Posts
 | yangonchronicle 2011 |
၇.၉.၂၀၁၁
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
- ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အထူးကိုယ္စားလွယ္က ေဆြးေႏြးမႈအရွိန္ျမႇင့္မည္ဟုဆို
(Asia News Network မွ 5 Sept 2011 ရက္စြဲပါ “New U.S envoy to Myanmar to boost dialogue” ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
- ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ေတာင္းဆို
(Calcutta News မွ 6 September 2011 ရက္စြဲပါ "Free political prisoners in Myanmar" သတင္းကို ဘာသာျပန္သည္)
- ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ေျပာင္းလဲမႈ အဆင့္တစ္ဆင့္
(BBC သတင္းဌာနမွ သုံးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးကုိ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
- ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္း ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ တ႐ုတ္ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္း
(AlertNet မွ 6 September 2011 ရက္စြဲပါ "Gas pipe line linked to abuses across Myanmar" သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
- AIP အတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေဘာင္မ်ား ကက္ဘိနက္အတည္ျပဳ
(The Nation မွ 6 Sept 2011 ရက္စြဲပါ “Cabinet endorses AIF negociation framework” ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
- ေျမာက္ကိုးရီးယားက ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္သို႔ ဦးလွည့္
(6 September 2011 ရက္စြဲပါ AP မွ Alexa Olesen ေရးသားေသာ Eager for trade, North Korea losks to China ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
********************************************************************************************************
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အထူးကိုယ္စားလွယ္က ေဆြးေႏြးမႈအရွိန္ျမႇင့္မည္ဟုဆို
(Asia News Network မွ 5 Sept 2011 ရက္စြဲပါ “New U.S envoy to Myanmar to boost dialogue” ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ခန္႔ထားေသာ အေမရိကန္၏ ပုဂၢိဳလ္သစ္ျဖစ္သူ ဒဲရတ္မစ္ခ်ယ္ (Derek Mitchell) က ယင္းသည္ အထီးက်န္ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေလးနက္ၿပီး စဥ္ဆက္မျပတ္ေသာ ေတြ႕ဆံုမႈမ်ားျဖင့္ ဆက္ဆံရန္ ႀကိဳးစားမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎၏ပထမဆံုးမီဒီယာအင္တာဗ်ဴးတြင္ အေမရိကန္သံအမတ္ မစ္ခ်ယ္က ေျပာၾကားရာတြင္ ယင္း၏ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေဒသတြင္းသို႔ လာေရာက္ မည့္ ခရီးစဥ္သည္ အမ်ားထင္ေနသည့္ ယင္းအားခန္႔အပ္မႈသည္ အေမရိကန္ Sanction မ်ားကို တိုးခ်ဲ႕ရန္သာျဖစ္သည္ ဆိုေသာအခ်က္ကို ေခ်ဖ်က္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္သည္ဟု ဆိုသည္။
“ျမန္မာအစိုးရက ကၽြန္ေတာ့္ကို အျမင္မွားၿပီး Sanctions ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ပဲလို႔ အဓိပၸာယ္ေကာက္ေနပါတယ္” ဟု မစ္ခ်ယ္(၄၇ ႏွစ္) က The Straits Times ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ကမၻာႀကီးကို အာဆီယံအေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း သိေစလိုပါ တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ က႑ကေတာ့ ဆက္ဆံေရးျပဳလုပ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေဝဖန္ဖို႔လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ နားေထာင္ၿပီး ႏွစ္ဖက္လံုးဆက္ဆံေရး အဆက္ မျပတ္ ရွိေစေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ယင္းက ဆိုသည္။
မစ္ခ်ယ္မွာ ပင္တဂြန္အႀကီးတန္းအရာရွိေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ယခုႏွစ္အေစာပိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ပထမဆံုး အထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းျခင္းခံရသူျဖစ္သည္။ အဆိုပါရာထူးမွာ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ ဒီမိုကေရစီႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္ ေနမႈမ်ားကို ပိတ္ဆို႔ေရးဥပေဒ (JADE) ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရက ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က Burma ဟူေသာအမည္ကို ျမန္မာ(Myanmar)ဟု ေျပာင္းလဲခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္အစုိးရႏွင့္ ကြန္ဂရက္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို Burma ဟု ဆက္လက္သံုးစြဲေနဆဲ ျဖစ္သည္။ JADE ဥပေဒသည္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ အေမရိကန္ Sanctions မ်ားတြင္ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ ပတၱျမားကိုပါ ထည့္သြင္းကန္႔သတ္ရန္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ႏွစ္က အိုဘားမားအစိုးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်ဥ္းကပ္မႈအသစ္ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ Sanctions ႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးပါဝင္ေသာ လမ္းႏွစ္သြယ္မဟာဗ်ဴဟာကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ရလဒ္မွာမူ ယခုအထိ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ၿပီးခဲ့သည့္လက ကြန္ဂရက္မွ မစ္ခ်ယ္အား ခန္႔အပ္မႈအား အတည္ျပဳခဲ့ရာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိလာခဲ့သည္။ လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အာရံုုျပဳမႈ မ်ား အသစ္ျပန္လည္ျပဳလုပ္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။
ကံမေကာင္းစြာပင္ ျမန္မာအစိုးရဘက္မွ သံသယမ်ား ဆက္လက္ရွိေနဆဲျဖစ္ကာ မစ္ခ်ယ္အား ခန္႔အပ္မႈသည္ JADE ဥပေဒႏွင့္ ဆက္စပ္ေန ျခင္းေၾကာင့္ အတားအဆီးျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယူဆလ်က္ရွိသည္။
မစ္ခ်ယ္က ေျပာၾကားရာတြင္ Sanctions မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္၏ မူဝါဒတြင္ ထင္ရွားေသာ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ယင္း၏အထူးကိုယ္စားလွယ္၊ မူဝါဒညႇိႏႈိင္းေပးသူ အေနျဖင့္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကန္႔သတ္ထားမႈမ်ား ကိစၥတြင္သာမဟုတ္ဘဲ မ်ားစြာ က်ယ္ျပန္႔ေသာကိစၥမ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း အေလးအနက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ ယင္းက လာမည့္ခရီးစဥ္သည္ တစ္ခါတည္းႏွင့္ ၿပီးဆံုးသြားမည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ ဂ်ကာတာ သို႔လည္း ဝင္ေရာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ မစ္ခ်ယ္သည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အဓိက ပေလယာမ်ားေျပာၾကားမည့္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အေရးကိစၥမ်ားကို နားေထာင္ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။
“အခုကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အခ်က္ေပးမႈ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ အခ်က္ေပးမႈေတြ ေတြ႕ေနရပါတယ္၊ အျပဳ ေဘာေဆာင္တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔နဲ႔ အျခားသူမ်ားအၾကား အစျပဳေဆြးေႏြးမႈေတြ ေတြ႕ေနရပါတယ္၊ ဒါဟာ အားတက္စရာ ပါပဲ” ဟုလည္းျဖည့္စြက္ ေျပာၾကားသည္။
မစ္ခ်ယ္သည္ ပထမဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေမရိကန္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ခက္ခဲေသာ တာဝန္မ်ားကို ေပးအပ္ျခင္းခံရၿပီး ယင္းမွာ ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ အစိုးရအား အဓိပၸာယ္ရိွေသာ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ အားေပးရမည့္ တာဝန္ရွိ ေနသည္။
ကုလသမဂၢႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔မွလည္း အထူးကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေစလႊတ္ခဲ့သည့္အျပင္ အေမရိကန္ ဆီနိတ္တာ ဂၽြန္မက္ကိန္း၊ ဂ်င္မ္ ဝက္ဘ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အာရွေရးရာမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း အေလးေပး ဆက္ဆံမႈမ်ား ပါဝင္ေသာခရီးစဥ္မ်ား ရွိခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ တိုးတက္မႈမွာ အကန္႔အသတ္ႏွင့္ အနည္းငယ္သာရွိခဲ့သည္။ သယံဇာတ ႂကြယ္ဝေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယတို႔က ဩဇာ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိေရးအတြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္ေနျခင္းသည္ အစိုးရက ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ျပင္ပဖိအားမ်ားအား ဆန္႔က်င္ရန္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစေၾကာင္း အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက ရႈျမင္ေနၾကသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ တရုတ္သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈ ဘီလီယံ ( စင္ကာပူ ေဒၚလာ ၉.၆ ဘီလီယံ) ေက်ာ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ရာ အမ်ားစုမွာ ေရရွည္စြမ္းအင္စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ျဖစ္သည္ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ အိႏၵိယ၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမွာ တရုတ္ေနာက္တြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚလာ ဘီလီယံခ်ီေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းသစ္ႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမ်ား မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္းက သေဘာ တူထားသည္။
မစ္ခ်ယ္က ယင္းအေနျဖင့္ တရုတ္၊ အိႏၵိယအစိုးရမ်ားျဖင့္ နီးကပ္စြာ လုပ္ကိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢ၊ အီးယူႏွင့္ အာဆီယံတို႔ႏွင့္လည္း နီးကပ္စြာ လုပ္ကိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ၿပီးခဲ့ေသာအေမရိကန္၏ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား ႏွင့္ ယခု ၎၏ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားတြင္ ျခားနားေသာအခ်က္မွာ အာရံုျပဳမႈ တစ္ခုတည္းသာ ထားရွိမည္ဆိုသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ယင္းက ဆိုသည္။
“ကၽြန္ေတာ့္ဝတၱရားကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကိစၥကိုပဲ အခ်ိန္ျပည့္စဥ္းစားမယ္။ ဆက္ဆံေရးျပဳလုပ္မယ္ ဆိုတာပါပဲ၊ အေမရိကန္အစိုးရ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဒီလို တစ္ခုတည္းကိုအာရံုျပဳဖို႔ ခဲယဥ္းမွာပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အေရးကိစၥ မ်ားစြာ ရွိေနတယ္ေလ” ဟု မစ္ခ်ယ္က ေျပာသည္။
၎၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔စဥ္းစားမႈ ေပၚတြင္ အေျခခံမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ခုမွာ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားၾကား ရိုးသားေသာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈအတြက္ အားေပးေရးျဖစ္သည္။ အျခားတစ္ခုမွာ ေနျပည္ေတာ္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ အေပၚ ကတိျပဳထားမႈမ်ား လိုက္နာေစေရး ျဖစ္သည္။
အခက္အခဲမ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈဆိုသည္ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ရန္ ေမးျမန္းေသာအခါ ယင္းက “ျပည္တြင္းမွာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ၊ ျပည္တြင္း ျပန္လည္စည္းလံုးေရးေတြ ရွိလာၿပီဆိုရင္ ေအာင္ျမင္မႈပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တာဝန္ကေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ျပင္ပကေန ကူညီႏိုင္သမွ် ကူညီဖို႔ပဲ လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္” ဟု ဆက္လက္ေျပာၾကားသြားသည္။
***********************************************************************
ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ေတာင္းဆို
(Calcutta News မွ 6 September 2011 ရက္စြဲပါ "Free political prisoners in Myanmar" သတင္းကို ဘာသာျပန္သည္)
အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ 100 ေက်ာ္က ျမန္မာသမၼတဦးသိန္းစိန္အား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား 2000 ေက်ာ္ကို လႊတ္ေပးရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ ၾကသည္ဟု သိရွိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရး ဆိုင္ရာ အိႏၵိယလႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ား ဖိုရမ္၏ လံႈ႕ေဆာ္ စည္း႐ံုးသူ Ram Jethmalani ႏွင့္ အဆိုပါ အုပ္စု အဖြဲ႔ဝင္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားက အထက္ပါ ေမတၱာ ရပ္ခံခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေတာင္းဆိုထားျခင္းကို အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားက အားေပးေထာက္ခံသည့္ အေနျဖင့္ ယင္းသို႔ ေမတၱာ ရပ္ခံၾကျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း သိရွိရသည္။
ျမန္မာ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားထဲတြင္ ယခုအခ်ိန္အထိ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား 2000 ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီး ထားဆဲ ျဖစ္သည့္အျပင္ ယင္းတို႔ အမ်ားစု မွာ အာဏာပိုင္မ်ား အရွက္ကြဲေလာက္ေအာင္ ေဝဖန္ခံရမည့္ အေျခအေန ဆိုးမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ႀကံဳေတြ႕ေနၾကရသည္။ ထို႔အျပင္ ယင္းတို႔ အထဲတြင္ ေထာင္ဒဏ္ 65 ႏွစ္ အထိ အျပစ္ေပးခံရသူမ်ားလည္း ပါဝင္ ေနသည္ဟု အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက ဆိုသည္။
"ကၽြႏု္ပ္တို႔ အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ထြန္းကားသည္ကို ျမင္ေတြ႕ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကသည့္ ႏိုင္ငံတြင္းမွ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို လႊတ္ေပးရန္ အစိုးရကို ေတာင္းဆို တိုက္တြန္းပါသည္" ဟု အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ား ေမတၱာ ရပ္ခံ ထားၾကသည္။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္းသည္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လိုအပ္ေနေသာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ ေစ့စပ္သင့္ျမတ္မႈႏွင့္ ဒိုင္ယာေလာ့ ေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ေျခလွမ္းေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္လာလိမ့္မည္ ဟုလည္း အိႏၵိယ အမတ္မ်ားက ေျပာၾကားလိုက္ၾကသည္။
**************************************************************************
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ေျပာင္းလဲမႈ အဆင့္တစ္ဆင့္
(BBC သတင္းဌာနမွ သုံးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးကုိ ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လတ္တေလာကာလမ်ားအတြင္း ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္မ်ားထဲတြင္ ေျပာင္းလဲမႈ အရိပ္လကၡဏာအခ်ိဳ႕ ရွိေနသည္ ဟူေသာအခ်က္ကုိ ေတာင္အာရွေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူႏွင့္ Chatham House မွ Associat Fellow ျဖစ္သူ Marie Lall ၏ အကဲျဖတ္ သုံးသပ္မႈအား BBC သတင္းဌာနက ျပန္လည္ ေရးသားေဖာ္ျပသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱ သုံးပတ္ခန္႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ား ေျခလွမ္းသြက္ေနသည့္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပင္ပကမာၻအတြက္မူ ယခုျဖစ္ရပ္သည္ မျဖစ္စေလာက္ေသာ ထင္သာျမင္သာျဖစ္မႈဟု ဆုိရမည္။
ထုိကာလအတြင္း ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ဆုိသလုိ အျဖစ္အပ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ အေၾကာင္းအရာအမ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚေပါက္လ်က္ ရွိရာ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕ အစည္း (Civil Society)မ်ား၊ ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ား၊ ျပည္ေျပးမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ အခက္ခဲဆုံးေသာအခ်ိန္ပုိင္းကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကရသည္။ ပထမဆုံး အႀကိမ္ေခၚယူသည့္ ပါလီမန္ လႊတ္ေတာ္ပုံမွန္အစည္းအေဝးပြဲမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္အဆုံးသတ္ခဲ့သည္။ ယခင္က စစ္တပ္ ဦးေဆာင္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီအစုိးရ (SPDC) က ထုိကာလတြင္ပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးထံသုိ႔လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာကုိ အသစ္ဖြဲ႕စည္းလုိက္သည့္ လႊတ္ေတာ္သုိ႔လည္းေကာင္း တရားဝင္လႊဲေျပာင္းေပးကာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္လည္း ဆုံးခန္းတုိင္ခဲ့သည္။
အဆုိပါကာလမ်ားအတြင္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးရႈခင္း၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကုိေစာင့္ၾကည့္ခဲ့မည္ဆုိပါက ေနျပည္ေတာ္အစုိးရကုိ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္ႏုိင္ေရးအတြက္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈကုိ လုိလားသူ အင္အားစုမ်ား အၾကား အာဏာလုပြဲတစ္ရပ္ ပုံစံမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္ကုိ ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ဝင္တစား ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾကသည္မွာ အဆုိပါ အေျခအေနအရပ္ရပ္ထဲတြင္ မည္မွ်အတုိင္းအတာအထိ တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ား ေဆာင္ၾကဥ္းႏိုင္မည္နည္း ဟူေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား သဲထဲေရသြန္လုိက္သလုိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္မွာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး လက္နက္ကုိင္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္အၾကား စစ္ေရးပဋိပကၡ ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုတာ မွ် အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေသာ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (KIA) ႏွင့္ ျမန္မာစစ္တပ္တုိ႔အၾကား စစ္ေရးပဋိပကၡပင္ျဖစ္သည္။
စီးပြားေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ား
ၾသဂုတ္လလယ္ပုိင္းေလာက္အေရာက္တြင္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာပို၍ ျမန္ဆန္လာသည္။ အေျပာင္းအလဲျဖစ္မည့္ အေရးကိစၥမ်ား စတင္လာ သည္။ ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားမ်ားသုိ႔ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။ သမၼတႀကီးသည္ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးျပန္လည္မက်င္းပမီ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားျခင္းျဖစ္သည္။ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္၏ မိန္႔ခြန္းမ်ားမွာ အစုိးရအရာရွိႀကီးမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ၄၀ ခန္႔မွ ရာႏွင့္ခ်ီေသာအဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ေဟာင္း ဦးေက်ာ္သူ ဦးေဆာင္သည့္ နာေရးကူညီမႈကဲ့သုိ႔ေသာ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအပါအဝင္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကုိ ပစ္မွတ္ထားဦးတည္ခဲ့ သည္။ နာေရးကူညီမႈအသင္းဟူသည္ ယခင္က စစ္အစုိးရကုိ ေဝဖန္ေျပာဆုိခဲ့ေသာ လူမႈေရးအသင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။
ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္၊ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝး ျပန္လည္က်င္းပခ်ိန္တြင္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္မည့္ အရိပ္လကၡဏာမ်ားကုိ ပုိမုိေတြ႕ျမင္လာရ သည္။ အစည္းအေဝးအာဂ်င္ဒါတြင္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာေရးဟူေသာ အေၾကာင္းကိစၥက အဓိကလႊမ္းမုိးထားၿပီး ျပည္ေျပးႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား အေနျဖင့္ အမိေျမသုိ႔ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ကာ တုိင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ကူညီလုပ္ကုိင္ၾကရန္ ဖိတ္ေခၚမႈပါထြက္ေပၚခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝး ဖြင့္လွစ္သည့္ အခမ္းအနားတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးေျပာၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္း၌ စီးပြားေရးကိစၥလည္း မ်ားစြာ လႊမ္းမုိးထားခဲ့သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား ေကာင္းျဖစ္ထြန္းေရး၊ သန္႔ရွင္းေသာအစုိးရအဖြဲ႕ျဖစ္ေရး ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္းကုိ လက္ေတြ႕တက်အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အစရွိသည္တို႔ကုိ ဦးသိန္းစိန္ကထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသလုိ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ အေျခခံရပုိင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားရရွိေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး၊ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈရွိေရး၊ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာကြာဟမႈေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ ဟန္ခ်က္ညီေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ျဖစ္ထြန္းလာေရး၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ မပ်က္စီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးတုိ႔ကုိလည္း အသားေပးေျပာဆိုခဲ့သည္။ ထုိမွ် မကေသးပါ။ ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၱရားမ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းရန္လုိအပ္သည္ဟူေသာအခ်က္ကုိပါ အရိပ္အျမြက္ ေပးသြားေသးသည္။
အဆုိပါမိန္႔ခြန္းမ်ားသည္ ထင္သာျမင္သာရွိမႈနည္းပါးေနျခင္းအတြက္ ဦးတည္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ားကုိ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ မည့္ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ဖြဲ႕စည္းထူေထာင္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးေသာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရးဆုိင္ရာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ဟုဆုိလွ်င္လည္းရသည္။ အစိုးရက ဖြဲ႕စည္းေပးလုိက္သည့္ ေကာ္မတီအသီးသီးမွာ ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ားစြာကုိ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံ တကာ အလုပ္သမားအဖြဲ႕(ILO)၊ ကုလသမဂၢလူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (UNOCHA) ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အပါအဝင္ျပည္တြင္း NGO မ်ားထံမွလည္း အႀကံဉာဏ္မ်ားရယူျခင္းအစရွိသည္တုိ႔ျဖင့္ အလုပ္မ်ားခဲ့ၾကသည္္။ ဥပေဒ သစ္မ်ား ေရးဆြဲျခင္းသုိ႔မဟုတ္ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ျခင္းအစရွိသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွာ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေမွာက္တြင္ျပဳလုပ္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ထုိထဲတြင္ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားဆုိင္ရာ ဥပေဒျပဳျခင္း၊ သဘာဝေဘးႏၱရာယ္ဆုိးမ်ား က်ေရာက္ပါက တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဥပေဒျပဳေရးတုိ႔လည္းပါဝင္သည္။
အေရးပါသည့္ အလည္အပတ္ခရီးစဥ္မ်ား
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ဂယက္ရုိက္ခတ္မႈမ်ားႏွင့္ အံ့အားသင့္စရာမ်ား အမ်ားဆုံးျဖစ္ခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွာ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ေတြ႕ဆုံမႈျဖစ္သည္။ အဆုိပါေတြ႕ဆုံမႈသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အလုပ္သမားဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္ တုိ႔ ႏွစ္ႀကိမ္တိတိ ဦးစြာေတြ႕ဆုံမႈျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းအေပၚ အေျခခံကာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ ဝန္ႀကီးဦးေအာင္ၾကည္မွာ အစုိးရႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ျပန္ၾကားေရးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္သည္။
အဆုိပါ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔ နံနက္ပုိင္းအခ်ိန္အထိ ေနျပည္ေတာ္တြင္က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ အမ်ိဳးသားစီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အတြက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဆုိင္ရာ အလုပ္ရုံေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္ရန္ဖိတ္ၾကားမႈအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လက္ခံျခင္း ရွိ၊မရွိဟူသည္မွာ သဲသဲကြဲကြဲ မရွိခဲ့ေပ။
ယင္းအစည္းအေဝးပြဲသုိ႔ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တက္ေရာက္လာေသာအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ သူမႏွင့္အတူ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးတုိ႔ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ဓာတ္ပုံေအာက္၌ မွတ္တမ္းတင္ ဓာတ္ပုံတြဲရုိက္ခဲ့မႈကုိ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရရုံသာမက အလုပ္ရုံ ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း သူမႏွင့္ အျခားေသာ ဝန္ႀကီးမ်ား ရယ္ရယ္္ေမာေမာျဖင့္စကားေျပာဆုိေနပုံမ်ားကုိပါေတြ႔ျမင္ခဲ့ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ဇနီးျဖစ္သူက ထုိေန႔ညတြင္ သမၼတအိမ္ေတာ္သုိ႔ဖိတ္ၾကားၿပီး ဂုဏ္ျပဳညစာျဖင့္တည္ခင္းဧည့္ခံခဲ့သည္ကုိၾကည့္လွ်င္ ျမန္မာအစုိးရသည္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အေလးအနက္ထားႀကိဳးပမ္းေနသည္ ဟူေသာအခ်က္မွာ ေပၚလြင္ေနသည္။
ေနာက္ထပ္အလားတူ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းလွသည့္သတင္းတစ္ရပ္မွာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးသံတမန္ ေသာမတ္စ္ အုိေဟးကင္တားနား ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္မွ ၂၅ ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ မစၥတာကင္တားနား၏ လည္ပတ္မႈကုိ ျပည္တြင္း၊ျပည္ပမီဒီယာအသီးသီးက ေကာင္းမြန္စြာ ေရးသားေဖာ္ျပၾကသည္။ မစၥတာကင္တားနားသည္ ယခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စုံစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္မည့္ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ ကုလအေနျဖင့္ စဥ္းစားသင့္ေၾကာင္း တုိက္တြန္းခဲ့ဖူးသူျဖစ္သည္။ သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာအစုိးရက ၎အား ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔လာေရာက္လည္ပတ္မႈကုိ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔ ခြင့္မျပဳခဲ့ေပ။
ယခုတစ္ႀကိမ္လာေရာက္လည္ပတ္ရာတြင္မူ မစၥတာကင္တားနားအေနျဖင့္ ပုံမွန္က်င္းပေနသည့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမ်ားထဲမွ အစည္း အေဝး တစ္ခုသုိ႔ တက္ေရာက္ခြင့္ရရွိျခင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ေတြ႕ဆုံခြင့္ရရွိျခင္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အင္းစိန္းအက်ဥ္းေထာင္သုိ႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခြင့္ ရရွိျခင္း၊ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံခြင့္ရရွိျခင္းတုိ႔ ရရွိခဲ့သည္။ ယင္းသုိ႔ေသာခြင့္ျပဳေပးျခင္းသည္ ယခု အႀကိမ္ ပထမဆုံးပင္ ျဖစ္သည္။ မစၥတာကင္တားနား၏ ေျပာဆုိမႈမ်ားမွာလည္း ပုိ၍ ေျပေျပလည္လည္ရွိခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပုိင္း ကာလမ်ားအတြင္း ေပၚထြက္ခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွွင့္ ပတ္သက္၍ ၎က ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမ်ား ျပန္လည္က်င္းပျပန္သည္။ ယခုတစ္ႀကိမ္တြင္ ထူးျခား ဆန္းသစ္လွသည့္ ျဖစ္ရပ္မွာ ပုဂၢလိကပုိင္ မီဒီယာမ်ားအား လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးပြဲမ်ားသုိ႔ ဝင္ေရာက္သတင္းရယူခြင့္ ရရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္အစည္း အေဝး ေခၚယူစဥ္ ႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ အစုိးရမီဒီယာမ်ားသာ တက္ေရာက္ သတင္းရယူခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
ဒုကၡေပးမည့္ ေပ်ာ့ကြက္
တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းအားျဖင့္ဆုိပါက ယခုျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားမွာျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ပင္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ အစုိးရအေနျဖင့္ လုပ္ငန္းစဥ္တုိင္းအေပၚ စစ္တပ္ႏွင့္တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈမျပဳလုပ္ဘဲ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည့္ အေနအထားမ်ိဳးကုိ ရယူထားႏုိင္ၿပီျဖစ္၍ပင္ ျဖစ္သည္။ လတ္တေလာျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ အေရးတႀကီး စုိးရိမ္ပူပန္စရာျဖစ္ေနသည့္ကိစၥမ်ားမွာ အာဆီယံ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ခြင့္ (Afta) ႏွင့္ အာဆီယံစီးပြးေရးအသုိက္အၿမံဳ (AEC) သုိ႔ဝင္ေရာက္ခြင့္ရရွိေရး ႏွင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အလွည့္က် အာဆီယံဥကၠ႒ ရာထူးရရွိေရး တုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္မႈပင္ျဖစ္သည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ျမန္မာအစုိးရ၏ အတြင္းက်ိတ္ျဖစ္ေနေသာအေရးကိစၥမ်ားတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ စစ္ေရး ပဋိပကၡျပန္လည္စတင္လာမႈလည္းပါဝင္ႏုိင္ေျခရွိသည္။ ျပည္တြင္းစစ္မက္ပဋိပကၡျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနေသာတုိင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႕မ်ားအေပၚ ေနျပည္ေတာ္ အစုိးရက ေအာင့္အီးသည္းခံရန္ ႀကိဳးစားေနသည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း လြန္စြာစိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းသည့္ေမးခြန္းမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေသာ လက္နက္ကုိင္အုပ္စုႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈ မျပဳလုပ္ထားေသာ အုပ္စုႏွစ္ရပ္စလုံးႏွင့္ အလုံးစုံၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မည္သုိ႔မည္ပုံ ေဆာင္ၾကဥ္းရယူမည္နည္း ဟူသည္ပင္ျဖစ္သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ကမူ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ၎တုိ႔၏နာၾကည္းခ်က္မ်ားကုိ ျပည္နယ္သုိ႔မဟုတ္ တုိင္းေဒသႀကီး အစုိးရထံသုိ႔ တင္ျပ ေျဖရွင္းျခင္းသည္ လက္သင့္ခံႏုိင္ေလာက္ေသာေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခုမဟုတ္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ မ်ားစြာေသာ လက္နက္ကုိင္အုပ္စုမ်ားက အတူ တကြ လက္တြဲၿပီး တစ္မ်ိဳးသားလုံးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးႏွင့္ အားလုံးအတြက္သင့္ေလ်ာ္မည့္ အမ်ိဳးသားေရးေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခုရရွိရန္ နည္းလမ္း ရွာေဖြလ်က္ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳေျပာဆုိထားသည္။
ဤအတုိင္းဆုိပါက တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အုပ္စုအခ်ိဳ႕၏ ေတာင္းဆုိမႈကုိ အစုိးရအေနျဖင့္ မည္သုိ႔မွ် လုိက္ေရာဖြယ္မရွိေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဆက္လက္ ဒုကၡေပးေနမည့္ ေပ်ာ့ကြက္တစ္ခုသဖြယ္က်န္ရွိေနသည္။ အဆုိပါ အေရး ကိစၥကုိ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အေရးတႀကီး ေဆာင္ရြက္သလုိ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္မႈ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းသလုိ မျဖစ္မေန လုပ္ကုိင္ရန္ လုိအပ္လွသည္။
**************************************************************************************
ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္း ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ တ႐ုတ္ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္း
(AlertNet မွ 6 September 2011 ရက္စြဲပါ "Gas pipe line linked to abuses across Myanmar" သတင္းကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ ႀကီးထြားလာမႈကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္ေနေသာ အျငင္းပြားဖြယ္ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းမ်ားက ပဋိပကၡမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းမႈမ်ား၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို လံႈ႔ေဆာ္ မီးထိုး ေပးေနေၾကာင္း အဂၤါေန႔က ထုတ္ေဝေသာ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူ႔အသိုက္အၿမံဳ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေပးမႈ၊ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ျပည္သူမ်ား ကလည္း အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို မွ်ေဝခံစားႏိုင္မႈ စသည္တို႔ ရွိလာသည္အထိ ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း ႏွစ္ခုကို ရပ္ဆိုင္းကာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမ်ားကိုလည္း ဆိုင္းင့ံထားရမည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ရွိ ျမန္မာျပည္ေျပးအုပ္စု "Shwe Gas Movement" ကေျပာၾကားလိုက္သည္။
ယင္းအမႊာ ပိုက္လိုင္းႏွစ္ခုသည္ ၂၀၁၃ တြင္ စတင္လည္ပတ္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အာဖရိကမွ ေရနံမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွ ျမန္မာ့ကမ္းလြန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ေဆာင္ ျဖည့္ဆည္းၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာအေနာက္ဖက္ ကမ္း႐ိုးတန္းေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ သြယ္တန္းမည့္ ပိုက္လိုင္းမ်ားကို ကိုးရီးယားႏွင့္ ျမန္မာ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္အတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ CNPC က တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရႊ ကမ္းလြန္ဓာတ္ေငြ႔သိုက္မ်ားသည္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ကုဗေပသန္းေပါင္း ထရီလီယံႏွင့္ ခ်ီ၍ ထုတ္လုပ္ ထြက္ရွိမည္ျဖစ္ရာ ကမၻာ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္သို႔ ေရာက္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈကို အားေပးလံႈ႕ေဆာ္ရန္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္ဟု ေရႊဓာတ္ေငြ႕ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာ "Sold out: Launch of China pipeline project unleashes abuse across Burma" က ဆိုသည္။
ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတြင္း စြမ္းအင္မလံုေလာက္မႈကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားေနရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရႊ ဓာတ္ေငြ႕ စီမံကိန္းက လာမည့္ႏွစ္ 30 အတြင္း အခြန္ေငြေဒၚလာ 29 ဘီလ်ံခန္႔ ရွာေဖြေပးလိမ့္မည္ ဟုလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယင္းပိုက္လိုင္းမ်ားမွ ရေသာ ဝင္ေငြပိုက္ဆံမ်ားအနက္ အနည္းငယ္မွ်ကိုသာ ျမန္မာ ျပည္သူမ်ား ျမင္လိုက္ရဖြယ္ ရွိၿပီး ပိုက္ဆံ အားလံုးကို တပ္မေတာ္အစိုးရက လက္နက္ ဝယ္ယူျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ယင္းတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြား ရည္မွန္းခ်က္မ်ားတြင္ သံုးစြဲပစ္ရန္ အလားအလာမ်ား ေနသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက သတိေပးေျပာၾကားထားၾကသည္။
အလုပ္မရွိ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိ
အစီရင္ခံစာ၏ အဆိုအရ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကမ္းလြန္ဓာတ္ေငြ႔ တာမင္နယ္ႏွင့္ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ဝိုက္ရွိ ေဒသခံ 8000 ေက်ာ္မွာ အဓိက အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ငါးဖမ္းလယ္လုပ္ အလုပ္မ်ား ဆံုး႐ံႈးလ်က္ရွိၿပီး စီမံကိန္း လမ္းမ်ား အေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္ လယ္ေျမမ်ား သိမ္းဆည္း ခံရကာ ငါးဖမ္းခြင့္လည္း တားျမစ္ထားေသာေၾကာင့္ ဝင္ေငြမဲ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ျဖစ္ေနၾကၿပီဟု သိရွိရသည္။
ထိုအေတာအတြင္း ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမ်ားက ေဒသခံမ်ားအား လစာနည္း၍ ေဘးအႏၱရာယ္ႀကီးေသာ က်ဘမ္း ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္အကိုင္ မ်ားကိုသာ ဖန္တီးေပးထားၿပီး အလုပ္သမားမ်ားမွာလည္း လုပ္ခလစာႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္အေနအထားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္ၾကားႏိုင္ျခင္းမရွိၾကဟု သိရ သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူ သနားစရာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အလုပ္ျခင္း တူေနလွ်င္ပင္ လုပ္ခ ပို၍ နည္းကာ အႏိုင္က်င့္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံၾကရ သည့္ အျပင္ ေယာက်္ားအလုပ္သမား မ်ားစြာ ဝင္ေရာက္လာမႈအေပၚ အေျခအေနအရ ေပၚထြက္လာသည့္ လိင္မႈ စီးပြားလုပ္ငန္း ႀကီးထြားလာသည့္ ျပႆနာကိုပါ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္ ဟု အစီရင္ခံစာက ထုတ္ေဖာ္ တင္ျပသည္။
ထို႔အျပင္ တိုးခ်ဲ႕လာေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သႏၱာေက်ာက္တန္းမ်ား၊ ကမ္းလြန္ လမုေတာမ်ားကို ပ်က္စီးေစၿပီး သစ္ေတာ အေျပာင္ရွင္းျခင္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္ ျခစ္ထုတ္ယူျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစကာ ေဒသ၏ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္မႈ ပိုမိုျမင့္မား လာေစသည္ဟု အစီရင္ခံစာ က သတိေပးထားသည္။
ယခုအခ်ိန္ထိ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈရွိေနသည့္ ၾကားမွပင္ ေဒသခံ ရပ္ရြာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက သူတို႔၏ သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိသည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။ ဧၿပီလက အလုပ္သမား ၁၀၀ ေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈႏွင့္ ဇြန္လတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝပ္ဆန္းရြာမွ ေဒသခံမ်ား က ယင္းတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး အတြက္ ေရသြယ္ယူသည့္ ေခ်ာင္းထဲသို႔ အမိႈက္မ်ား လာပစ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကို တိုင္တန္းမႈ တို႔ကို အစီရင္ခံစာက ရည္ညႊန္း ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡကို ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္
ပိုက္လိုင္းမ်ား ျဖတ္သန္းသြားမည့္ နယ္ေျမအခ်ဳိ႕မွာ အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေလ့ ရွိေသာ နယ္ေျမမ်ားျဖစ္၍ စစ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္မႈ ႀကီးထြားလာေစကာ ပဋိပကၡကို ပိုမိုဆိုးဝါးလာေစသည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တ႐ုတ္တို႔ လာေရာက္ေဆာက္လုပ္ေနေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ တမံစီမံကိန္းမ်ား အနီးတြင္ ဇြန္လအတြင္းက အစိုးရ တပ္ မ်ားႏွင့္ KIA တပ္မ်ား တိုက္ခိုက္ၾကျခင္းမွာ အက်ိဳးအျမတ္ ႀကီးမားသည့္ အေပးအယူ လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဖယ္ထုတ္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း အကဲခတ္ေလ့လာသူ အခ်ိဳ႕က မွတ္ခ်က္ေပးေျပာၾကားၾကသည္။
တ႐ုတ္တို႔ လာေရာက္တည္ေဆာက္သည့္ ေရေလွာင္တမံစီမံကိန္းမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ "ေငြေတာင္တန္း" ေဒသမွ သဘာဝသယံ ဇာတ မ်ားကို က်ဴးေက်ာ္အျမတ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကေသာ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား အသိုင္းအဝိုင္းအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ အျငင္းပြားစရာ ကိစၥ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရန္ စစ္တပ္မ်ား ပိုမိုတပ္ျဖန္႔လာမႈသည္ ေဒသခံ အရပ္သားမ်ားအေပၚ ပိုမိုႏွိပ္စက္မႈ မ်ားမွသည္ အဓမၼ ေပၚတာဆြဲ ခိုင္းေစမႈမ်ား၊ အဓမၼ ရပ္ရြာေရြ႕ေျပာင္းခိုင္းမႈမ်ား အထိ တိုက္႐ိုက္ သက္ေရာက္ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ား၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အုပ္စုမ်ားက ေျပာၾကားတင္ျပထားၾကသည္။
**********************************************************************************
AIP အတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေဘာင္မ်ား ကက္ဘိနက္အတည္ျပဳ
(The Nation မွ 6 Sept 2011 ရက္စြဲပါ “Cabinet endorses AIF negociation framework” ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
အာဆီယံအေျခခံအေဆာက္အဦ ရန္ပံုေငြ (Asean Infrastructure Fund AIF) ထူေထာင္ေရးအတြက္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ မူခ်မွတ္ႏိုင္ ေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို ကက္ဘိနက္မွ ယေန႔ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
AIF သည္ ေဒသတြင္း ထူေထာင္ထားေသာ ရန္ပံုေငြမွ ေဒသတြင္း အေျခခံအေဆာက္အဦ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ မည္ျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္း ေငြေၾကးစုေဆာင္းမႈအတြက္ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ား ထုတ္ေဝမည္ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံျခားအရံေငြအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွလြဲ၍ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္အားလံုးသည္ AIF သို႔ ဝင္ေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ AIF ကို အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) မွလည္း ကူညီမည္ ျဖစ္သည္။ ရန္ပံုေငြသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၈၅.၂ သန္းရွိၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံမွ အစျပဳထည့္ဝင္ခဲ့ေသာ ေဒၚလာ (၁၅)သန္း ပါဝင္သည္။ ADB မွ အဆိုပါ ရံပံုေငြကို စီမံခန္႔ခြဲမည့္ျဖစ္ၿပီး အတည္ျပဳၿပီးေသာ အေျခခံအေဆာက္အဦ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ၇ဝ% ကို ADB မွ ထုတ္ေခ်းမည္ျဖစ္ၿပီး ၃ဝ% ကို ရန္ပံုေငြမွ ထုတ္ေခ်းမည္ျဖစ္သည္။
ရန္ပံုေငြကို ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ား၊ အေရာစာခ်ဳပ္မ်ား (Hybrid Bonds) မ်ား ထုတ္ေဝမည္ျဖစ္ၿပီး အဖြဲ႕ဝင္မ်ားထံမွလည္း ေငြမ်ား ထပ္မံလက္ခံမည္ျဖစ္သည္။
********************************************************************
ေျမာက္ကိုးရီးယားက ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္သို႔ ဦးလွည့္
(6 September 2011 ရက္စြဲပါ AP မွ Alexa Olesen ေရးသားေသာ Eager for trade, North Korea losks to China ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ေျမာက္ကိုးရီးယား တာဝန္ရွိသူမ်ားသည္ Ranson ဆိပ္ကမ္းရွိ အထူး စီးပြားေရး ဇုန္တြင္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ျမႇင့္တင္လ်က္ရွိရာ တ႐ုတ္ ကန္ထ႐ိုက္တာမ်ားသည္ ကုန္းတြင္းပိတ္ တ႐ုတ္ေျမာက္ပိုင္းမွ Ranson ထိ ကားလမ္း ေဖာက္လုပ္ထားသည္။
ထိုစီမံကိန္းသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ ဆိုးဝါးေသာ စီးပြားေရး ျပန္လည္ေကာင္းလာေစရန္ တ႐ုတ္သို႔ ဦးလွည့္လာသည္ကို ျပသသည္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားသည္ ယခင္က တ႐ုတ္ကို သတိထား၍ ဆက္ဆံခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္အတြက္မူ ယင္း၏ ကုန္းတြင္းပိတ္ အေရွ႕ေျမာက္ ေဒသ အတြက္ ပင္လယ္သို႔ အတိုဆံုး ထြက္ေပါက္ ရရွိမည္ ျဖစ္သည္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ ႀကီးမားေသာ အခြင့္အလမ္း ရရွိမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ယင္း၏ အိမ္နီးျခင္း အတြက္ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား မျဖစ္ရန္ အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ခြင့္ ရမည္ ျဖစ္သည္။
ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ တ႐ုတ္ကုန္ပစၥည္းတင္ ကားမ်ား ပ်ားပန္းခတ္မွ် သြားလာေနၿပီး တ႐ုတ္လုပ္ဖိနပ္မ်ား၊ ကစားစရာမ်ား၊ ကြန္ပ်ဴတာ စပီကာမ်ား၊ တီရွပ္ႏွင့္ DVD မ်ား၊ Ranson လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈ ေစ်းကြက္သို႔ ဝင္ေရာက္လ်က္ ရွိသည္။
********************************************************************************************************************
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
