Posts
By Somri Hananuntasuk
23 - Oct - 2009 / The Nation
အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကည့္ပါက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေဒါင္းေယာင္ ေဆာင္ေသာ က်ီးတေကာင္သာျဖစ္သည္။ အာဆီယံအဖြဲ႕သို႕ ၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာ ၁၉၉၇ ခန္႕ကပင္ အစြန္းေရာက္ အထီးက်န္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ားကို ဆက္တိုက္ခ်ဳိးေဖာက္လာခဲ့ ရာ ေလ်ာ့ပါးသြားသည္ မရွိပါ။
ၿပီးခဲ့ေသာ ဒီဇင္ဘာလက အာဆီယံပဋိညာဥ္ (Asean Charter) ကို ျပဌာန္းက်င့္ သံုးခဲ့ေသာ္လည္း ေနျပည္ေတာ္အစိုးရသည္ ဥပေဒစည္းကမ္းမ်ားကို ေလးစားျခင္း၊ ေကာင္းမြန္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီရွိျခင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ လူမႈေရး သာတူညီမွ်မႈစသည့္ အာဆီယံပဋိညာဥ္ပါ အေျခခံစည္းမ်ဥ္း မ်ားစြာကို ေလးစားလုိက္နာရန္ ပ်က္ကြက္ေနဆဲျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းရွိ ျပည္သူမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အသင္းဖြဲ႕ခြင့္စသည္ တို႕ကို ေဖၚေဆာင္ေပးမည့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေပ်ာက္ဆံုးေနသည့္ အခိုက္တြင္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဟု ေၾကြးေၾကာ္လ်က္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနမႈသည္ ေလွာင္ရီစရာ ေကာင္းသည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။ လာမည့္ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မက်င္းပမီ အနိမ့္ဆံုးႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ား ခ်မွတ္က်င့္သံုးရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိပါသလား….
Cha-am တြင္ က်င္းပမည့္ အာဆီယံထိပ္သီး ညီလာခံ၏ အက်ဳိးသက္ေရာက္ႏိုင္မႈမ်ား ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိေရးအတြက္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ ေရြးေကာက္ပြဲစံႏႈန္းမ်ားအားလံုးကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိအေနအထားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ အနိမ့္ဆံုးစံႏႈန္းမ်ား က်င့္သံုးရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ၫႊန္ျပေနပါသည္။ အစားစားေသာ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ား (ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ေသာ၊ ေရြးခ်ယ္ေစေသာ၊ ခန္႕အပ္ေသာ) နားလည္ထားရမည္မွာ အာဆီယံ ခ်ာတာတြင္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ၊ စည္းလံုးေသာ အာဆီယံ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသည္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ၊ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ေဖၚေဆာင္ေပးႏိုင္မည့္ စနစ္မ်ား လိုအပ္ေန ေၾကာင္းပင္ျဖစ္သည္။ ၎အျပင္ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္း လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ လမ္းစဥ္မ်ား ဖြံၿဖိဳးေရး၊ ခုိင္မာေရး၊ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ အာဆီယံအာဏာပိုင္မ်ား၊ အစိုးရမ်ား၊ ေဒသတြင္းအရပ္ဖက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကားတြင္ အေရးတႀကီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ လုိက္နာမႈအားနည္းျခင္း၊ အေတြ႕အႀကံဳနည္းပါး၍ ဒီမိုကေရစီနည္းမက်ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားျဖင့္ လည္ပတ္ေနျခင္း စသည္တို႕ေၾကာင့္ အာဆီယံအစိုးရအမ်ားစုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ စံခ်ိန္ စံညႊန္းမ်ားကို ေဆာ္ၾသေနသည့္ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဆန္႕က်င္လ်က္ရွိပါသည္။ ထိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲနည္းလမ္းမ်ား ျဖစ္ထြန္းေနၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ (The EC, Comelec and KPU) ကဲ့သို႕ေသာ လြတ္လပ္သည့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ထူေထာင္ ဖြဲ႕စည္းထားပါ သည္။
အခ်ဳိ႕ေသာ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေသာ နည္းလမ္းမ်ား အသံုးျပဳ သည့္ လြတ္လပ္ေသာ အေျခခံဥပေဒမရွိပါ။ အဆိုပါ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား (ကေမာၻဒီးယား) စစ္တပ္ (ျမန္မာ) အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ပါတီမ်ား (စကၤာပူ၊ မေလးရွား၊ ဘ႐ူႏိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအို) ကို အသံုးျပဳ၍ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းမ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ စီမံခန္႕ခြဲမႈမ်ားကို လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္သာ တူညီမွ်မႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမ်ား ခ်ဳိ႕ယြင္းအားနည္းေနျခင္းျဖစ္သည္။
အာဆီယံအဖြဲ႕အေနႏွင့္ အထက္ပါ အေနအထားကို "ေနာက္ျပန္သြားမႈ" တစ္ခုအျဖစ္ လက္ခံရပါလိမ့္မည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ႐ိုးရာအုပ္ခ်ဳပ္ပံု စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ ယံုၾကည္သက္၀င္မႈမ်ားကို ေက်ာ္လြန္ကာ ေရွ႕သို႕တက္လွမ္းႏိုင္ျခင္းမရွိေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အာဆီယံအတြင္း ပညာမတတ္ေသာ လူဦးေရထုထည္ ႀကီးမားစြာရွိေနျခင္းႏွင့္ အတူ ဆင္းရဲ၍ စီးပြားေရးအခြင့္ထူးခံ မဟုတ္ေသာ လူမ်ားစုႀကီးသည္ ၎တို႕၏ ဆႏၵမဲမ်ားကို ေငြေၾကးအက်ဳိးအျမတ္ အရေသာ္၎ (မဲ၀ယ္ျခင္း)၊ အႏၱရာယ္ျပဳ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္း ေၾကာင့္ေသာ္၎ ထည့္၀င္ၾကရပါသည္။ အရည္အခ်င္းမရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးသမား ေရြးခ်ယ္ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယရွိစရာမလိုပါ။ ထို႕ေနာက္တြင္ ၎အမတ္မ်ားသည္ သူတို႕၏မဲဆႏၵနယ္ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ထားလုိက္ပါေတာ့သည္။ ၎တို႕သည္ ရယ္စရာေကာင္းေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား (ျပည္သူမ်ားရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ၊ ဒီမိုကေရစီသည္ ျပည္သူ႕အတြက္ စသျဖင့္) ကိုလည္း ရြတ္ဆိုေလ့ရွိပါသည္။
အားလံုး သိၾကသည့္အတိုင္းပင္ အာဆီယံအစိုးရမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီနည္းနာမ်ား၊ စံႏႈန္းမ်ားကို သည္းခံႏိုင္ျခင္းမရွိပဲ ရွည္လ်ားစြာ မိန္႕ခြန္းေခၽြေလ့ရွိေသာ ျမက္ခင္းေပၚမွ လူထုစည္း ေ၀းပြဲမ်ားအတြင္းသို႕ လူထုႏွင့္ မီဒီယာမ်ားကို ဇြတ္အတင္း ေမာင္းသြင္းေလ့ရွိပါသည္။ ၎တို႕၏ အျခားနည္းတခုမွာ လြတ္လပ္စြာေဖၚျပခြင့္၊ စည္းေ၀းခြင့္၊ အသင္းဖြဲ႕ခြင့္မ်ားကို ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ထားျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ ဟန္ခ်က္ထိန္းျခင္း (Checks and Balances) နည္းလမ္းကို အာဆီယံႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕တြင္ ခပ္ပါးပါးသာက်င့္သံုးမႈရွိၿပီး၊ အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ား၏ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ (Free media) အေပၚ ေလးစားမႈမွာလည္း အနိမ့္ဆံုးအဆင့္သာျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား (EMOs)ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာသူမ်ား၏ အခန္းက႑ကို ကမာၻတ၀ွမ္းရွိ မဲဆႏၵရွင္မ်ားက နားလည္လက္ခံလာၾကပါသည္။ သို႕ရာတြင္ စကၤာပူ၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအို၊ ဘ႐ူႏိုင္း၊ ျမန္မာ စေသာ အခ်ဳိ႕အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားသည္ အဆိုပါ EMOs အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လိုလားျခင္းမရွိဘဲ ေဒသတြင္း မဲ႐ံုမ်ားအား ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မည့္အဖြဲ႕မ်ားအား ခြင့္ျပဳရန္ျငင္းဆန္ခဲ့ၾကပါသည္။
အဆိုပါ EMOs အဖြဲ႕မ်ားသည္ လူနည္းစုမ်ား၊ အင္အားနည္းလူမ်ဳိးစုမ်ား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို လူထုေရးရာကိစၥမ်ားတြင္ ပိုမိုပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ လာႏိုင္ေစရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ ေပးၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရး၊ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားအတိုင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ အသြင္ေျပာင္းလဲေပးပါသည္။ ဖိလစ္ပိုင္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ထိုင္း၊ ကေမာၻဒီးယား၊ မေလးရွားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕မ်ား ေပၚထြက္လာၿပီး၊ ၎တို႕၏ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈမ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒႏွင့္ မဲဆႏၵရွင္တို႕၏ ပညာေရးအဆင့္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္မည့္ အစီအစဥ္ပါ၀င္ပါသည္။ ထို႕အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး စံုစမ္းေတြ႕ရွိမႈမ်ားကို ညႇိႏႈိင္းေစ့စပ္ျခင္း၊ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံမႈကို တြန္းအားေပးမည့္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း၊ အစိုးရစီမံကိန္းမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ လာဒ္စားမႈမ်ားကို လံုး၀မဖယ္ရွားႏိုင္သည့္တိုင္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္းရွိ/မရွိကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း စေသာ အစီအစဥ္မ်ားကိုလည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ပိုမိုတိက်မွန္ကန္ေအာင္ ျပဳျပင္ေပးမည့္ အရပ္ဖက္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ (ICCPR)ကို အာဆီယံအဖြဲ႕၏ ထက္၀က္ခန္႕ကသာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါသည္။ အခန္း ၂၅ ခန္းပါေသာ အထက္ပါ ICCPR သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ျပည္သူလူထု၏ ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား (အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာကိစၥ မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရရွိေရး၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို တိုက္႐ိုက္ သို႕မဟုတ္ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိေရး) ကို ရွင္းလင္းစြာ ဖြင့္ဆိုျပထားပါသည္။ ၎အျပင္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရရွိေရး၊ အခ်ိန္ ကာလ အပိုင္းအျခားမွန္ကန္စြာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေရး၊ တကမာၻလံုး တူညီမႈရွိေသာ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ မဲေပးပိုင္ခြင့္မ်ား ရရွိေရး၊ လွ်ဳိ႕၀ွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ က်င္းပေရး၊ မဲေပးသူမ်ား၏ဆႏၵ ကို လြတ္လပ္စြာ ေဖၚျပႏိုင္ရန္ အာမခံေရး စေသာအခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ပါသည္။
အားလံုးေသာ အာဆီယံအစိုးရမ်ားႏွင့္ ၎တို႕၏ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မ်ားသည္ အထက္ပါ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ေထာက္ခံပါမည္လား……
အာဆီယံ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းတရပ္ ျဖစ္မလာႏိုင္ခင္ ေရြးေကာက္ပြဲ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ား လိုအပ္ ေနပါေသးသည္။
--
Posted By icypress to Sensible Rumour at 11/01/2009 01:16:00 AM