Posts
 | yangonchronicle2011 Op-Ed |
၉.၂.၂၀၁၂
ေဆာင္းပါးက႑
- စတုတၳမ႑ိဳင္ႀကီး ပီသဖို႔
********************
ေဆာင္းပါးက႑
စတုတၳမ႑ိဳင္ႀကီး ပီသဖို႔
မိုးျမင့္ၿငိမ္း
ဇန္နဝါရီ ၃၁ရက္ႏွင့္ ၃၁ရက္ေန႔၌ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ Media Development in a Democratic Society အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေပ ႏွင့္ စာနယ္ဇင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ Asian Media Information and Communication Center (AMIC) တို႔က ပူးေပါင္း၍ က်င္းပခဲ့သည္။ ယင္းေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပမီဒီယာမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္၍ စာတမ္းမ်ား ဖတ္ၾကားသြားခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ေျဖေလွ်ာ့မႈမ်ား ေပးလာခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ကန္႔သတ္မႈမ်ားမွာ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ ရွိေနေသးသည္။ စာေရးသူ၏ အျမင္တြင္ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို တစ္ဆင့္ျခင္းလုပ္ေဆာင္ေနျခင္းမွာ မွန္ကန္မႈရွိသည္ဟု သံုးသပ္ေသာ္လည္း မီဒီယာအေပၚ ဤနည္းလမ္းအတိုင္း လုပ္ေဆာင္၍မသင့္ဟု ျမင္မိပါသည္။ မီဒီယာမွာ ဒီမိုကေရစီ၏ အဓိကမ႑ိဳင္ႀကီးသံုးရပ္ ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားကို မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ ေနေသာ ေထာက္တိုင္ႀကီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းေထာက္တိုင္ႀကီးမွ လြတ္လပ္မႈမရွိလွ်င္ က်န္သည့္ေထာက္တိုင္မ်ားမွန္မွန္ကန္ကန္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ေဝဖန္ေထာက္ျပန္ခြင့္ မရႏုိင္ပါ။
မီဒီယာဆိုသည္မွာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေျပာင္းလဲေနသည့္ အေၾကာင္းကိစၥမ်ားကို ျပည္သူမ်ား လင္းလင္းထင္းထင္း ျမင္ေအာင္ ၾကားခံဆက္သြယ္ေပးေသာ လုပ္ငန္းႀကီးျဖစ္ပါသည္။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည့္ အရာ ျဖစ္ေလသည္။ အပိတ္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ သတင္းမီဒီယာမွာ လြတ္လပ္ခြင့္မရွိ၊ အသံုးခ်ခံ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီေရးသက္သက္ပင္ ျဖစ္ေနရေလသည္။ အပြင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ေတာ့ သတင္းမီဒီယာ၏ အခန္းက႑မွာ အလြန္ပင္အေရးပါေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တင္းက်ပ္သည့္ အာဏာပိုင္စနစ္(rigid autocracy) မွာ တစံုတရာ ေျဖေလွ်ာ့လာသည့္၊ လြတ္လပ္မႈ ရွိလာသည့္ (Liberalized autocracy) ျဖစ္လာသည္ႏွင့္အညီ ကၽြဲကူးေရပါဆိုသလို သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ယခုေနာက္ပိုင္း ကာလမ်ားတြင္ ေတြ႕ျမင္ေနရ ေလသည္။ ယခင္ တင္/ထုတ္စနစ္မွ ထုတ္/တင္စနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားျခင္းေၾကာင့္ အျပည့္အဝ လြတ္လပ္ခြင့္မရသည့္တုိင္ ခုိင္မာၿပီး ျပည္သူမ်ား သိသင့္ သိထုိက္သည့္ သတင္းမ်ားကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား သိခြင့္ရလိုက္မွာပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔အျပင္ မီဒီယာေကာ္နာမ်ားကိုလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ေနရာေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားတြင္ ဖြင့္လင့္ထားႏုိင္သည့္အတြက္ ျပည္သူမ်ားမီဒီယာ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္လာေစမည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ားပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အျပည့္ရွိသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းစာလွ်င္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ျပည့္ျပည့္ဝဝမရွိသည့္တုိင္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အရွိန္ရေနသည့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဗီယမ္နမ္ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ေတာ့ တစ္စံုတစ္ရာပို၍ ေကာင္းမြန္ေလသည္။ ယင္းႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကဲ့သို႔ ပုဂၢလိက မီဒီယာလုပ္ငန္း လုံးဝမရွိပါ။ မီဒီယာလုပ္ငန္းအားလံုးမွာ အစိုးရပိုင္မ်ားခ်ည္းသာ ျဖစ္ေလသည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အကန္႔အသတ္ျဖင့္ ရရွိသည့္ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ အျပည့္အဝ အသံုးခ်ႏုိင္ေရးပင္ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ မီဒီယာသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ေျပာၾကားခဲ့သလို စတုတၳမ႑ိဳင္ပီသစြာပင္ ရပ္တည္ခ်က္တစ္ခုျဖင့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ သိသင့္သိထိုက္သည့္ သတင္းမ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ထုတ္ေဖာ္ဖို႔ အစဥ္တစိုက္ ႀကိဳးစားသြားရမည္ျဖစ္ေလသည္။
မီဒီယာဆိုသည္မွာ အသြားႏွစ္ဖက္ပါသည့္ ဓားလိုမ်ိဳးလည္းျဖစ္ေလသည္။ လူအဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို အသိေပးတင္ျပသည့္အတြက္ အလြန္ေကာင္းေသာ္ျငားလည္း မလိုလားအပ္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား (တင္ျပလိုက္မွ ယခုထက္႐ႈပ္ေထြးသြားေစမည့္၊ မည္သူ႔ကိုမွ်လည္း အက်ိဳးမျဖစ္ထြန္းေသာ)ကို တင္ျပျခင္းမ်ိဳးကိုေတာ့ လက္သင့္မခံသင့္ပါ။ သို႔ေသာ္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာစီးဆင္း ခြင့္ေပးလုိက္ၿပီဆိုမွေတာ့ ယခုကဲ့သို႔ေသာ အႏႈတ္လကၡဏာေဆာင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားလည္း ရွိေနမည္သာျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အႏႈတ္ လကၡဏာမ်ိဳး ကို မီဒီယာသမား၏ က်င့္ဝတ္ျဖင့္သာ ေစာင့္ထိန္းၾကရမည္ ျဖစ္ေလသည္။ထိုေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရမ်ားသည္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥရပ္မ်ိဳး မျဖစ္ ေပၚေအာင္ မီဒီယာအေပၚေစာင့္ၾကည့္ရင္း ထိန္းခ်ဳပ္မွန္းမသိ ထိန္းခ်ဳပ္လာမႈမ်ိဳးလည္း ရွိေလသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ ငံရွိ Google ေကာ္ပိုးေရးရွင္း၏ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား စီးဆင္ျခင္းအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည့္အတြက္ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈမ်ား ျပင္း ျပင္းထန္ထန္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းႏုိင္ငံတြင္ WikiLeakဟု ေခၚသည့္ Blog တစ္ခုမွ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ကာကြယ္ေရးအေၾကာင္း အရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကြယ္ဝွက္ထားသည္မ်ားကို အထုတ္ေျဖခ်လိုက္ျခင္းအေပၚမွာေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ရပ္တည္ခ်က္မ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ေပ။ Wikileak မွာ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးကို တစ္စံုတစ္ရာထိပါးႏုိင္သည့္ သတင္းမ်ားကို ထုတ္လႊင့္ခဲ့မႈမ်ား ရွိခဲ့သည့္တိုင္ အခ်ိဳ႕မွာမူ ျပည္သူမ်ား အမွန္တကယ္ သိသင့္သိထိုက္သည့္ သတင္းမ်ားလည္း ပါဝင္ေလသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ သတင္းမီဒီယာ၏ အစြမ္း ထက္ပံု၊ အက်ိဳးျပဳပံုႏွင့္ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ထိန္းမရ၍ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားႏုိင္ပံုကို ေဖာ္ျပလုိရင္းျဖစ္ပါသည္။
မႏွစ္ကမီဒီယာႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လူအမ်ားစိတ္ဝင္စားျခင္းခံရသည့္ သတင္းမွာမီဒီယာဧကရာဇ္ႀကီး မားေဒါ့ခ်္၏ News of the World ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဦးစြာ ႐ူးပတ္မားေဒါ့ခ်္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမွာက်င့္ဝတ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေနေလသည္။ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံရွိ News of the world ႏွင့္ News International ပိုင္သည့္ ႐ႈးပတ္မားေဒါ့ခ်္မွာ Voice mail message မ်ားကို တရားမဝင္ ၾကားျဖတ္နားေထာင္ႏုိင္ခဲ့မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တရားစြဲဆုိခံေန ရေလသည္။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္ News of the world၏ သတင္းအယ္ဒီတာ အန္ဒီေကာ္လ္ဆန္ အပါအဝင္ ဝါရင့္သတင္းေထာက္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဝန္ထမ္းေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္မွာ အလုပ္ျပဳတ္သြားေလေတာ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ SSC ကိစၥမွာ Hot News သတင္းဂ်ာနယ္ Vol: 1 No: 43 တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ "ပုဂၢလိကေဆး႐ုံ SSC၏ ဝန္ေဆာင္မႈ" သတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ SSC ေဆး႐ုံမွ ေလွ်ာ္ေၾကးေတာင္း၊ တရားစြဲဆိုမည္ဟု ဆိုျခင္းေၾကာင့္ စြပ္စြဲျခင္း (libel) ကိစၥျဖစ္ေလသည္။ ယင္းမွာ ပထမပိုင္းပင္ ရွိေနေသးေပသည္။ ဒုတိယပိုင္းအတြက္ စိစစ္ေရးတင္ေသာ္လည္း အေထာက္အထား ျပည့္စံုလြန္းေနေသာေၾကာင့္ ျပည္သူကို ခ်မွတ္မသင့္ဟုဆိုကာ အျဖဳတ္ခံရပါသည္။ ယင္းကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သတင္းမီဒီယာ၏ေနာက္ကြယ္တြင္ ေငြေၾကးႏွင့္ အာဏာရွိသူမ်ားက မီဒီယာအေပၚ တစံုတရာ ခ်ယ္လွယ္ခ်ဳပ္ကိုင္ႏုိင္သည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေလသည္။ သတင္းမီဒီယာ ပိုမိုလြတ္လပ္မႈ ရွိလာသည့္အတြက္ လူအဖြဲ႕အစည္းအတြင္း အေမွာင္ဖုံး ေနသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို နည္းပါးသြားေအာင္ ျပည္သူမ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားထင္းခနဲ၊ လင္းခနဲျဖစ္သြားေအာင္ တင္ျပဖို႔အလြန္ပင္ အေရးႀကီးပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၅၄ တြင္လည္း လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္၊ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ ေရးသားခြင့္ကို အျပည့္အဝ ေပးထားသည့္အျပင္ သမၼတ၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ား ကိုယ္တုိင္က စတုတၳမ႑ိဳင္ အေရးႀကီးေၾကာင္းကို ယင္းတို႔၏ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိေနသည့္ ကာလလည္း ျဖစ္လာေလသည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ သတင္းသမားမ်ားသည္ မိမိ၏ မီဒီယာက်င့္ဝတ္ကိုေစာင့္ထိန္းရင္း၊ သတင္းမီဒီယာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ရယူရင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံသားေကာင္း၊ သမီးေကာင္းမ်ားျဖစ္ရန္ လိုအပ္ပါေၾကာင္း..........။
***************************************************************************************
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
