၂၃.၄.၂ဝ၁၂
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား အပိုင္း(၂)
- ျမန္မာ့ေငြေၾကးစနစ္ ျပဳျပင္မႈ IMF အႀကီးအကဲခ်ီးက်ဴး
(AFP သတင္းမွ 22 April 2012 ရက္စြဲပါ IMF Chief louds Myanmar's currency reform ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
- အေရးယူမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ က႑တစ္ခုမွပါဝင္ခဲ့သေလာ
(22 April 2012 ရက္စဲြပါ BBC News မွ Jonah fisher ေရးသားေသာ Did economic sanctions Play a role in Burma’s reform? ကုိ ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
*****************************************
ျမန္မာ့ေငြေၾကးစနစ္ ျပဳျပင္မႈ IMF အႀကီးအကဲခ်ီးက်ဴး
(AFP သတင္းမွ 22 April 2012 ရက္စြဲပါ IMF Chief louds Myanmar's currency reform ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ရန္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရသစ္၏ အေျခခံအက်ဆံုး စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ရႈပ္ရႈပ္ေထြးေထြး ေငြလဲႏႈန္းစနစ္အား ျပင္ဆင္ေနျခင္းကို ကမၻာ့ေငြေၾကး ရံပံုေငြအဖြဲ႕ IMF အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ခရစ္စတင္းလာဂတ္ (Christine Lagarde) က စေနေန႔တြင္ ခ်ီးက်ဴး ေျပာၾကားလိုက္သည္။
IMF သည္ လက္ရွိ ေငြလဲႏႈန္းစနစ္ ေျပာင္းလဲမႈ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာေငြေၾကး တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ဂရုတစိုက္ သတိထား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိသည္ဟု လာဂတ္က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည္။
သတင္းေထာက္တစ္ဦး၏ ေမးခြန္းကို တုံ႔ျပန္သည့္ လာဂတ္က "ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗဟိုဘဏ္နဲ႔ ကၽြန္မတို႔ အရမ္းကို တက္တက္ႂကြႂကြ လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲကို သူတို႔ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့တယ္လို႔ ခ်ီးက်ဴးစကား ေျပာရမွာပါ" ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယင္း၏က်ပ္ေငြ ႏႈန္းရွင္ထားျခင္းကို ဧၿပီ ၂ ရက္တြင္ စတင္ခဲ့သည္။ ဗဟိုဘဏ္က တစ္ေဒၚလာလွ်င္ ၈၁၈ က်ပ္ေငြလဲႏႈန္းကို အေျခခံရန္ သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ျပင္ပေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ရွိ တန္ဖိုးႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ တရားဝင္ ေငြလဲႏႈန္းကို ျပင္ဆင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခုကဲ့သို႔ ႏႈန္းရွင္ထားျခင္းျဖင့္ က်ပ္ေငြတန္ဖိုးကို ေစ်းကြက္က ဆံုးျဖတ္ေပးျခင္းကို ခြင့္ျပဳသြားမည္ ျဖစ္သည္ဟု ဗဟိုဘဏ္က ေျပာၾကားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနႏွင့္ တံခါးဖြင့္လာသည္ႏွင့္အမွ် ႀကီးထြားလာမည့္ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား လြယ္ကူ ေခ်ာေမြ႕ေအာင္ ရိုးရွင္းေသာ ေငြလဲႏႈန္း စနစ္က အေထာက္အကူ ျပဳလိမ့္မည္ဟု အကဲခတ္ ေလ့လာသူမ်ားက ဆုိသည္။
လာဂတ္က "သူတို႔ လိုအပ္တဲ့ နည္းပညာ အကူအညီ မွန္သမွ် ကၽြန္မတို႔ ဆက္လက္ ျဖည့္ဆည္းေပးရမွာပါ။ ရွင္တို႔ သိတဲ့အတိုင္း ဒါက တစ္ရက္ခ်င္း အေပၚ အေျခခံၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတာပါ။" ဟု ေျပာသည္။ ယခုကဲ့သို႔ ေငြေၾကးစနစ္ ျပဳျပင္မႈသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကာင့္ ေခတ္ေဟာင္းတြင္ က်န္ခဲ့ေသာ စီးပြားေရးက႑ ေခတ္မီေအာင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း၏ အစီအစဥ္ တစ္စိတ္ တစ္ပုိင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မႏွစ္က အစိုးရသစ္တင္ေျမႇာက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ကမၻာ့အပယ္ခံ ဘဝမွ ျမန္ဆန္စြာ ရုန္းထ နာလံထူလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခင္ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္လည္းး ယခုလ အေစာပိုင္းတြင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ ခံရၿပီး ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မႀကံဳစဖူး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို အားေပး ေထာက္ခံ ကူညီရန္အတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား ကလည္း ယခင္ အေရးယူ ခ်မွတ္ထားေသာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရုတ္သိမ္းေပးေရးကို စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
"အေရးယူမႈအခ်ိဳ႕က ရုတ္သိမ္းထားၿပီးသားပါ။ ျမန္မာေတြရဲ႕ စတင္မႈဟာ အခုဆို အရွိန္ရေနပါၿပီ။ ကၽြန္မရဲ႕ အႀကီးမားဆံုး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေတာ့ အရွိန္ မရပ္ဘဲ ဆက္သြားႏိုင္ဖို႔ပါပဲ" ဟု လာဂတ္က ဆက္လက္ ေျပာဆိုသြားသည္။
******************************************
အေရးယူမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ က႑တစ္ခုမွပါဝင္ခဲ့သေလာ
(22 April 2012 ရက္စဲြပါ BBC News မွ Jonah fisher ေရးသားေသာ Did economic sanctions Play a role in Burma’s reform? ကုိ ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ကျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ႀကီးစြာေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဆုိပါ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ ဆုလာဘ္ေပးသည့္ အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ထပ္မံလုပ္ေဆာင္ရန္ အားေပးသည့္အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း ဥေရာပသမဂၢမွ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚခ်မွတ္ထားေသာ စီးပြားေရးအရ အေရးယူမႈမ်ားကုိ ယာယီရပ္ဆိုင္း(surpend) ထားမည္ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က အေရးယူမႈမ်ားရွိေနေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ စီးပြားေရးအရ ယခင္ႏွစ္ကထက္ 5.5% တုိးတက္ခဲ့သည္။ ပုိ၍ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ဆုိရလွ်င္ ထုိသုိ႔တုိးတက္လာရျခင္းမွာ အိမ္နီးခ်င္းတ႐ုတ္ႏွင့္ ထုိင္းႏိုင္ငံတုိ႔မွ အဆက္မျပတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကုိ ေက်းဇူးတင္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္မ်ား တုိးပြားလာျခင္းကလည္း တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္သည္။
ဥေရာပ၏ အေရးယူ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားမွာ အျပင္းထန္ဆံုး မဟုတ္ခဲ့ပါ။ အေမရိကန္သည္ ကုန္သြယ္ေရး ႏွင့္ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ အေရးယူမႈမ်ား အလံုးစံု ပါဝင္ေသာ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ခ်ိန္တြင္၊ ဥေရာပသမဂၢသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အားလံုးမျပဳလုပ္ပိတ္ပင္ျခင္းကုိပင္ အျပည့္အဝ မျပဳလုပ္ခဲ့ေပ။
ထုိအစား ဥေရာပသမဂၢသည္ ျမန္မာအစုိးရေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ စစ္တပ္မွ ပုဂၢဳိလ္မ်ား၏ ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းထားျခင္းႏွင့္ ဗီဇာ ပိတ္ပင္ထားျခင္းမ်ား ပါဝင္ေသာ ပစ္မွတ္ထားသည့္ အေရးယူမႈမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါ သည္။ ျမန္မာအစုိးရပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံျခင္းကုိလည္း တားျမစ္ထားပါ သည္။ အီးယူ၏ စာရင္းတြင္ ဆပ္ျပာႏွင့္ အခ်ဳိရည္စက္႐ုံမ်ားမွစ၍ ဇိမ္ခံေဂါက္ကြင္းအထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတားျမစ္ ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေငြကုိျမင္ေသာအခါ၊ မူဝါဒကုိ ေဘးခ်ိတ္ထားရသည့္အျဖစ္လည္း ရွိခဲ့သည္။
ျပင္သစ္စြမ္းအင္ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္ေသာ Total သည္ 1992 ကတည္းက ျမန္မာ့ကမ္းလြန္တြင္ Chevron ႏွင့္ ေပါင္း၍ ဘီလီယံေဒၚလာခ်ီ၍ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ စြမ္းအင္မွရေသာ ဝင္ေငြမ်ား၏ အမ်ားစုမွာ စစ္တပ္၏ အိတ္ထဲသုိ႔သာ တုိက္႐ုိက္ ေရာက္ရွိသြားသည္ဟု ဆုိသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး အၿပီးတြင္ ျမန္မာအာဏာပုိင္မ်ားအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ အီးယူ၏ အေရးယူမႈမ်ားကုိ တုိးခ်ဲ႕ခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ သစ္၊ ေက်ာက္မ်က္ႏွင့္ အဖုိးတန္သတၳဳ က႑မ်ားတြင္ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားမျပဳလုပ္ရန္ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း စြမ္းအင္ က႑ကုိမူ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ျပန္သည္။
Burma Campaign UK မွ ဒါ႐ုိက္တာ Mark Formaner က ဥေရာပ၏ လုပ္ေဆာင္မႈမွ အားနည္းခ်က္ မ်ားကုိ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ၎အေနျဖင့္ အာမခံကဲ့သုိ႔ေသာ ေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအေပၚ ကန္႔သတ္မႈမ်ားျပဳလုပ္သည္ကုိ ျမင္ ေတြ႕လုိခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အာမခံက႑မွာ အာရွကုမၸဏီမ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလုိေသာ က႑ျဖစ္၍ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး အတားအဆီးျပဳလုိေပသည္။ ထုိ႔အျပင္၎က အေရးယူမႈမ်ားသည္ အမွန္တကယ္ သက္ေရာက္မႈ ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး၊ အလ်င္အျမန္႐ုပ္သိမ္းမည့္ ကိစၥကုိ ျငင္းခ်က္ထုတ္လ်က္ ရွိသည္။ “အစုိးရတာဝန္ရွိသူေတြက အေရးယူမႈကုိပဲ ေစာဒက တက္ေနတာဆုိေတာ့၊ သူတုိ႔ကုိ ထိခိုက္ေစတယ္ ဆုိတာ ထင္ရွားပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။ “သူတုိ႔မွာ စီးပြားေရးအရျပႆနာေတြ ရွိေနၿပီး၊ သတို႔ေနာက္က်က်န္ခဲ့ၿပီးဆုိတာ သေဘာေပါက္လာပါ တယ္။ အာရွတစ္ခုလံုးေရွ႕ကုိ ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ သူတုိ႔မပါခဲ့ပါဘူး”ဟု ၎ကပင္ ေျပာသည္။
အေရးယူမႈမ်ားသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ တြန္းအားေပးရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ က႑မွပါဝင္ခဲ့သည္ဆုိသည္ကုိ လူတုိင္းက ယံုၾကည္ခဲ့သည္ မဟုတ္ေပ။
International Crisis Group မွ အေရွ႕ေတာင္အာရွစီမံကိန္း ဒါ႐ုိက္တာ Jim Della-Glacomo ကမူ အေရးယူမႈမ်ားသည္ သံတမန္ေရးအရ အ႐ႈံးအႏုိင္ မရွိေသာ အေျခအေနကုိ ဖန္တီးသည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္းေျပာသည္။
“အေရးယူမႈမ်ားသည္ ဆန္႔က်င္ဘက္ရလဒ္မ်ားကုိသာ ရေစၿပီး အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကုိ သံသယေတြ ပုိမုိတုိးပြားေစပါတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။ “အေရးယူမႈေတြက သူတုိ႔ကုိ စစ္တပ္က ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ဖုိ႔ကုိသာ ျဖစ္ေစပါတယ္” ဟုဆုိသည္။
၎က ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ သူ႔သေဘာသူေဆာင္၍ တျဖည္းျဖည္းတုိးတက္ျဖစ္ေပၚလာသည္ (organic) ဟု ျမင္ေၾကာင္း၊ ဦးသန္းေရႊအၿငိမ္းစား ယူသြားၿပီး၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေျပာင္းသြားၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးအရွိန္ျမင့္လာေစသည္ဟု ဆုိသည္။
Mr Della-Glacmo က ေျပာၾကားရာတြင္ အေရးယူမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဆင္းရဲေသာ ျပည္သူမ်ား ကုိ အမ်ားဆံုးထိခိုက္ေၾကာင္း ဆုိသည္။ “ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြက အေရးယူမႈေတြၾကားထဲမွာ ဘယ္လုိရွင္သန္ေအာင္ လုပ္ရမလဲဆုိတာ သိသြားၾကၿပီး၊ ဆင္းရဲသားေတြကေတာ့ စကၤာပူကုိ ေစ်းဝယ္ မထြက္ႏုိင္ၾကပါဘူး”ဟု ၎ကပင္ ေျပာသည္။
ဘရပ္ဆဲက မည္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပဲခ်ခ်၊ ဝါရွင္တန္ကလည္း မည္သုိ႔ ဆံုးျဖတ္သည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ ႀကီးမားေသာ အတားအဆီးမ်ား ရွိေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ျဖစ္လာႏုိင္သည့္ အႏၱရာယ္မ်ားကုိ သ႐ုပ္ခဲြသည့္ အုပ္စုျဖစ္သည့္ Maplecroft ၏ မၾကာခင္က အစီရင္ခံစာတြင္ နိဂံုးခ်ဳပ္တင္ျပထားရာတြင္၊ တုိင္းျပည္တြင္ အလားအလာႀကီးမားစြာရွိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ား၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္၏ အားနည္းမႈမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားအေပၚ ကာကြယ္ေပးမႈ အားနည္းျခင္းမ်ားက ေနာက္ျပန္ဆဲြႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
ယခုအခါ ေငြေၾကးစနစ္ကုိ စီမံထားေသာ ႏႈန္းရွင္ျပဳလုပ္ျခင္းကဲ့သုိ႔ ေျခလွမ္းမ်ား စတင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အေရးယူမႈမ်ားကုိ တစ္ႏွစ္တာ ႐ုတ္သိမ္းထားခဲ့၍ ဥေရာပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဝင္ခဲ့လွ်င္လည္း တ႐ုတ္ မွ ေဒၚလာဘီလီယံခ်ီ၍ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားမႈကုိ မွီဦးမည္ မဟုတ္ေပ။
*************************************************