The First Post, By Tim Edwards , 15 April 2010
ယခုအပတ္ျပဳလုပ္ေသာ Barack Obama ၏ ႏ်ဴကလီးယား လံုၿခံဳေရးထိပ္သီးအစည္းအေဝး သည္ အမွန္တကယ္မျဖစ္ခဲ့ေသးလွ်င္ေတာင္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့ပါသည္။ အေမရိကန္သမၼတသည္ အီရန္၊ ေျမာက္ကုိရီးယား ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ကုိ မ်က္စိေတာက္ေထာက္ၾကည့္ေနပါသည္။
အဆုိပါအစည္းအေဝးသုိ႔ အပစ္ပယ္ခံ ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ဖိတ္ၾကားျခင္းမရွိေပ။ ယခုအခါ စစ္ေရးရည္ ရြယ္ခ်က္အတြက္ ႏ်ဴကလီယာ သုေတသနျပဳမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု သံသယရွိေနေသာ အီရန္ အေပၚ အေရးယူေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အေျခအတင္ ေျပာခဲ့ၾကပါသည္။ ျမန္မာစစ္အစုိးရသည္လည္း ႏ်ဴ ကလီယာ လက္နက္အစီအစဥ္အတြက္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား တုိးတက္ထြက္ေပၚလာ လ်က္ရွိပါသည္။
အႀကီးတန္း အေမရိကန္ သံတမန္တစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္ကုိ ကုိးကား၍ The Daily Beast က ယမန္ေန႔က ေျပာၾကားရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ေျမာက္ကုိးရီးယားကုိ ဥပမာျပဳ၍ ေနာက္ကလုိက္လုပ္ ေနသည္ဟုဆုိပါသည္။ International Atomic Energy Agency (IAEA) ၏ အဆုိအရ ေျမာက္ကုိရီးယားသည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ႏ်ဴကလီယာ ပါဝါျဖစ္လာေၾကာင္း ဆုိပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာရွတြင္ အႏုျမဴလက္နက္ျဖင့္ ဒုတိယေျမာက္ တကုိယ္ေတာ္ မင္းတရားႏုိင္ငံ ျဖစ္လာႏုိင္ၿပီး၊ ျပင္ပ၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို မမႈေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ဆုိပါသည္။
သတင္းတစ္ရပ္က ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတုိ႔အတြက္ ကံမေကာင္းေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၿပံဳးယမ္းက ေရာင္းခ်သည့္ ပစၥည္းမ်ားကုိ ဝယ္ယူရန္ ေငြမာမ်ား ရွိေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပတၱျမားမ်ားက အႏုျမဴဗံုး ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ဆုိပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၎၏ ပတၱျမားေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ယူေရနီယံတြင္း မ်ားပါ ရွိေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ အဆုိပါယူေရနီယံကုိ ႏ်ဴကလီးယာဓာတ္ေပါင္းဖုိ(သုိ႔မဟုတ္)ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္တြင္ အသံုးျပဳႏုိင္ရန္မူ၊ သန္႔စင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားလုိအပ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ယခင္က ၎၏အရပ္ဖက္သံုး ႏ်ဴကလီယာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားအတြက္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ျမန္မာအစုိးရသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ၁၀မဂၢါဝပ္ ႏ်ဴကလီးယားဓာတ္ေပါင္းဖုိ ေဆာက္လုပ္ရန္ ႐ုရွားႏွင့္ စာခ်ဳပ္တစ္ရပ္လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၿပီး၊ ပညာရွင္မ်ား ေလ့က်င့္ေပးခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႐ုရွားႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ Rosatom က AP သတင္းဌာနသုိ႔ ယမန္ႏွစ္က ေျပာ ၾကားရာတြင္ ၎တုိ႔သည္ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ အဆုိပါစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိၿပီးကတည္းက မည္သည့္လႈပ္ရွားမႈ မရွိေတာ့ ေၾကာင္းဆုိပါသည္။
ႏ်ဴကလီးယားမျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိထားမႈေၾကာင့္ ႐ုရွားသည္အရပ္သံုးအတြက္သာ ႏ်ဴကလီးယားနည္းပညာကုိေပးရန္လုိလားခဲ့ရာ၊ အေဆာက္အဦးမ်ားေဆာက္လုပ္ေရးၾကန္႔ၾကာခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ ဆက္ဆံမႈမ်ားရွိခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စဲြမႈမ်ားထြက္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။
ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္စက္႐ုံမ်ား တည္ေဆာက္ေနသည့္ အေထာက္အထားမ်ားမွာ အတိအက် ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု မေျပာႏုိင္ေသာ္လည္း အေျမာက္အမ်ား ထြက္ေပၚလာပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇြန္လက ဂ်ပန္ရဲတပ္ဖဲြ႕သည္ ေျမာက္ကုိရီးတစ္ဦးႏွင့္ ဂ်ပန္လုပ္ငန္းရွင္ႏွစ္ဦးအား ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ Magneto meter မ်ားတင္ပုိ႔ေၾကာင္း သံသယရွိမႈေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ ကရိယာမ်ားမွာ ေရွးေဟာင္း သုေတသနကဲ့သုိ႔ေသာ္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အရပ္သားသံုးအျဖစ္ သံုးဆဲြႏုိင္ၿပီး၊ အဆုိပါကိရိယာအေသး စားမ်ားကုိ iPhone မ်ားတြင္ အသံုးျပဳပါည္။ သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါကိရိယာသည္ ယူေရနီယမ္သန္႔စင္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ဓာတ္ေငြ႕ၿဖိဳ႕ခဲြသည့္ ကိရိယာအျဖစ္ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
ထုိလတြင္ပင္ ေျမာက္ကုိရီးယားသေဘၤာ Kang Nami သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဦးတည္သြားရာ အေမရိကန္ေရတပ္မွ ေျခရာခံပါသြားေသာေၾကာင့္ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္သြားခဲ့ပါသည္။ ေတာင္ကုိရီးယား ေထာက္လွမ္းေရး ပညာရွင္၏ ၿဂိဳလ္တုမွ ဓာတ္ပံုမ်ားကုိ အေျခခံ၍ ေျပာဆုိခ်က္ကုိ ကုိးကား၍ AP သတင္းဌာနက ေျပာဆုိရာတြင္ အဆုိပါသေဘၤာသည္ ႏ်ဴကလီးယားစက္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ စကပ္ဒံုးက်ည္မ်ား တင္ေဆာင္ထားသည္ဟုဆုိပါသည္။ ျမန္မာအစုိးရ ထိပ္တန္းတာဝန္ရွိသူမ်ားသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံသုိ႔ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ သြားေရာက္ခဲ့ သည္ဟု ယံုၾကည္ရပါသည္။
ၾသစေၾတးလ်အမ်ဳိးသား တကၠသုိလ္မွ မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးပါေမာကၡ Desmond Ball ႏွင့္ သတင္းစာဆရာ Phil Thornton တုိ႔၏ ႏွစ္ႏွစ္ၾကာေလ့လာမႈမ်ားအရ ျမန္မာအစုိးရအတြင္းမွ အေထာက္အထား ထြက္ေပၚေၾကာင္းဆုိပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လက ၎တုိ႔ႏွစ္ဦးသည္ Sydney Morning Herald တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပးလာသူမ်ားကုိေတြ႕ဆံုေမးျမန္းမႈ အေပၚ အေျခခံ၍ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေရးသားခဲ့ပါသည္။
၎တုိ႔၏ အဆုိအရ ျမန္မာအစုိးရသည္ ႏ်ဴကလီးယားတပ္ရင္းတစ္ခု ဖဲြ႕စည္းထားၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏ်ဴကလီးယားထိပ္ဖူးပါ ဒံုးက်ည္တစ္ခု ထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ၎တုိ႔က ျမန္မာအစုိးရသည္ ၿပံဳးယမ္းမွ ႏ်ဴကလီးယား နည္းပညာမ်ား ေပးမႈေၾကာင့္ အျပန္အလွွန္အားျဖင့္ သန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယမ္မ်ား ေရာင္းခ်ေပးေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာသူတစ္ဦးကေျပာၾကားရာတြင္ ၎သည္ ႏ်ဴကလီးယားတပ္ရင္း တစ္ခု ထူေထာင္ၿပီး ဓာတ္ေပါင္းဖုိ တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ေမာ္စကုိသုိ႔ ေစလႊတ္ျခင္းခံရသူမ်ားတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း၊ ႐ုရွားႏွင့္ ေဆာက္လုပ္မည့္ ဓာတ္ေပါင္းဖုိအျပင္၊ ေနာင္လုိင္တြင္ ဒုတိယဓာတ္ေပါင္းဖုိ တစ္ခု လွ်ိဳ႕ဝွက္တည္ေဆာက္ေနသည္ဟု ဆုိပါသည္။ ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားရာတြင္ ပလူတုိနီယမ္ ျပန္လည္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းျပဳလုပ္ရန္ ႐ုရွားလက္ထဲတြင္ အဆင္သင့္ရွိေနေၾကာင္း ဆုိပါသည္။
ေနာက္ထပ္ ထြက္ေျပးလာသူတစ္ဦးမွာ စစ္အစုိးရႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ ငန္းရွင္တစ္ဦး၏ စာရင္းကုိင္လုပ္ခဲ့ဖူးၿပီး၊ ၎ကေျပာၾကားရာတြင္ "အစုိးရက ထုိင္းကုိ သာမန္လက္နက္နဲ႔ မယွဥ္ႏုိင္ဘူးဆုိတာ သိတယ္ေလ။ သူတုိ႔က ေျမာက္ကုိရီးယားလုိ ပါဝါမ်ဳိးလုိခ်င္ တယ္။ သူတုိ႔က ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ေလေၾကာင္းကာကြယ္ေရး ဒံုးက်ည္ကုိ ေပါင္းစပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတယ္" ဟုေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ဟီလာရီကလင္တန္ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္က အေမရိကန္၏ စုိးရိမ္ပူပန္မႈကုိ ေျပာၾကား ရာတြင္ "ကၽြန္မတုိ႔စုိးရိမ္တာက ေျမာက္ကုိရီးယားက ျမန္မာျပည္ကုိ ႏ်ဴကလီးယားနည္းပညာနဲ႔ အျခား အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ လက္နက္ေတြေပးပုိ႔ေနတာပါပဲ"ဟုဆုိပါသည္။
ယခင္ကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားသည္ ဆီးရီးယားကုိ ႏ်ဴကလီးယားဓာတ္ေပါင္းဖုိေဆာက္လုပ္ ရန္ ကူညီခဲ့သည္ဟုယံုၾကည္ရၿပီး၊ ထုိဓာတ္ေပါင္းကုိ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ အစၥေရးကေလေၾကာင္းမွ ဗံုးႀကဲ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာအစုိးရအေနျဖင့္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ား ျပဳလုပ္မည္မဟုတ္ ဟူေသာ အသံမ်ားလည္းထြက္ေပၚလာပါေသးသည္။
International Institute for strategic studies က ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ပတ္သက္၍ ယူေရနီယံ အနည္းငယ္ေတြ႕ရွိမႈႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားတြင္ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ပတ္သက္၍ သင္တန္းမ်ား ေစလႊတ္ျခင္းမွလဲြ ၍ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ထုတ္ႏုိင္သည့္ စြမ္းရည္မရွိေသးေၾကာင္းဆုိပါသည္။
၁၀ မဂၢါဝပ္သုေတသန ဓာတ္ေပါင္းဖုိ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္ဆုိလွ်င္ေတာင္ ႏ်ဴကလီးယားလက္ နက္ထုတ္ရန္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ကၽြမ္းက်င္မႈအနည္းငယ္ကုိ လုိအပ္ေနေသးေၾကာင္း ဓာတ္ေပါင္း ဖုိမွ ပလူတုိနီယမ္ထုတ္ရန္ ႀကိဳးစားလွ်င္လည္း IAEA မု စစ္ေဆးေရးမႉးမ်ားက ေထာက္လွမ္းေတြ႕ရွိ ႏုိင္သည္ဟု ဆုိပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီးယားကိစၥ အေမရိကန္၏ ေျပာၾကားခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ႐ုိးအီေနၿပီျဖစ္ ေသာ ေျဖရွင္းခ်က္ကေတာ့ ရွိေနမွာပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါဝင္ျခင္းမရွိပဲ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကုိ ယခုႏွစ္က်င္းပေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ႏ်ဴကလီးယားလံုၿခံဳေရးထိပ္သီးအစည္းအေဝးသည္ အီရန္ကို အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ အေသးစိတ္ခ်ဲ႕ၿပီး လုပ္ေဆာင္သည့္ အစည္းအေဝးျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပါဝင္ကူညီ ကုိင္ကုိင္တြယ္ေရးအတြက္ အိႏိၵႏွင့္တ႐ုတ္ကုိ အေမရိကန္က ျမန္မာ၏ႏ်ဴကလီးယား ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းျပဆဲြေဆာင္ေနျခင္းပင္ျဖစ္ေပသည္။
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.