Posts
14th Sept 2010
အာဖဂန္ နစၥတန္ႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕သစ္တြင္ လမ္းေလွ်ာက္ၾကည့္ပါက ေနရာ အႏွံ႔႐ွိ ပိုစတာမ်ားတြင္ ဝင့္ၾကြားေနေသာ၊ ဘာမထီ မ်က္ႏွာထားႏွင့္၊ သြားေရ က်ေနသေယာင္ထိ ၿပံဳးေနေသာ မ်က္ႏွာမ်ားကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ ပါလီမန္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ ႏွစ္ပတ္သာ လိုေတာ့သည္ ျဖစ္ရာ၊ မဲဆြယ္မႈမ်ားမွာ ပိုမို ျပင္းထန္လာသည္။ ကာဘူးၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ (၆၆၄) ဦး ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ျဖစ္ရာ၊ ၎ထက္ မ်ားျပားေသာ ၿမိဳ႕မ႐ွိဘဲ တစ္ျပည္လံုး၏ ေလးပံုတစ္ပံု ေက်ာ္ၿပီး မဲျပားမ်ား ႐ွိေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီမွာ လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္ထြန္းေနသည္ဟု ထင္ရသေယာင္ ႐ွိသည္။ အမွန္တကယ္တြင္မူ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ဥပေဒမဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ ကာဘူးတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ အျဖစ္ ခိုလႈံရင္း၊ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေနထိုင္ရာ အျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္လာၾကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အေျခအေန ဆိုးေသာ ဧရိယာမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္႐ွိ မဲဆႏၵနယ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳရန္ အၿပီး ေျပာင္းေ႐ႊ႕လာၾကသည္။ အျခားရန္သူမ်ား ဝိုင္းေနေသာ ျပည္နယ္မ်ား ႐ွိမူရင္း ေဒသမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ထိုေဒသမ်ားတြင္ အမည္သာ ႐ွိၿပီး၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲရက္ နီးကပ္သည့္တိုင္ အိမ္သို႔ ျပန္မသြားရဲၾကေပ။ (၎တို႔ကို အိမ္မျပန္ေသာ္လည္း ၎တို႔၏ ႐ုံးမ်ားကို ဖြင့္ခြင့္ျပဳထားသည္။) "အခုဆို လူထဲ ထြက္ရမွာ အႏၲရာယ္ အလြန္မ်ားပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္မ လူေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ဘို႔ အျခား နည္းလမ္းေတြ ႐ွာရေတာ့တာေပါ့'' ဟု Baghlan နယ္မွ ပါလီမန္ အမတ္အမ်ိဳးသမီး Najia Aimag ကေျပာသည္။ Baghlan နယ္သည္ ယမန္ႏွစ္ သမၼတ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ဆိုးဝါးမႈမ်ား ျပင္းထန္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ယခုအခါ သူမသည္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ကာဘူးတြင္သာ ေနထိုင္သည္။ Afghanistan Analysts Network မွ Fabrizio Foschini ၏ အဆိုအရ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္သာ စုေဝး ေနထိုင္ျခင္း၏ လကၡဏာမွာ တိုင္းျပည္၏ အျခား ေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရက ခ်ဳပ္ကိုင္မထားႏုိင္ေတာ့ေၾကာင္း ျပသျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုသည္။ (ယခုထိ စစ္ေသြးၾကြမ်ားဟု သံသယ ႐ွိသူမ်ားက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သံုးဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး၊ ထိုတိုက္ခိုက္မႈတြင္ တစ္ဒါဇင္ထက္ မနည္း ဒဏ္ရာ ရ႐ွိသည္)
လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ႏွစ္က တာလီဘန္မ်ားသည္ မဲ႐ုံမ်ားကို ပိတ္ရန္ႏွင့္ ရာေပါင္း မ်ားစြာေသာ လူမ်ား မဲ႐ုံသို႔ မလာေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္၍ ထင္ေယာင္ထင္မွား ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သမၼတ Hamid Karzai သည္ ၎၏ ဒုတိယ သက္တမ္း အျဖစ္ အေ႐ြးခံရၿပီး၊ တရားဝင္ ျဖစ္ေစရန္သာ က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လာမည့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲသည္ တိုးတက္မႈ ႐ွိမည့္ လကၡဏာ မ႐ွိေပ။ သမၼတသည္ ေဝဖန္သူမ်ားက ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္မႈမ်ား ေတာင္းဆိုမႈအား လက္မခံပဲ မဲလိုရာ ဆြဲမႈမ်ားအတြက္ ေကာ္မ႐ွင္၏ စစ္ေဆး အေရးယူႏုိင္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္ရန္ ျပဳလုပ္လာသည္။ မဲ႐ုံမ်ား၏ ၁၀ % ေက်ာ္မွလည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲေန႔တြင္ လံုၿခံဳမႈ မ႐ွိ၍ ဖြင့္လိ္မ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ စစ္ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ားဟု စြပ္စြဲခံထားရသူမ်ားသည္ Wolesi Jirga ေခၚ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ (၂၄၉) ေနရာအတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ (၂၅၀၀) အတြင္းတြင္ ပါဝင္ေနသည္။ အစုိးရသည္ အမ်ား လက္ခံမႈ ေလ်ာ့ပါးလာသည္ႏွင့္အမွ် တာလီဘန္မ်ားက အစိုးရ တာဝန္႐ွိသူမ်ားကို ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေအာင္ ေမာင္းထုတ္ကာ အျမတ္ ထုတ္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။
၎အထဲတြင္ Fazlullah Mujadidi လည္း တစ္ေယာက္ အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္က သူသည္ ကာဘူးတို႔ ဝင္ေရာက္ေသာ ေတာင္ဖက္ဝင္ေပါက္ ျဖစ္ေသာ Logar ျပည္နယ္ကို ကုိယ္စားျပဳခဲ့သည္။ ၎သည္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားက ႐ု႐ွားကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ ဂ်ီဟတ္တြင္ မူဂ်ာဟီဒင္ တပ္မွဴးေဟာင္း တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ "ကၽြန္ေတာ့္ ဘဝက Logar မွာထက္စာရင္ ကာဘူးမွာ ပိုေကာင္းတယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ တာလီဘန္ေတြက ပုိအားေကာင္းလာၿပီး၊ ကၽြန္ေတာ့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ပိုလုပ္လာလို႔ပါပဲ'' ဟု ၎က ေျပာသည္။ တာလီဘန္မ်ားသည္ မဲဆြယ္၍ မရႏိုင္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။ သူသည္ သူ၏ မဲဆႏၵနယ္႐ွိ မိသားစုဝင္မ်ား မိတ္ေဆြမ်ားထံသို႔ မၾကာခဏ သြားေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ပါလီမန္ အမတ္တစ္ဦး အေနျဖင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္သာ ေနထိုင္ေနရျခင္း အတြက္ ေနာက္တ မရေၾကာင္း ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ " ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္မွာ ႐ွိေနတယ္ ဆိုတာ အေရးမႀကီးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ျဖစ္တဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္ ျပည္သူေတြကို အလုပ္အေကၽြး ျပဳရရင္ ေတာ္ပါၿပီ။'' ဟု ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အတူပင္ အမတ္မ်ားသည္ မတည္ၿငိမ္မႈေၾကာင့္ အထုပ္အပိုး ျပင္ကာ ၿမိဳ႕ျပဗဟိုသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ေနထိုင္ၾကရသည္။ အာဖဂန္ နစၥတန္တြင္ လူဦးေရ (၂၈) သန္း ႐ွိသည့္အနက္ တရားဝင္ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ကာဘူး ျပည္နယ္တြင္ (၃.၅) သန္း ေနထိုင္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕က ထိုထက္ပို၍ (၅) သန္း ေက်ာ္မည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ ထို႔အျပင္ သံုးသပ္သူမ်ား ေတြ႕႐ွိေသာ အခ်က္မွာ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာ၍ ကာဘူးတြင္ ဝင္ေရာက္ အေ႐ြးခံၾကေသာ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ နီးေသာ Logar၊ Wardak ႏွင့္ Parwan နယ္မ်ားမွ ျဖစ္ၿပီး၊ ထိုအရပ္မ်ား႐ွိ ၎တို႔ကို ေထာက္ခံသူမ်ား ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ တက္၍ ၎တို႔အတြက္ မဲေပးရန္ ရည္႐ြယ္ၾကသည္ ဆိုေသာ အခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။ ၎မွာ အမွန္တကယ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ လက မဲဆႏၵ႐ွင္မ်ား မွတ္ပံုတင္ရာတြင္ ကာဘူး၏ အနီး ပတ္ဝန္းက်င္မွ လူမ်ား အုပ္စုလိုက္ တက္၍ စာရင္းေပးၾကသည္ဟု သတင္း ေပးပို႔မႈမ်ား ႐ွိခဲ့သည္။
အျခားေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကလည္း Aimag ကဲ့သို႔ပင္ ၎တို႔၏ မိခင္ ျပည္နယ္မ်ားမွ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခဲ့ေသာ္လည္း ထိုေဒသမ်ားသို႔ ေျခခ်႐ုံမွ်သာ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ Aimag သည္ သူမ၏ ဇာတိ ျဖစ္ေသာ Baghlan မွ ေလးလေက်ာ္ ေဝးကြာေနရာမွ ၿပီးခဲ့သည့္ လက သူမသည္ ကိုယ္ရံေတာ္ တစ္ဦးျဖင့္ အႏၲရာယ္ မ႐ွိေစရန္ မထင္မ႐ွား သြားေရာက္ခဲ့သည္။ လူၾကားထဲတြင္ ထြက္ျပရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္၊ သူမ၏ စိတ္ခ် ယံုၾကည္ရေသာ ေထာက္ခံသူမ်ားသည္ သူမ၏ မိသားစုအိမ္သို႔ သြားေရာက္၍ လူထုသို႔ ပါးလိုေသာ သတင္းစကားမ်ားကို သယ္ေဆာင္ၾကသည္။
ထုိနည္းတူစြာပင္ Kandahar မွ ပါလီမန္ အမတ္ Shakiba Hashimi သည္လည္း တာလီဘန္မ်ား အားေကာင္းစြာ ေျခကုတ္ယူထားေသာ ေဒသမွ လူမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ ကာဘူး အေျခစိုက္ ေရဒီယို သတင္းဌာနကို အသံုးျပဳရသည္။ ထိုေဒသတြင္ သူမအား တာလီဘန္မ်ားက သတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ထားသည္။ စစ္ေသြးၾကြမ်ားက သာမက ထိုျပည္နယ္ေကာင္စီ အႀကီးအကဲ သမၼတ သစၥာခံ သမၼတ၏ ညီဝမ္းကြဲ ေတာ္စပ္သူ Ahmed Wali Karzai ကလည္း သူမကို အႏၲရာယ္ ျပဳရန္ ႐ွိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ သူမက ၎အား ျခစားျခင္းႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေနေၾကာင္း စြပ္စြဲ၍ အေနာက္ႏုိင္ငံ မီဒီယာမ်ားတြင္ ျဖန္႔ေဝခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ သူမသည္ လွ်ိဳ႕ဝွက္၍ သြားလာေနရသည္။
အမတ္မ်ား ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ေနထိုင္ျခင္းအတြက္ ေၾကာက္႐ြံ႕ျခင္းေၾကာင့္ဟု အေၾကာင္း ျပၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ကာဘူး ဇာတိ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ အမတ္ေလာင္း Haroun Mir ၏ အဆိုအရ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ အမတ္မ်ား ပံုတိုက္ေနျခင္းမွာ ေငြေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ စစ္ပြဲ စီးပြားေရးသည္ ေငြရလြယ္ေသာ လုပ္ငန္း ျဖစ္ၿပီး ျပင္ပမွ လူမ်ားကို ဆြဲေဆာင္လ်က္ ႐ွိသည္။ ကာဘူးတြင္ အမတ္ ေနရာ (၃၃) ေနရာ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမည္ ျဖစ္ရာ အမတ္ေလာင္းမ်ားသည္ မဲဆြယ္ရန္ TV တြင္ အသံုးျပဳရန္ႏွင့္ ေၾကာ္ျငာအတြက္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက ေငြေၾကး ကုန္က်ခံေပးၾကသည္။ ပါလီမန္ အမတ္ ျဖစ္လာပါက ဥပေဒ အရ အကာအကြယ္မ်ားစြာ ရေသာေၾကာင့္ ဆြဲေဆာင္မႈ ေကာင္းေသာ အပုိဆု ျဖစ္ေနသည္။ "အလုပ္ မျဖစ္တဲ့ ပါလီမန္မွာ အမတ္ျဖစ္ဖို႔ ဘာလို႔ေငြ ဒီေလာက္ သံုးေနသလဲ မသိဘူး'' ဟု Haroun Mir က ေျပာသည္။
Mir တြင္ သံုးစြဲရန္ ေငြေၾကး အကန္႔အသတ္ ႐ွိေနရာ၊ သူသည္ ႏိုင္ငံတြင္း မီဒီယာမ်ားတြင္ ၎၏ ေလးစားဖြယ္ ႏုိင္ငံေရး ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာေလ့လာသူ အျဖစ္ ႐ွိေနမႈကို အသံုးျပဳ၍ ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေနရာ အျခား စီးပြားေရး သမားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ရျခင္းထက္ အကူအညီ ပိုရမည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။ ေ႐ြးခ်ယ္ခံရပါက ၎၏ အေနအထားသည္ ပိုမို ထိေရာက္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနရသည္။ " ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတြက္ ေနာက္ဆံုး အခြင့္အေရးပါပဲ။ ေငြေတြ အမ်ားႀကီး သံုးရတဲ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ိဳးမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားဖို႔ အေတာ္ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေတာင့္ခံႏိုင္တုန္းပါပဲ'' ဟု Mir က ဆိုသည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.