အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ဟူစိန္အုိဘားမား တစ္ေယာက္ အာရွခရီးစဥ္ ၿပီးဆုံး၍ အမိေျမသုိ႔ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။ အာရွ ခရီးစဥ္အတြင္း အုိဘားမားသည္ ဂ်ပန္ဧကရာဇ္အား ဦးညြတ္ ဂါရဝျပဳကာ အရုိအေသ ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ စစ္အာဏာရွင္ႏွင့္ လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္မႈ ျပဳသည္။
တရုတ္ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းမ်ားႏွင့္ အစည္းအေဝးမ်ား ခဲရာခဲဆစ္ ျပဳလုပ္သည္။ ေသခ်ာသည္မွာ အေမရိကန္ သမၼတႀကီး အုိဘားမား အာရွတြင္ မည္မွ်အတုိင္းအတာ အထိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ႏွိမ္ခ်ခဲ့သည္ ဟူေသာ အေၾကာင္းမွာ လူတုိင္း ပါးစပ္ဖ်ားတြင္ ေျပာဆုိေနခဲ့ ၾကပါလိမ့္မည္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ သမိုင္း မွတ္တမ္းမ်ားကုိ ၾကည့္ပါက ကမၻာ့ အေရွ႕ပိုင္း ေဒသမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတြင္ အၿမဲပင္တေစ လုိက္ေလ်ာသမႈ ျပဳရသည့္ စရုိက္မ်ိဳး ရွိခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရပါမည္။ ဟုတ္ပါသည္။ အေမရိကန္မ်ားသည္ သမိုင္းေၾကာင္း အစဥ္အလာအရ အေစာပိုင္း ကတည္းက စာေပ တတ္ေျမာက္ခဲ့ျခင္း မရွိရာ အခြင့္အေရး ေပၚလာတုိင္း အက်ပ္အတည္းႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရစၿမဲ ျဖစ္သည္။
တိတိ က်က်ႏွင့္ ရွင္းရွင္း လင္းလင္းဆုိပါက အေမရိကန္တို႔၏ ဆြဲေဆာင္ရည္ ရွိမႈႏွင့္ က်ိန္စာသင့္မႈ တုိ႔သည္ ဒြန္တြဲေနသည့္ သေဘာတြင္ ရွိခဲ့ပါသည္။ အေမရိကန္တုိ႔ ဟူသည္ အတိတ္ သမုိင္းကုိ အာရုံက်ေလ့ မရွိဘဲ အနာဂတ္ ကာလႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေရး ကိစၥမ်ားကိုသာ အၿမဲပင္ အေရးေပး စဥ္းစားေတြးေတာ ေနခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
အတိတ္ သမုိင္းကုိ လ်စ္လ်ဴရႈ ခဲ့ၾကၿပီး သာယာလွပမည့္ ေရႊေရာင္ အနာဂတ္ကုိ တည္ေဆာက္ ၾကသည္။ ယခင္က စက္မႈ အနာဂတ္အေၾကာင္း စဥ္းစား ေတြးေတာ ခဲ့ၾကရာမွ ယခုအခါတြင္မူ အင္ေဖာ္ေမးရွင္း အနာဂတ္ ကိစၥကုိ အေလးေပး ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။
အေမရိကားသည္ အနာဂတ္ မရွိေတာ့သည့္ နယ္ေျမေဒသတစ္ခု ျဖစ္ေနၿပီဟု ေျပာေနၾကသည့္ ကိစၥမွာ သမိုင္းေၾကာင္းကုိ လ်စ္လ်ဴရႈသည့္ အေျပာမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အမွန္တြင္ အေမရိကားဟူသည္ အျခားေသာ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ားထက္ ပုိေသာ အနာဂတ္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကုိ ပုိင္ဆုိင္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ား၏ အနာဂတ္သည္ အျခားႏုိင္ငံ ျပည္သူမ်ားထက္ ပုိမ်ားခဲ့သည္။ "အေမရိကားမွာ ေနာက္ထပ္ တစ္ခုထက္ပုိေသာ အနာဂတ္ မရွိေတာ့ဘူးလား" ဟု မည္သူက ေျပာလာမည္နည္း။
ယခုလုိ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ လုံးလုံးလ်ားလ်ား ေမ့ပစ္ထားျခင္းသည္ အေမရိကန္တုိ႔၏ မွားယြင္းေသာ အမ်ိဳးသားေရး စရုိက္လကၡဏာႀကီး တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ေတြ သမုိင္းကို ေမ့ပစ္သည္။
ဥပမာ- တစ္ခ်ိန္က အာရွေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ား ကိုလုိနီ သိမ္းပုိက္ျခင္း ခံခဲ့ရသလုိ အေမရိကန္ ျပည္သည္လည္း ကုိလိုနီနယ္ခ်ဲ႕တုိ႔ သိမ္းပုိက္ခံခဲ့ရသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကုိ ေမ့ထား ၾကသည္။ ထုိ႔နည္း အတုိင္းပင္ အာရွ၏ သမုိင္းေၾကာင္းကုိလည္း အေမရိကန္တုိ႔ ေမ့ထားၾကျပန္သည္။
ဥေရာပသားတုိ႔ သဘာဝ သံယံဇာတမ်ားအေပၚ ေလာဘ ရမၼက္တက္ကာ အာရွေဒသ အမ်ားစုကုိ ကုိလုိနီ သိမ္းပုိက္ခဲ့ၾကျခင္း၊ အာရွသားမ်ား ဥေရာပ ကုိလုိနီတုိ႔၏ ႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကုိ အေမရိကန္ေတြ နည္းတူ ခံစားခဲ့ၾကရျခင္း အစရွိသည္တို႔ကုိ အေမရိကန္ေတြ ေမ့ပစ္ၾကသည္။
ယခုဆုိလွ်င္ အေမရိကန္မ်ား အတြက္ အာရွတန္ဖုိး (သုိ႔မဟုတ္) အာရွစရုိက္သည္ လြန္စြာ အေရးပါလာၿပီဟူေသာ ထင္ျမင္ခ်က္ျဖင့္ အာရွႏွင့္ မိတ္သဂၤဟျပဳရန္ အေၾကာင္း ရွာေနၾကသည္။ အာရွသားမ်ား ဟူသည္ တစ္ခ်ိန္က အေမရိကန္ေတြမ်ားႏွင့္ ဘဝခ်င္း တူညီခဲ့သည္ ဟူေသာ အခ်က္ကုိ ေမ့ပစ္ၿပီး မိတ္ေဆြဖြဲ႕ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ တစ္ပတ္ေလာက္က Time Magazine ႀကီးက ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ေဆာင္းပါးက အေမရိကန္ေတြ အေနျဖင့္ တရုတ္ျပည္မွ သင္ယူရမည့္ အခ်က္ ငါး ခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပသည္။ ထုိေဆာင္းပါး ေဖာ္ျပျခင္းအားျဖင့္ အေမရိကန္ေတြ သမိုင္းေၾကာင္းကုိ ေမ့ထားသည္ ဟူေသာ အခ်က္မွာ ပုိမုိ ရွင္းလင္းသြားသည္။
Time Magazine အယ္ဒီတာမ်ား၏ အေတြး မွန္ကန္ပါသည္။ မွန္တာမွ လွလွပပကို မွန္သည္ဟု ဆုိရမည္။ ထုိေဆာင္းပါးက အေမရိကန္ေတြ အေနျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးမားေရး၊ ပညာေရးကုိ တန္ဖုိးထားေရး၊ သက္ႀကီး ရြယ္အုိမ်ားကုိ ဂရုစိုက္ေရး၊ ပုိက္ဆံ မ်ားမ်ားစုၿပီး အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ေရး အစရွိသည္တုိ႔ကုိ ေကာင္းစြာ လုပ္ရမည္ဟု ဆုိသည္။
ဆုိပါက ထုိအုိင္ဒီယာမ်ားသည္ အေမရိကန္ေတြ အတြက္ ျပည္ပမွ လာေသာ အုိင္ဒီယာမ်ား မဟုတ္ပါ။ ထုိ အုိင္ဒီယာမ်ားသည္ အေမရိကန္ အုိင္ဒီယာမ်ားပင္ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္မ်ား အေနျဖင့္ ကုိယ့္ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ကုိယ္ မစိုစေလာက္ေလးပင္ သိရွိ နားလည္ထားသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို ညႊန္းဆုိေနပါသည္။
ထုိမွ် မကေသးပါ။ အေမရိကန္ေတြ ကုိယ္ပုိင္ ဝါဒေအာက္မွ ေဝးကြာေသာ ေနရာသုိ႔ မည္မွ် အတိုင္းအတာအထိ ေရာက္ရွိေနသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကုိလည္း သတိေပး ေဖာ္က်ဴးေနသလုိ ျဖစ္ပါသည္။ Time Magazine ပါ အခ်က္မ်ားကုိ အတုိခ်ဳံးၿပီး ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ ေအာက္ပါ အတုိင္း ေတြ႕ရေပလိမ့္မည္။
နံပါတ္-၁ ။ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးပါ။
ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးျခင္း ဆုိသည္မွာ အေမရိကန္ ဝါဒအတြက္ လြန္စြာ အခရာက်ေသာ ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကုိလုိနီ လက္ေအာက္တြင္ ရွိစဥ္က ရည္မွန္းခ်က္ သိပ္မႀကီးလွသူ အခ်ိဳ႕ အေမရိကားသုိ႔ ေရာက္လာၾကသည္။
ထုိစဥ္က အေမရိကားဟူသည္ ကမၻာ့ပထမဆုံး လုပ္ငန္း နယ္ပယ္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ အိမ္မက္ႀကီးႀကီး မက္လုိသူမ်ား အတြက္ မူလဘူတဟု ဆုိလွ်င္လည္း ရႏုိင္သည္။
နံပါတ္-၂။ ပညာေရးျပႆနာမ်ား
ပညာေရးႏွင့္ ဆုိင္ေသာ အေရးကိစၥဟူသည္ အေမရိကားတြင္ အၿမဲတေစပင္ ရွိေနသည္။ အေမရိကန္မ်ားသည္ စာသင္ေက်ာင္းေပါင္း မ်ားစြာကုိ ထူေထာင္သည္။ United State ဟူေသာ အမည္နာမ မေပၚေပါက္္ခင္ ကတည္းကပင္ စာသင္ေက်ာင္းေပါင္း မ်ားစြာရွိခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသားေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ Thomas Jafferson ႏွင့္ Horace Mann တုိ႔ ထူေထာင္ကာ အားေပး အားေျမွာက္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ျပည္သူ႔ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားသည္ ယေန႔ထိတုိင္ အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ားအား အက်ဳိးျပဳေနဆဲပင္။
နံပါတ္-၃။ သက္ႀကီး ရြယ္အုိမ်ားကုိ ဂရုစုိက္ေရး
အေမရိကန္မ်ားသည္ သက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ား အေပၚ ေကာင္းမြန္စြာ ဂရုစိုက္ခဲ့ႏုိင္သူမ်ား မဟုတ္ေပ။ အေၾကာင္းမွာ အေမရိကန္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ပင္ကုိစရုိက္ ကုိယ္တုိင္က ေရႊ႕ေျပာင္း သြားလာ ေနၾက၍ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထုိင္သူမ်ားသည္ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူမႈဘဝ ေကာင္းစားေရး အတြက္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳ ႀကိဳးပမ္း သူမ်ားအေပၚ ၾကည္ညိဳ ေလးစား သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
နံပါတ္-၄။ ပုိက္ဆံ မ်ားမ်ားစုပါ။
အေမရိကန္မ်ားသည္ ေခၽြတာ စုေဆာင္းသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ၾကြယ္ဝ ခ်မ္းသာေသာ ႏုိင္ငံ၊ ဓန အင္အားႀကီးမားေသာ ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံရခဲ့ေသာ္ျငားလည္း ေခၽြတာ စုေဆာင္း တတ္ခဲ့ၾကသည္။ ပစၥည္းေဟာင္းမ်ားကုိ ျပန္လည္ အသုံးခ် တတ္ခဲ့သည္။ Recycle ယဥ္ေက်းမႈကုိ ေကာင္းစြာ နားလည္ခဲ့သည္။ အရာရာကုိ Recycle လုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး ပုိက္ဆံ စုခဲ့ၾကဖူးသည္။
နံပါတ္-၅။ ျမင္ကြင္းတစ္ဆုံးၾကည့္ပါ။
အေကာင္းဆုံး စံနမူနာ ထားထုိက္သူမွာ Robert Goddard ျဖစ္သည္။ သူသည္ ျမင္ကြင္းတစ္ဆုံး ၾကည့္တတ္သူ ျဖစ္သလုိ တီထြင္ ဖန္တီးႏုိင္သူလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေခတ္မီ လွပမႈကုိ ဖန္တီးႏုိင္သည္။ McDonald ဟမ္ဘာဂါ အေရာင္းဆုိင္ ယဥ္ေက်းမႈကုိ ၾကည့္လွ်င္ အေမရိကန္တုိ႔ မည္မွ် အတုိင္းအတာအထိ ျမင္ကြင္းတစ္ဆုံး ၾကည့္တတ္ ခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ႏုိင္သည္။
ယခု အခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ေတြ သင္ယူတာဘာလဲဟု ေမးရေတာ့မည္။ အေမရိကန္မ်ားသည္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ျပန္လည္ တီထြင္ ဆန္းသစ္သည့္ ကိစၥတြင္ ေတာ္ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ေရွးေဟာင္း တန္ဖုိးမ်ားကုိလည္း သိၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ခက္သည္မွာ ၂၁ ရာစု၏ ပန္းတုိင္ကုိ သိရန္လုိသည္။ အထူးသျဖင့္ တရုတ္ျပည္ ႀကီးစုိးမည့္ ရာစုကုိ ေကာင္းစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္ရ ေပမည္။
Pittsburgh Post Gazette သတင္းစာမွ David Shribman ၏လက္ရာ Learning old lessons ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---