Posts
 | yangonchronicle2013 (1) |
၂၃.၁.၂၀၁၃
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
- မဲေခါင္ျမစ္အားထိန္းသိမ္းၾကစို႔
(22 Jan 2013 ရက္စြဲပါ The Daily Star မွ Syed Mansur Hashim ေရးသားေသာ Saving the Mekong River ကိုဘာသာျပန္ပါသည္)
- တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕က အစိုးရႏွင့္ ကခ်င္ကိစၥေဆြးေႏြးမည္
(AFP News မွ 23 Jan 2013 ရက္စြဲပါ “Ethnic groups to Discuss Kachin with government ” သတင္းကို ဘာသာျပန္ပါသည္)
***************************************************************
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
မဲေခါင္ျမစ္အားထိန္းသိမ္းၾကစို႔
(22 Jan 2013 ရက္စြဲပါ The Daily Star မွ Sixed Mansur Hashim ေရးသားေသာ Saving the Mekong River ကိုဘာသာျပန္ပါသည္)
(photo credit - internet)
ကီလိုမီတာ ၄၈၈၀ ရွည္လ်ားေသာ မဲေခါင္ျမစ္သည ္ျမန္မာ၊ လာအို၊ ထိုင္း၊ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔ကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းသြားခဲ့ပါသည္။ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္းတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည့္ ဘက္စံုေရေလွာင္တမံစီမံကိန္းမ်ားကို အဆိုျပဳထားပါသည္။ အဆိုျပဳထားေသာ စီမံကိန္းမ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ပါက ၂၀၃၀ ခုႏွစ္တြင္ ေရေလွာင္တမံ (၇၀) ခုခန္႔ရွိလာမည္ျဖစ္ပါသည္။
Xayaburi ေရေလွာင္တမံတည္ေဆာက္မည့္ေနရာသည္ လာအိုႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းတြင္ရွိပါသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာပညာရွင္မ်ားက အဆိုပါစီမံကိန္းသည္ ေဂဟစနစ္ဆိုင္ရာ အျမင္မွၾကည့္လွ်င္ ထိခိုက္မႈမ်ားရွိႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားပါသည္။ ထိုသို႔ ကန္႔ကြက္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း လာအိုအစိုးရသည္ တည္ေဆာက္ရန္ ကန္ထ႐ိုက္အျဖစ္ ေဒၚလာ (၃.၈) ဘီလီယံျဖင့္ ထိုင္းကန္ထ႐ိုက္တာတစ္ဦးအား ေပးအပ္ထားပါသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ႏိုဝင္ဘာလတြင္လည္း ကန္ထ႐ိုက္အသစ္မ်ားကို ေၾကညာခဲ့ပါသည္။ လာအိုေတာင္ဖက္ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ နယ္စပ္မွ ကီလိုမီတာ (၁၀၀) ေဝးေသာ Se Kong ျမစ္သို႔ စီးဝင္ေသာ ျမစ္လက္တက္ႏွစ္ခုေပၚတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ႏွစ္ခုတည္ေဆာက္ရန္ ပါဝင္ပါသည္။ Se Kong ျမစ္သည္ Bolaven လြင္ျပင္တြင္ မဲေခါင္ျမစ္ထဲသို႔ စီးဝင္ပါသည္။
လာအိုမူဝါဒခ်မွတ္သူမ်ားသည္ ၎တို႔၏ကုန္တြင္းပိတ္ႏိုင္ငံကို မဲေခါင္ျမစ္တြင္ ေရေလွာင္တမံမ်ား ေဆာက္ၿပီး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ရန္ေမွ်ာ္လင့္ေနပါသည္။ သို႔ေသာ္ မဲေခါင္ျမစ္မွ ေရအရင္းအျမစ္ကို လာအိုတစ္ႏိုင္ငံတည္းကသာ သံုးရႏ္မဟုတ္ပဲ ျဖစ္ေအာက္ပိုင္း ေရေၾကာင္းသြားလာေရးအတြက္ အသံုးျပဳေနေသာ ( Lower maritime basin-LMB) ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ကေမာၻဒီးယားတို႔ျဖင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရမႈမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါသည္။ (၅၁) ႏိုင္ငံမွ NGO (263) ၃ ခုေပါင္းထားေသာ အဖြဲ႕မွ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္သူ “Focus on the Global South” ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႕မ်ား၏ ကန္႔ကြက္မႈကို္လည္း ႀကံဳေတြ႕ရပါသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လက လာအို အစိုးရသည္ Xayaburi ေရေလွာင္တမံကို သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အကဲျဖတ္ျခင္းမ်ား မၿပီးစီးမီအထိ ရပ္ဆိုင္းထားရန္ေၾကညာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေခါင္းမာမာျဖင့္ လုပ္ကိုင္မႈမ်ားမွ ေျခလွမ္းတစ္လွမ္း ေနာက္ဆုတ္သည့္ သေဘာျပသခဲ့ပါသည္။ ေလ့လာမႈမ်ားကို လြတ္လပ္စြာျပဳလုပ္ခဲ့ရာ အကယ္၍ေရမ်ားကို လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ လဲႊေျပာင္းအသံုးျပဳခဲ့ပါက စားနပ္ရီကၡာလံုၿခံဳမႈအတြက္ အခ်က္အလက္အျပည့္အစံု ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ေလ့လာမႈမ်ားကို International Center for Environmental Management (ICEM) က မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္ (MRC) အတြက္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ၿပီး ပတ္ဝန္းးက်င္ဆိုင္ရာအဆင့္နိမ့္က်သြားမႈမ်ားအား ျပည့္စံုစြာ တင္ျပႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
လာအိုသည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ေရေလွာင္တမံတည္ေဆာက္ေရးကို အလြန္အကၽြံအာ႐ံုျပဳရသနည္းဆိုသည္ကို အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ပါသည္။ ၂၀၁၀ ေအာက္တိုဘာလက ထုတ္ေဝေသာ MRC အတြက္ အစီရင္ခံစာျဖစ္ေသာ “မဲေခါင္ျမစ္ႀကီးေပၚမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အကဲျဖတ္ခ်က္ မဟာဗ်ဴဟာ” တြင္ အဓီကက်ေသာ စီမံကိန္း (၁၂) ခုအားလံုးလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါက ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ စီးပြားေရးအရၾကြယ္ဝႏိုင္မႈကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ လာအိုႏိုင္ငံသည္ အဆိုပါေရအားလွ်ပ္စစ္မ်ားမွရေသာ ဝင္ေငြ၏ ၇၀% ကို ခံစားႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ေဒၚလာ (၂.၆) ဘီလီယံရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ကေမာၻဒီးယားသည္ ၃၀% ကို ခံစားႏိုင္မည္ျဖစ္ကာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ေေဒၚလာ (၁.၂) ဘီလိယံရရွိ မည္ဟုဆိုပါသည္။ လာအိုက ပိုမို၍အက်ိဳးခံစားခြင့္ရရွိပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ စီမံကိန္းအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ လာအိုနယ္ေျမထဲတြင္ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ လာအိုႏွင့္ ကေမာၻဒီးယား တို႔သည္ အဆိုပါစီမံကိ္န္းမ်ားကိုပုဂၢလိက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမပါပဲ တည္ေဆာက္ျခင္းမျပဳႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ားသာမက စီမံကိန္းေဆာက္လုပ္သူ (သို႔မဟုတ္) ေငြေၾကးေထာက္ပံ့သူမ်ားလည္း ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ သတ္မွတ္ထားေသာ ကာလ (၂၅) ႏွစ္ၿပီးဆံုး၍ အဆိုပါစီမံကိန္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ားထံ ျပန္လည္လဲႊေျပာင္းၿပီးေသာအခါတြင္မူ အစိုးရမ်ားက အက်ိဳးအျမတ္ကို အျပည့္အဝခံစားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ လာအိုႏိုင္ငံတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္မွ ရရွိေသာ ဝင္ေငြကို ေက်းလက္လမ္းမ်ား၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးအပါအဝင္ အေျခခံအေဆာက္အဦးႏွင့္ လူမႈေရးဖြ႕ံၿဖိဳးမႈ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳရန္ အမ်ိဳးသားလူမႈစီးပြားဖြ႕ံၿဖိဳးစီမံကိန္းႏွင့္ အမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးႏွင့္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး မဟာဗ်ဴဟာတို႔ကို အာဏာအပ္ႏွင္းၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါေလ့လာမႈတြင္ အထက္ပါ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ တိုးတက္မႈမ်ားအျပင္ အျခားခံသာဖြယ္မရွိသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ စီမံကိန္းႀကီးမ်ားအနက္ တစ္ခုေၾကာင့္ကပင္ ကာလတိုႏွင့္ အလယ္အလတ္ကာလမ်ားအတြက္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈကို ပိုမုိဆိုး႐ြားေစမည္ဟု ဆိုပါသည္။ အထူးသျဖင့္ မဲေခါင္အနိမ့္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ေနထိုင္ၾကေသာ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးသူမ်ားကို အထူးသျဖင့္မ်ားစြာ ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေၾကာင့္ တိုက္႐ိုက္သက္ေရာက္မႈမ်ားမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားမႈ၊ ေျမေနရာဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားေၾကာင့္ပို၍ ဆင္းရဲသူမ်ားကို ေျပာင္းျပန္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား ရွိေစပါသည္။ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမ်ား ဆံုး႐ႈံးသြားေသာေၾကာင့္ ထိုေဒသမ်ားတြင္ ငါးမွရရွိေသာ ပ႐ိုတင္းမ်ားမရရွိျခင္းစသည့္ အဟာရဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ပါသည္။ အဓိကေရေလွာင္တမံမ်ား ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ပါက လာအိုႏွင့္ ကေမာၻဒီးယားတြင္ အမ်ိဳးသားပ႐ိုတင္းရရွိမႈ၏ ၃၀% မွာ ဆံုး႐ႈံးရမည့္ အေျခအေနတြင္ရွိပါသည္။ အဆိုပါ အဟာရဓါတ္လံုၿခံဳမႈျပႆနာသည္ ေက်းလက္ႏွင့္ၿမိဳ႕ျပဆင္းရဲသူမ်ားကို ထိခိုက္ဖြယ္ရွိပါသည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
Xayaburi ေရေလွာင္တမံကို ယခုရပ္ဆိုင္းထားေသာ္လည္း လာအိုသည္ ဆက္လက္ေဆာက္လုပ္ေရးကို အေရးဆိုေနပါသည္။ ကေမာၻဒီးယားကလည္း ယခုအပတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဘန္ေကာက္၌က်င္းပမည့္ မဲေခါင္ျမစ္ေကာ္မရွင္ (MRC) အစည္းအေဝးတြင္ ထိုကိစၥထည့္သြင္း မေဆြးေႏြးရန္ ေတာင္းဆိုေနပါသည္။ Bangkok Post ၏ အဆိုအရ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္း၊ အမ်ားစုမွာ လာအို၌ ေရေလွာင္တမံဆယ္ခုထက္မနည္း ေဆာက္လုပ္ရန္စီစဥ္ထားသည္ဟု သိရပါသည္။ လႈပ္ရွားသူမ်ား အေနျဖင့္ယာယီအားျဖင့္ အႏိုင္ရႏိုင္ေသာ္လည္း ေရရွည္စီမံကိန္းပ်က္သြားေရးအတြက္ မူဝါဒဦးစားေပးမ်ားခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
-----------------------------------------------------------------------------------------
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕က အစိုးရႏွင့္ ကခ်င္ကိစၥေဆြးေႏြးမည္
(AFP News မွ 23 Jan 2013 ရက္စြဲပါ “Ethnic groups to Discuss Kachin with government ” သတင္းကို ဘာသာျပန္ပါသည္)
Photo Credit: AFP
ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ား စုစည္းထားေသာ အဖြဲ႕က ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ပဋိပကၡအဆံုးသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည့္အေနျဖင့္ အစိုးရႏွင့္ေဆြးေႏြးပဲြမ်ား က်င္းပရန္ သေဘာတူထားေၾကာင္း အဂၤါေန႔တြင္ေျပာၾကားသည္။
လက္နက္ကိုင္အုပ္စု တစ္ဒါဇင္ခန္႔ ပူးေပါင္းဖဲြ႕စည္းထားေသာ United Nationalities Federal Council (UNFC) အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းသူမ်ားႏွင့္ ေဖဖဝါရီလလယ္မတိုင္မွီ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ား က်င္းပႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း UNFC ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ခြန္ဥကၠာ ကေျပာၾကားသည္။
“လာမယ့္ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္အေနအထားကို အဓိက ဦးစားေပးေဆြးေႏြးမွာပါ။ အဲဒီမွာ တုိက္ပဲြျပင္းထန္ေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။” ဟု ပအို႔ဝ္ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ PNLO ဥကၠ႒ ခြန္ဥကၠာက တယ္လီဖုန္းမွတဆင့္ သတင္းေထာက္ကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎ကဆက္လက္၍ “ပထမဆံုး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈကို ေဖဖဝါရီလလယ္မတိုင္မီ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ က်င္းပျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။ ေကအိုင္အို ေခါင္းေဆာင္ ေတြလည္း လာၾကလိမ့္မယ္။ ကခ်င္ကိစၥကို အဓိကေဆြးေႏြးၾကမွာပါ” ဟု ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေကအိုင္အိုအဖြဲ႕ႏွင့္ အစိုးရထံမွ လတ္တေလာ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း မရွိေသးပါ။
၂၀၁၁ အေစာပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္အစုိးရထံမွ အာဏာလဲႊေျပာင္းရယူခဲ့ေသာ ျမန္မာအရပ္ဖက္အစိုးရသည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုမ်ားစြာႏွင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီမႈမ်ား ရရွိထားေသာ္လည္း ကခ်င္အုပ္စုႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ သေဘာတူညီမႈ မရရွိႏိုင္ေသးေပ။
ကခ်င္အုပ္စုက မည္သည့္ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းမႈတြင္မဆို ၎တို႔ေတာင္းဆိုထားေသာ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ ပိုမုိလြတ္လပ္ခြင့္ရရွိေရးကိစၥကို ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြး ေျဖရွင္းရမည္ဟု ေတာင္းဆိုေျပာၾကား ထားပါသည္။
၂၀၁၁ ဇြန္လ တြင္ ၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္ရပ္စဲမႈက်ိဳးေပါက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး ခဲ့ၾကရၿပီး၊ လက္ရွိသတင္းပတ္မ်ားအတြင္း အစိုးရတပ္မ်ားက ေလေၾကာင္းပစ္ကူအသံုးျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈမ်ား ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။
အစိုးရက လဂ်ားယန္နယ္ေျမတြင္ ထိုးစစ္ရပ္ဆိုင္းေၾကာင္း ေသာၾကာေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြား ေနၿပီး ေကအိုင္ေအ စခန္းကုန္းမ်ားကို စစ္တပ္က ေနာက္ထပ္သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု နယ္ေျမခံသတင္းရပ္ကြက္က ေျပာၾကားသည္။
အစိုးရက တိုက္ခိုက္မႈရပ္ဆိုင္းေၾကာင္း ေၾကညာထားေသာ္လည္း တပ္မေတာ္(စစ္တပ္)က ဆက္လက္တိုက္ခုိက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ဖံုးမရဖိမရ ေပၚလြင္ေနေသာ ကဲြလဲမႈအားျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ား မည္သို႔မည္ပံုေျဖရွင္းခ်က္ေပးမလဲဆိုသည္ကို ျပည္တြင္းျပည္ပ အကဲခတ္ေလ့လာသူ မ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။
***************************************************************
| Google Drive: create, share, and keep all your stuff in one place. |  |