Posts
Op Ed News ,By Zin Linn,4 Dec 2009
ယေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ဆံုမွတ္တစ္ခုသုိ႔ ေရာက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ တာဝန္ရွိေသာ တပ္မေတာ္အစုိးရ သည္ ယေန႔ အေျခအေနကုိသာ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားလုိၾကၿပီး၊ လူအမ်ားစုကမူ ေျပာင္းလဲမႈ အသစ္တစ္ခုကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါသည္။ ျပည္သူမ်ားက လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ဖဲြ႕စည္းခြင့္မ်ားကုိ ေတာင္းဆုိေနေသာ္လည္း အစုိးရကမူ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အေျခခံ ရပုိင္ခြင့္မ်ားကုိ ခြင့္ျပဳရန္ ေခါင္းမာစြာ ျငင္းဆန္ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ျပည္သူအမ်ားစုသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ေန႔က အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေၾကညာခ်က္တြင္ ပထမ အခ်က္အေနျဖင့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ ဒီမုိကေရစီမူမ်ားႏွင့္ မကုိက္ညီေသာေၾကာင့္ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိထားၿပီး၊ ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပဲြ တြင္ အားလံုး ပါဝင္ေစရမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေစရန္ ႏုိင္ငံတကာ ႀကီးၾကပ္မႈေအာက္တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိထားပါသည္။
ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝန္းကလည္း ႏုိင္ငံတကာ ေထာက္ခံမႈ ရရွိေစရန္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ မတုိင္မီ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား အားလံုး လြတ္ေပးရန္ ျမန္မာအစုိးရအား တုိက္တြန္းထားပါသည္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ဒု လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Scott Marciel တုိ႔သည္ ႏုိဝင္ဘာလ ၃ ရက္ႏွင့္ ၄ ရက္ ၎တုိ႔၏ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္တြင္ ဘာမွ် မည္မည္ရရ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေပ။ ၎တုိ႔သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အျပင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္ႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ အတုိက္အခံမ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း၊ တုိင္းရင္သား ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း ေတြ႕ဆံုခဲ့ရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တုိ႔ အဘယ္ေၾကာင့္ တစ္ဦးတည္းေသာ အာဏာရွင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႕ခြင့္ မရခဲ့သနည္း ဆုိသည္ကုိမူ ၎တုိ႔ ကုိယ္တုိင္ မသိရွိရေပ။
အခ်ဳိ႕ေသာ သံုးသပ္သူမ်ား၏ အဆုိအရ အေမရိကန္ ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ လာကတည္းက မီဒီယာမ်ားကုိ ပုိမုိကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူမ်ားကုိ ပုိမုိ ခ်ဳပ္ကုိင္လာျခင္း၊ ဖမ္းဆီးမႈမ်ား ပုိမုိ လုပ္ေဆာင္လာျခင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ ပုိမုိ တုိက္ခုိက္လာျခင္း စသည္တုိ႔ကုိ ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိပါသည္ဟု ဆုိပါသည္။
အကယ္၍ အစုိးရသည္ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႐ုိးသားခဲ့မည္ဆုိလွ်င္ မီဒီယာမ်ားကုိ လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အားေကာင္းေသာ ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္ေစေရးအတြက္ သတင္း အခ်က္အလက္ ရရွိမႈသည္ အေရးႀကီးပါသည္။ Universal declaration of Human Rights အပိုဒ္ ၁၉ တြင္ "လူတုိင္းသည္ လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္မ်ား ရွိရမည္။ အဆုိပါ ရပုိင္ခြင့္မ်ားတြင္ မိမိတုိ႔ ထင္ျမင္ ယူဆခ်က္မ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္မရွိ လြတ္လပ္စြာ ကုိင္စဲြထားႏုိင္ခြင့္၊ သတင္းမ်ားႏွင့္ အႀကံဥာဏ္မ်ားကုိ မီဒီယာမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ရွာေဖြခြင့္၊ လက္ခံခြင့္၊ ဖလွယ္ခြင့္ ရွိရမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ အကန္႔အသတ္မဲ့ ျဖစ္ေစရမည္"ဟု ဆုိပါသည္။
သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရး အတုိက္အခံမ်ား၊ သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင့္ မီဒီယာပုဂၢိဳလ္ မ်ားသည္ အာဏာရွင္အစုိးရ လက္ေအာက္တြင္ အတင္းၾကပ္ဆံုး ကန္႔သတ္မႈမ်ား ေအာက္တြင္ ေနၾကရပါသည္။ တုိင္းျပည္အမ်ားစုတြင္ သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင့္ မီဒီယာ လုပ္ကုိင္သူမ်ားသည္ ကိုယ့္အလုပ္ ကုိယ္လုပ္၍ ေအးခ်မ္းစြာ ေနႏုိင္ၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တပ္မေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္မူ မီဒီယာသည္ အလြန္ အႏၱရာယ္မ်ားၿပီး ဆူးခင္းေသာ လမ္းကုိ ေလွ်ာက္ေနၾကရသည္။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးသတင္းစာ ဆရာ Kenji Nagai သည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ အသတ္ခံခဲ့ရၿပီး၊ အျခား ျမန္မာ သတင္းစာဆရာမ်ားလည္း ေထာင္ထဲတြင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
Burma Media Association and Reporters Sans Frontieres ၏ အဆုိအရ ၂၀၀၈ ေမလ အေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပဲြႏွင့္ နာဂစ္ ဆုိင္ကလုန္းအၿပီး သတင္းစာဆရာ အနည္းဆံုး ၁၂ ဦးခန္႔ႏွင့္ အျခား မီဒီယာလုပ္ကုိင္သူ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာ ဒါဇင္ေပါင္း မ်ားစြာသည္ ေထာင္ထဲတြင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိပါသည္။
အခ်ဳိ႕ ေထာင္ႏွစ္ရွည္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံရသူမ်ားတြင္ ဒါ႐ုိက္တာႏွင့္ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာႏွင့္ Blogger ေနဘုန္းလတ္တုိ႔ ပါဝင္ပါသည္။ ကဗ်ာဆရာ ေစာေဝသည္ Valentine Day ကဗ်ာတြင္ အာဏာမက္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊအား ရည္ရြယ္ ေရးသားထားမႈေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဇန္နဝါရီတြင္ အဖမ္းခံရၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ အျပစ္ေပး ခံခဲ့ရပါသည္။
နယူးေယာက္ အေျခစုိက္ သတင္းစာဆရာမ်ားအား အကာအကြယ္ေပးေရး ေကာ္မတီ (CPJ) ကလည္း ေအာက္တုိဘာ ၂၈ ရက္ေန႔က အလြတ္ သတင္းစာဆရာႏွင့္ Blogger ပုိင္စုိးဦး (ေခၚ) ေဂ်ပုိင္အား ဖမ္းဆီးမႈအား ျပင္းထန္စြာကန္႔ကြက္ခဲ့ပါသည္။ ၎သည္ နာဂစ္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္အားေပးအဖဲြ႕ လင္းလက္ၾကယ္မွ အဖဲြ႕ဝင္တစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ၎အား ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပးရန္ CPJ က ေတာင္းဆုိခဲ့ပါသည္။ ၎အား ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚ သြားမည္ ဆုိသည့္ တပ္မေတာ္အစုိးရကုိ ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့ေစသည္ဟု ဆုိပါသည္။
CPJ ၏ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အႀကီးတန္း ကုိယ္စားလွယ္ Shawn W Crispin က ျမန္မာအစုိးရသည္ ဒီမုိကေရစီ လမ္းေၾကာင္းသုိ႔ ဦးတည္ေနသည္ ဆုိေသာ္လည္း သတင္းစာဆရာမ်ားကုိ မွန္မွန္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းလ်က္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမင္သာသည့္ တုိးတက္မႈမ်ား ရွိမွသာ ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈမ်ားကုိ ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္ဟု ၎က ေျပာပါသည္။
အမည္မေဖာ္လုိသူ အလြတ္ သတင္းစာဆရာတစ္ဦးက ေျပာၾကားရာတြင္ ေအာက္တုိဘာ တတိယအပတ္မွ စ၍ ေဖ်ာ္ေျဖေရးသမားမ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ား၊ သတင္းလုပ္ကုိင္သူမ်ားကုိ ဖမ္းဆီးလ်က္ရွိရာ အေယာက္ ၂၀ ခန္႔ ရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါသည္ဟု ဆုိပါသည္။ ေအာက္တုိဘာ ၂၁ ရက္မွ ၂၈ ရက္ အတြင္း ဖမ္းဆီးျခင္း ဝရမ္းမပါဘဲ အဖမ္းခံရေသာ သူမ်ားမွာ The Voice, The Favorite, ျပည္ျမန္မာ ႏွင့္ ကႏၱရဝတီ ဂ်ာနယ္မွ ဝန္ထမ္းမ်ား ပါဝင္သည္ဟု ဆုိပါသည္။
၎က ရဲမ်ားႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ ေနအိမ္မ်ားတြင္ လာေရာက္ ဖမ္းဆီးသြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ၈ ဦးခန္႔ကုိ အမည္ႏွင့္တကြ ေျပာျပႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ အလကၤာ ဝတ္ရည္ဂ်ာနယ္မွ ဒီဇုိင္းဆရာႏွင့္ ကဗ်ာဆရာ ခန္႔မင္းထက္၊ The Foreign Affairs မွ အယ္ဒီတာ သန္႔ဇင္စုိး၊ အလြတ္ သတင္းေထာက္ ညီညီထြန္း (ခ) မီးဒုတ္၊ အလြတ္သတင္းေထာက္ႏွင့္ Blogger ပုိင္စုိးဦး (ခ) ေဂ်ပုိင္တုိ႔ ျဖစ္ၿပီး က်န္ေလးဦးမွာ ဒဂံုတကၠသုိလ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ား ျဖစ္ေသာ ေအာင္ျမတ္ေက်ာ္သူ၊ သက္ကုိ၊ ျမင့္သိန္းႏွင့္ မင္းမင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိပါသည္။
အဖမ္းခံရသူမ်ားမွာ ယမန္ႏွစ္က နာဂစ္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖဲြ႕တစ္ခု ျဖစ္ေသာ လင္းလက္ၾကယ္ အဖဲြ႕မွ အဖဲြ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ အဆုိပါအဖဲြ႕သည္ ရန္ကုန္ အေျခစုိက္အဖဲြ႕ ျဖစ္ၿပီး အဖဲြ႕ဝင္ ၄၀ ခန္႔ ရွိ၍ သတင္းေထာက္မ်ား၊ လူမႈေရး တက္ႂကြသူ လူငယ္မ်ား ပါဝင္ပါသည္။ ၎တုိ႔သည္ နာဂစ္ေဒသမွ မိဘမဲ့ ကေလးမ်ားကုိ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းစရိတ္မ်ား ေထာက္ပံ့ေနသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ တပ္မေတာ္က အာဏာမသိမ္းခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိေသာ ႏုိင္ငံမ်ားစာရင္းတြင္ ထိပ္က ရွိခဲ့ပါသည္။ အဂၤလိပ္၊ တ႐ုတ္၊ ဟိႏၵဴဘာသာ တုိ႔ျဖင့္ ေရးသားေသာ သတင္းစာမ်ား အပါအဝင္ သတင္းစာေပါင္း ၃ ဒါဇင္ခန္႔ကုိ ၁၉၄၈-၁၉၆၂ အတြင္း အရပ္ဖက္ အစုိးရ လက္ေအာက္တြင္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါသည္။ သတင္းေထာက္မ်ားသည္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံးကုိပင္ ဝင္ထြက္ခြင့္ ရွိၿပီး ႏုိင္ငံတကာ သတင္းေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္လည္း လြတ္လပ္စြာ ဆက္သြယ္ခြင့္ ရွိခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၂ စစ္တပ္က အာဏာ သိမ္းလုိက္ေသာအခါ အေနအထားမ်ား ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါသည္။ သတင္းစာအားလံုးကုိ စစ္တပ္က ျပည္သူပုိင္သိမ္းခဲ့ၿပီး စာေပစိစစ္ေရး ဘုတ္အဖဲြ႕ကုိ ဖဲြ႕စည္းကာ သာေရးနာေရး ေၾကာ္ျငာမ်ား အပါအဝင္ ပံုႏုိပ္စာေပ အားလံုးကုိ တင္းၾကပ္စြာ စိစစ္ ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ပါသည္။
အစုိးရသည္ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ေရးဌာနကုိ အဓိက လက္ကုိင္ထား၍ ခ်ဳပ္ကုိင္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျခအေနသည္ လြတ္လပ္ေသာ အေျခအေနမွ ေထာင္ႏႈတ္ခမ္း ဝေလွ်ာက္ရေသာ အေျခအေနသုိ႔ ထုိးက်ေနပါသည္။ ေန႔စဥ္ သတင္းစာမ်ား၊ ေရဒီယုိ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား အစီအစဥ္မ်ားသည္ အစုိးရ၏ ႀကီးၾကပ္မႈ၊ ဆင္ဆာမ်ားေအာက္တြင္ ရွိပါသည္။ ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္မ်ား၊ မဂၢဇင္းမ်ားသည္လည္း အစုိးရ စာေပစိစစ္ေရး ေအာက္တြင္ စိစစ္ၿပီးမွ ထုတ္ေဝရပါသည္။ မည္သည့္ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝမႈမွ် စာေပစိစစ္ေရး၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ မပါဘဲ ထုတ္ေဝခြင့္ မရွိေခ်။
ေရဒီယုိ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္ အျခားမီဒီယာမ်ားကုိ အစုိးရက ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးအတြက္ ခ်ဳပ္ကုိင္ထားၿပီး၊ အတုိက္အခံမ်ားအတြက္ ခြင့္ျပဳမထားပါ။ ယခု လတ္တေလာ ေပၚေပါက္လာေသာ FM အစီအစဥ္မ်ားသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ စစ္တပ္ ေထာက္ခံသူ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မဲဆြယ္ေရး အတြက္ အသံုးျပဳလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္အစုိးရသည္ FM ေရဒီယုိ၏ လူႀကိဳက္မ်ားမႈကုိ အခြင့္ေကာင္းယူလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ပ မီဒီယာမ်ား နားမေထာင္ႏိုင္ေစရန္ FM အစီအစဥ္မ်ားကို လႊင့္ထုတ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အတုိက္အခံ ပါတီမ်ား ေနရာ မရေစေရးအတြက္ မီဒီယာကုိ ကိရိယာ တစ္ခုသဖြယ္ အသံုးျပဳေနပါသည္။
အစုိးရအေနျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္၊ ဖဲြ႕စည္းခြင့္မ်ား ပါဝင္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကုိ အာမခံျခင္း မရွိခဲ့လွ်င္၊ ေရြးေကာက္ပဲြသည္ အဓိပၸာယ္ မဲ့ေနဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဒီမုိကေရစီ၏ အသက္သည္ သတင္းအခ်က္အလက္ လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းျခင္းႏွင့္ ဆုိင္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ မီဒီယာ လုပ္ကိုင္သူမ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာအဖဲြ႕မ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ကူညီမႈမ်ားကို ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ရွိေနၾကပါသည္။ သုိ႔မွသာ တုိင္းျပည္၏ အသြင္ေျပာင္းမႈတြင္ မီဒီယာသည္ က႑တစ္ခုမွ ပါဝင္ ကျပႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဘဲႏွင့္ေတာ့ တုိင္းျပည္ တစ္ခုတြင္ လူမႈေရး သာတူညီမွ်မႈ သုိ႔မဟုတ္ ဒီမုိကေရစီ မရရွိႏုိင္ေပ။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.