yangonchronicle2011 Op-Ed
၇.၇.၂၀၁၂
ေဆာင္းပါးက႑
- အသြင္းေျပာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး
*****************************************
ေဆာင္းပါးက႑
အသြင္းေျပာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး
ေဇယ်သူ
(ဇြန္လ (၇)ရက္ေန႔ထုတ္ The Voice Weekly ဂ်ာနယ္အတြဲ (၈) အမွတ္ (၂၉)မွ ထုတ္ယူေဖာ္ျပသည္။)
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးကို ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ျမင္ေတြ႔ရေတာ့မည္။ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ခရီးထြက္ေတာ့မည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း စပ္ႏွံ႔လွသည္ဆိုေသာ မည္သည့္ပညာရွင္မဆို လြန္ခဲ့ေသာတစ္ႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ေလာက ႀကီးႏွင့္ အဆက္ျပတ္ေနပါက ယခုအျဖစ္အပ်က္မ်ားကို အိပ္မက္ပမာ ထင္ေနလိမ့္မည္။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ အစိုးရအသစ္တက္အၿပီး တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ အတြင္း ယူပစ္လိုက္သလို ေျပာင္းလဲသြားသည္မွာ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဥဒဟိုလာေနေသာ အေက်ာ္ေဇယ်ပုဂၢိဳလ္တို႔ကိုၾကည့္လွ်င္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးကို ဂ႐ုျပဳႏိုင္သည္။ အေက်ာ္ အေမာ္သံတမန္ ဟီလာရီကလင္တန္၊ ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ကင္မ႐ြန္း၊ ေတာင္ကိုးရီးယားသမၼတ၊ အိႏိၵယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မန္မိုဟန္ဆင္း စသည့္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတို႔သည္ သီတင္းပတ္တိုင္လိုလို ဝင္လာမစဲ ရွိေနၾကသည္။ ဆက္စပ္သံ႐ံုးမ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွာ ဝန္ပိၾက သည္အထိ အလုပ္မ်ားၾကသည္။ အခ်ိဳ႕သံ႐ံုးတို႔ဆိုလွ်င္ ဝန္ထမ္းထပ္မံ တိုးခ်ဲ႕ၾကရသည္။ သို႔တိုင္ သံ႐ံုးတို႔၏ အလုပ္ခြင္ျပကၡဒိန္မ်ားတြင္ လာမည့္ခရီးစဥ္ မ်ားက အျပည့္။ သႀကၤန္ရက္တစ္႐ံုးလံုး ခရီးထြက္ေလ့ရွိၾကသည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားလည္း “လာလည္းလာႏိုင္ၾကပါေပ့”ဟု ညည္းယူရသည္။
ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားမွ အသြင္သစ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး၏ စ႐ိုက္လကၡဏာမ်ားျဖစ္သည္။
ပံုရိပ္ေကာင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပံုရိပ္သည္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေျပာင္းသြားခဲ့သည္။ ျမန္မာဆိုေသာေဝါဟာရသည္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ႏႈတ္တ႐ြ႐ြ ႐ြတ္ဆိုရေသာ စကားလံုး ျဖစ္လာသည္။ ပညာရွင္မ်ားက ျမန္မာ့ျဖစ္ရပ္ကို ႀကံေဆာင္ၾက၊ ခ်ဥ္းကပ္ၾက ပုစာၦထုတ္ၾက လုပ္လာၾကသည္။ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို အဆိုးဘက္မွေရးခဲ့ရာမွ အေကာင္းဘက္သို႔ ဦးတည္လာၾကသည္။ ယခင္က ႏိုင္ငံေရးကိုသာ အားျပဳခဲ့ေသာ္လည္း စီးပြားေရး လူမႈေရးတို႔ဘက္သို႔ပါ ကူးေျပာင္းေဖာ္ျပလာၾကသည္။ စာရင္းဆိုး အမွတ္ေပးဇယားဆိုးတို႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေအာက္သို႔က်လာသည္။ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္ေသာ ပံုရိပ္ (Positive Image) ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။
အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး
အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ဆက္ဆံေရး အေကာင္းဘက္သို႔ သိသာစြာ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ အဓိက သဲႀကီးမဲႀကီးေဝဖန္သူမ်ားျဖစ္သည့္ ဥေရာပ သမဂၢေရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကပါ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ဆိုင္ငံ့လိုက္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗယ္လ္ဆု ေပးခဲ့ၿပီး ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈတြင္ အမာခံေထာက္ပ့ံသူျဖစ္သည့္ ေနာ္ေဝသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈကို ပထမဆံုး အဆံုးသတ္လိုက္သည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာသည္။ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ လတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ ေလ့လာၾကသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကမာၻေက်ာ္ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ဝင္ရန္ ေျခလွမ္းျပင္လာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဆက္ဆံေရးေျပလည္လာခ်ိန္တြင္ ထိုႏိုင္ငံတို႔ ခ်ည့္နဲ႔ခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆုိင္ေနေသာေၾကာင့္ အားေကာင္းခ်ိန္ကေလာက္ အကူအညီအေထာက္အပံ့တို႔ ရႏိုင္ေျခမရွိ။
ႏိုုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ဆက္ဆံေရး
ကုလသမ ဂၢ၊ ကမာၻ႔ဘဏ္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေငြေၾကးရံပံုေငြအဖြဲ႔ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးဘဏ္စေသာ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္လာခဲ့သည္။ အဆိုပါအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ေငြအမ်ားအျပားထည့္ဝင္ထားသလို ၾသဇာေညာင္းသည့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ၿဗိတိန္၊ ဂ်ပန္ စသည့္ အလွဴရွင္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းလာျခင္းသည္ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ မီးစိမ္း ျပျခင္းသည္ ထိုအဖြဲ႔အစည္းႀကီးမ်ာ၏ ေငြေၾကးႏွင့္ နည္းပညာအကူအညီမ်ားရရွိရန္ လမ္းခင္းေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပူတျပင္းလိုအပ္သည့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦး (လမ္း၊ တံတား၊ လွ်ပ္စစ္) တို႔အတြက္ ေခ်းေငြေထာက္ပံ့ေငြတို႔ လမ္းပြင့္သြားသည္။
ျဖန္႔ၾကက္ျခင္း
“Don’t pull on your eggs in one basket” ျခင္းတစ္ျခင္းတည္းတြင္ ၾကက္ဥအားလံုးမထည့္ရ။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး၏ အဓိကေအာင္ျမင္မႈမွာ Diversification ေခၚ ျဖန္႔ၾကက္ျခင္း၊ ေ႐ြးခ်ယ္စရာမ်ားလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံအနည္းငယ္ကိုသာ မွီခိုရမႈ ေလ်ာ႔က်သြားသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးတြင္ အျခားႏိုင္ငံႏွင့္ ေျပလည္ေအင္ႀကိဳးစားရင္း အျခားတစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေလ်ာ့က်ေစျခင္း မရွိ ေစသင့္ပါ။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကိုထိန္းထားရင္း အျခားႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ဆက္ဆံေရးကို တိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္လွ်င္ အတိုင္း ထက္အလြန္ပင္ ျဖစ္သည္။
ေျမာက္ကိုးရီးယာႏွင့္ဆက္ဆံေရး၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ဆက္ဆံေရးတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးတြင္ မၾကာခဏ မီးေမာင္းထိုးခံရေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ား ျဖစ္သည္။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္လာမႈေၾကာင့္ အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးက်ဆင္းႏိုင္သည္ဟု ထင္ေၾကး ေပးျခင္း ခံရသည္။ ေတာင္ကိုးရီးယားသမၼတ လာေရာက္အၿပီးတြင္ ေတာင္ကိုရီးယား-ျမန္မာဆက္ဆံေရး တိုးတက္လာခဲ့သလို ေျမာက္ကိုးရီးယား- ျမန္မာဆက္ဆံေရး အားနည္းသြားႏိုင္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံတကာပံုရိပ္ ေကာင္းလာခဲ့သည္။ ျမစ္ဆံု ေရးအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္အၿပီးတြင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး က်ဆင္းသြားမည္ဟု ထင္ေၾကးေပးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အစဥ္အဆက္ (ပါလီမန္ေခတ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္၊ SPDCေခတ္) သည္ တ႐ုတ္ကို အၿမဲဂ႐ုထား စဥ္းစား ခဲ့သလို ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တ႐ုတ္၏ စြမ္းအင္အက်ိဳးစီးပြား၊ပထဝီအက်ိဳးစီးပြားတို႔တြင္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါလာေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ဆက္လက္ေႏြးေထြးေနဦးမည္။
အိမ္နီးခ်င္းေ႐ြးခ်ယ္မရႏိုင္ “One cannot choose his or her neighbours” ဟုဆိုသည့္အတိုင္း ေျပာင္းေျပးမရသည့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးသည္ ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အထူးအေရးႀကီးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း ေ႐ြးခ်ယ္စရာမ်ားလာသည့္တိုင္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး အေပၚ အဓိကအာ႐ံုစိုက္ရဦးမည္။ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားအနက္ အိႏိၵယႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔မွာ ကမာၻ႔လူဦးေရအမ်ားဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ႏိုင္ငံငယ္သေလာက္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈျမင့္သလို လူဦးေရသိပ္သည္းဆ ျမင့္မားႏိုင္သည့္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးဘက္ ေပါင္းစံုတြင္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္လာရန္ တာစူေနသည့္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယမွာ တ႐ုတ္ႏွင့္ ၿပိဳင္ဘက္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ အင္အားခ်ိန္ ခြင္လွ်ာညွိရန္ ႏိုင္ငံအျဖစ္လည္းေကာင္း ႐ႈျမင္ခံထားရသည့္ ေဒသတြင္းအင္အားႀကီးႏိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား ၿပိဳင္ဆိုင္မႈတြင္ (Rivalry of Powers) သို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မသိလိုက္မသိဘာသာ စီးေမ်ာမသြားေအာင္ သတိထားရမည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ထိုအႏၱရာယ္ကို ေကာင္းစြာသိျမင္ေၾကာင္း စစ္ေအးကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒကိုၾကည့္လွ်င္ ျမင္ႏိုင္သည္။
ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဆက္ဆံေရး
လတ္တေလာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားဆက္ဆံေရးသည္ ႏိုင္ငံေရးေရာ စီးပြားေရးပါ ပူးတြဲပါဝင္ေနသည္။ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အတူ စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ခပ္လွ်ိဳလွ်ိဳတစ္နည္း ျမင္သာထင္သာတစ္ဖံု ပါလာၾကသည္။ အကြက္အကြင္းၾကည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သီးသန္႔လာတတ္ သည္။ စီးပြားေရးအကြက္အကြင္းအရ ေနာက္ဆံုးနယ္ေျမသစ္ (Last Frontier) အျဖစ္ ႐ႈျမင္ျခင္းသည္ အေ႐ွ႕အေနာက္မဟူ၊ အနီးအေဝးမျခား၊ အစိမ္း အက်က္မေ႐ြး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဘံုသေဘာထားပင္ ျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး
ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးတြင္ “သံခင္းတမန္ခင္းပိုမိုတက္ၾကြလႈပ္ရွားျခင္း” Active Diplomacy ေၾကာင့္သာမကဘဲ အဓိကအားျဖင့္ ျပည္ တြင္းႏိုင္ငံေရးက ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးပါ ေျပာင္းလဲလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္သစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Moral Figure ျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ခဲ့ျခင္း၊ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္၏ ႐ိုးသားမႈအေပၚ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လူသိရွင္ၾကားေထာက္ခံမႈ ရခဲ့ျခင္းတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးကို တြန္းအားေပးခဲ့သည့္ သိသာထင္ရွားသည့္ အေၾကာင္းအရင္းအခ်ိဳ႕ ျဖစ္သည္။
တစ္ကိုယ္ေတာ္က်င့္လွ်င္ အဆိုးမ်ားမည့္ေခတ္ နယ္ျခားမ်ဥ္းမ်ား ေပ်ာက္သြားသည့္ေခတ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာပံုရိပ္ေကာင္း၊ အဓိကႏိုင္ငံႀကီးမ်ား ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္လာသည္မွာ ႏိုင္ငံႀကီးပြားေရးအတြက္ အေရးႀကီးသည့္ လိုအပ္ခ်က္ႀကီးတစ္ရပ္ကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြသစ္ တိုးလာျခင္းသည္ မဂၤလာျဖစ္ေသာ္လည္း “စိုေသာလက္မေျခာက္ေစႏွင့္” ဆိုသလို ခင္မင္ရင္းစြဲႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ မိတ္မပ်က္ရန္လည္း လိုသည္။ မိမိ ကစား ရန္မလိုသည့္ ကစားပြဲအတြင္း ဝင္မကစားရန္လည္း လိုသည္။ ယခုအရွိန္ကို ဆက္လက္ထိန္းထားကာ စိန္ေခၚမႈသစ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးသည္ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကို မ်ားစြာ ကူညီႏိုင္လိမ့္မည္။
*****************************************
Posts
