Posts
Marwaan Macan.Markar, IPS, 14th June 2010
မဲေခါင္ျမစ္သည္ တ႐ုတ္စတိုင္ လူထုစည္း႐ံုးေရး အတြက္ စမ္းသပ္ကြင္း တစ္ခု အျဖစ္ တျဖည္းျဖည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာေနသည္။ Beijing သည္ မဲေခါင္ျမစ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ၎၏ ေတာင္ဖက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ား အေပၚတြင္ ဒုကၡေပးေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္ထက္ စာလွ်င္ ခင္စရာ ေကာင္းေသာ အေကာင္ႀကီးအျဖစ္ (Friendly Giant) ျမင္ေစလိုသည္။
ထူးထူးျခားျခား တစ္ခါမွ် မျဖစ္ဖူးေသာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ၎၏ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ေကြ႕ဝိုက္ စီးဆင္းေနေသာ မဲေခါင္ျမစ္ အထက္ပိုင္းတြင္ တည္ထားေသာ ဆည္ေလးခု အနက္ ႏွစ္ခုကို လွ်ဳိ႕ဝွက္ထားရာမွ ထုတ္ေဖာ္ ျပသခဲ့ရာ သံတမန္ေရးအရ ပြင့္လင္းမႈဖက္သို႔ ဦးတည္ေသာ ေနာက္ဆံုး ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။
ဇြန္လ ၇ ရက္ေန႔က ကေမာၻဒီးယား၊ လာအို၊ ထိုင္း ႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔မွ အစိုးရ အႀကီးတန္း တာဝန္ရွိသူမ်ားကို အသစ္ တည္ေဆာက္ထားေသာ Xiaowan ဆည္ႏွင့္ ယခင္ရွိၿပီးျဖစ္ေသာ Jing Hong ဆည္တို႔အား အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး ခရီးစဥ္၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုအျဖစ္ ပထမဆံုး အႀကိမ္ လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈရန္ တ႐ုတ္က ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ ယခု ခရီးစဥ္သည္ ယခင္က မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္း ႏိုင္ငံမ်ားကို ကန္႔သတ္ နယ္ေျမအျဖစ္ ျပဳလုပ္ထားေသာ တ႐ုတ္ျပည္၏ ေတာင္မ်ား ထူထပ္ေသာ ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ ပထမဆံုး ခရီးစဥ္ ျဖစ္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။
ဧၿပီလဆန္းက က်င္းပေသာ မဲေခါင္ျမစ္ ႏုိင္ငံမ်ား၏ ပထမအႀကိမ္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးတြင္ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္း ေလးႏိုင္ငံႏွင့္ တ႐ုတ္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ပါဝင္ခဲ့ၿပီး Beijing က ႀကိဳဆို ႏႈတ္ခြန္းဆက္ခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဟြာဟင္းၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ အဆိုပါ အစည္းအေဝးသည္ ၁၉၉၅ မဲေခါင္ သေဘာတူညီခ်က္ ၁၅ ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္လည္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၅ မဲေခါင္ သေဘာတူညီခ်က္ေၾကာင့္ ျမစ္ဝွမ္း ဧရိယာ တိုးတက္ေရးႏွင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အတြက္ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း ေလးႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ား ပူးေပါင္း ပါဝင္ေသာ မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္ (MRC) ကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည္။
"အဲဒီ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးမွာ တ႐ုတ္အစိုးရက ေျပာတာက သူတို႔ဟာ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံ အစိုးရေတြနဲ႔ ပိုမို ပြင့္လင္းစြာ ဆက္ဆံလိုတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္" ဟု MRC ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ Damian Kean က ၎၏ဌာနခ်ဳပ္ရွိရာ ဗီယင္က်င္းၿမိဳ႕တြင္ IPS သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ "မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္း ေအာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေရးကိစၥေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ စိတ္အား ထက္သန္ပါတယ္လို႔ တ႐ုတ္က ဆိုပါတယ္" ဟု ၎က ေျပာသည္။
မတ္လသည္ မဲေခါင္ျမစ္ေပၚတြင္ တ႐ုတ္၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေသာ မူဝါဒမ်ား အတြက္ သတိျပဳမိေလာက္ေသာ အခ်ဳိးအေကြ႕မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ မဲေခါင္ျမစ္သည္ ၄၆၆၀ ကီလုိမီတာ ရွည္လ်ားၿပီး တိဗက္ လြင္ျပင္မွ အစျပဳကာ ယူနန္ျပည္နယ္ကို ျဖတ္သန္းၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တဆင့္ ျမစ္ဝွမ္း ေလးႏိုင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္သို႔ စီးဝင္သည္။
ထိုသို႔ ျဖစ္ရျခင္းမွာ မဲေခါင္ျမစ္ အေပၚပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္က ဆည္ ရွစ္ခု အစီအစဥ္ရွိသည့္ အနက္ ၿပီးစီးသြားသည့္ ဆည္ေလးခုေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္ အတြင္း ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ ေရခမ္းေျခာက္မႈ ရွိေၾကာင္း စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေဝဖန္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ေရခန္းေျခာက္မႈေၾကာင့္ အဆိုပါ ေဒသတြင္ ငါးဖမ္းျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးေသာ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ၏ ဘဝကို ထိခိုက္ေစေၾကာင္း ဆိုသည္။
ဘီဂ်င္းက ကမ္းလွမ္းလိုက္သည့္ သံလြင္စက္ ရပ္နားရာ နယ္ေျမသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံပင္ ျဖစ္သည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားမ်ားႏွင့္ သာမန္ ျပည္သူလူထု၏ ေရေလွာင္တမံ ဆန္႔က်င္ေရး ျပစ္တင္ ေဝဖန္မႈမ်ား အမ်ားဆံုး ေပၚထြက္ခဲ့သည္မွာ အဆိုပါ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမွ ျဖစ္သည္။ ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ ကြန္ယက္ျဖစ္သည့္ Save the Mekong Coalition ကဲ့သို႔ေသာ အုပ္စုမ်ားက မဲေခါင္ျမစ္၏ ေန႔စဥ္ ေရေၾကာင္း သဘာဝႏွင့္ အနည္ပို႔ခ်မႈမ်ား ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ား အေစာပိုင္းက စ၍ ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသည္ တ႐ုတ္တို႔၏ ေရေလွာင္တမံ စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ယခင္ကပင္ ဆက္စပ္ေနၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ကန္႔ကြက္ေနမႈမ်ား ၿငိမ္သက္သြားေစရန္ ဘန္ေကာက္မွ တ႐ုတ္ သံတမန္ ခ်န္ဒီဟိုင္းက မတ္လတြင္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ က်င္းပကာ ၁၉၉၂ ကပင္ လုပ္ငန္းစခဲ့သည့္ မဲေခါင္ အထက္ပိုင္း ပထမဆံုး တ႐ုတ္ ေရေလွာင္တမံ မန္ဝမ္မွ စတင္၍ ျပန္႔ႏွံ႔ေနခဲ့ေသာ ေရေလွာင္တမံ သတင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈကို ခ်ဳိးဖ်က္လိုက္သည္။
ယခုႏွစ္ ေႏြရာသီတြင္ မဲေခါင္ျမစ္ေရ စံခ်ိန္တင္ က်ဆင္းခဲ့ရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ တ႐ုတ္ ေရေလွာင္တမံမ်ား မဟုတ္ပါဟု ဘန္ေကာက္တြင္ ခ်န္ဒီဟိုင္းက သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လန္ကန္းျမစ္ (မဲေခါင္၏ တ႐ုတ္ အမည္) ၏ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္း ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမွ် ေရစီးပမာဏသည္ ၆၄ ဘီလ်ံ ကုဗမီတာ နီးပါးရွိရာ အဆိုပါ ပမာဏသည္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ ထြက္ေပါက္ရွိ မဲေခါင္ ေရစီးပမာဏ၏ ၁၃.၅ % မွ်သာ ရွိသည္ဟု ၎က အေၾကာင္းျပ ရွင္းလင္းခဲ့သည္။
ဘန္ေကာက္ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ တကၠသိုလ္တြင္ ဧၿပီ ၁ ရက္က က်င္းပေသာ မဲေခါင္ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ႀကဳံေတာင့္ႀကံဳခဲ ေတြ႕ျမင္ရသည့္ အျခား တ႐ုတ္သံတမန္ တစ္ဦးကလည္း ခ်န္၏ သံုးသပ္ခ်က္ကို သံေယာင္လိုက္ခဲ့သည္။ ဘန္ေကာက္ေရာက္ တ႐ုတ္ သံတမန္အဖြဲ႕ ပထမ အတြင္းဝန္ ယိုဝမ္က "အႀကီးဆံုး ေရေလွာင္တမံ ျဖစ္သည့္ ဇုိဝမ္တြင္ ၂၀၀၉ ဇူလိုင္က စ၍ ေရသိုေလွာင္ခဲ့ေသာ္လည္း ေႏြရာသီ စသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေရသိုေလွာင္မႈကို ရပ္ဆိုင္းထားသည္" ဟု မဲေခါင္ျမစ္ေရ မွ်ေဝ သံုးစြဲေရး လူထု ေဆြးေႏြးပြဲ ဖုိရမ္သို႔ တက္ေရာက္လာသူမ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။
တ႐ုတ္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟူဇန္ေကြးသည္ မတ္လအတြင္း ဘန္ေကာက္သို႔ လာေရာက္စဥ္ မဲေခါင္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား အေပး ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးမႈကို အာမခံသည့္ စကားမ်ား ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။ မဲေခါင္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္ အက်ဳိးစီးပြား ထိခိုက္ေစမည့္ တစ္စံုတစ္ရာကိုမွ် တ႐ုတ္က ျပဳလုပ္မည္ မဟုတ္ပါဟု ဟူဇန္ေကြးက ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္ ဗဲ့ဂ်ာဂ်ီဗား အား ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား၊ ပါးနပ္စြာ ဆက္ဆံ စည္း႐ံုးမႈမ်ား မျပဳလုပ္ပဲ ေရွာင္ရွားခဲ့သည့္ ယခင္ နည္းလမ္းသည္ အလုပ္မျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္တို႔ သေဘာေပါက္ သြားၿပီဟု ေျပာၾကားလိုက္သူမွာ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အုပ္စု "International Rivers" မွ မဲေခါင္ အစီအစဥ္ ညႇိႏႈိင္းေရးမွဴး Carl Middleton ျဖစ္သည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ မေတြ႕ရေသးသည့္ အရာမွာ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ တုိင္ပင္ ညႇိႏႈိင္းျခင္း မရွိဘဲ ေရေလွာင္တမံ ၄ ခု တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ အတိတ္က အမွားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဘဂ်င္းထံမွ အသိအမွတ္ျပဳ ဝန္ခံမႈပင္ ျဖစ္သည္ဟု Middleton က IPS သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ "ဒီက လူေတြ လိုအပ္ေနတာက အတိတ္က အမွားေတြ အတြက္ ေျပရာေျပေၾကာင္း ေတာင္းပန္ဖို႔ပါ" ဟု ၎က ဆိုသည္။
"အခုအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္က မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ မွ်ေဝ သံုးစြဲဖို႔ လိုလိုလားလား ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းကို MRC မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္က မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြကို အသိေပးသင့္ေနပါၿပီ။ တ႐ုတ္ကလည္း ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈကို ရခ်င္တယ္ဆိုရင္ မဲေခါင္ျမစ္ကို မွ်ေဝ သံုးစြဲရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္" ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
ဗီယက္နမ္ စစ္ပြဲတြင္ အေရးနိမ့္ၿပီး မၾကာမီ ဝါရွင္တန္က စိတ္ဝင္စားမႈ ေလ်ာ့ပါးသြားခဲ့ေသာ မဲေခါင္ျမစ္၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ကူညီရန္ စိတ္ဝင္စားေၾကာင္း အေမရိကန္ အစိုးရက အသစ္တဖန္ ျပသလိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ေလ့လာသူ ပညာရွင္မ်ားက "ပထဝီ ႏိုင္ငံေရး အေၾကာင္းရပ္မ်ားေၾကာင့္ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ရရွိရန္ ဘီဂ်င္းက စိတ္ဝင္စားလာသည္" ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေမလလယ္တြင္ မဲေခါင္ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ မစၥစၥပီ ျမစ္ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္တို႔သည္ ျမစ္ေၾကာင္း စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး အတြက္ ပထမဆံုး သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့ၾကၿပီး ယခင္ႏွစ္ ဇူလိုင္လက ဖူးခက္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အေမရိကန္ - မဲေခါင္ ေအာက္ပိုင္း ဝန္ႀကီးမ်ား ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေဝးတြင္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ တင္ျပသည့္ အစီအစဥ္ကို အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။
အဆိုပါ ခရီးစဥ္ အတြင္း ခ်စ္ၾကည္ေရး စာခ်ဳပ္ႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရး သေဘာ တူညီခ်က္တို႔ကို ကလင္တန္က လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သည္။ အလားတူ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဘဂ်င္းက ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကပင္ လက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက မဲေခါင္ ေအာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပါးနပ္စြာ ဆက္ဆံရန္ ေျပာင္းလဲလိုက္ျခင္းသည္ ယခင္ႏွစ္က အေမရိကန္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သည့္ ခ်စ္ၾကည္ေရး စာခ်ဳပ္ကို တိုက္႐ိုက္ တုန္႔ျပန္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံ အဂၤလိပ္ သတင္းစာ "The Nation" မွ ပင္တိုင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ဘာဗီေခ်ာင္ ကီတာဗြန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ "ေဘဂ်င္းက သူရထားတဲ့ အားသာခ်က္ေတြ ဆံုး႐ႈံးခဲ့တာပါ။ ေဒသတြင္းမွာ သူ႔အေပၚ မေကာင္းျမင္တာမ်ဳိးကို အျဖစ္ခံခ်င္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး" ဟု ၎က သံုးသပ္ ေျပာၾကားသည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.