The Economist, 6th Sept 2010
ေျမာက္ကိုးရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအီသည္ ၎၏ ယခင္ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ႏွင့္ ေလးလပင္ မျခားဘဲ ဒုတိယ အႀကိမ္အျဖစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၆ ရက္တြင္ ၎၏ က်ည္ကာ ရထားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသို႔ ထပ္မံ၍ ခရီးထြက္လာျခင္းသည္ အေရးေပၚ မစ္႐ွင္ပင္ ျဖစ္ရလိမ့္မည္။ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီကာတာ ၿပံဳယမ္းသို႔ ေရာက္႐ွိေနျခင္း၊ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈ ႀကီးမားေသာ ေရလႊမ္းမိုးမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း၊ ၎၏ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ႐ွား႐ွားပါးပါး အစည္းအေဝး ျပဳလုပ္ရန္မွာ ရက္ပိုင္းမွ်သာ လိုေတာ့ျခင္း စေသာ အေၾကာင္းမ်ားသည္ ယခု အခ်ိန္၌ ကင္ဂ်ဳံအီး ၿပံဳယမ္း အိမ္ေတာ္တြင္ ႐ွိေနရန္ လံုေလာက္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံသို႔ အူလ်ားဖားလ်ား အေျပးသြားခဲ့ျခင္းသည္ အေရးတႀကီး ဦးစားေပး ကိစၥတစ္ခု ႐ွိေနသည့္ လကၡဏာပင္ ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ၂ ႏုိင္ငံ စလံုးသည္ ၎တို႔၏ အမူအက်င့္အတိုင္း ကင္ဂ်ဳံအီး ျပန္သြားသည့္ ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ အထိ အဆိုပါ ခရီးစဥ္ကို လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္မူ ဂ်င္မီကာတာသည္ အေမရိကန္လူမ်ိဳး Aijalon Gomes ႏွင့္အတူ ျပန္လည္ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ Gomes သည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား ႏုိင္ငံတြင္းသို႔ ဇန္နဝါရီလက တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၈ ႏွစ္ က်ခံေနရသူ ျဖစ္သည္။ Gomes အား လႊတ္ေပးလိုက္ျခင္းသည္ မတ္လက ေတာင္ကိုးရီးယား စစ္သေဘၤာ နစ္ျမဳပ္မႈေၾကာင့္ လအတန္ၾကာ တင္းမာမႈ ႀကီးထြားခဲ့ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအား ႐ွား႐ွားပါးပါး လိုက္ေလ်ာသည့္ လကၡဏာ တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္ကမူ ကင္ဂ်ဳံအီးႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား အထက္လႊာမ်ားအတြက္ ဇိမ္ခံပစၥည္းမ်ား တင္သြင္းျခင္း၊ လက္နက္ႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ျခင္း စေသာ တရားမဝင္ လုပ္ကိုင္မႈမ်ား အတြက္ သံသယ ႐ွိေသာ ေျမာက္ကိုးရီးယား လူပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားစြာ အေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မည့္ အစီအစဥ္ အေသးစိတ္ကို ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ အေရးယူမည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဇူလိုင္လက ေၾကညာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ လတ္တေလာ အေၾကာေလွ်ာ့ ေသြးပူ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ ေတာင္ကိုးရီးယားႏွင့္ ပူးတြဲ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈမ်ားကို ကန္႔ကြက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယမန္ေန႔က ပူးတြဲ ေရတပ္ ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပန္လည္ စတင္ခဲ့သည့္ ပင္လယ္ဝါသည္ တ႐ုတ္ကမ္းေျခႏွင့္ နီးကပ္သျဖင့္ စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္ရသည္ဟု တ႐ုတ္တို႔က အေၾကာင္းျပသည္။
တ႐ုတ္တို႔က ၎၏ ကိုယ္ပိုင္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို ပင္လယ္ဝါတြင္ ဗုဒၶဟူးေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္အစိုးရ သတင္း႒ာန Xinhua က ပံုမွန္ ျပဳလုပ္ေနက် ေလ့က်င့္မႈသာ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း အမွန္တကယ္မွာ အေမရိကန္ႏွင့္ ေတာင္ကိုးရီးယားတို႔၏ လႈပ္႐ွားမႈမ်ားကုိ ရင္ဆိုင္ရန္ ခိုင္မာစြာ ဆံုးျဖတ္ထားမႈကို ျပသလိုသည့္ ၎တို႔အေပၚ သတိျပဳမိေစရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေတာင္ကိုးရီးယား စစ္သေဘၤာ နစ္ျမဳပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို အျပစ္တင္ထားသည့္ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕၏ စံုစမ္းမႈ ရလဒ္မ်ားကို "ကင္" ၏ ေနာက္ဆံုး တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ အၿပီးတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ရလဒ္မ်ားကို လက္ခံရန္ တ႐ုတ္က ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ ယခု တဖန္ ကင္ဂ်ဳံအီးအား ေကာ္ေဇာနီ ျဖန္႔ခင္း ႀကိဳဆိုျခင္းျဖင့္ ျပန္လည္ စဥ္းစား သံုးသပ္ရန္ အစီအစဥ္ မ႐ွိေၾကာင္း တ႐ုတ္တို႔က ျပသလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ကင္ဂ်ဳံအီ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ထပ္မံ သြားေရာက္ခဲ့သည္ ဆိုသည္ကိုမူ ႐ွင္းလင္းစြာ မသိရေသးပါ။ ၁၉၈၀ ေနာက္ပိုင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်ယ္ျပန္႔စြာ က်င္းပမည့္ ပါတီ ညီလာခံႏွင့္ ပတ္သက္ဖြယ္ ႐ွိသည္ဟု အမ်ားစုက ခန္႔မွန္းခ်က္ ေပးၾကသည္။ စက္တင္ဘာ လဆန္းပိုင္းတြင္ က်င္းပမည္ဟု ေျမာက္ကိုးရီးယားက ေၾကညာထားေသာ ကြန္ျမဴနစ္ အလုပ္သမား ပါတီ ညီလာခံသည္ ကင္၏ သားျဖစ္သူ ကင္ဂ်ဳံအန္အား ပါတီတြင္း အဆင္ျမင့္ ခန္႔အပ္ျခင္းကို ေထာက္ခံမႈ ရေစရန္ စုေဝးျခင္း ျဖစ္သည္ ဟူေသာ ခန္႔မွန္းမႈမွာလည္း ေရပန္းစားလ်က္ ႐ွိသည္။ ၎အႀကံဥာဏ္သည္ က်န္းမာေရး မေကာင္းေတာ့ေသာ ဖခင္၏ ေနရာအား သားျဖစ္သူက ဆက္ခံႏိုင္ရန္ စင္တင္ေပးသည့္ သေဘာ ျဖစ္ဖြယ္ ႐ွိသည္။ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ ၃၀ နီးနီး ရွိၿပီ ျဖစ္ေသာ သားငယ္ ကင္ဂ်ဳံအန္သည္ အလုပ္အကိုင္ မ႐ွိေသးဟု ယူဆရသည္။ ၎ရာထူး ဆက္ခံမည့္ ေကာလာဟလမ်ားမွာ အခ်ိန္ အတန္ၾကာကပင္ ထြက္ေပၚေနခဲ့ၿပီး အကယ္၍ ထိုအစီအစဥ္သာ ျဖစ္အံ့ဆဲဆဲ ဆိုပါက ၎၏ ဖခင္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအား သတင္းပို႔ရန္ သြားေရာက္ျခင္း ျဖစ္ဖြယ္ ႐ွိသည္ ဆိုေသာ အခ်က္မွာ မွန္ကန္ဖြယ္ ႐ွိေနသည္။
တ႐ုတ္ႏွင့္ ေျမာက္ကိုးရီးယား တရားဝင္ သတင္း ထုတ္ျပန္မႈမ်ားတြင္ အာဏာ ဆက္ခံေရး ကိစၥ (သို႔) ကင္ဂ်ဳံအန္ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပျခင္း မ႐ွိပါ၊ ခရီးစဥ္တြင္ ၎လိုက္ပါျခင္း ႐ွိ/မ႐ွိ ကိုလည္း မသိရေသးပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ကင္ဂ်ဳံအီးသည္ ၎၏ ကြယ္လြန္သူ ဖခင္ႀကီး ကင္အီဘြန္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ ပတ္သက္ခဲ့ဖူးေသာ ေနရာမ်ားသို႔ ၾကည့္႐ႈကာ အခ်ိန္ ျဖဳန္းေနသည္ဟု သိ႐ွိရသည္။ ၂ ႏုိင္ငံ အၾကား အစဥ္အလာ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီးမႈကို မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအား လက္ဆင့္ ကမ္းရန္ လိုအပ္သည္ဟု ကင္ဂ်ဳံအီးက ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိ႐ွိရသည္။
ၿပံဳယမ္းတြင္ က်င္းပမည့္ ပါတီ ညီလာခံကို ေအာင္ျမင္ေစရန္ တ႐ုတ္ သမၼတ ဟူက်င္းေတာင္က ဆုေတာင္းေပးခဲ့သည္။ ေျမာက္ကိုးရီးယား ႏ်ဴကလီယာ ဖ်က္သိမ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ေစာစီးစြာ ျပန္လည္ စတင္ေရးအတြက္ ကင္ႏွင့္ သေဘာတူညီမႈ ရထားေသာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အိမ္႐ွင္ အေနအထားကို တ႐ုတ္ မီဒီယာက အေလးေပး ေရးသားလ်က ္႐ွိသည္။ ၆ ႏိုင္ငံ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပန္လည္ စတင္ေရး အလားအလာမွာ ေမွးမွိန္ေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေျမာက္ကိုးရီးယားသည္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ခံရမႈ ဖိအားမ်ားမွ သက္သာရာ ရရန္ နည္းလမ္း အျဖစ္ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပန္လည္ စတင္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု အကဲခတ္ အခ်ိဳ႕က ယံုၾကည္ထားၾကသည္။ လတ္တေလာ အခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ သက္သယ္ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အၾကား ကုန္သြယ္ေရးမွာ လတ္တေလာလမ်ား အတြင္း တိုးတက္လာခဲ့သည္ဟု သံတမန္မ်ားက ဆိုသည္။ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္ေနေသာ ေျမာက္ကိုးရီးယားက အျပန္အလွန္ အားျဖင့္ အေ႐ွ႕ေျမာက္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ ရာဂ်င္တြင္ ဆိပ္ကမ္း အေဆာက္အအံုမ်ားကို တ႐ုတ္အား ငွားရမ္းခဲ့သည္။
ေျမာက္ကိုးရီးယား၏ အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈ အလားအလာသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအား စိုးရိမ္ ပူပန္ေစသည္။ ေဘဂ်င္းထုတ္ အဂၤလိပ္ဘာသာ သတင္းစာ Global Times က အေမရိကန္ႏွင့္ ေတာင္ကုိးရီးယားသည္ ေျမာက္ကိုးရီးယားတြင္ အက်ပ္အတည္း ဖန္တီးရန္ ဆႏၵ ႐ွိေနၾကသည္ဟု စြပ္စြဲလိုက္ၿပီး ေခ်ာေမြ႕စြာ အသြင္ ကူးေျပာင္းမႈသည္ အေ႐ွ႕ေျမာက္ အာ႐ွေဒသ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ အလြန္ အေရးႀကီးသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ဝါ႐ွင္တန္ အေျခစိုက္ ဥာဏ္ႀကီး႐ွင္ အုပ္စု Centre for Strategic and Tnternational Studies မွ Victor Cha က "တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံသည္ ၎၏ မဟာမိတ္ ၿပံဳယမ္းအား ခါးသီးေသာ အဆံုးသတ္ဆီသို႔ ပို႔ရန္ ဆႏၵ ႐ွိေနဆဲ ဆိုေသာ အခ်က္ကို ကင္၏ ယခု လွ်ိဳ႕ဝွက္ ခရီးစဥ္က အနည္းဆံုး ထင္ဟပ္ ေပၚလြင္ ေစခဲ့သည္" ဟု ေျပာၾကားလိုက္သည္။
--
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named
http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.
Posts
