International Media (2)ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၂)
ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အေျခခံဥပေဒ အခ်ိန္မွီေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ အေမရိကန္ ေမွ်ာ္လင့္
(AFP မွ 4 Oct 2013 ရက္စြဲပါ “US hope for Myanmar constitution in time for vote” သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေျခခံဥပေဒအစ၊ အဆုံးျပင္ဆင္ရန္ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းဆုိခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမတုိင္မွီ အေျခခံဥပေဒကုိ အခ်ိန္မွီျပဳျပင္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားလုိက္ပါသည္။
Burma ဟု သူသိမ်ားသည့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ဖြဲ႔စည္းကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတေရြးပြဲ မဝင္ႏိုင္ေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပိတ္ဆုိ႔ထားသည့္ အေျခခံဥပေဒအေပၚ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား ေရးဆြဲလ်က္ရွိသည္။
“လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ အျပည့္အဝလြတ္လပ္မွ်တေၾကာင္း အာမခံႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြ သူတုိ႔ေခါင္းေဆာင္ကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ေစဖုိ႔အတြက္ အေျခခံဥပေဒကုိ အခ်ိန္မွီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံျခားေရးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရွိသူ ေဂ်ဆန္ရီဘုိ႔လ္ ကေျပာၾကားသည္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ႀကီးပြားတုိးတက္မယ့္ အလားအလာကုိ အျပည့္အဝရရွိဖို႔အတြက္ဆုိရင္ လူနည္းစု အခြင့္အေရး ေလးစားမႈ၊ တပ္မေတာ္(သုိ႔)စစ္တပ္အေပၚ အရပ္ဖက္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ကုိ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္မယ့္ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးအစရွိတဲ့ ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းေတြနဲ႔ ကုိက္ညီတဲ့ ေခတ္မွီ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕ အေျခခံဥပေဒမႈေဘာင္ တစ္ခုကုိ လုိအပ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ယုံၾကည္ပါ တယ္”ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ယခင္အပတ္က က်င္းပေသာ NLDပါတီ တည္ေထာင္သည့္ေန႔ အထိတ္အမွတ္ အခမ္းအနားတြင္ အေျခခံဥပေဒ ေျပာင္းလဲေရးကုိ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “ဒီလုိသာ မေျပာင္ဘူး ဆုိရင္ ကၽြန္မတုိ႔ ႏိုင္ငံဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေနၿပီလုိ႔ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး” ဟုေျပာဆုိခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏုိင္ငံေရးပါတီသည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏုိင္ရခဲ့ေသာ္လည္း ထုိစဥ္က တပ္မေတာ္အစုိးရက အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ျခင္းမရွိသည့္ အျပင္၊ သူမကုိ အႏွစ္ ၂၀ နီးပါး အက်ယ္ခ်ဳပ္ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္။
ထုိေနာက္တြင္ အျငင္းပြါးဖြယ္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မ်ားအေပၚ ျပစ္တင္ေဝဖန္ခံရမႈကို လမ္းေၾကာင္းလႊဲသည့္အေနျဖင့္ အာဏာပုိင္မ်ားက သူမကုိ လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီးေနာက္၊ ၂၀၁၁ မတ္လတြင္ အာဏာရလာေသာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစုိးရက ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ ဆက္တုိက္ျပဳလုပ္ လာခဲ့ရာ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အေနာက္အုပ္စုႏုိင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈမ်ား အဆုံးသတ္ သြားေစခဲ့သည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ တပ္မေတာ္က အာဏာကုိ လုိလုိလားလား စြန္႔လႊတ္လုိျခင္းရွိ၊မရွိ အေပၚတိတိက်က် စမ္းသပ္မႈ တစ္ခုျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္ဆုိက္ကလုံး ေဘးဒဏ္သင့္ကာလတြင္ ကသုတ္က႐ုတ္ ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ အတည္ျပဳထားေသာ အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပည္ပႏုိင္ငံသားခံယူထားေသာ မိသားစု၀င္ရွိသူ မွန္သမွ် သမၼတေလာင္းအရည္အခ်င္း အႀကဳံးမဝင္ႏုိင္ေအာင္ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းကာ ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္ကို ရည္ရြယ္ပိတ္ဆုိ႔ထားသည္။
အာဏာပုိင္မ်ားက ထုိအခ်က္ကုိ ရည္ညႊန္းလုိေသာေၾကာင့္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္က ဒုတိယသမၼတ လစ္လပ္ေနရာအတြက္ ရန္ကုန္တုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးျမင့္ေဆြကုိ အဆုိျပဳလ်ာထားၿပီးမွ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွ အကဲခတ္ေလ့လာသူမ်ားက မွတ္ခ်က္ေပးထားသည္။