ျမန္မာျပည္တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ ဂ်ာမန္မ်ား ေျခတုံခ်တုံျဖစ္ေန
(Deutsche Welle မွ 13 Feb 2014 ရက္စြဲပါ Germans hesitant to invest in Myanmar ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္)
ျမန္မာ့စီးပြားေရးသည္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ စစ္တပ္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနေသာ္လည္း ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး အတြက္ သတိႀကီးစြာလုပ္ကုိင္ေနေသာ အစိုးရ၏ ေျခလွမ္းမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဝင္ေရာက္လာရန္ လမ္းဖြင့္ေပးလ်က္ရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဂ်ာမနီႏုိင္ငံမွ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကမူ ထုိလမ္းမွ တစ္ဆင့္ဝင္ေရာက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ ေျခတုံခ်တုံပင္ျဖစ္လ်က္ရွိေလသည္။
“အဲဒီဝန္ႀကီးက သူ႕ရဲ႕စစ္ယူနီေဖာင္းကုိေတာ့ မဝတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္သူ႕ကုိ မွတ္မိေနတုန္းပဲ” ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အႀကီးဆုံးၿမိဳ႕ႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ ဂ်ာမန္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး တစ္ဦးကေျပာၾကားသည္။ “သူ စစ္ယူနီေဖာင္းဝတ္တဲ့အခ်ိန္တုန္းက သူနဲ႔မၾကာခဏဆုိသလုိ ကၽြန္ေတာ္အလုပ္ လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္” ဟု အမည္မေဖာ္ျပလုိသူ အဆုိပါ ဂ်ာမန္လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးက ေဒါ့ရွ္ဝဲလား(DW) သတင္းဌာနသုိ ႔ေျပာၾကားသည္။ ၎သည္ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာစစ္အစုိးရႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကိစၥမ်ားလုပ္ကုိင္ရာ၌ ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့ဖူးသည္။
သုိ႔ေသာ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္အစိုးရက ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လြတ္လပ္မႈလုိလားေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားအေပၚ ပစ္ခတ္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ခ်ိန္တြင္ အစစအရာရာမွာ ေျပာင္းလဲသြားေတာ့သည္။ အက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းက ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈျပဳလုပ္ခဲ့ရာ အဆုိပါဂ်ာမန္စြန္႔ဦးတီထြင္ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး မွာလည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဆီက (ဘားမား)Burma ဟု ေခၚေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ျပန္လည္ထြက္ခြာခဲ့ ရေတာ့သည္။
ယေန႔ အခ်ိန္ကာလတြင္မူ ယင္းဂ်ာမန္လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ တစ္ေက်ာ့ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာၿပီး ယခင္က သူႏွင့္ တြဲဖက္ခဲ့ဖူးေသာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ အသိအကၽြမ္းမ်ားႏွင့္ တစ္ဖန္ျပန္၍ ခ်ိတ္ဆက္မိရန္ ႀကိဳးပမ္း လ်က္ရွိသည္။ အဆက္အသြယ္ေကာင္းလွသည့္ အစုိးရဝန္ႀကီးတစ္ဦးက မိမိအတြက္ စီးပြားေရးအခ်ိတ္အဆက္အခ်ိဳ႕ ျပန္လည္ရရွိေစရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးထားေသာေၾကာင့္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈရွိေၾကာင္း ၎က ၿပံဳးလ်က္ေျပာဆုိသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ေအာက္တြင္ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္သည့္ ေျခလွမ္းမ်ားကုိ သတိႀကီး စြာျဖင့္ ေလွ်ာက္လွမ္းလ်က္ရွိသည္။ အစိုးရကလည္း မီဒီယာအေပၚ တင္းၾကပ္စြာထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားကုိ ေျဖေလွ်ာ့ေပးၿပီး ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလုံးနီးပါးကုိ လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ယခင္တစ္ခ်ိန္က ပိတ္ပင္ခံထားရသည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ၏ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိလည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လႊတ္ေပးခဲ့ရာ ၎သည္ ယခုဆုိလွ်င္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ ကုိယ္က်ိဳး စီးပြားမ်ားကုိ အကာအကြယ္ေပးရန္အလုိ႔ငွာ ပါဝါႀကီးမားလွေသာ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားေရးဆြဲခဲ့သည့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒက စစ္ဘက္အရာရွိႀကီးမ်ားက လႊတ္ေတာ္၏ ေလးပုံတစ္ပုံကုိ အခုိင္အမာရယူထားႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေပးထားသည္။
စီးပြားေရးအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္လက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈ
ဂ်ာမန္ကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားအသင္း၏ ဥကၠဌျဖစ္သူ Georg Barun ၏အဆုိအရ စီးပြားေရးအခန္းက႑တြင္ ေနရာမ်ားစြာရယူထားသည့္ စစ္တပ္၏ကြန္ရက္သည္ ယခင္ကအတုိင္းပင္ မလႈပ္ မယွက္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ အဆုိပါအေျခအေနမွာလည္း အခ်ိန္တုိတြင္း ေျပာင္းလဲဦးမည္မဟုတ္ဟု ၎က ယုံၾကည္ လ်က္ရွိသည္။ မစၥတာ Georg Barun စိတ္ဝင္စားေနသည့္ ေမးခြန္းမွာ စစ္တပ္အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိ စီးပြားေရးတြင္ ဝင္ေရာက္ခြင့္ျပဳႏုိင္ပါမည္ေလာ ဟူသည့္ေမးခြန္းပင္ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ဆုိပါက စစ္တပ္က ယေန႔ထိတုိင္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ စြမ္းအင္တူးေဖာ္ ရွာေဖြေရးက႑တြင္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား ဝင္ေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ ခြင့္ျပဳမည္ေလာဟူသည္ကုိ ၎ကသိရွိလုိသည္။
မစၥတာ Georg Barun ၏ B. Braun Melsungen A.G ကုမၸဏီသည္ ရန္ကုန္တြင္ ႐ုံးခန္းတစ္ခန္း ဖြင့္ထားသည့္ ဂ်ာမန္လုပ္ငန္းအနည္းငယ္အနက္ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္သည္။
“အေျခခံအေဆာက္အဦးေတြက ကုိလုိနီေခတ္ကာလတုန္းကအတုိင္းပဲ” ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရး အခန္းက႑တြင္လည္း လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္စရာမ်ားစြာ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ အစိုးရ၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ပလပ္ထားရသည့္လယ္ယာေျမမ်ားစြာရွိေနေၾကာင္း ၎ကသုံးသပ္သည္။ ဥေရာသမဂၢသည္ စစ္လက္နက္ေရာင္းခ်မႈမွအပ ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈမ်ား အားလုံးကုိ ဖယ္ရွားေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ သည္။ သုိ႔ေသာ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဥေရာပသမဂၢအတုိင္း အျပည့္အဝ လုိက္ပါလုပ္ေဆာင္မႈမျပဳေသးေပ။ သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားမွာ သတိႀကီးစြာထား၍ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။ ဤသုိ႔ေသာ အေျခအေန က ဂ်ာမန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားအတြက္ အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေနသည္။ အဓိကယွဥ္ၿပိဳင္ရမည့္ ၿပိဳင္ဘက္ ဟူ၍လည္း တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ မေလးရွားလုပ္ငန္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဂ်ာမန္စီးပြားေရးကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မွ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတိႀကီးစြာျဖင့္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေန ၾကသည္။ ယင္းအဖြဲ႕မွ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ျမန္မာႏုိင္ငံ သည္ ဂ်ာမနီရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈအေပၚ အလြန္အမင္းစိတ္ဝင္စားေၾကာင္းထုတ္ေဖာ္ျပသမႈျပဳထားေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ မိမိကိုယ္တုိင္ သည္ပင္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာေစာင့္ဆုိင္းလုိစိတ္ရွိေနေၾကာင္း DW သုိ႔ေျပာၾကားသည္။ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လာမည့္ႏွစ္တြင္က်င္းပရန္ရွိၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကာကြယ္ေပးေရး၊ ဥပေဒေလးစားလုိက္နာမႈ အစရွိ သည့္ ဥပေဒ အေၾကာင္းကိစၥရပ္မ်ားစြာမွာ မေျဖရွင္းရေသးဘဲ ရွိေနပါေသးသည္။ ပုိ၍ဆုိရလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျခခံ အေဆာက္အဦး ေခတ္မီဆန္းသစ္ေရးဟူသည္မွာ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
ႏုိင္ငံေရးမေသခ်ာမေရရာမႈမ်ား၊ ျပႆနာမ်ားရွိေနေသာ္လည္း က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအခန္းက႑တြင္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ေနသည့္ စြန္႔ဦးတီထြင္ ဂ်ာမန္လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးတစ္ဦးက ၎အေနျဖင့္ ျမန္မာ့အနာဂတ္အေပၚ အျပဳသေဘာ ႐ႈျမင္ထားေသာေၾကာင့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမရွိေၾကာင္းေျပာၾကားသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အာဖဂန္နစၥတန္ သုိ႔မဟုတ္ ဆုိမာ လီယာႏုိင္ငံ တုိ႔ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္မႈမျပဳသင့္ေၾကာင္း ၎က အေလးအနက္ထား ေျပာဆုိသည္။
အေကာင္းျမင္မႈ
ယခုကဲ့သုိ႔ေသာ အေကာင္းျမင္မႈက ယခင္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ Shell ဆုိသူအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျဖစ္ေပၚေစသည္။ အသက္ ၄၀ အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ Shell က ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈသည္ တုိင္းျပည္အတြက္ အလြန္အမင္းအေရးႀကီးသည္ဟု ႐ႈျမင္သည္။ “ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆင္ရဲႏြမ္းပါးမႈက အဆမတန္ ျဖစ္ေနတာ၊ ျပည္သူလူထုက အလုပ္အကုိင္လုိအပ္ေနတယ္” ဟု ၎ကဆုိသည္။ အျခားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားကုိ ေထာက္ပံ့ေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ မဟုတ္ပါက ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ ၎တုိ႔ ခဲရာခဲဆစ္ႀကိဳးပမ္းထားသည့္ ဒီမုိကေရစီအေျပာင္းအလဲမွ အက်ိဳးအျမတ္ ခံစားရမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ၎ကသုံးသပ္သည္။
Shell သည္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၄ ႏွစ္ခန္႔ေထာင္က်ခဲ့သည္။ ၎သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ Burma VJ ဟုဆုိေသာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္အတူ ႐ုိက္ကူးခဲ့သည့္ ဗီဒီယုိအေခြကုိ လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာျပည္ပသုိ႔ပုိ႔ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။ ငါးႏွစ္ အၾကာတြင္ အစိုးရက ႏုိင္ငံေရးလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျပဳခဲ့ရာ Shell လည္း လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈျဖစ္စဥ္အေပၚ ၎က စုိးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိသည္။ႏုိင္ငံေရးအရ ထပ္မံ ဖမ္းဆီးမႈ မ်ားျပဳလုပ္လာၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ သြားမည္ကုိလည္း စုိးရိမ္ေနသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ယခင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအေနျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား ျမန္မာျပည္တြင္ရွိေနေသးသေရြ႕ ဒီမုိကေရစီ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားအတုိင္း အေလးအနက္ထား လုပ္ေဆာင္သြားၾကလိမ့္မည္ဟု ၎က ယုံၾကည္လ်က္ရွိပါသည္။