Posts
IPS, By Marwaan Macan-Marker, 21st July 2010
စစ္ဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴ စြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ IAEA ၏စစ္ေဆး စံုစမ္းမႈမွ လြတ္ကင္းကာ လွ်ိဳ႕ဝွက္မႈ ဇာခန္းစီး ေနာက္ကြယ္တြင္ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္ကို လုပ္ေဆာင္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို သိသိႀကီးႏွင့္ ေကာင္းစြာ လုပ္ေဆာင္ ေနႏိုင္သည္မွာ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ျပန္႔ပြားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာ စနစ္အတြင္းမွ ဟာကြက္ ဂယ္ေပါက္ကို ေက်းဇူးတင္ရမည္။
၁၉၉၅ ဧၿပီလတြင္ IAEA ႏွင့္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ေသာ ပဋိဥာဥ္ စည္းကမ္း အနည္းငယ္၏ ေအာက္တြင္ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွ ျမန္မာႏုိင္ငံ ယခုလို လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သည္မွာ အထူး အခြင့္အေရး တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိုင္ငံသည္ ထိုသို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ၃ ႏွစ္ အၾကာတြင္ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ NPT အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စနစ္တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးစားသည့္ စာခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံမ်ားအား အဆိုပါ ပဋိဥာဥ္က သဘာဝ ယူေရနီယံ ၁၀ တန္ႏွင့္ ပလူတိုနီယံ ၂.၂ ေပါင္ အထိ IAEA ကို အေၾကာင္း ၾကားရန္ မလိုပဲ လက္ဝယ္ ထားခြင့္ ျပဳထားသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ IAEA စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕မ်ားကို တံခါးဖြင့္ ေပးစရာ မလိုအပ္သလို စတင္ လည္ပတ္ရန္ ၆လ အလို အထိ ႏ်ဴကလီယာ စက္႐ုံသစ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားျခင္းအား ေ႐ွာင္႐ွားႏုိင္ၾကသည္။
တိုင္းျပည္ တစ္ခုအတြင္း ႏ်ဴကလီယာ လႈပ္႐ွားမႈကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ IAEA ကို အခြင့္အာဏာ ပိုမို ေပးအပ္ထားသည့္ NPT စာခ်ဳပ္ ေနာက္တိုး ပဋိဥာဥ္တြင္ အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လာျခင္းျဖင့္ လူေျပာမ်ားေနေသာ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ားကို သံသယ ကင္းေအာင္ ႐ွင္းလင္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ယခင္ IAEA ဒါ႐ုိက္တာက အဘယ္ေၾကာင့္ တိုက္တြန္းေနသည္ ဆိုျခင္းမွာ အ့့ံၾသစရာ မ႐ွိလွပါ။
"တကယ္လို႔ သူတ္ို႔မွာ ဖံုးထားစရာ မ႐ွိရင္ ဆံုး႐ႈံးစရာလည္း မ႐ွိပါဘူး။ ဒီ ပဋိဥာဥ္က အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ကိုယ့္ဆႏၵအေလွ်ာက္ စာရင္းေပးလို႔ ရပါတယ္။ ခ်ဒ္ႏို္င္ငံဟာ ေနာက္တိုး ပဋိဥာဥ္ရဲ႕ နံပါတ္စဥ္ ၁၀၀ ေျမာက္ အဖြဲ႕ဝင္ မၾကာခင္ကပဲ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္'' ဟု မၾကာေသးမီက အနားယူခဲ့သည့္ IAEA ဒါ႐ုိက္တာ Robert Kelly က သီးသန္႔ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုတြင္ IPS သို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"NPT ကို ေပးထားတဲ့ ကတိကို ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ ဆိုတာကို ျငင္းဆန္ေနခဲ့ၿပီးမွ ေနာက္တိုး ပဋိဥာဥ္ အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္ဖို႔ ကိစၥမွာ ျမန္မာႏိ္ုင္ငံ ၿငိမ္ေနတာဟာ သိပ္ကို ထူးဆန္းပါတယ္။ သိပ္ကို သံသယ ျဖစ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ၁၉၉၅ ပဋိဥာဥ္ အနည္းငယ္ထဲက ဟာကြက္ကို သူတို႔ အသံုးခ်ၿပီး လြတ္ေျမာက္သြားတာပါ'' ဟု ႏ်ဴကလီယာ အင္ဂ်င္နီယာ Robert Kelly က ဗီယက္နမ္မွ တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ေျဖၾကားသည္။
အီရတ္၊ လစ္ဗ်ား၊ ေတာင္အာဖရိက တို႔မွ IAEA ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား Kelly သည္ အေ႐ွ႕ေတာင္ အာ႐ွတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပထမဆံုး ႏ်ဴကလီယာ ပါဝါ ျဖစ္လာရန္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာေစသည့္ ျပႆနာ အတြင္းသို႔ ဆြဲသြင္း ခံလိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံ ေအာ္စလို အေျခစိုက္ DVB သတင္း႒ာနမွ ရ႐ွိလာေသာ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္မ်ားကို Kelly က ဇြန္လအတြင္း၌ "လြတ္လပ္ေသာ အကဲျဖတ္ခ်က္'' ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဓာတုပစၥည္း သံုး၍ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္ေသာ ကရိယာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား အပါအဝင္ DVB မွ ရ႐ွိေသာ အေထာက္အထားမ်ားကို သံုးသပ္ခဲ့ေသာ Kelly က "ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အစီအစဥ္ တည္ေဆာက္ဖို႔ ရည္႐ြယ္တဲ့ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ေနရာ ႐ွိေနတဲ့ အခ်က္က ႐ွင္းလင္းတဲ့ အေထာက္အထား တစ္ခုပါ'' ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း လက္နက္ အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ ေနသည့္ လကၡဏာ မ႐ွိေသးဟုလည္း ဆိုသည္။
DVB ေဖာ္ထုတ္လိုက္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္ကို အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရး စည္းဝိုင္းကလည္း အတည္ျပဳခဲ့သည္ဟု Kelly က ေျပာၾကားသည္။ "ဒီသတင္းက သူတို႔ အတြက္ေတာ့ အထူးအဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအေဆာက္အဦးေတြကို သူတို႔ သိထားတာ အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္ေလာက္ ႐ွိပါၿပီ" ဟု လည္း ၎က ဆိုသည္။
တပ္ဖြဲ႕ဝင္ အင္အား ၄ သိန္းခြဲကို အသံုးျပဳ၍ တိုင္းျပည္ကို တင္းၾကပ္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ ျမန္မာ စစ္ဖက္ အစိုးရတြင္ ႀကီးမားေသာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ႐ွိေနေၾကာင္း ျမန္မာ့ အေရး အကဲခတ္ ေလ့လာသူမ်ား ဆယ္စုႏွစ္ တစ္စု နီးပါး သံသယ ႐ွိခဲ့ျခင္းကို DVB သတင္း အစီရင္ခံစာက အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔၏ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ ႏ်ဴကလီယာ လမ္းေၾကာင္းသည္ အမွန္တကယ္တြင္ အျခား တိုင္းျပည္မ်ားစြာကို ျဖတ္လမ္းမွ ေက်ာ္တက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာအစိုးရ၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ႏ်ဴကလီယာ စီမံခ်က္ ၂ေနရာတြင္ အလုပ္လုပ္ ေပးေနေသာ ပါကစၥတန္ ႏ်ဴကလီယာ သိပၸံ ပညာ႐ွင္ ၂ ဦး ျဖစ္သည့္ ဆူေလမန္ အာဆတ္ႏွင့္ မိုဟာမက္မြတ္တား တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားမွာ ၂၀၀၂ အေစာပိုင္းကပင္ ေပၚထြက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၇ တြင္ ေရဒီယို အိုင္ဆိုတုပ္ ထုတ္လုပ္ေရး၊ ဆီလီကြန္ သံုးစြဲနည္း စနစ္ႏွင့္ ႏ်ဴကလီယာ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္း သိမ္းဆည္း သိုေလွာင္ေရး ဆိုင္ရာ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံမ်ား အပါအဝင္ ႏ်ဴကလီယာ သုေတသန စင္တာ တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူညီခ်က္ကို ျမန္မာႏွင့္ ႐ု႐ွားတို႔ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သည္။ ၂၀၀၁တြင္ ျမန္မာ သိပၸံပညာ႐ွင္ႏွင့္ နည္းပညာ႐ွင္ ၁၀၀၀ နီးပါးကို ႐ု႐ွားတြင္ လက္ခံကာ ႏ်ဴကလီယာ သင္တန္းေပးခဲ့ျခင္းကို အေျခခံ၍ ႐ု႐ွား အႏုျမဴ စြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ Rosatom ႏွင့္ အဆိုပါ သေဘာ တူညီခ်က္ ထြက္ေပၚခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား အၾကား နီးကပ္စြာ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္မႈ လကၡဏာမ်ားမွာလည္း ၿပီးခဲ့ေသည ဆယ္စုႏွစ္ အတြင္း ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီး ၂၀၀၇ တြင္ ၂ ႏိုင္ငံ သံတမန္ ဆက္ဆံေရးကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။
ၿပံဳးယမ္းသည္ ၎၏ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အစီအစဥ္မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားႏွင့္ ကုလသမဂၢ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ၾကားမွပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ အထက္ပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ စစ္ဖက္ ထိပ္တန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ဦး၏ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏ်ဴကလီယာ ေလ့လာေရး ခရီးစဥ္မ်ား ထြက္ေပၚလာေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ဂ်ာမနီႏွင့္ စင္ကာပူ တို႔သည္ပင္ ျမန္မာ ႏ်ဴကလီယာ စြတ္ေၾကာင္းတြင္ ၎တို႔ ကိုယ္တိုင္ စာရင္းဝင္ေနသည္ကို ေတြ႕႐ွိခဲ့ၾကသည္။ "ဂ်ာမန္ ကုမၸဏီက သူ႔ရဲ႕ စင္ကာပူ ကုမၸဏီခြဲကေန တဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္႐ွိ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္ အတြက္ ပစၥည္း ကိရိယာ ေရာင္းေပးခဲ့တာပါ၊ ဓာတုျဒပ္ေပါင္း ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ ဆိုရင္ သိပ္ေကာင္းတဲ့ စက္ကိရိယာေတြပါ'' ဟု Kelly က ေျပာၾကားသည္။
IAEA ၏ ႏွစ္ပတ္လည္ အေထြေထြ ညီလာခံသို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ တက္ေရာက္ေနခ်ိန္က အဆိုပါ အေသးစိတ္ သတင္းမ်ား သဲလြန္စ မရေသးပါ။ ၿပီးခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလ အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ တင္ဝင္းက "ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ကင္းစင္သည့္ ကမာၻႀကီး ျဖစ္ေစလိုသည့္ NPT ၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားကို ျမန္မာႏုိင္ငံက အားေပး ေထာက္ခံေၾကာင္း'' ေျပာဆိုခဲ့သည္။
"ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္႐ွိ အခ်ိန္အထိ အဓိက ႏ်ဴကလီယာ အေဆာက္အဦးေတြ မ႐ွိပါဘူး၊ ကမာၻႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔၊ လံုၿခံဳဖို႔ အတြက္ ဆိုရင္ ႏုိင္ငံေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္ေတြကို လက္နက္ အတြက္ တလြဲ သံုးဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္'' ဟုတင္ဝင္းက IAEA ၅၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အထက္ပါ စကားမ်ား အတိုင္း ကိုက္ညီေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ေၾကာင္းကို လာမည့္ IAEA ညီလာခံတြင္ ျပသရမည့္ အျပင္ ကိုယ္ပိုင္ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စနစ္ တစ္ရပ္ ထား႐ွိေသာ အာဆီယံ အဖြဲ႕၏ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦး အေနျဖင့္ ၎၏ တာဝန္ ဝတၱရားမ်ားကို လိုက္နာရဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ဘ႐ူႏိုင္း၊ ကေမာၻဒီးယား၊ အင္ဒိုနီး႐ွား၊ လာအို၊ မေလး႐ွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ စင္ကာပူ၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္ တို႔လည္း အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ပါဝင္ေသာ အာဆီယံ အဖြဲ႕၏ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားသည္ ယခုတစ္ပတ္ ဟႏြိဳင္းတြင္ က်င္းပသည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝးတြင္ အေ႐ွ႕ေတာင္ အာ႐ွ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ကင္းလြတ္ဇုန္၏ အေရးႀကီးပံုကို အေလးအနက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စတင္ အက်ံဳးဝင္ခဲ့ေသာ ေဒသတြင္း ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ကင္းမဲ့ဇုန္ သေဘာ တူညီခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည္။ ယခု သီတင္းပတ္ ေဒသတြင္း ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး ေကာ္မ႐ွင္ အစည္းအေဝးတြင္ အာဆီယံ ဝန္ႀကီးမ်ားက ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ လံုးဝ ပေပ်ာက္ ကင္းစင္ေရး အတြက္ ရည္႐ြယ္ကာ ေကာ္မ႐ွင္၏ က႑ကို ခိုင္မာ ေတာင့္တင္းေစရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ဟု ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး႒ာနက ေဖာ္ျပသည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.