Posts
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၂)
ျမန္မာ-တ႐ုတ္-အေမရိကန္ သံုးႏုိုင္ငံပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ႏုိင္မႈ အလားအလာမ်ား
(16 Nov 2013 ရက္စဲြပါ Rapplor မွ David I.Steinlatrg ေရးသားေသာ Myanmar-China-US: The potential for triangular cooperation ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
၂၀၁၁ မတိုင္မီအထိ တ႐ုတ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိေသာ မူဝါဒမွာ သယံဇာတမ်ားကို အျမတ္ထုတ္ေရး သာ အေျခခံ ၿပီး အာ႐ံုျပဳပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ မဟာဗ်ဴဟာက်ေသာ ေနရာတြင္ ရွိေနၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ အတြက္ အထူးသျဖင့္ ယူနန္ျပည္နယ္အတြက္ ေစ်းကြက္အလားအလာေကာင္းမ်ား ရွိပါသည္။ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ဇာတ္ရွိန္အျမင့္ဆံုးမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ သည္ ၎တက္လာခါစတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလ၌ တ႐ုတ္ျပည္ သို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီး “မဟာဗ်ဴဟာ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈဆိုင္ရာ ပတ္တနာရွစ္” (Strategic Economic Cooperative Partnership) ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါ ပါတနာရွစ္မွာ ထိုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း၌ပင္ ႐ုတ္တရက္ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္တို႔ လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိေသာ ေဒၚလာ (၃.၆) ဘီလီယံတန္ ျမစ္ဆံုေရေလွာင္တမံ စီမံကိန္း ကို ရပ္ဆိုင္း လိုက္ျခင္း (အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ၂၀၁၅ ထိ) ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ တိုက္ဆိုင္စြာပင္ အေမရိကန္က လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးရန္ ႀကိဳးစားလာခ်ိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနပါသည္။ တ႐ုတ္က အထက္ကိစၥရပ္ႏွစ္ခု ဆက္စပ္ စဥ္းစားခဲ့ရာ အေမရိကန္သည္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားမွ တဆင့္ တက္ၾကြစြာ အကူအညီေပးခဲ့သည္ဟု ယံုၾကည္လ်က္ရွိပါသည္။ တ႐ုတ္တို႔က အေမရိကန္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အခန္းက႑သည္ ေဒသအတြင္း တ႐ုတ္၏ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ျမင့္တက္လာျခင္းကို တန္ျပန္ထိန္းသိမ္းရန္ဒုတိယမူဝါဒ၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏုိ္င္ငံ (PRC) ဖြဲ႕စည္းၿပီးေနာက္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲကာလ၌ အာရွပစိဖိတ္ေဒသတြင္ တ႐ုတ္က ေတာ္လွန္ေရးကိုဝါဒျဖန္႔ လုပ္ေဆာင္ လာမည္ကို စိုးရိမ္၍ အေမရိကန္တို႔ ႀကိဳးစားခဲ့မႈကို ေကာင္းစြာသတိရလ်က္ ရွိေနပါေသးသည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထားရွိေသာ မူဝါဒမွာ ၎ႏွင့္နယ္နိမိတ္ခ်င္းထိစပ္ေနေသာ တုိင္းျပည္မ်ား အေပၚ ထားရွိ ေသာ မူဝါဒႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္။ မူဝါဒကို အခ်က္ငါးခ်က္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။ နယ္စပ္မ်ားတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းရမည္။ တ႐ုတ္ အခ်ဳပ္အျခာနယ္အတြင္းသို႔ ဒုကၡသည္မ်ား ေျပးဝင္မလာေစရ။ တ႐ုတ္စီးပြားေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ မႈအတြက္ အခြင့္ အလမ္းမ်ား ရွိရမည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာဖိုရမ္မ်ားတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ တစ္သံတည္း ထြက္ရ မည္ (မဆန္႔က်င္ရ) ၊ အေမရိကန္စစ္တပ္မ်ားႏွင့္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈမ်ား နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ကင္းကင္းရွင္းရွင္း ရွိရမည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ လူအမ်ားစုကအိုဗားမားအစိုးရ၏ မူဝါဒေျပာင္းလဲၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္လည္ခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရးကို အေျခခံသည္ဟု စဥ္းစားေနၾကပါသည္။ အေမရိကန္တို႔၏ မူဝါဒသည္ ကလင္တန္ ဘြတ္ရွ္ လက္ထက္က အစိုးရေျပာင္းေရးကို ဦးတည္ခဲ့ေသာ္လည္း ျပန္လည္သံုးသပ္၍ အစိုးရကို ေခတ္မွီေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးေရး သို႔ ေျပာင္းသြားခဲ့ ပါသည္။ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရးကို အေျခခံသည္ဟု ဆိုရေအာင္သက္ေသျပရန္မွာမူ မျပႏုိင္ေသးေပ။ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ျပန္လည္ဆက္ဆံေရးမွာ အထီးက်န္ျပဳေရးႏွင့္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ မူဝါဒမ်ား မေအာင္ျမင္ျခင္း ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားထံမွ လာေသာ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားအရ အေမရိကန္က ၎၏ ကိုယ္ပိုင္အက်ိဳး စီးပြားေၾကာင့္ ျပန္လည္ဆက္ဆံျခင္းဟု ဆုိၾကပါသည္။ အေရွ႕အာရွတြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္ ႏုိင္ေခ်မ်ားႏွင့္ အာဆီယံႏွင့္ အေရးပါေသာ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးရွိရန္ႏွင့္ အာဆီယံတြင္ အခန္းက႑ တစ္ခုရရွိရန္ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရန္ လိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က အာဆီယံသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဝင္ေရာက္ျခင္းကို ျပင္းထန္စြာ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအာဆီယံတြင္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အဖြဲ႔ႀကီးကို ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ေက်ာ္ လစ္လ်ဴ႐ႈထားခဲ့ပါသည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြက္မူ အေရွ႕ေတာင္အာရွသို႔၎၏ မူဝါဒတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ရွိေနပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းသည္ ၾကပ္ေနေသာ မလကၠာေရလက္ၾကားကို ေရွာင္ရန္ အေထာက္အကူျပဳပါသည္။ အကယ္၍သာ အေမရိကန္ သို႔မဟုတ္ အျခားအင္အားႀကီး ႏုိင္ငံတစ္ခုက ထိုေရလက္ၾကား ကို ပိတ္လုိက္ပါက တ႐ုတ္၏စြမ္းအင္ရရွိေရးတြင္ ႀကီးမားေသာ အတားအဆီးျဖစ္ပါမည္။ ျမန္မာဆိပ္ကမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳျခင္း ေၾကာင့္ အိႏိၵယသမုဒၵရာတြင္ တ႐ုတ္သေဘာၤလုပ္ငန္းအတြက္ အေထာက္အကူျပဳၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွ သတၱဳသယံဇာတမ်ား ႏွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အလားအလာမ်ားသည္ တ႐ုတ္၏ အမ်ိဳးသားမူဝါဒ ေဒသအတြင္း မူဝါဒ အတြက္ အေရးပါလွပါသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာေစ်းကြက္ႀကီးသည္ ယူနန္၏ ပို႔ကုန္မူဝါဒအတြက္ မရွိမျဖစ္လို အပ္ေသာ ေစ်းကြက္ျဖစ္ပါသည္။
မေကာင္းသည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ႏွစ္သန္းခန္႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ သည္ဟုဆိုၿပီး ၎တို႔ ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စီးပြားေရးအရ လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားသည္ ျမန္မာအမ်ားစုကို စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ျဖစ္ေစၿပီး တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓါတ္မ်ားကို တိုးပြားလာေစပါသည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္က နယ္စပ္ ကိစၥျပန္လည္မေျဖရွင္း မည္အထိ သမိုင္းအဆက္ဆက္တ႐ုတ္အစိုးရမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကို တ႐ုတ္ နယ္ေျမ အျဖစ္သာ လက္ခံ ထားခဲ့ၾကသည္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ၁၈၉၅ ထိ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ Beijing သို႔ ဆယ္ႏွစ္တစ္ခါ ပ႑ာေတာ္ဆက္ အဖြဲ႕တစ္ခု ေစလႊတ္ခဲ့ရၿပီး တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတစ္ဦးက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၎၏ အၿမဲတမ္းအစြယ္အပြားေလးတစ္ခုအျဖစ္ ညႊန္းဆို ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိအားျဖင့္ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးႀကီးထြားလာၿပီး တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေအးစက္စက္ ျဖစ္ေနမႈကို တ႐ုတ္အေနျဖင့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္စရာအျဖစ္ ႐ႈျမင္ေပလိမ့္မည္။
အထက္ပါ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမ်ားအနက္ အေရးႀကီးဆံုးတစ္ခုမွာ နယ္စပ္မ်ားရွိ တုိင္းရင္းသား အေရးကိစၥ မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ရွည္လ်ားေသာ ကမ္း႐ိုးတန္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမဟုတ္ေသာ၊ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ေနထိုင္ၾကၿပီး အံု႔ၾကြမႈမ်ား၊ မေက်နပ္မႈမ်ား ေရာဂါကဲ့သို႔ စြဲကပ္လ်က္ရွိပါသည္။ အေမရိကန္ အစိုးရ အေနျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား တိုးခဲ်႕ေနခ်ိန္၌ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ မေက်နပ္မႈမ်ားကို အေရးႀကီ းေသာကိစၥအျဖစ္ အာ႐ံုျပဳ လ်က္၊ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေရွ႕ဆက္တိုးရန္အတြက္ ၎ကိစၥမွာ တိုးတက္မႈရွိရန္ က်န္ေနေသးေၾကာင္း ႐ႈျမင္ ပါသည္။ အေမရိကန္သည္ ထိုအျငင္းပြားမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္း ကို ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ ေရး ရသည့္ကာလကပင္ရွိခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာလူမ်ိဳး မ်ားက လည္း တ႐ုတ္အပါအဝင္ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကပါ သူပုန္မ်ားႏွင့္ အစိုးရဆန္႔က်င္ သူမ်ားကို အနည္းဆံုး တစ္ႀကိမ္ေတာ့ ေထာက္ခံကူညီခဲ့ၾကဖူးသည္ကို မွတ္မိေနၾကပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔သည္ တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥမ်ားတြင္ မည္သည့္ ႏုိင္ငံျခားတိုင္းျပည္ပါဝင္မႈကိုမွ် ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့ပဲ၊ ထိုကိစၥ သည္ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးကို ပို၍ ဆိုးဝါေစပါသည္။
မၾကာေသးမီက ကူမင္းၿမိဳ႕တြင္ စာေရးသူသည္ တ႐ုတ္အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ရာ တ႐ုတ္အမ်ားစုက ႏွစ္ႏုိင္ငံထိစပ္ေနေသာ ေဒသမ်ားမွ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ျမန္မာမ်ားႏွင့္အတူ အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးအတြက္ ဆႏၵရွိပံုကို အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း သိရွိခဲ့ရပါသည္။ အခ်ိဳ႕က ယံုၾကည္လ်က္ရွိသည္မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔အေပၚ အုပ္စုဖြဲ႕ဖိအားေပးသည္ဟုမျမင္ပဲ သံုးဦးသံုးဖလွယ္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ႀကိဳဆိုသင့္သည္ဟု ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ထိေရာက္မႈရွိရန္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္မွ စတင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ Track Two အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ရွာေဖြျခင္းျဖင့္ သံုးႏုိင္ငံစလံုး၏ အက်ိဳးစီးပြားကို စဥ္းစားေပးႏုိင္မည့္ ပေရာဂ်တ္အမ်ိဳးမ်ိဳးထြက္ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။
သံုးႏုိင္ငံ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမွ ရႏုိင္ေသာ ရလဒ္မ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာေျမာက္ပိုင္း-ယူနန္ေဒသ က်န္းမာေရး ပေရာ့ဂ်တ္မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး၊ လူကုန္ကူးမႈ တန္ျပန္ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေရး၊ မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးႏွင့္ ေလ့က်င့္ေရး၊ အဆိုပါ ေဒသတြင္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ ငလ်င္အ တြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား၊ ကယ္ဆယ္ေရးမ်ား ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံုႏွင့္ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ေဆြးေႏြးၿပီး ဘာသာႏွစ္မ်ိဳးပညာေရးႏွင့္ အျခားကိစၥမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ တိုင္းရင္းသား အပစ္ရပ္ေရး မ်ားႏွင့္ အေျခခံဥပေဒကိစၥမ်ားကို အာ႐ံုျပဳေဆြးေႏြးမည္ မဟုတ္ပဲ၊ သံုးႏိုင္ငံယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးကိစၥမ်ားျဖင့္သာ ႐ိုး႐ိုးေလးစတင္သင့္ပါသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္သည္ သံုးႏုိင္ငံစလံုး၏ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနပါသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ဘဝမ်ားတုိးတက္ရန္ အာမခံ ခ်က္မ်ား ေပးသကဲ့ သို႔ တုိင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း ေဖာ္ေဆာင္ေပးပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းတြင္ ၁၉၈၈ ကဲ့သို႕ေသာ လူထုအံုၾကြမႈမ်ိဳး ဖိအားေလွ်ာ့က်သြားၿပီး ၎မွတဆင့္ တ႐ုတ္အက်ိဳးစီးပြားအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ မရွိႏုိင္ေတာ့ေပ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးအရ အမ်ားပါဝင္ခြင့္ ႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားႏွင့္အညီျဖစ္ၿပီး အာဆီယံကိုလည္း အားေကာင္းေစပါသည္။ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတို႔မွ လူအမ်ားစုမွ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးမွာ အၾကြင္းသုညကစားပြဲ (Zero-sum Game) သာျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ႐ႈျမင္ေနၾကျခင္းမွာ မွားယြင္းေၾကာင္း ျပသႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးမား၍ အေရးပါေသာ အစျပဳလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရ မည္ဆိုသည္မွာလည္း မလိုအပ္လွေပ။ ျမန္မာ့ အေတြ႕အႀကံဳမွ သင္ခန္းစာယူ၍ အျခားေနရာမ်ားရွိ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤနည္းလမ္းထိ္ေရာက္မႈရွိရန္ ျမန္မာက ဦးေဆာင္သူက႑မွ ပါဝင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
| Google Drive: create, share, and keep all your stuff in one place. |  |
