(pajamasmedia.com မွ ၄-၁-၂၀၁၁ ရက္စြဲပါ Ryan Mauro ၏ Burma: The World's Next North Korea ကို ျပန္ဆိုသည္။)
ေျမာက္ကိုရီးယား၊ အီရန္၊ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ႏ်ဴကလီယာ မိစာၧ ဝင္႐ိုးတန္း ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေနာက္ထပ္ အလားတူ ႏိုင္ငံ အျဖစ္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။
ျမန္မာ အစိုးရက ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာရန္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို စြန္႔ခြာလာသူမ်ား၊ အတိုက္အခံ အုပ္စုမ်ား၏ အခုိင္အမာ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားကို Wikileaks က လႊင့္ထုတ္ေပးေသာ Cables မ်ားက ေဖာ္ျပလ်က္ ရွိသည္။
၂၀၀၄ ႏိုဝင္ဘာလက အေထာက္အထား တစ္ခုအရ ျမန္မာ ထိပ္ပိုင္း တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ၎တို႔ကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အေလးထား လာေအာင္ ႏ်ဴကလီယာ ပိုင္ဆိုင္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္၊ မျဖစ္ႏိုင္ကို သိရွိလိုၾကသည္ဟု အိႏၵိယ သံတမန္ အရာရွိႀကီး တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ ကုန္စည္မ်ား သယ္ယူမႈကို သတင္းေပးမ်ားက သတင္းပို႔ေနေၾကာင္း အျခား အေထာက္အထားမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ Software Training အတြက္ ႐ုရွား၊ Hardware အတြက္ ေျမာက္ကိုရီးယား တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္း အစိုးရ အတြင္းမွ သတင္းရပ္ကြက္ တစ္ခုက ၾသစေၾတးလ် သံအမတ္ႀကီးအား ၂၀၀၉ တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရန္ကုန္ အေမရိကန္ သံ႐ံုး၏ ၂၀၀၄ ၾသဂုတ္လက ဆက္သြယ္ေသာ Cable တစ္ခုတြင္ "ၿမိဳ႕ေတာ္၏ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ မိုင္ ၃၀၀ အကြာရွိ ေျမေအာက္ စီမံကိန္း ေနရာ တစ္ခုကို အင္ဂ်င္နီယာ အဖြဲ႕မွ ျမန္မာ အရာရွိ တစ္ဦးက ၫႊန္ျပခဲ့သည္" ဟု သတင္း ေပးပို႔ထားသည္။ ၎ေျမေအာက္ ဥမင္ေအာက္ေျခမွ အထက္ ေတာင္ကုန္းထိပ္အထိ တိုင္းထြာပါက ေပ ၅၀၀ ခန္႔ ရွိမည္ဟု ဆိုုသည္။ ၎ေနရာတြင္ ေျမာက္ကိုရီးယား ပညာရွင္ ၃၀၀ ခန္႔ အလုပ္လုပ္ ေနၾကသည္ ဟုလည္း ၎က အခိုင္အမာ ေျပာၾကားသည္။ အဆိုပါ အေရအတြက္၏ မွန္ကန္မႈႏွင့္ ၎အရာရွိ ေျပာၾကားေသာ အျခား အေၾကာင္း အခ်က္မ်ားကို Cable သတင္းပို႔ ေရးသားသူက သံသယ ရွိေနသည္။ အဆိုပါ အရာရွိက "ေျမာက္ကိုရီးယားမ်ား ထိုေနရာမွ အျပင္သို႔ မထြက္ရသလို၊ သူ႔လို အျပင္လူမ်ားလည္း မဝင္ႏိုင္ၾက" ဟု ေျပာၾကားထားရာတြင္ ၎မည္ကဲ့သို႔ ျမင္ေတြ႕ခဲ့သည္ ဟူေသာ ေမးခြန္း ေပၚထြက္လာသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာ အစိုးရ၏ ႏ်ဴကလီယာ စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းမ်ားကို မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသ ျပမည့္ တိက် လုနီးပါး အေထာက္အထား ရွိသည္။ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ ထြက္ေျပးသြားသည့္ ဗိုလ္မွဴး စိုင္းသိန္းဝင္းက ၎၏ လက္ထဲမွ လွ်ိဳ႕ဝွက္ အေထာက္အထားႏွင့္ ဓာတ္ပံု ရာေပါင္း မ်ားစြာကို ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) သို႔ ေပးပို႔ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၎အေထာက္ အထားမ်ားက ႀကီးမားေသာ ေျမေအာက္ ဥမင္ အေဆာက္အဦး ကြန္ယက္ကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္က စတင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ၂၀၀၁ ေနာက္ပိုင္း အနည္းဆံုး ေဒၚလာ ၃.၅ ဘီလ်ံခန္႔ ကုန္က်ခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ထားသည္။ ျမန္မာ အစိုးရက ေျမာက္ကိုရီးယား၏ အကူအညီျဖင့္ ယူေရနီယံ သန္႔စင္မႈႏွင့္ ပလူတိုနီယံ ျပန္လည္ သန္႔စင္မႈ လုပ္ႏိုင္မည့္ စီမံကိန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္းကို IAEA ဒါ႐ိုက္တာေဟာင္း Robert Kelly ယံုၾကည္ေစရန္ အထက္ပါ အေထာက္အထားမ်ားက လံုေလာက္မႈ ရွိသည္။
ၾသစေၾတးလ်မွ မဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ဆိုင္ရာ ေလ့လာမႈ ဗဟိုကလည္း အလားတူ ေကာက္ခ်က္ ခ်ထားသည့္ ေလ့လာမႈ အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ႐ု႐ွား အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ အရပ္ဖက္သံုး ႏ်ဴကလီယာ စီမံကိန္း၏ အနီးတဝိုက္တြင္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ႏ်ဴကလီယာ စီမံကိန္း တည္ေဆာက္ျခင္းကို သီးျခားစီ အတည္ျပဳ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ တပ္ေျပး ႏွစ္ဦးကို အစီရင္ခံစာ ေရးသားသူမ်ားက ေမးျမန္း စူးစမ္းခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ အစၥေရးက ဖ်က္ဆီးခဲ့ေသာ ဆီးရီးယား ႏ်ဴကလီယာ ဓာတ္ေပါင္းဖိုႏွင့္ ဒီဇိုင္းတူသည္ဟု အစီရင္ခံစာ ေရးသူမ်ား သံုးသပ္ထားေသာ ျမန္မာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ႏ်ဴကလီယာ စီမံကိန္း နယ္ေျမတြင္ ေျမာက္ကိုရီးယား လူမ်ဳိး ၆၀ ခန္႔ ရွိသည္ဟု တပ္ေျပး တစ္ဦးက ေျပာဆိုသည္။
ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ အႀကီးအကဲ တစ္ဦး ပါဝင္ေသာ အစည္းအေဝးမ်ားကို ၂၀၀၈ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ မွ ၂၉ အထိ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းကိုလည္း ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ DVB က ရရွိေသာ အေထာက္အထားမ်ားက ၫႊန္ျပေနသည္။ တပ္မေတာ္ အႀကီးအကဲ တစ္ဦး၏ ၂၀၀၈ ေျမာက္ကိုရီးယား ခရီးစဥ္ကိုု ျမန္မာ အရာရွိ တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းမွာ စကား ကၽြံသြားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု Wikileaks မွ လႊင့္ထုတ္ေသာ Cable တစ္ခုတြင္ ပါရွိသည္။
DVB သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေထာက္လွမ္း ရသမွ် အားလံုးကို သတင္း မွတ္တမ္းကာ (Documentary) အသြင္ျဖင့္ ျပည္သူမ်ား ၾကည့္႐ႈႏိုင္ရန္ တင္ဆက္ခဲ့သည္။ ယခု ေလာေလာဆယ္တြင္မူ စစ္အစိုးရသည္ ယူေရနီယံ အေပၚတြင္သာ အာ႐ံုထားႏိုင္ၿပီး၊ Yellow Cake ထုတ္လုပ္ေရးကိုသာ ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိသည္။ ထြက္ေျပးလာသူ တစ္ဦးက ေျပာၾကားရာတြင္ အစိုးရက ႏ်ဴကလီယာကို ၂၀၂၀ တြင္ ပိုင္ဆိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္ဟု ဆိုသည္။ ၾသစေၾတးလ် လူမ်ဳိး ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ အျခား အဓိက ျပႆနာမ်ား မရွိပါက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီယာကို ၂၀၁၄ တြင္ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္မည္ဟု ခန္႔မွန္းခဲ့သည္။ အေျခခံ က်က် ႐ိုး႐ိုး စဥ္းစားရလွ်င္ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏ်ဴကလီယာ မိစၧာဝင္႐ိုးတန္း ႏိုင္ငံစာရင္းမွ ဖယ္ထုတ္ရန္ မသင့္ေသးဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ အစိုးရသည္ အီရန္၏ ႏ်ဴကလီယာ ႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ လုိေနေသာ ကြက္လပ္အား ျဖည့္ဆည္း ေပးႏိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရွိေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာသူ တစ္ဦး၏ အဆိုအရ ၎သည္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ အီရန္ ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ ႏ်ဴကလီယာ သိပၸံပညာရွင္ တစ္ဦး ေတြ႕ဆံု၍ Yellow Cake နမူနာကို လက္ခံ ရယူခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အဆိုပါ ကိစၥသာ မွန္ကန္ပါက အီရန္သည္ ၎၏ အေရးႀကီးလွေသာ ယူေရနီယမ္ ကုန္ၾကမ္း ျပတ္လပ္မႈ အတြက္ ျဖည့္ဆည္းရန္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဖက္ ေျခဦးလွည့္ကာ အကူအညီ ေပးလာႏိုင္သည္။
ထို႔အျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသို႔ ႏ်ဴကလီယာ ပစၥည္းမ်ား သေဘၤာျဖင့္ တင္ပို႔ျခင္း၊ ျပည္ပရွိ ရာဇဝတ္မႈ ကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ တရားမဝင္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေၾကာင္း ကုလ သမဂၢမွ အတည္ျပဳၿပီး ျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ တက္၍ အဂတိ လိုက္စားေသာ ျမန္မာ အစိုးရ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ႏ်ဴကလီယာ ပစၥည္းမ်ားကို ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ား သို႔မဟုတ္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားသို႔ ေရာင္းခ်ေကာင္း ေရာင္းခ်ႏိုင္ေပသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလက Cable တြင္ ေဖာ္ျပထားရာ၌ ျမန္မာ အရပ္သား တစ္ဦးသည္ ၎တြင္ ရွိေသာ ယူေရနီယမ္-၂၃၈ မ်ားကို အေမရိကန္က မဝယ္ပါက ထိုင္း၊ တ႐ုတ္ သို႔မဟုတ္ အျခားႏိုင္ငံ တစ္ခုသို႔ ေရာင္းခ်မည္ဟု အေမရိကန္ သံတမန္အား ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၎တြင္ ျမန္မာ ယူေရနီယံ ၅၀ ကီလို စည္ပိုင္းထဲတြင္ ရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။ တဖန္ ၎က ၂၀၀၀ ကီလိုအထိ ေရာင္းခ်ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။ ေနာက္ထပ္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ Cable တြင္ ျမန္မာ အစိုးရသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ယူေရနီယမ္ အ႐ုိင္း ၁၁၂ မက္ထရစ္တန္ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ သေဘၤာ တင္ပို႔မႈ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ား အတြက္ အေရးယူရန္ လံုေလာက္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား ရွိသည္။ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ကိုင္ေသာ စစ္အစိုးရ၏ သိသာေသာ အႏၲရာယ္မ်ားကို အသာ ထားဦး၊ ယခု အစီအစဥ္သည္ ေဒသတြင္း လက္နက္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကို ျဖစ္ေစႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ားသည္ ၎ကဲ့သို႔ေသာ ေျပာမရ ဆိုမရ အစိုးရမ်ား၏ ႏ်ဴကလီယာ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကိုလည္း အကူအညီ ေပးႏိုင္သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ျမန္မာ အစိုးရအား ကူညီရင္း အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ရသည္။ ထို႔အတူ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈႏွင့္ ယဥ္ပါးၿပီးေသာ ျမန္မာ အစိုးရ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္လည္း ၎တို႔၏ ႏ်ဴကလီယာ နည္းပညာကို အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ ေရာင္းခ် ေပလိမ့္မည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္၏ ပိုမို ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ကို ခြင့္ျပဳမည့္ Additional Protocol ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးရျခင္း မရွိေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီယာ ပါဝင္မႈ အနည္းဆံုး ရွိခဲ့လွ်င္ စစ္ေဆးမႈ မလိုပဲ ျပဳလုပ္ခြင့္ ျပဳေသာ IAEA ၏ Small Quantities Protocol မွ ကင္းလြတ္ေနေၾကာင္း IAEA ၏ ဒါ႐ိုက္တာေဟာင္း Robert Kelly က ေျပာသည္။ Kelly က ေျပာၾကားရာတြင္ တုန္လႈပ္ဖြယ္ ေကာင္းသည့္ အခ်က္မွာ Protocol ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္အရ IAEA သည္ ျမန္မာ ႏ်ဴကလီယာ ပညာရွင္မ်ားကို ေလ့က်င့္ သင္ၾကား ေပးေနေၾကာင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ျပန္႔ပြားေရးကို ကိုင္တြယ္ရသည္မွာ လြယ္ကူ ေသးငယ္ေသာ ကိစၥရပ္ တစ္ခုကား မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ စတင္ ကိုင္တြယ္သည့္ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ၎၏ မဟာမိတ္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို Small Quantities Protocol ႏွင့္ အက်ဳံး မဝင္ေၾကာင္း အေရးဆို သင့္ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရအား Additional Protocol အား လက္မွတ္ ေရးထိုးရန္ ဖိအားေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ အေမရိကန္၏ အာ႐ံုစိုက္မႈကို ခံလိုေၾကာင္း အမွန္တကယ္ ဟုတ္မွန္ပါက ၎တို႔အား အာ႐ံုစိုက္ၿပီး၊ အာ႐ံုစိုက္ ခံရလိုမႈ အတြက္ ၎တို႔ ေနာင္တ ရေအာင္ ျပဳလုပ္ေပး ရေပလိမ့္မည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.