International Media (2) |
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၂)
ျမန္မာႏိုင္ငံက IAEA ႏွင့္ ႏ်ဴးကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထုိးမႈကို အေမရိကန္ႀကိဳဆို
(20 sept 2013 ရက္စြဲပါ Washington post မွ AP ၏ US welcomes Myanmar signing nuclear agreement with UN atomic watchdog group ကုိ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ကုလသမဂၢ ႏ်ဴးကလီးယားေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕တို႔ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထိုးမႈကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ၾကာသာပေတးေန႔က ႀကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။ ၄င္းမွာယခင္က အပယ္ခံႏိုင္ငံ၏ တံခါးဖြင့္မႈ အတြက္ ေနာက္ဆံုး ေျခလွမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါစာခ်ဳပ္အရ ႏ်ဴးကလီးယားလုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမွ်ကို ေၾကညာရ မည္ျဖစ္ျပီး စစ္ေဆးမႈ ကိုလည္း ခြင့္ျပဳရမည္ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးမ်ားရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ရီပတ္ဗလစ္ကင္ အမတ္မ်ားက အေမရိကန္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွအာဏာရွိစစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတြင္ သတိျပဳရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းေၾကာင့္ အိုဘားမားအစိုးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူမႈမ်ား ေျဖေလ်ာ့ရာတြင္ လ်င္ျမန္စြာ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိပါသည္။
ဆက္ဆံေရးမူဝါဒကို ျပဳလုပ္ရန္တြန္းအားမွာ စစ္အစိုးရေဟာင္းႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔၏ စစ္ေရးအရ ဆက္ဆံေရးမ်ား ျပတ္ေတာက္ေစလိုေသာေၾကာင့္လည္း တစိတ္တပိုင္း ပါဝင္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အဂၤါေန႔ကဝါရွင္တန္က ကာလရွည္ၾကာကတိုက္တြန္းခဲ့ေသာ IAEA ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ သေဘာ တူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ပါသည္။ ယခုလုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္ လ်ိဳ႕ဝွက္ေသာစစ္အစိုးရက ႏ်ဴးကလီး ယားလက္နက္ အစီအစဥ္ကို ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိသည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ကိုေျဖရွင္းရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳ မည္ျဖစ္ပါသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ၾကာသာပေတးေန႕က ေျပာၾကားရာတြင္ ယခုသေဘာတူညီခ်က္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ ႏ်ဴးကလီးယားမျပန္႔ပြားေရး စံမ်ားႏွင့္ အဆင့္မ်ားႏွင့္အညီ ပို၍ကိုက္ညီေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ႏ်ဴးကလီးယား မျပန္႔ပြားေရးဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ေသာ ပညာရွင္မ်ားကလည္း လက္မွတ္ေရးထိုးမႈကို သိကၡာ ရွိေသာ ေျခလွမ္းအျဖစ္ႀကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္သေဘာတူညီခ်က္မ်ားအတိုင္း အျပည့္အဝက်င့္သံုးႏိုင္ရန္ ႏွစ္အနည္း ငယ္ ၾကာလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
အေမရိကန္အစိုးရ၏ ႏ်ဴးကလီးယား ပညာရွင္ေဟာင္း Robert ကေျပာၾကားရာတြင္ ယခုသေဘာတူညီ ခ်က္အရ တာဝန္ ခံရမည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴးကလီးယား လုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာရန္လိုအပ္ၿပီး မဟုတ္ပါက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအတြက္ ခြင့္ျပဳမည္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ယခင္က IAEA ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္တြင္ လူသိရွင္ၾကားေၾကညာရန္ အနည္းငယ္လို အပ္ခ်က္မ်ား ရွိပါသည္။ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းက ဗီယင္နာအေျခစိုက္ေအဂ်င္စီက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအတြက္ ေတာင္းဆိုရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖက္မွ တုန္႔ျပန္မႈမရွိသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ႏ်ဴးကလီးယား လက္နက္မ်ားအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ဆို သည္ကို ျမန္မာ အစိုးရ ျငင္းဆိုခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုရွားမွသုေတသန ဓာတ္ေပါင္းဖိုရယူရန္ အစီအစဥ္ကိုလည္း ရပ္ဆုိင္းၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ခုနစ္ႏွစ္ခန္႕က ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဂ်ာမနီ၊ ဆြစ္ဇာလန္ႏွင့္ စကၤာပူတို႔မွ စက္ပစၥည္းအခ်ိဳ႕ ဝယ္ယူခဲ့ သည္ဟု သတင္းမ်ားေဖာ္ျပခဲ့ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးသြားသူမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားက ယူေရနီယံသန္႕စင္သည့္ စက္ပစၥည္းမ်ားဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ားကမူ ျငင္းဆိုမႈမ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးသြားသူမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယူေရနီယမ္ တူးေဖာ္ေနၿပီး ေအာက္ဆိုဒ္ႏွင့္ Yellowcake အျဖစ္ေျပာင္းရန္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု သတင္းေပးၾကပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴးကလီးယား ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စြပ္စြဲမႈမ်ားကို သုေတသနျပဳသူ Kelley ကမူ စစ္အစိုးရ၏ ႏ်ဴးကလီးယား အစီအစဥ္မွာ ေအာင္ျမင္မႈမရွိဟု ယံုၾကည္ခဲ့ပါသည္။ ၄င္းကေျပာၾကားရာတြင္ ၄င္းအေနျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္လည္း ႏ်ဴးကလီးယား ဆက္စပ္ေသာ အေထာက္အထားမ်ား မေတြ႔ရဟုဆိုပါသည္။ အေမရိကန္အစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားကမူ ျမန္မာက ေျမာက္ကုိရီးယားမွ ဒံုးက်ည္ႏွင့္ အျခားစစ္သံုးပစၥည္းမ်ား ဝယ္ယူမႈကို ပိုမို၍ပူပန္ခဲ့ၾကပါသည္။ ႏ်ဴးကလီးယားမဟုတ္ေသာ လက္နက္မ်ားေရာင္းဝယ္ျခင္းကို ယခုစာခ်ဳပ္မွ မကန္႔သတ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ထိုသို႔ေသာ ကုန္သြယ္မႈမ်ားကို တားျမစ္ထားပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကြန္ဂရက္ၾကားနာမႈတစ္ခုတြင္ ရီပတ္ဗလစ္ကင္ အမတ္မ်ားက အိုဘားမား အစိုးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္ေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လုပ္ေဆာင္မႈမွာ ျမန္ဆန္လြန္းသည္ဟု စြပ္စြဲပါသည္။ ျပီးခဲ့သည့္လက ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Chuck Hagel သည္ ျမန္မာကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ရာ ႏွစ္ႏိုင္ငံစစ္တပ္မ်ား၏ တက္ၾကြေသာ ပူးေပါငး္ေဆာင္ရြက္မႈတြင္ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ အနည္းငယ္သာ ေဆြးေႏြးမႈ ရွိခဲ့ပါသည္။
အေရွ႕အာရွ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒကို ႀကီးၾကပ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီဥကၠ႒ အုိဟို္င္းယိုးမွ ရီပတ္ဗလစ္ကင္ Steve Chabot ကေျပာၾကားရာတြင္ အစိုးရသည္ ကြန္ဂရက္၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို မ်က္ကြယ္ျပဳသည္ဟုဆုိပါသည္။
ေျမာက္ကယ္႐ိုလိုင္းနားမွ ေနာက္ထပ္ ရီပတ္ဗလစ္ကင္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္သူ George Holding ကေျပာၾကားရာတြင္ “ကၽြန္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ စစ္တပ္ခ်င္း အနီးကပ္ဆက္ဆံေရးမျပဳမီ၊ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ တ႐ုတ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႕နဲ႔ ဆက္ဆံေရး မရွိဖို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ရပ္ဆုိင္းဖို႕ ေသခ်ာေအာင္ အရင္လုပ္သင့္ပါတယ္” ဟုဆိုပါသည္။
ကယ္လီဖိုးနီးယားမွ Dana Rohrabacher ကစြပ္စြဲေျပာၾကားရာတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ ေလေၾကာင္းမွ တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပည္သူမ်ားအား ဖိႏွိပ္မႈမ်ား ဆက္လက္ရွိေနေသးေၾကာင္း ဆိုပါသည္။