တရုတ္ႏုိင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေလာက္အတြင္း အဆုိးရြားဆုံးေသာ မုိးေခါင္ေရရွားမႈ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိရာ ထုိေဒသမွ လယ္ယာေျမမ်ားမွာ ကြဲအက္ေျခာက္ေသြ႕ေနၿပီး လူသန္းေပါင္း မ်ားစြာလည္း ေသာက္သုံးေရ ျပတ္လပ္မႈျဖင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသည္။
အဆိုပါ မုိးေခါင္ေရရွားမႈက တရုတ္ျပည္သူ ျပည္သားမ်ားကုိ ျပႆနာ ျဖစ္ေပၚေစရုံမွ် မကဘဲ တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရႏွင့္ ေဒသတြင္း၊ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ အစုိးရမ်ား၏ ဆက္ဆံေရး တြင္ပါ အဖုအထစ္မ်ား ဖန္တီးေပးေနသကဲ့သုိ႔ ရွိသည္။
တရုတ္အစုိးရက ယခုႏွစ္မ်ား အတြင္း အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ညီအစ္ကုိ အရင္းအခ်ာ ကဲ့သုိ႔ေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး ထူေထာင္ရန္ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားခဲ့သမွ်အား သဲထဲေရသြန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနသလုိလည္း ျဖစ္သည္။
တရုတ္ႏွင့္အတူ မဲေခါင္ျမစ္ကုိ မွ်ေဝအသုံးျပဳေနရေသာ ႏုိင္ငံမ်ား (အထူးသျဖင့္ထုိင္းႏုိင္ငံ) မွ လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ငါးဖမ္းသမားမ်ားမွာ ယခုအခါ မုိးေခါင္ေရရွားမႈ ဂယက္ကုိ ဆုိးဆုိးရြားရြား ခံစားေနရသည္။ တရုတ္ႏုိင္ငံ အစုိးရက မိမိတုိ႔၏ ေရကာတာ ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္းမ်ားသည္ သိပၸံနည္းက် ျဖစ္သည္ဟု မည္သုိ႔ပင္ ဆုိေနေသာ္ျငား သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕မ်ားက မိုးေခါင္ေရရွားျဖစ္မႈ၊ မဲေခါင္ျမစ္ေရ ႏွစ္ ၂၀ ခန္႔အတြင္း ဆုိးဆုိးရြားရြား က်ဆင္းမႈတုိ႔သည္ တရုတ္ျပည္တြင္ တာဝန္ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲ ေျပာဆုိေနၿပီ ျဖစ္သည္။
သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ေရ က်ဆင္းမႈ ဂယက္ရုိက္ခတ္ျခင္းခံရေသာ ျမန္မာ၊ လာအုိ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ထုိင္းတုိ႔က အဆိုပါ မုိးေခါင္ေရရွားမႈ ႏွင္ ့ ပတ္သက္၍ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ယခု ရက္သတၱပတ္အတြင္း ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး ၾကေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
ထုိေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံက တရုတ္ျပည္ႏွင့္ ပိုမုိပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး၊ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ပိုမုိရရွိေရး အစရွိသည္တုိ႔ကုိ ေတာင္းဆုိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထုိင္းအစိုးရ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Panitan Wattanayagorn က ေျပာဆိုသည္။
တိဘက္ကုန္းေျမျမင့္ ေဒသမွ ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္သုိ႔ စီးဝင္ေသာ မဲေခါင္ျမစ္ေရ က်ဆင္းမႈ ျဖစ္ေပၚရျခင္းမွာ တရုတ္ျပည္က မတရားထုတ္ယူ သုံးစြဲေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟူေသာ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကုိ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ရန္ တရုတ္အစုိးရက စတင္ႀကိဳးပမ္းေနၿပီျဖစ္သည္။
ပုံမွန္အားျဖင့္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မႈနည္းေသာ တရုတ္အစုိးရ အရာရွိႀကီးမ်ားသည္ပင္ အဆုိပါ ကိစၥေၾကာင့္ ယခုရက္သတၱပတ္အတြင္း သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး မိုးေခါင္ေရရွားမႈသည္ သဘာဝအေၾကာင္း ကိစၥသက္သက္သာ ျဖစ္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိ အမ်ားလက္သင့္ခံရန္ ေျပာဆိုခဲ့ၾက သည္။
"သတင္းေတြမ်ားမ်ား ထုတ္ျပန္ႏုိင္မွ သတင္းမွားေတြကုိ ပယ္ဖ်က္ႏုိင္မွာပါ" ဟု ထုိင္းႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ တရုတ္သံရုံး၏ ႏုိင္ငံေရးရာဌာန အႀကီးအကဲ Yao Wen က ေျပာဆုိသည္။ ေနေလာင္ခံေနရၿပီး အက္ကြဲေၾကာင္းမ်ား ေထာင္းေထာင္းထေနသည့္ မဲေခါင္ျမစ္ ၾကမ္းျပင္ဓာတ္ပုံမ်ား၊ မိေက်ာင္းေပၚေနသည့္ ေရတြင္းဓာတ္ပုံမ်ား အပါအဝင္ မဲေခါင္ျမစ္ထဲတြင္ ေရတူးေနေသာ အမ်ိဳးသား တစ္ဦး၏ ဓာတ္ပုံမ်ားကုိ ျပသၿပီး မစၥတာ Yao Wen က ေျပာဆုိျခင္းျဖစ္သည္။
"ဒီအသက္ႀကီးႀကီး အမ်ိဳးသားဟာ အရင္တုန္းက ငါးဖမ္းသမားပါ၊ အခုေတာ့ သူ႔မွာ ဘာမွလုပ္စရာ မရွိေတာ့ဘူး" ဟု ၎က ေျပာသည္။ မစၥတာ Yao Wen ေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပေသာ ဓာတ္ပုံမွာ အင္မတန္ စိတ္မေကာင္းစရာ ေကာင္းလွသည္။
ကေလးငယ္တစ္ဦးက ေရပုံးထဲသုိ႔ ေရမ်ားကုိ အငမ္းမရ ထည့္ေနသည့္ ပုံျဖစ္သည္။ "မုိးေခါင္ေရရွားတဲ့ အျဖစ္က ဘယ္ေလာက္ဆုိးလုိက္သလဲ ဆုိတာခင္ဗ်ားတုိ႔ျမင္မွာပါ။ ဒီအေျခအေနဟာ ေတာ္ေတာ့ကုိ ဆုိရြားလြန္း ေနပါတယ္" ဟု ၎ကေျပာဆုိသည္။
တရုတ္ႏုိင္ငံက ေဆာက္လုပ္ေနေသာ ေရကာတာမ်ား ကိစၥအေပၚ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားစြာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ မစၥတာ Yao Wen သည္လည္း မဲေခါင္ျမစ္ေရ ခန္းေျခာက္သည့္ အေရးကိစၥအတြက္ တရုတ္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ေနာက္ထပ္ ေရကာတာ ေဆာက္လုပ္မႈမ်ားကုိ အျမန္ဆုံး ရပ္တန္႔ရန္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္းေဒသမွ ျပည္သူမ်ား၏ ေတာင္းပန္ ေျပာဆုိမႈမ်ားကုိ နားေထာင္ခဲ့ရသည္။
"ဒီေနရာဟာ ကၽြန္မတို႔ ငါးဖမ္းတဲ့ေနရာပါ၊ အစားအေသာက္ရတဲ့ ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္" ဟု သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္ေသာ International Rivers မွ ထုိင္းလူမ်ိဳး Pianporn Deetes ကေျပာပါသည္။ "ကၽြန္မတို႔ မိသားစုေတြအတြက္ စားစရာေသာက္စရာ ရတဲ့ေနရာေပါ့" ။
တရုတ္ျပည္၏ ေဆာက္လုပ္ဆဲ၊ ေဆာက္လုပ္လတၱံ႔ျဖစ္ေသာ ေရကာတာမ်ားက ထုိင္းႏုိင္ငံမွ ငါးဖမ္းသမားမ်ားအား မည္သည့္ အတိုင္းအတာအထိ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစသည္ ဟူေသာအခ်က္ကုိ ထုတ္ေဖာ္ၿပီး မစၥ Pianporn Deetes က တရုတ္ျပည္ကုိ ျပစ္တင္ေျပာဆုိသည္။ ထုိ႔ျပင္အကယ္၍ ေရကာတာမ်ား ဆက္လက္ တည္ေဆာက္မည္ ဆုိပါက အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္သည္ ဟုလည္း သူမကေျပာသည္။
လတ္ေလာ စာရင္းျပဳစုမႈအရ မဲေခါင္ျမစ္အပါအဝင္ ထုိျမစ္ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းေပါင္း ၈၀ ခန္႔ကုိ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တည္ေဆာက္ရန္ ျပင္ဆင္လ်က္ရွိသည္။
"ကၽြန္မတို႔ ေျပာတာကို နားမေထာင္ဘဲ ရွင္တုိ႔ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မွာလဲ" ဟု ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း၊ ခ်င္းရုိင္ျပည္နယ္ဖြားျဖစ္သူ မစၥ Pianporn Deetes က ေမးခြန္းထုတ္သည္။
အျခားေသာ ကမာၻ႔ေနရာအႏွံ႔အျပားတြင္လည္း ေရေဝမွ်ရယူမႈ ဟူသည္မွာ ႏုိင္ငံေရး တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး တင္းမာမႈမ်ားစြာကို ဖန္တီးျဖစ္ေပၚေစသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္မူ ေက်းရြာေပါင္း ၁၄၀၀၀ ခန္႔မွာ မိုးေခါင္ေရရွားမႈ ဒဏ္ကုိ ခံစားေနရေၾကာင္း ထုိင္းအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။
"ေရတိုက္ပြဲ" ဟု သူကညႊန္းဆုိသည္။ ေကာက္ပဲသီးႏွံ စိမ္းလန္းစုိေျပေရး အတြက္ လယ္သမားမ်ား တုိက္ပြဲဝင္ၾကရလိမ့္မည္ဟု ဆုိသည္။ မဲေခါင္ျမစ္ကုိ ေဝမွ်သုံးစြဲေနသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား ေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ ပုိ၍ပင္ ရႈပ္ေထြးနက္နဲလွသည္။ မဲေခါင္ျမစ္ အနာဂတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆြဲရာတြင္ ထုိျမစ္ကုိ မွ်ေဝသုံးစြဲေနေသာ ႏုိင္ငံႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ သေဘာတရားကုိလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမည္ျဖစ္သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံသည္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိလုပ္ကုိင္ခြင့္ရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးရွိသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ထြန္းကားၿပီး ကေမာၻဒီးယားက အာဏာရွင္ဆန္ေသာ ဒီမိုုကေရစီ စနစ္ က်င့္သုံးသည္။ လာအုိႏွင့္ ဗီယက္နမ္တုိ႔မွာ ကြန္ျမဴနစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္သည္။
တရုတ္ဘာသာျဖင့္ လန္ကန္ ေခၚ မဲေခါင္ျမစ္တြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ အစီအစဥ္မ်ားကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံသား အမ်ားစုက သံသယ ဝင္ေနၾကသည္။ ဧၿပီလ ၂ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါေမာကၡတစ္ဦးက တရုတ္သံတမန္ မစၥတာ Yao ကုိ "ခင္ဗ်ား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဖုိ႔ခက္ခဲေနမယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာေပါက္ ပါတယ္၊ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာလုိက္တာနဲ႔ ဒါၿပီးရင္ ခင္ဗ်ား အလုပ္ျဖဳတ္ ခံရလိမ့္မယ္ မဟုတ္လား" ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
တရုတ္ႏုိင္ငံ၊ Xiaowan ျပည္နယ္ရွိ မဲေခါင္ျမစ္တြင္ စတုတၳေျမာက္ တည္ေဆာက္ေနေသာ ေရကာတာေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ေရ က်ဆင္းျခင္း ျဖစ္သည္ဟု အခ်ိဳ႕ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝါဒီမ်ားက ေျပာဆုိၾကသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ အဆုိပါ ေရကာတာထဲသုိ႔ ေရထည့္သည့္ လုပ္ငန္းကုိ စတင္ခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ မုိးရာသီကုန္ဆုံးခ်ိန္၊ ေႏြရာသီ စတင္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္တည္း အဆိုပါ လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ပါေၾကာင္း တရုတ္အရာရွိႀကီးမ်ားက ေျပာဆုိသည္။ မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္မွ အမႈေဆာင္အရာရွိ Jeremy Bird ၏အဆိုအရ ယခုရက္သတၱပတ္မ်ား အတြင္း ေရျပတ္လပ္မႈမ်ား ပုိမုိဆုိးရြားလာၿပီး ေရလမ္းေၾကာင္းမ်ား ေျပာင္းလဲသြားရာ တရုတ္ႏုိင္ငံက ယင္းေရကာတာထဲမွ ေရမ်ားကုိ ထုတ္လႊတ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ျမစ္ေရျမင့္တက္မႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း သိရသည္။
မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္ကုိ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအုိ၊ ထုိင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္အစိုးရတုိ႔က ကမကထျပဳကာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ တရုတ္ႏွင့္ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံမွာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံ မဟုတ္ေသာ္လည္း သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ား ေဝမွ်မည္ဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူထားသည္။
မစၥတာ Jeremy Bird က မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပုိင္း ေဒသမွ ႏုိင္ငံမ်ား မုိးေခါင္ေရရွားမႈ ကိစၥကုိ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေရးအတြက္ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္မႈမွာ အကန္႔အသတ္ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။ မဲေခါင္ျမစ္သည္ အၿမဲပင္တေစ မၿငိမ္မသက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္ဟု သူကေျပာသည္။
"မဲေခါင္ျမစ္ေဒသမွာ မုိးေခါင္ေရရွားမႈနဲ႔ ေရလႊမ္းမုိးမႈေတြ ဆုိးဆုိးရြားရြား ျဖစ္တယ္ဆုိတာ ၾကာလွပါၿပီ" ။ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပုိင္းေဒသ ေရကာတာ တည္ေဆာက္မႈ (လာအုိႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိ တည္ေဆာက္လ်က္ရွိသည့္ စီမံကိန္းအပါအဝင္) မ်ားေၾကာင့္ ျမစ္တြင္း ေျပာင္းေရႊ႕က်က္ စားလ်က္ ရွိေသာ ငါးမ်ားကုိ ဆိုးဆုိးရြားရြား ထိခိုက္ေစၿပီး အျခားေသာ ျပႆနာမ်ားကုိလည္း ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္ ဟု မစၥတာ Jeremy Bird အပါအဝင္ အျခားေသာ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာဆုိၾကသည္။
International Rivers အဖြဲ႕မွ မစၥ Pianporn Deetes ကေတာ့ မဲေခါင္ျမစ္ေရ အတက္၊ အက်ျဖစ္မႈ၊ မုိးေခါင္ေရရွားမႈတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခုလုိ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဆုိသည္။ "ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမစ္ေရျမင့္တက္လာတာကုိလည္း မလုိခ်င္သလုိ၊ စုိစြတ္တဲ့ မိုးရာသီမွာ ျမစ္ေရက်ဆင္းတာကိုလည္း မလုိခ်င္ပါဘူး။ ကၽြန္မတုိ႔က ျမစ္ေရကို ျမစ္ေရအတုိင္းပဲ ျမင္ခ်င္ပါတယ္"
New York Times သတင္းစာမွ သတင္းေဆာင္းပါးကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ပါသည္။
--
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named
http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.