Asia Times Online, By Haseenah Koyakutty, 22nd December 2010
ျမန္မာ ႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကမာၻလံုး ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ အေနျဖင့္ အစျပဳ လုပ္ေဆာင္ၾကရန္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က စီးပြားေရး ဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္ဆုရ ပညာရွင္ Amartya Sen က စတင္ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက လန္ဒန္တြင္ အာဖကန္ နစၥတန္ ကြန္ဖရင့္ အၿပီးတြင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္း အဝုိင္းသည္ စစ္ေဘးဒဏ္ ခံရေသာ ႏိုင္ငံအား ေထာက္ပံ့ ကူညီရန္ အတူတကြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည့္ အတိုင္း လုပ္ေဆာင္ရန္ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ငယ္စဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ Sen သည္ ဘန္ေကာက္ရွိ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ရာ၌ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လုပ္ဆာင္ႏိုင္စြမ္းသည္ အျခား တိုင္းျပည္မ်ားမွ လုပ္ေဆာင္မႈ အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္ ဆိုျခင္းကို ျငင္းခ်က္ ထုတ္ခဲ့သည္။
"ကၽြန္ေတာ္ စိုးရိမ္တာက သူတို႔ ဘာမွ သိပ္မလုပ္ၾကဘူးဗ်" ဟု Sen က ေျပာသည္။ အိႏၵိယ ပညာရွင္ တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ Sen က အကယ္၍ ကမာၻႀကီး တစ္ခုလံုးက ဘာမွ် မလုပ္ခဲ့လွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယခင္ ပံုစံအတုိင္း ျပန္၍ အဖမ္းခံရႏိုင္ေသာ အႏၲရာယ္ ရွိေၾကာင္း ၫႊန္းဆို ေျပာျပခဲ့သည္။
စစ္အစိုးရ၏ မဟာဗ်ဴဟာသည္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိန္းထိန္း သိမ္းသိမ္းႏွင့္ အစြန္း မေရာက္သည့္ ပံုသ႑ာန္ကို ျပသေနေသာ္လည္း အမွန္တကယ္တြင္ ထိုုသို႔ မဟုတ္ေၾကာင္း Sen က ဆိုသည္။ ျမန္မာ ျပည္သူမ်ားက စစ္အစိုးရသည္ ဆူဒန္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔မွ စစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ မယံုၾကည္ ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျခားနားသည္ဟု ေလ်ာ့တြက္ ေနၾကပံု ရေၾကာင္း Sen က ယံုၾကည္ေနသည္။
"သာမန္လူေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ ေရြးေကာက္ပြဲလည္း လုပ္ေပးတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း လႊတ္ေပးတယ္ ဆိုေတာ့ သူတို႔ကို အစြန္း ေရာက္တယ္လို႔ ဘယ္လိုလုပ္ ေျပာမလဲလို႔ ေမးၾကလိမ့္မယ္" ဟု Sen က ေျပာသည္။
Sen က ၎ယံုၾကည္သည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ ဦးေဆာင္ေသာ စစ္အစိုးရသည္ ေျမာက္ကိုရီးယားကဲ့သို႔ ႏ်ဴကလီယာဗံုး ပိုင္ဆိုင္ရန္ မနီးစပ္ ေသးေသာ္လည္း ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ တူေအာင္ က်င့္ႀကံလ်က္ ရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရသည္ ၎တို႔ ျဖစ္ေစခ်င္သကဲ့သို႔ မျဖစ္ေသးေၾကာင္း၊ ျပည္သူမ်ားသည္ ခုခံအား ပိုေကာင္းၿပီး၊ မၾကာေသးမီ ကာလမ်ား အတြင္း ေတာ္လွန္ခဲ့ ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကဲ့သို႔ေသာ အတိုက္အခံ မရွိျခင္း ျဖစ္သည္ဟု Sen က ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕သို႔ တက္လွမ္းႏိုင္မည့္ နည္းလမ္း အခ်ဳိ႕ကို Sen က အဆိုျပဳခဲ့သည္။ ပထမဦးဆံုး အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဦးေဆာင္ေသာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္သည္ စစ္အစိုးရ၏ ျပည္တြင္းတြင္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား၊ ေသြးထြက္သံယို ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ား၏ အျဖစ္မွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လိမ့္ဟု ယံုၾကည္ၿပီး ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား ျဖစ္ေသာ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ တို႔သည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအေပၚ ၎တို႔၏ ကိုယ္က်ဳိး စီးပြားၾကည့္၍ ရပ္တည္ေနမႈကို ျပန္လည္ စဥ္းစားလာ ၾကလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
Sen က ယခု လက္ရွိ စီးပြားေရးႏွင့္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားထက္ စာလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကို ပိုမို ထိသင့္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ား အားလည္း ေရနံႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ေရာင္းဝယ္ေနမႈ မ်ားအား လံုးဝ စြန္႔လႊတ္၍ ဟန္ေဆာင္ေနမႈမ်ား ရပ္ဆိုင္းရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ အေနာက္ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လက္နက္ ေရာင္းဝယ္မႈ ပိတ္ပင္ေရးကိုလည္း ဦးေဆာင္ ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
"အကယ္၍ တ႐ုတ္၊ ထုိင္းနဲ႔ အိႏၵိယ အပါအဝင္ EU နဲ႔ အေမရိကန္ တို႔လို ပါဝါ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ပေလယာမ်ားက စစ္အစိုးရ အသက္ မဆက္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မွသာ စစ္အစိုးရနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္မယ့္ ေတြ႕ဆံု စကား ေျပာဖို႔ အခြင့္အေရး ရႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို စဥ္းစားရာမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ အတြက္ ထြက္ေပါက္ ေကာင္းေကာင္း စဥ္းစားေပးရပါမယ္။ ႏိုင္ငံျခား ထြက္သြား ႏိုင္ေရးကိုပါ စဥ္းစား ေပးရပါမယ္" ဟု ၎က ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ရန္ Sen ၏ အျမင္မ်ားကို Asia Time Online မွ Haseenah Koyakutty ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာျပခဲ့သည္။ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ အခ်ဳိ႕မွာ ေအာက္ပါ အတုိင္း ျဖစ္သည္။
Asia Time Online : ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေတြဟာ ဘာေၾကာင့္ စစ္အစိုးရအေပၚ မူဝါဒ ေျပာင္းဖို႔ စဥ္းစား သင့္တာလဲ။
Amartya Sen : အေၾကာင္းက ဒီလိုပါ။ အာဏာရွင္ ဆိုတာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ က်ဆံုးရမွာပဲ။ တစ္ခ်ိန္မွာ စစ္အစိုးရနဲ႔ တြဲၿပီး လုပ္ကိုင္ခဲ့ တာေတြဟာ မွတ္တမ္းအျဖစ္ က်န္ခဲ့မွာပါပဲ။ ခ်ီလီမွာ အေမရိကန္က Allende ကို ျဖဳတ္ခ်ခ်င္ေတာ့ Pinochet အစိုးရကို ေထာက္ခံ ကူညီခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက Pinochet အစိုးရ ဘယ္ေတာ့ ျပဳတ္မယ္ ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ မရတဲ့ အထိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္က အေမရိကန္က လက္တင္ အေမရိကမွာ Pinochet နဲ႔ အျခား စစ္အာဏာရွင္ေတြကို ေထာက္ခံ ကူညီခဲ့ေတာ့၊ ေျပာလို႔ရတာက ဒီေန႔ လက္တင္ အေမရိကမွာ အေမရိကန္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြ အားေကာင္း လာေတာ့တာေပါ့။ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတြဟာ ဒါကို သင္ခန္းစာ ယူသင့္ပါတယ္။
Asia Time Online : ျပည္တြင္း ေျပာင္းလဲမႈေတြ အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြက ဘာလဲ။
Amartya Sen : ဒီေန႔ တုိင္းျပည္ အေျခအေန အရ လြတ္လပ္ခြင့္ အနည္းငယ္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ား ဘာလုပ္ေပးမလဲ။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြကို ႐ိုက္ႏွက္ ခံရေအာင္ ဆႏၵျပ ခိုင္းဦးမွာလား။ ေက်ာင္းသားေတြကိုေရာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္ကလို ေသြးထြက္သံယို ႏွိပ္ကြပ္ခံရေအာင္ လမ္းေပၚထြက္ ခုိင္းဦးမွာလား။ အဲဒီလို လုပ္လို႔ အေၾကာင္း မထူးဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားမွာလိုပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားဖို႔ အကန္႔အသတ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ကမာၻေပၚက ႏိုင္ငံေတြ ဘာလုပ္ ေပးသလဲဆိုတဲ့ ေပၚမွာ အမ်ားႀကီး မူတည္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တျခား ႏိုင္ငံေတြထက္ EU၊ အေမရိကန္၊ အိႏၵိယ၊ ထိုင္း၊ တ႐ုတ္တို႔ရဲ႕ တာဝန္ဟာ အရမ္းႀကီးပါတယ္။
Asia Time Online : ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊရဲ႕ က႑ကေရာ ဘယ္လို ရွိမွာလဲ။
Amartya Sen : အဲဒါက ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။ ဒီကိစၥကို ျပည္သူေတြရဲ႕ စိတ္ဝင္စားမႈမွာ ရွိေနေစ ခ်င္ပါတယ္။ အခု လတ္တေလာေတာ့ ကမာၻတစ္ဝွမ္း လူေတြရဲ႕ စကားဝုိင္းေတြမွာ ေရပန္းစား ေနတဲ့ ကိစၥပါပဲ။
Asia Time Online : ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အနာဂတ္ အခန္းက႑ကိုေရာ ခင္ဗ်ား ဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ။
Amartya Sen : တကယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝုိင္းက တညီတညြတ္တည္း လုပ္ေပးႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ စစ္အစိုးရနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူမ အေနနဲ႔ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ေနရာ ႀကီးႀကီး ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ေတာင္ဖရိကမွာ မင္ဒဲလားနဲ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တူးတူးတို႔ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားမႈ လုပ္ခဲ့တဲ့ လူေတြကို ခြင့္လႊတ္ခဲ့ သလိုမ်ဳိး သူမအေနနဲ႔ စစ္တပ္က သားသတ္ သမားေတြကို လြတ္ေျမာက္ဖို႔ လမ္းဖြင့္ေပးၿပီး သနား ၾကင္နာမႈကို ျပႏိုင္ပါတယ္။
လက္စားေခ်ဖို႔ ျပစ္ဒဏ္ ခတ္တယ္ ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရး မူဝါဒ ခ်မွတ္ရာမွာ ပညာရွိ ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစစ္တပ္က သားသတ္သမားေတြကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္ ေပးရပါမယ္။ သူတို႔ သြားလိုရာ သြားလို႔ ရတယ္ ဆိုတာ သူတို႔လည္း သိေစသင့္တယ္။ က်ားစားမွာ ေၾကာက္လို႔ က်ားကို ေက်ာမခုိင္းရဲတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
Asia Time Online : ျမန္မာျပည္က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဟာ ဘယ္ေနရာေတြမွာ အိႏၵိယက မဟာရာဂ်ာေတြနဲ႔ တူသလဲ။
Amartya Sen : ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ ဘယ္သူနဲ႔မွ မတူပါဘူး။ မဟာရာဂ်ာေတြ အေၾကာင္းကေတာ့ ရွင္းျပရမွာေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေျပာႏိုင္တာ တစ္ခုက မဟာရာဂ်ာေတြဟာ စနစ္တက် လုပ္တဲ့ လူသတ္ေကာင္၊ မုဒိမ္းေကာင္ေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတို႔ဟာ တုိင္းရင္းသားေတြကို သူတို႔ ေနအိမ္ေတြက ေမာင္းထုတ္တဲ့ လူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ ဆန္႔က်င္သူတိုင္းကို စနစ္တက် ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ် တာမ်ဳိးလည္း မလုပ္ၾကပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ့္ အထင္ကေတာ့ အိႏၵိယ မဟာရာဂ်ာေတြဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ စနစ္ေတြကိုေတာ့ လုပ္ေဆာင္ မေပးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အစိုးရနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ဟာ စစ္အစိုးရကို မဟုတ္တာ လုပ္ခဲ့သူမ်ားလို႔ အထင္မွား ႏိုင္ပါတယ္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.