Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

ယခုႏွစ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရ၏ သုံးပုံ တစ္ပုံခန္႔ ရွိေသာ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား အတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္ ခ်မ္းေျမ႕မႈ နည္းပါးမည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ပါသည္။

Divine Comedy ဟူေသာ နာမည္ေက်ာ္ စာအုပ္ထဲတြင္ စာေရးသူ Dante Alighieri က ေရွ႕ျဖစ္ေဟာ ေဗဒင္ ဆရာမ်ားသည္ ငရဲျပည္ ေအာက္ပုိင္းမွ အနိမ့္ဆုံး ေလာကတြင္ အလုပ္လုပ္ရန္ တာဝန္ေပးခံရသူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားခဲ့သည္။

ကံေကာင္း ေထာက္မသည္ ဟုပင္ ဆုိရမည္။ ယခုႏွစ္တြင္ က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မ်ားကုိ ေဟာကိန္း ထုတ္ရန္ မည္သည့္ ေဗဒင္ဆရာ တစ္ဦး တစ္ေယာက္မွ တာဝန္ယူရန္ လုိအပ္မည္ မဟုတ္သလုိ မည္သူမွလည္း တြက္ခ်က္ ၾကည့္၍ ရမည္ မဟုတ္ေပ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ အတြက္ ေဗဒင္ဆရာမ်ား၏ ေဟာကိန္းမ်ား မည္သုိ႔ပင္ ရွိသည္ ျဖစ္ေစ ေသခ်ာသည္မွာ အဆုုံးစြန္ေသာ အာဏာမွာ တပ္မေတာ္ လက္ထဲတြင္သာ ဆက္လက္ တည္ရွိေနမည္ ျဖစ္ၿပီး တပ္မေတာ္ ၏ သေဘာတူညီမႈ မပါဝင္ဘဲ ဖြဲ႕စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒဆုိင္ရာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျပဳလုပ္ရန္မျဖစ္ႏုိင္ေပ။

စစ္တပ္မွ အရာရွိ ေဟာင္းႀကီးမ်ားသည္ စစ္ယူနီေဖာင္း ခၽြတ္ကာ အရပ္ဝတ္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ေလာကထဲ ဝင္ေရာက္မည္ ျဖစ္ၿပီး အမ်ားစုမွာ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ အတုိက္အခံမ်ား၏ အသံမွာ ထြက္ေပၚလာမည့္ လႊတ္ေတာ္ႀကီး ႏွစ္ရပ္တြင္သာ ၾကားရေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ အတုိက္အခံမ်ား အေနျဖင့္ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ျခယ္မႈ ၾကားတြင္သာ အလုပ္လုပ္ၾကလိမ့္မည္။ အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ အေရးႀကီးကိစၥမ်ားကုိ စိန္ေခၚမႈ ျပဳႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ ေျပာခဲ့သည့္ စည္းကမ္း ျပည့္ဝေသာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ဟူသည့္ သေဘာတရားမွာ ေရတြင္းအသစ္ တစ္တြင္းႏွင့္ ဆင္တူ ေနေပလိမ့္မည္။ စစ္တပ္ဟူသည္ ေရတြင္းအသစ္မွ ထြက္ရွိလာမည့္ ရႊံ႕ေရမ်ားကုိ မၾကာခဏ ဝင္ေရာက္ စစ္ေပးမည့္ ေရစစ္တစ္ခုလုိ ျဖစ္ေနလိမ့္မည္။

ေသခ်ာသည့္ အခ်က္တစ္ခုမွာ အမ်ိဳးအစား စုံလင္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ ခ်မ္းေျမ႕မႈမ်ား နည္းသထက္ နည္းပါးလာပါလိမ့္မည္။ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား ထဲမွ အခြင့္အေရး ေတာင္းသူမ်ားသည္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ မ်ိဳးဆက္ ႏွစ္ဆက္စလုံး ရြံရွာ မုန္းတီးခဲ့သည့္ ဖက္ဒရယ္ မူဝါဒ ပုံစံအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ဟူေသာ အေရးကိစၥတုိ႔ ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္း ရွာေဖြခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရက ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ကာကြယ္ ေပးထားေသာ္လည္း အမွန္တကယ္တြင္ ပကတိ ရွိေနေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိမႈ နည္းပါးသည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။

ယခု ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွ ေသးငယ္ေသာ အုပ္စုကေလးအခ်ိဳ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ပုိင္ခြင့္ ရွိမည့္ အေနအထားမ်ိဳး ရရွိလာေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ အမ်ိဳးသားေရး ပါဝါႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကိစၥမ်ား အတြက္ေတာ့ ရႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ကုန္ဆုံးခ်ိန္တြင္ တစ္ႏွစ္လုံး ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္ တုံ႕ျပန္မႈမ်ားမွာ ေရာေထြးေနမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ္ျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္ ေဗဒင္ဆရာ လုိမည္ မဟုတ္ေပ။ ထုိအခ်ိန္ ေရာက္လွ်င္ အစုိးရက ေအာင္ျမင္မႈ ရွိေၾကာင္း မလြဲမေသြ ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာလိမ့္မည္။ ျမန္မာ ျပည္သူလူထုမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားတြင္ မိမိတို႔ ပါဝင္ ပတ္သက္ႏုိင္မႈ အလြန္နည္းသည္ဟု ထင္မွတ္ ၾကေပလိမ့္မည္။

အခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားက ထြက္ေပၚလာသည့္ ရလဒ္သည္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္ထက္ မ်ားစြာ ေလ်ာ့နည္းေနသည္ဟု ေစာဒက တက္ၾကလိမ့္မည္။ ႏုိင္ငံတကာ၏ ေျပာေနက် စကား ျဖစ္ေသာ  လြတ္လပ္ၿပီး မွ်တမႈ ရွိသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ" ဟူသည့္ အသုံးအႏႈန္းမွာ ျမန္မာျပည္တြင္ မရွိေသာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းကေတာ့ စိတ္ေက်နပ္မႈရမည္ မဟုတ္ေပ။ လက္သင့္ခံရန္လည္း ခက္ခဲေနလိမ့္မည္။ အခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံမ်ားကမူ ျမန္မာျပည္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကုိ ေဝဖန္ရန္ပင္ တြန္႕ဆုတ္ ေနၾကပါမည္။

ဤသို႔ ဆုိပါက ေဗဒင္ဆရာမ်ားအတြက္ လုပ္စရာအလုပ္မွာ တစ္ခုတည္းသာ က်န္ေတာ့သည္။ ယင္းမွာ အျခားမဟုတ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရးအတြက္ မဂၤလာအေပါင္း ခေညာင္းမည့္ ေန႔ရက္ကုိ ေရြးေပးရန္သာျဖစ္သည္။
David Steinberg ၏ Muddy Waters ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။

BBC News, 2nd January 2009

          ဆိုမာလီ ပင္လယ္ ဓားျပမ်ားသည္ ေအဒင္ ပင္လယ္ေကြ႕တြင္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္လာေသာ သေဘၤာတစ္စင္းကို ျပန္ေပးဆြဲခဲ့ၿပီး ဆိုမာလီယာ ေရျပင္တြင္ ယခု သီတင္းပတ္အတြင္း တတိယေျမာက္ အပိုင္စီးမႈ ျဖစ္ပါသည္။

          အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ အသြားခရီးတြင္ အပိုင္စီး ခံရေသာ အင္ဒိုနီးရွားပိုင္ တန္ခ်ိန္ ႏွစ္ေသာင္းရွိ ပရာႏိုမီ သေဘၤာမွာ ယခုအခါ ဆိုမာလီယာသို႔ ဦးတည္ ခုတ္ေမာင္းေနသည္ဟု ပင္လယ္ ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာ အရာရွိမ်ားက ေျပာၾကားပါသည္။

          အဆိုပါ သေဘၤာတြင္ ေရယာဥ္ အမႈထမ္း (၂၄) ဦး ပါဝင္ၿပီး အမ်ားစုမွာ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္သည္။

          ၿပီးခဲ့ေသာ တနလၤာေန႔က ဆိုမာလီ ပင္လယ္ဓားျပမ်ားသည္ အေရွ႕အာဖရိက ကမ္းလြန္ ပင္လယ္ျပင္တြင္ သေဘၤာႏွစ္စီးႏွင့္ သေဘၤာသား (၄၅) ဦးကို ျပန္ေပးဆြဲ ခဲ့ပါသည္။

          ယူေကအလံ လႊင့္ထူထားေသာ ဓာတုပစၥည္းတင္ စိန္႔ဂ်ိမ္းပတ္ သေဘၤာသည္ စပိန္မွ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ အသြားခရီးတြင္ ေအဒင္ ပင္လယ္ေကြ႕၌ အပိုင္စီး ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။

          သေဘၤာသား (၁၉) ဦး ပါဝင္ေသာ ပနားမား အလံလႊင့္ ထူထားသည့္ ဂရိ ကုန္တင္သေဘၤာ ေနဗီးယတ္စ္ အပိုလြန္ကမူ ေဆရွဲလ္ကၽြန္းစု ေျမာက္ဘက္တြင္ အပိုင္စီးခံရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

          ယခု ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ရပ္တြင္ စကၤာပူအလံ လႊင့္ထူထားေသာ ပရာႏိုမီ သေဘၤာ ကပၸတိန္က မိမိတို႔ သေဘၤာ ျပန္ေပးဆြဲ ခံရၿပီး သေဘၤာ အမႈထမ္းမ်ား အေျခအေန ေကာင္းမြန္သည္ဟု ေရဒီယိုျဖင့္ သတင္းပို႔ခဲ့ေၾကာင္း အီးယူ ပင္လယ္ဓားျပ ႏွိမ္နင္းေရးတပ္ဖြဲ႕ Navtor က ေျပာၾကားပါသည္။

          သေဘၤာ အမႈထမ္းမ်ားတြင္ အင္ဒိုနီးရွား (၁၇) ဦး၊ တ႐ုတ္ (၅) ဦး၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီယား (၁) ဦးႏွင့္ ဗီယက္နမ္ (၁) ဦး ပါဝင္သည္ဟု သိရွိရပါသည္။

          ဆိုမာလီ ကမ္းလြန္တြင္ ျဖစ္ပြားေနက် ပင္လယ္ဓားျပ အပိုင္စီးမႈမ်ားကို တားဆီး ႏွိမ္နင္းရန္ ႏိုင္ငံတကာ ေရတပ္ဖြဲ႕မ်ားက ႀကိဳးစားေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

Irrawaddy Magazine,By Zarni, January - 2010

          ကၽြႏု္ပ္သည္ ျမန္မာ တစ္ဦးအေနျဖင့္ ပိုမို ေကာင္းမြန္ေသာ၊ ပိုမို၍ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအျဖစ္ ေမွ်ာ္လင့္သည္။ ျဖစ္ေစခ်င္ပါသည္။ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာ ေလ့လာသူ တစ္ဦး အေနျဖင့္ ေျပာရမည္ ဆိုလွ်င္ တိုင္းျပည္၏ အနာဂတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေကာင္း ျမင္ရန္ လက္ေတြ႕ မည္သည့္ လကၡဏာမွ် ျမင္ေတြ႕ရျခင္း မရွိေသးဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

          ျမင္ကြင္း တစ္ခုလံုးကို ၿခံဳၾကည့္ရလွ်င္ ေမွ်ာ္လင့္စရာ ဘာမွ်မရွိ ေဝဝါးလ်က္ ရွိသည္ကိုသာ ေတြ႕ရပါမည္။ အခ်ဳိ႕ ပညာရွင္ အစိတ္အပိုင္းမွ ေျပာေနၾကေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ ပိုမို ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္အရ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရး ပါဝင္လာလိမ့္မည္ ဟူေသာ အေကာင္းျမင္မႈကို ကၽြႏု္ပ္ သေဘာမတူေပ။

          စစ္တပ္ အစိုးရ၏ ဖက္ဆစ္ အေတြးအေခၚမ်ားႏွင့္ အျမစ္တြယ္ေနေသာ ၎တို႔၏ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေအာက္မွ ႐ုန္းထြက္ရန္ လြယ္လိမ့္မည္ မထင္ေပ။ စစ္တပ္ႏွင့္ ၎၏ ေခါင္းေဆာင္မႈသည္ အလယ္ေခတ္က ေပၚထြန္းခဲ့ေသာ ေျမယာစနစ္ ဆန္ဆန္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမွ အျမတ္မ်ားစြာ ရရွိမႈေၾကာင့္ ထုိစနစ္ကို ကာကြယ္ ထားလိမ့္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္သူလူထု၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊ စိုးရိမ္ ပူပန္မႈမ်ားႏွင့္ ေမွ်ာ္မွန္းမႈ မ်ားကို တုန္႔ျပန္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။

          တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ စစ္တပ္ထဲမွ ဤ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈကို အံတုမည့္ သူရဲေကာင္း မေပၚခဲ့လွ်င္ တိုင္းျပည္တြင္ မိမိတို႔ ခ်မ္းသာေအာင္ တိုင္းျပည္ ဘ႑ာကို သူခိုးခိုး အျမတ္ထုတ္မႈမွာ အစိုးရ၏ တရားဝင္ အလုပ္တစ္ခု သဖြယ္ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။

          အက်ဳိးဆက္မွာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးသည္ ယိုင္နဲ႔နဲ႔ အေျခအေန တြင္သာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္လိမ့္မည္။ အားနည္းသူ အေပၚမွာ အျမတ္ထုတ္သည့္ အေျခအေနေၾကာင့္ ေရတိုကို ၾကည့္ၿပီး က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အျမင္ျဖင့္ တိုင္းျပည္အေပၚမွ တန္ဖိုးရွိေသာ အရာမွန္သမွ် ဂုတ္ေသြးစုပ္ အျမတ္ထုတ္မႈမွာ ဆက္လက္ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္သူလူထုႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း မည္သည့္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈကိုမွ် ျပန္လည္ ျပဳလုပ္ ေပးလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။

          သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားႏွင့္ အျခား သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ားမွ ေရာင္းရေငြမ်ားေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ေငြမ်ား တိုးပြား လာသည္ႏွင့္အမွ် တိုင္းျပည္၏ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈကေတာ့ အရွိန္ျမင့္ ေနလိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္သူလူထုမွာ သဘာဝ သယံဇာတ က်ိန္စာ မိေနၿပီး၊ အစိုးရ၏ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အမွားမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုမွာ ႀကီးစြာေသာ ေပးဆပ္မႈမ်ားကို ေပးဆပ္ေနရပါသည္။

          ပညာေရး၊ လူထု က်န္းမာေရးႏွင့္ လူမႈ ဖူလံုေရး စနစ္မ်ားမွာ ပံုမွန္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ၊ အေရအတြက္မ်ား တိုးခ်ဲ႕ေနၿပီး၊ စစ္တပ္မွာေရာ၊ အရပ္ဖက္မွာပါ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ အရည္အေသြးမွာ က်ဆင္းေနမႈမွာ အရွိန္ေကာင္းလ်က္ ရွိေနေပသည္။

          ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ အမ်ားစုသည္ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ေျပာင္းေရႊ႕ၾကရၿပီး ရရာ လုပ္အား ရင္းၿပီး အသက္ရွင္ၾကရသည္။ ေဒသတြင္းတြင္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း လုပ္သား သန္းခ်ီ ရွိၿပီး ျပည္တြင္းတြင္ ငါးသိန္းခန္႔ လူမ်ား ေရႊ႕ေျပာင္း ခံေနရကာ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္မ်ားတြင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ ဒုကၡသည္ တစ္သိန္းခြဲ ရွိပါသည္။ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ကမာၻေပၚမွ ငရဲခန္း တစ္ခုအျဖစ္ တည္ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

          တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ နယ္စပ္ ေဒသမ်ားတြင္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမႈမ်ား ပ်က္စီးေတာ့မည့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနၿပီး၊ ျပည္တြင္းမွာေရာ၊ ေဒသတြင္းမွာပါ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား တိုးပြား လာေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။

          လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈ လုပ္ငန္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး မာဖီးယားမ်ား၊ ဖြ႔ံၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းစာ ဆရာမ်ားႏွင့္ အေတြ႕အႀကံဳ မရွိေသးေသာ သံတမန္မ်ားအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေငြရွာလို႔ ေကာင္းေသာ အလုပ္မ်ား ရႏိုင္ေသာ အခြင့္အလမ္း တစ္ခု ျဖစ္ေနပါသည္။

          ကမာၻေပၚမွ အျမတ္ထုတ္ စားေသာက္ တတ္သူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဂိုဏ္းဖြဲ႕၍ အျမတ္ထုတ္ ေနသည္ကို ကမာၻႀကီးက ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ျခင္း မရွိဘဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿမဲ ျဖစ္ပါသည္။

          ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳရျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေနာက္ႏိုင္ငံ ပါဝါမ်ားအတြက္ ဦးစားေပးရမည့္ အေရးကိစၥတြင္ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စနစ္တက် ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အခိုင္အမာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိမခ်င္း၊ ေလသံ ပစ္႐ံုသာ စိုးရိမ္မႈကို ျပသ ၾကလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

          ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရ ဆန္႔က်င္သူမ်ားေရာ သာမန္ ျပည္သူမ်ားသည္ ေျပာင္းလဲမႈ အတြက္ ၎တို႔၏ ႐ုန္းကန္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို လက္ေလွ်ာ့ လိမ့္မည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။

          ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာမ်ား ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ မၿမဲျခင္း တရားကို ယံုၾကည္သည္ ျဖစ္၍ စစ္တပ္၏ အာဏာ ဆုပ္ကိုင္ထားမႈကိုလည္း တည္ၿမဲလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ယံုၾကည္ၾကပါသည္။

Irrawaddy news, By Wai Moe, 30th December 2009

          ကမၻာေပၚတြင္ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ အလားအလာ မ်ားေသာ ၂၂ ႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ပါဝင္သည္ဟု ၾသဇာ အ႐ွိန္အဝါ ႐ွိေသာ မဂၢဇင္း The Economist က ဆုိပါသည္။

          တနလၤာေန႔က ထုတ္ေဝသည့္ ယူေက အေျခစုိက္ မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ "Global Tinder Box"ဟု အမည္ ေပးထားေသာ ဇယားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ ၂၁ ႏုိင္ငံသည္ ၂၀၁၀ တြင္ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ "အလြန္႔အလြန္" အလားအလာ မ်ား၍ ၎၏ ေနာက္ အလားအလာ မ်ားေသာ အဆင့္တြင္ ၅၂ ႏုိင္ငံ ရွိေနၿပီး မၿငိမ္သက္မႈ ျဖစ္ပြားရန္ အလားအလာ နည္းေသာ ႏိုင္ငံမွာ ၃၇ ႏိုင္ငံသာ ရွိပါသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

          မၿငိမ္သက္မႈ ျဖစ္ပြားရန္ အလြန္႔အလြန္ အလားအလာ မ်ားေသာ စာရင္းတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႏွင့္အတူ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္လည္း ပါဝင္ၿပီး အက်ပ္အတည္း ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ယုိယြင္းေနသည့္ ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အာဖရိက ဆာဟာရ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အာဖဂန္ နစၥတန္၊ အီရတ္ ကဲ့သုိ႔ ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။

          ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔မွာ မူ ၂၀၁၀ တြင္ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈ အလား အလာ မ်ားေသာ ၅၂ ႏုိင္ငံတြင္ ပါဝင္ေနပါသည္။

          ၎မဂၢဇင္း၏ အဆုိအရ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကထက္ အလုပ္လက္မဲ့ ဦးေရ သန္း ၆၀ တုိးပြားလာမည္ ကုိ ေတြ႕ျမင္ရဖြယ္ ရွိၿပီး တစ္ရက္လွ်င္ ၂ ေဒၚလာထက္ နည္းေသာ ဝင္ေငြျဖင့္ ေနထုိင္ရေသာ အလုပ္ သမား သန္း ၂၀၀ ခန္႔ ရွိလိမ့္မည္ဟု သိရပါသည္။

          သဘာဝ ရင္းျမစ္မ်ား ႂကြယ္ဝေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈႏႈန္းမွာ ကမၻာေပၚတြင္ အဆုိးဝါးဆံုး ႏုိင္ငံမ်ား၌ ပါဝင္ေနပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ လူအမ်ားစုသည္ တစ္ရက္လွ်င္ ၁ ေဒၚလာထက္ နည္းေသာ ဝင္ေငြျဖင့္ ရွင္သန္ေနရသည္ဟု ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ (UNDP) က သတိေပး ထားပါသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၏ ဆင္ေျခဖံုးေဒသ မ်ားတြင္ ေနထိုင္သူ လူမ်ားစုမွာ တစ္ရက္လုပ္ တစ္ရက္စား ဘဝျဖင့္ ရွင္သန္ ေနၾကရသည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ မွ NGO အလုပ္သမားမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ ထက္ပင္ ပုိ၍ ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနေသာ ျပည္သူ အမ်ားစုမွာ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈကုိပါ ခံစား ေနၾကရသည္ဟု ဆုိပါသည္။

          သုိ႔ရာတြင္ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ တစ္ခုတည္းျဖင့္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား မျဖစ္ပြားႏုိင္ပါ။ လူတန္းစားမ်ား အၾကား ဝင္ေငြ ကြာဟမႈ အလြန္ ႀကီးမားလာျခင္း၊ ညံ့ဖ်င္းေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လူမႈေရး ေထာက္ပံ့မႈအား နည္းျခင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အေရး တင္းမာမႈမ်ားသည္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြား လာေစရန္ ေပါင္းဆံုလာေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား ျဖစ္သည္ဟု "The Economist" က ဆုိပါသည္။

          ကမၻာေပၚရွိ အဆုိးဝါးဆံုး အက်င့္ပ်က္ ျခစားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မင္းမဲ့ တုိင္းျပည္ ဆုိမာလီယာ ႏွင့္ စစ္ပဲြေၾကာင့္ ေၾကမြေနေသာ အာဖဂန္ နစၥတန္တုိ႔ ၿပီးလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တတိယ ေနရာတြင္ ရွိေနသည့္ ကလင္အေျခစုိက္ Transparency International က ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။

          ျမန္မာအစုိးရက လာမည့္ ႏွစ္တြင္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ စစ္ဖက္ အစုိးရက ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကုိ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

          တပ္မေတာ္ အစုိးရသည္ ယေန႔တုိင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြ အခ်ိန္ဇယားကုိ ေၾကညာျခင္း မရွိေသးပါ။ ထုိ႔အျပင္ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ အစုိးရႏွင့္ ေၾကညာျခင္း မရွိေသးပါ။ ထုိ႔အျပင္ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ အစုိးရႏွင့္ သေဘာကဲြလဲြ ဆန္႔က်င္ေသာ ေရးသား ေျပာဆုိမႈမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ အာဏာ သံုး၍ ပိတ္ပင္ထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

          ႏိုင္ငံတဝွမ္းရွိ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေရး တင္းမာမႈ မ်ားမွာလည္း ပုိမုိ ျပင္းထန္ လာေနပါသည္။ အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖဲြ႕မ်ားကို ဗဟုိအစုိးရ လက္ေအာက္ခံ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အစီအစဥ္သုိ႔ ပူးေပါင္းရန္ ျမန္မာ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေတာင္းဆုိထားပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အဖဲြ႕ ၃ ဖဲြ႕မွ လဲြ၍ က်န္ အပစ္ရပ္ တပ္ဖဲြ႕ အားလံုးမွာ အထက္ပါ အစီအစဥ္ကုိ သေဘာတူျခင္း မရွိေသးပါ။

          နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ ဖဲြ႕စည္းေရး အဆုိျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံရမည့္ ေနာက္ဆံုး သတ္မွတ္ရက္ကုိ ျမန္မာအစုိးရက ဒီဇင္ဘာလကုန္အထိ ေနာက္ဆုတ္ ေပးခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ ျပႆနာသည္ တေန႔ေန႔တြင္ ေျဖရွင္းရမည္ ျဖစ္ၿပီး အေလ်ာ့အတင္း လုပ္ညႇိႏႈိင္းမည့္ စကားမ်ားလည္း ရွိပံု မရပါ။ အာခံေနေသာ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖဲြ႕မ်ားကို အစုိးရ တပ္ဖဲြ႕မ်ားက ထုိးစစ္ အသစ္ ဆင္ႏႊဲရန္ ျပင္ဆင္ ေနျခင္းႏွင့္အတူ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ပဋိပကၡမ်ားသည္ ေရွာင္လဲႊ ႏုိင္မည့္ပံု မရွိဟု အကဲခတ္ ေလ့လာေရး သမား အမ်ားစုက ေျပာၾကားပါသည္။

          မည္သုိ႔ပင္ ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အႀကီးမားဆံုး အပစ္ရပ္တပ္ဖဲြ႕ ျဖစ္ေသာ တပ္ဖဲြ႕ဝင္ ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ရွိသည့္ ဝ တပ္ဖဲြ႕ UWSA ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေလ်ာ့ေပးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔၏ ပုိင္နက္ နယ္ေျမကို တစ္လက္မမွ် လက္ေလွ်ာ့မည္ မဟုတ္သလုိ လက္နက္လည္း ခ်လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ထားပါသည္။

Irrawaddy Magazine, By Sean Turnell, Vol 18, No 1, January

          ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ အလြန္တရာ ျခားနားေသာ လမ္းႏွစ္သြယ္အနက္ တစ္ခုခုကုိ သြားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ စီးပြားေရး အတက္ဖက္ကုိ သြားမည္လား (သုိ႔မဟုတ္) အရင္လုိ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ တလိမ့္လိမ့္ႏွင့္ ေအာက္သုိ႔ လိမ့္ဆင္းမည္လား။

          ျမန္မာ့ စီးပြားေရး၏ အနာဂတ္အား ဓာတ္လံုးတြင္ ၾကည့္၍ ေဟာကိန္း ထုတ္ရန္ အလုပ္မွာ အႏၱရာယ္မ်ားေသာ အလုပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ အပိုင္း ႏွစ္ပုိင္း ခဲြေျပာလွ်င္ နည္းနည္း နီးစပ္လိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ ပထမတစ္ပိုင္း အေနျဖင့္ ၂၀၁၀ တြင္ မိမိတုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္သည္မ်ား ျဖစ္လာမည္လားဟု ျဖစ္ပါသည္။ ဒုတိယတစ္ပုိင္း အေနျဖင့္ ခန္႔မွန္းရလွ်င္ စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းၿပီး၊ အေတြ႕အႀကံဳအရ ေျပာရလွ်င္ ျဖစ္လာႏုိင္သည္မ်ားမွာ စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းလွသည္ဟု ဆုိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

          အေကာင္းမ်ားကုိ ရဲရဲႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ ၾကည့္ရလွ်င္ ၂၀၁၀ တြင္ အေပါင္း လကၡဏာ ေဆာင္ေသာ တုိးတက္မႈမ်ား မည္သုိ႔ ျဖစ္လာႏိုင္မည္နည္း။ သဘာဝ က်က် စဥ္းစားမည္ ဆုိလွ်င္ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်သည္ ေရြးေကာက္ပဲြ အေပၚတြင္ အမ်ားႀကီး မူတည္ေနပါသည္။ ေရြးေကာက္ပဲြအရ ထြက္ေပၚလာမည့္ အစုိးရသစ္ သည္ အေျခအေန ေကာင္းမ်ားကုိ သယ္ေဆာင္ လာလိမ့္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ အဆုိပါ အစုိးရသစ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ စီးပြားေရး ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းမ်ား ရရွိေစရန္ အမွန္တကယ္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္ ဆုိလွ်င္၊ တုိင္းျပည္၏ ကံၾကမၼာကုိ အလွည့္အေျပာင္း ျဖစ္ေစမည့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ရလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

          လူတုိင္း သိရွိေသာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ေရာင္းရေငြမ်ား အေၾကာင္းမွ စေျပာရလွ်င္၊ အစုိးရသစ္ သည္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ဓာတ္ေငြ႕ ေရာင္းရေငြမ်ားကုိ ေက်းလက္ စီးပြားေရးတြင္ လုိအပ္ေနေသာ အရင္းအႏွီးမ်ားသုိ႔ ထည့္သြင္း ေပးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔မွသာ စစ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ကိစၥ ရပ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မည္ ျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ အေရးႀကီးေသာ အေျခခံ အေဆာက္အဦမ်ားတြင္ ျမႇင့္တင္ေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

          အစုိးရသစ္သည္ အထက္ပါအတုိင္း လုပ္ေဆာင္ေပးမႈမ်ား၊ အျခား လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ကတိျပဳ မႈမ်ား ရွိခဲ့လွ်င္ မိမိကုိယ္မိမိ ယံုၾကည္မႈမ်ား တုိးပြားလာမည္ ျဖစ္ၿပီး အေျခပစၥည္း ရပုိင္ခြင့္မ်ားကုိ ေလးစား လုိက္နာလာမည္ ျဖစ္ကာ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈကို ရရွိလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမုိကေရစီ အုတ္ျမစ္မ်ား ခိုင္မာမႈ၏ ေဘးထြက္ရလဒ္ ျဖစ္ၿပီး တုိင္းရင္းသားမ်ားကုိလည္း ၎တုိ႔အေပၚမွ အျမတ္ ထုတ္ေနသည္ဟု အထင္မွားမႈမ်ား ကုိလည္း ေျဖေဖ်ာက္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

          အဆုိပါ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားကုိ ယံုၾကည္မႈ တုိးပြားေစၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ေစရန္ အားေပးသလုိ ျဖစ္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ားတြင္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံလိမ့္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာ လုပ္သားမ်ားကုိ စံခ်ိန္မီီ လုပ္အားခမ်ား ေပးလာမည္ ျဖစ္ၿပီး ေရရွည္ ခရီးသြား ဧည့္သည္မ်ားကိုလည္း တုိးတက္ ဆဲြေဆာင္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။

          အကယ္၍ အထက္ပါ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျဖစ္မလာခဲ့လွ်င္၊ ၂၀၁၀ တြင္ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး မည္သုိ႔ ျဖစ္လာမည္နည္း။ အေျဖကုိ ေျပာရမည္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ေကာင္းလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ငါးဆယ္က သြားခဲ့ေသာ အဆင္း လမ္းေၾကာင္း၊ လမ္းေဟာင္းအတုိင္း သြားၿပီး ဆင္းရဲမဲြေတၿမဲ ျဖစ္ေနဦး ေပလိမ့္မည္။

          အထက္က ဆုိခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းရေငြမ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ GDP ကုိ တုိးတက္လာၿပီး တုိင္းျပည္အသြင္ ေျပာင္းခဲ့သည္ ဆုိေသာ္လည္း စီးပြားေရး အေျခအေနသည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၿပီး ကတည္းကထက္ တျဖည္းျဖည္း အဆုိးရြားဆံုး အေျခအေနသုိ႔ ေရာက္ရွိေနပါသည္။ ျမန္မာ စစ္အစုိးရသည္ တုိင္းျပည္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကုိ ကာကြယ္ ေပးသူမ်ားအျဖစ္ မိမိ ကုိယ္မိမိ ဂုဏ္ယူ ေနသည္ ဆုိေသာ္လည္း ၎တုိ႔၏ စီးပြားေရး အျမင္မွာ တုိင္းျပည္ သယံဇာတမ်ား ျဖစ္ေသာ ေက်ာက္မ်ား၊ သတၱဳမ်ားႏွင့္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကုိ ထုတ္ယူ စားသံုးေရးထက္ မပုိေပ။

          ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ သယံဇာတ မ်ားအေပၚ အျမတ္ထုတ္ေနေသာ စြမ္းအင္ ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္ ေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္း မ်ားကုိသာ အျပစ္တင္ ရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကေတာ့ ဦးမရွိ၊ ပဲ့မရွိ၊ ဦးတည္ရာမဲ့ႏွင့္ မာယာမ်ားလွေသာ အေျခအေန ႐ုတ္ခ်ည္း ေျပာင္းႏုိင္ ေသာ ကမၻာ့ ကုန္ပစၥည္း ေစ်းကြက္ ပင္လယ္ေၾကာတြင္ ေမ်ာေနေပဦးေတာ့မည္။­­­