ္မ်ားအတုိင္း မျဖစ္မေန လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏွင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ထူေထာင္မႈသည္ ပဏာမအဆင့္မွ်တြင္သာ ရွိေသးေသာ္လည္း ပုံမွန္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးမ်ား တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာျခင္းက ေနာက္ဆုံးတြင္ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈမ်ားအားလုံးကုိ ဖယ္ရွားေပးသြားႏုိင္ပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ စစ္တပ္က တုိက္႐ုိက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝုိက္၍ျဖစ္ေစ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေနေသးသေရြ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၿပီးျပည့္စုံမႈမရွိေသးသည့္ ဒီမုိကေရစီစနစ္က်င့္သုံးေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခံရမည္သာပင္။ တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ NLD အၾကား ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ ရရွိခဲ့ေသာ ညွိႏႈိင္း သေဘာတူညီခ်က္မ်ိဳး ထပ္မံရရွိေရးမွာ စိတ္ဝင္စားစရာပင္ျဖစ္သည္။ ယခုကဲ့သုိ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရးအတြက္ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးရန္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အတြက္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ကုိ ခ်ီးမြမ္းသင့္သည္ဟူေသာ အခ်က္မွာမွန္ကန္ေသာ္လည္း ထုိသုိ႔အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္မႈကုိ လႊတ္ေတာ္အေနျဖင့္ အမွန္တကယ္ျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီဆုိပါက အဆုိပါကိစၥသည္ စစ္တပ္အပါအဝင္ သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာျပည္သူမ်ားအတြက္ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္သည္ဟူသည္ကုိလည္း လႊတ္ေတာ္က နားလည္သေဘာေပါက္ထား ရမည္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါအေျခခံဥပေဒကုိ ပုိ၍ ဒီမုိကေရစီဆန္ၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအားလုံးအတြက္ ကုိယ္စားျပဳရန္ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာရရွိေရးပင္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနၿပီျဖစ္သည့္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုျပႆနာမ်ားကုိေျဖရွင္းေပးျခင္းသည္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈ အတြက္ပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အၾကမ္းဖက္မႈက စိုးရိမ္မႈအသစ္မ်ားျဖစ္ေပၚေစ (14 August 2013 ရက္စြဲပါ UPI မွ Myanmar violence raises news concerns ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အသက္မ်ားေသဆံုးရသည္ထိျဖစ္ခဲ့သည့္ ရန္ပြဲမ်ားေနာက္တြင္ မတူကြဲျပားျခားနား မႈမ်ားအတြက္ အေျဖရွာရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ားလိုအပ္သည္ပာု ကုလသမဂၢကေျပာၾကား လိုက္ပါသည္။ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမပာာမင္းႀကီးက ေျပာၾကားရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရန္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားရာ တစ္ဦးေသဆံုးၿပီး၊ ဆယ္ဦးဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့သည္ပာု သတင္းမ်ားရရွိသျဖင့္ စိုးရိမ္မႈျဖစ္ရေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ ဒုကၡသည္ေအဂ်င္စီက ေျပာၾကားရာတြင္ ၎အေနျဖင့္ ေနစရာမဲ့ေနေသာ မူဆလင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ အာဏာပိုင္မ်ားၾကား ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါသည္။ UNHCR ၏ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ Adrian Edwards ကေျပာၾကားရာတြင္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ရသူမ်ားအတြက္ တည္ေထာင္ထားေသာ စခန္းမ်ားသို႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရးလုပ္သားမ်ားဝင္ေရာက္ရန္ အေျခအေနမွာ ၿငိမ္သက္သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းမွ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ လူနည္းစုမူဆလင္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ အသိုင္းအဝိုင္းအဖြဲ႕ဝင္မ်ားၾကားပဋိပကၡကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရွိပါသည္။ “UNHCR အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းက အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ရတဲ့လူေတြ(IDPs)နဲ႔အစိုးရၾကားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေဆြးေႏြးဖို႔နဲ႔ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ထပ္ခါထပ္ခါေတာင္းဆိုပါတယ္”ပာု Edwards က အဂၤါေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ “ဒါပာာ ေနာက္ထပ္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔အဓိက က်တဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္”ပာု ၎ကေျပာပါသည္။ UNHCR ကေျပာၾကားရာတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္က အိုးမဲ့အိမ္မဲ့မ်ားအား ထားရွိေသာစခန္း၌ လူေသအေလာင္း ေတြ႕ရွိသည့္ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ရဲတပ္ဖြဲ႕၏ကိုင္တြယ္ပံုေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ားၾကားတြင္ ပဋိပကၡေပၚေပါက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ |