INTERNATIONAL MEDIA (1)ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
- စကၤာပူအိပ္ခ်ိန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာလုပ္ငန္းႏွင့္ ႐ွယ္ယာအေရာင္းအဝယ္ကို ျငင္းဆိုလိုက္ အျပီးတြင္ Aussino ကုမၸဏီရွယ္ယာေစ်းမ်ားထိုးက်
(29 April 2013 ရက္စြဲပါ Reuters မွ Aussino plunges after SGX rejects deal with Myanmar-linked firm သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာေသာ ‘တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး’ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလွမ္းေဝးေနေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္ေနဆဲ
(29 April 2013 ရက္စြဲပါ Khaleej Times မွ AFP ၏ Suu Kyi’s ‘Rule of Law’ mantra a distant hope in Myanmar ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)
- တည္ၿငိမ္မႈယိုင္နဲ႔ ေနဆဲျပည္နယ္တြင္ လံုၿခံဳေရး ထပ္တိုးရန္ အစိုးရကို တိုက္တြန္း
(Reuters မွ 29 April 2013 ရက္စြဲပါ “Myanmar urged to deploy more troops in volatile state”သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
စကၤာပူအိပ္ခ်ိန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာလုပ္ငန္းႏွင့္ ႐ွယ္ယာအေရာင္းအဝယ္ ကို ျငင္းဆိုလိုက္အျပီးတြင္ Aussino ကုမၸဏီရွယ္ယာေစ်းမ်ားထိုးက်
(29 April 2013 ရက္စြဲပါ Reuters မွ Aussino plunges after SGX rejects deal with Myanmar-linked firm သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
စကၤာပူအိပ္ခ်ိန္းက Aussino စီးပြားေရးအုပ္စုလီမိတက္၏ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈ ျပဳလုပ္ထားသည့္ စာရင္းတြင္ပါဝင္ေသာျမန္မာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည္႔ ကုမၸဏီျဖင္႔ စကၤာပူ ေဒၚလာ ၇၀ မီလီယံ (US 57 မီလီယံ) တန္ဖိုးရွိ ႐ွယ္ယာ ေရာင္းဝယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ ေလွ်ာက္လႊာကို ပယ္ခ်လိုက္ျပီးေနာက္ ၎၏ရွယ္ယာေစ်းမ်ား တစ္ဝက္ေက်ာ္အထိ ထိုးက်သြားခဲ့သည္။
ရွယ္ယာမ်ားသည္ ၅၈%အထိ ထိုးက်သြားခဲ့ၿပီး စကၤာပူေဒၚလာ ၀.၀၇၁ သာရွိေတာ့သည္။ ဤသည္မွာ ကုန္သြယ္မႈပိတ္ဆို႕ျခင္းအား ရုတ္သိမ္းလိုက္ၿပီးေနာက္ ၿပီးခဲ့ေသာႏွစ္ ဇြန္လကတည္းက အနိမ့္ဆံုးေစ်း ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာရက္ ၃၀ အတြင္း ၁၁၄ မီလီယံနီးပါးအထိ ရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းဝယ္ခဲ့ၿပီး တစ္ရက္ပ်မ္းမွ် ပမာဏ၏ ၁၉ ဆရွိခဲ့သည္။
စကၤာပူ အိပ္ယာပစၥည္းလက္လီေရာင္းဝယ္သူတစ္ဦးက ေျပာၾကားရာတြင္ မႏွစ္က ကုမၸဏီသည္ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ဦးေဇာ္ေဇာ္ ဦးေဆာင္ေသာမက္စ္ျမန္မာအုပ္စု၏ စြမ္းအင္လုပ္ငန္းမ်ားကိုဝယ္ယူရန္ ရွယ္ယာအသစ္မ်ား ထုတ္ေရာင္း ေပးလိမ့္မည္ဟုေျပာၾကားအျပီးတြင္ Aussino ရွယ္ယာမ်ား အတက္ျပခဲ့ဖူးသည္။
ယင္း လႊဲေျပာင္းမႈလုပ္ငန္းသာေအာင္ျမင္ခဲ့ပါက ဦးေဇာ္ေဇာ္သည္ Aussino ၏ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္း ႐ွိသည္႔ ႐ွယ္ယာ႐ွင္ ျဖစ္လာလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီသည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အပယ္ခံဘဝမွ လြတ္ေျမာက္လာျပီျဖစ္သည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စက္သံုးဆီအေရာင္းဆိုင္မ်ား ဖြင့္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။
သို႕ရာတြင္ Aussino က “အဓိကကိစၥရပ္မ်ားကို ျပည့္စံုလံုေလာက္စြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း မျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္ စကၤာပူအိပ္ခ်ိန္းသည္ေလွ်ာက္လႊာကို ျပန္လည္သုံးသပ္ေပးျခင္း ဆက္မလုပ္ႏိုင္” ဟု တနလၤာေန႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
စကၤာပူအိပ္ခ်ိန္းကဦးေဇာ္ေဇာ္သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ sanction စာရင္းတြင္ ပါဝင္ေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ထိုသို႕ပါဝင္ေနရသည္မွာရွင္းလင္းမႈ မရွိေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္က အဓမၼေျမသိမ္းမႈမ်ားတြင္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းမ်ား၌ ပါဝင္ေနသကဲ့သို႕တိုင္းျပည္၏ အခြန္ဘ႑ာႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္းအာဏာပိုင္မ်ား၏ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံေနရသည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု စကာၤပူအိပ္ခ်ိန္း ကဆိုသည္။
စကၤာပူအိပ္ခ်ိန္းက ႐ွယ္ယာေရာင္းဝယ္ေရအဆိုျပဳမႈၿပီးေနာက္ Aussino ၏လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရန္ အတြက္ ေျမေနရာရယူျခင္းႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ sanction စာရင္းတြင္ ရွိေနေသးေသာ ဦးေဇာ္ေဇာ္ပိုင္ဆိုင္သည့္ ဘဏ္တြင္ ေငြသားအေျမာက္အမ်ား ထည္႔ဝင္မည္႔ကုမၸဏီ၏ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္သူ၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို ေျပာျပခဲ့သည္။
“သူတို႕ေၾကညာခ်က္ကိုအေျခခံျပီး ေျပာရရင္ေတာ့ သူတို႕ဟာ အစီအစဥ္ကိုခြင္႔ျပဳမယ္႔သေဘာ မ႐ွိပါဘူး။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ရွယ္ယာေစ်းေတြအမ်ားၾကီးတက္လာခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ သူတို႕ရွယ္ယာေတြကို အျမန္ျပန္္ေရာင္းေနၾကတယ္”ဟု ကုန္သည္တစ္ဦးကဆိုသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာေသာ ‘တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး’ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလွမ္းေဝးေနေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္ေနဆဲ
(29 April 2013 ရက္စြဲပါ Khaleej Times မွ AFP ၏ Suu Kyi’s ‘Rule of Law’ mantra a distant hope in Myanmar ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္)
ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ဆိုသည္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အထပ္ထပ္အခါခါ ေျပာခဲ့ေသာ စကားျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အာဏာရွင္ႏွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈ နက္ရိႈင္းစြာ ရွိခဲ့ေသာ စစ္အစိုးရႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရေသာ အမ်ားစုအတြက္မူ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာ အလွမ္းေဝးေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
ေျမယာသိမ္းယူမႈမ်ားကဲ့သို႔ေသာ ထင္ရွားသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စိုးရိမ္စိတ္မ်ား တိုးပြားေစလွ်က္ရွိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီကို လုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိေသာ္လည္း တိုင္းျပည္၏ အားနည္းလွေသာ တရားဥပေဒ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ ဆင္းရဲသားမ်ားႏွင့္ အားနည္းသူမ်ားကို အကာအကြယ္မေပးႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားကလည္း ေျပာၾကားရာတြင္ မၾကာေသးမီက ျဖစ္ပြားေသာ လူမ်ိဳးေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ားအေပၚ အေရးမယူႏိုင္ျခင္းမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡမ်ားတြင္ စြပ္စြဲမႈမ်ားရွိသည့္ စစ္တပ္၏ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားသည္လည္း လ်င္ျမန္ေသာႏႈန္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္အတူ အျမန္ႏႈန္းလိုက္မီရန္ျဖစ္ေပၚလွ်က္ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ လူတိုင္းခံစားႏိုင္မယ့္ မွ်တတဲ့စနစ္တစ္ခုအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနရတုန္းပါပဲ။ တရားဥပေဒဟာ အႀကီးအကဲ ျဖစ္ရပါမယ္”ဟု ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က ေထာင္သံုးႏွစ္ခ်ခံရေသာ ဥပေဒေက်ာင္းသား ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း ခင္ေမာင္ဝင္းက ေျပာပါသည္။ ၎သည္ အစိုးရဆန္႕က်င္ေရး စာရြက္ေဝငွမႈ ေၾကာင့္ အဖမ္းခံရပါသည္။
Myanmar Legal Aid Network မွ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သူက AFP သို႕ ေျပာၾကားရာတြင္ ၎တို႕တိုင္းျပည္၏ တရားဥပေဒစနစ္သည္ တရားမွ်တမႈမရွိျခင္း၊ တရားဥပေဒစစ္စစ္မပီသျခင္းႏွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ား ရွိဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႕ သမိုင္းေၾကာင္းက မေကာင္းခဲ့ပါဘူး။ ေရွ႕ဆက္သြားဖို႕ဆိုရင္ သာမန္ျပည္သူေတြဟာ ဥပေဒရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြ ခံစားႏိုင္ရပါမယ္။ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပါဝင္ရပါမယ္”ဟု ၎ကေျပာပါသည္။
ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ ဆိုးရြားလွေသာ စစ္အစိုးရေခတ္ကာလက လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ အက်ဥ္းခ်ံဳး တရားစီရင္၍ ေထာင္ခ်မႈမ်ားသည္ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေသဆံုးမႈမ်ားႏွင့္ ေပ်ာက္ဆံုးမႈမ်ားအတြက္ အစိုးရအေပၚ အျပစ္တင္မႈမ်ားမွာလည္း အေရးယူမႈမရွိဘဲ တရားရံုးမ်ားမွလည္း တိုင္းျပည္၏ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝ မႈမ်ားကို ယူငင္ခဲ့ေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား၏ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကိုသာ အေလးေပး၍ တရားမွ်တမႈ မရွိေတာ့ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
တရားသူႀကီးမ်ားမွာလည္း ပါဝါရွိေသာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ ဝယ္ယူမႈ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို ေၾကာက္ရမႈမ်ားရွိျပီး ဥပေဒအရာရွိမ်ားႏွင့္ ရဲမ်ားကလည္း အာဏာကို အထိန္းအကြပ္မဲ့စြာ က်င့္သံုးခဲ့ၾက ပါသည္။
အပ်ံသင္စလႊတ္ေတာ္မွာလည္း ဥပေဒျပဳရန္ ျငင္းခုံေနရဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ တရားရံုးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားမွာလည္း ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ သံုးသပ္သူမ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ တရားဥပေဒဆိုင္ရာ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ရန္ အားနည္းလြန္းလွသည္ဟု ဆိုပါသည္။
ျပည္သူမ်ား၏ အျမင္တြင္ တရားဝင္မႈကို ဥပေဒက အလ်င္အျမန္လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္သည္ဟု ရွိရမည္ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေၾကးနီစီမံကိန္းအနီးမွ ေျမသိမ္းခံရေသာ ရြာသားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ အေတြ႔အႀကံဳရွိေရွ႕ေန ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာပါသည္။
အဆိုပါေၾကးနီကိစၥတြင္ ဥပေဒမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္ကို အကာအကြယ္ေပးရန္ထက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွသူမ်ား ေသခ်ာေစရန္ အားေကာင္းရမည္ဟုဆို၍ ျပႆနာကို မီးေမႊးသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေနပါသည္။ ထိုကိစၥအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းပိုင္ရွင္ဘက္မွ ရပ္သည္ဟု ဆိုေသာ စြပ္စြဲမႈမ်ား ခံေနရပါသည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွ တရားစီရင္ေရးသို႕ လႊမ္းမိုးမႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ဦးေအာင္သိန္းက AFP သို႕ ေျပာပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ေႏွာက္ယွက္မႈမ်ား ဆက္ရွိေနပါက တိုင္းျပည္သည္ ေရွ႕သို႕မတက္ႏိုင္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း တရားဥပေဒစနစ္အေပၚ ၎၏သႏၷိဌာန္မ်ားကို အေလးအနက္ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး တစ္ပါတည္း ရွိရမည္ဆိုသည္ႏွင့္ ထပ္တူေျပာခဲ့ပါသည္။
ဖိႏွိပ္ေသာ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ဖ်က္သိမ္းျခင္း သို႕မဟုတ္ ေျဖေလ်ာ့ေပးျခင္းမ်ား ရွိလာပါသည္။ စာနယ္ဇင္း မ်ားမွာလည္း တင္းၾကပ္ေသာ ဆင္ဆာေအာက္မွ လြတ္လာခဲ့ၿပီး ဆႏၵျပမႈမ်ားမွာလည္း ခြင့္ျပဳမႈရေသာ္လည္း ရဲ၏ ခြင့္ျပဳမႈ ရယူရပါသည္။
ေဒသဆိုင္ရာ တရားသူႀကီးမ်ားႏွင့္ ရဲအရာရွိမ်ားကို ၎တို႕၏ တာဝန္မ်ားႏွင့္ အာဏာအကန္႔အသတ္ မ်ား ပညာေပးျခင္း ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။
အာဏာရွိေသာ စစ္တပ္သည္ပင္လွ်င္ ဥပေဒေအာက္တြင္ တာဝန္ယူမႈ ရွိေစရန္ လုပ္ေဆာင္ ေနပါသည္။ သို႕ေသာ္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားရွိေၾကာင္း စြပ္စြဲခ်က္မ်ား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာ-မြတ္ဆလင္ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ စစ္တပ္၏ ႐ိုးသားမႈအတြက္ သံသယရွိ ဖြယ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ရာေပါင္းမ်ားစြာကို လႊတ္ေပးခဲ့ရာ အေနာက္၏ အဓိက ေတာင္းဆိုမႈကို လိုက္ေလ်ာခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္က ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ိဳ႕ လႊတ္ေပးခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေထာင္ထဲတြင္ အခ်ိဳ႕ ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အျမတ္ထြက္ရန္ နာမည္ႀကီးေသာ အက်ဥ္းသားမ်ားကိုသာ လႊတ္ေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး ၎တို႔အေပၚ ေထာင္ခ်ခဲ့မႈမ်ားအတြက္ တာဝန္ခံရမည့္ ေမးခြန္းမ်ားအတြက္ ကိုင္တြယ္အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက ေျပာပါသည္။
တရားဥပေဒစနစ္ကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရမည္ျဖစ္ရာ စစ္တပ္က ေရးဆြဲေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္းမွ စတင္လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာပါသည္။
အေျခခံဥပေဒတြင္ စစ္တပ္သည္ အေရးေပၚအာဏာအမ်ားအျပား ရယူထားျခင္း၊ တရားဥပေဒ၏ ကာကြယ္မႈ ရယူထားျခင္းႏွင့္ စစ္တပ္မွ ၂၅%ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ခန္႕အပ္ထားပိုင္ခြင့္မ်ား ပါဝင္ေနသည္။
အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ား ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္သာျဖစ္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာကဲ့သို႔ေသာ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုအခ်ိဳ႕အတြက္ မပါဝင္ေပ။
အျခားအဓိကအခက္အခဲမ်ား ရွိေနေသးရာ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီလက္ထက္မွစ၍ စစ္အစိုးရေခတ္အထိ အသံုးျပဳေနသည့္ ရႈပ္ေထြးသည့္ ဥပေဒမ်ား ပိုမိုအလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ေရးလည္း ပါဝင္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ အက်ဥ္းသားေဟာင္း ခင္ေမာင္ဝင္းကမူ ယခုအခါ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းမရွိေသးေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲလိုသည့္ခံယူခ်က္အလင္းတန္းမ်ား ေတြ႕ရေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
၎သည္ တရားသူႀကီးမ်ား၊ ဥပေဒအရာရွိမ်ား၊ အႀကီးတန္းရဲအရာရွိမ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ရာ ၎တို႔သည္ သူတို႔၏အမွားမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္အသင့္ရွိေနသည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္းဆိုပါသည္။
“သူတို႕ တကယ္ေျပာင္းလဲမႈကို အလိုရွိေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အ စ က အထူးသျဖင့္ ရဲေတြေျပာင္းလဲလိုလိမ့္မယ္လို႔ မယံုခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ တကယ္ကို လုပ္လိုစိတ္ ရွိေနပါတယ္”ဟု ၎က ရွင္းျပပါသည္။
တည္ၿငိမ္မႈယိုင္နဲ႔ ေနဆဲျပည္နယ္တြင္ လံုၿခံဳေရး ထပ္တိုးရန္ အစိုးရကို တိုက္တြန္း
(Reuters မွ 29 April 2013 ရက္စြဲပါ “Myanmar urged to deploy more troops in volatile state”သတင္းကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ေသြးစြန္းေသာ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေၾကာင့္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ေနေသာ မြတ္ဆလင္မ်ား၏အခက္အခဲကို အေရးေပၚေျဖရွင္းေပးရန္ လိုအပ္ၿပီး အႏၱရာယ္ရွိေနဆဲ ေဒသကို တည္ၿငိမ္မႈထိန္းသိမ္းရန္အတြက္ လံုၿခံဳေရးအင္အားကို ႏွစ္ဆတိုးရမည္ဟု လြတ္လပ္ေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္က ယေန႕ေျပာၾကားသည္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားလႊမ္းမိုးထားေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မႏွစ္က ဇြန္လႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း လူ ၁၉၂ ဦး ေသဆံုးကာ လူေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ (ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစု) အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈကို လူသားခ်င္းစာနာပ့ံပိုးမႈႏွင့္ လံုျခံဳေရးတိုးျမႇင့္မႈ နည္းလမ္းႏွစ္မ်ိဳးလံုးျဖင့္ တုန္႕ျပန္ရန္ လိုေၾကာင္း ၾကာျမင့္စြာ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ရေသာ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါသည္။
မႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွ လူမ်ိဳးတံုးသန္႔စင္မႈတြင္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားလည္း ႀကံရာပါျဖစ္ေနေၾကာင္း စြပ္စြဲထားသည့္ HRW ၏ ဧျပီ ၂၂ ရက္ အစီရင္ခံစာအၿပီးတြင္ ျမန္မာေကာ္မရွင္၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အျပန္အလွန္နားလည္ သည္းခံမႈ တြန္းအားေပးရန္အတြက္ ဗုဒၶဘာႏွင့္ မြတ္ဆလင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆံုစည္းေဝးၾကရန္ ေကာ္မရွင္က တိုက္တြန္းထားေသာ္လည္း ေသြးဆူရန္လိုမႈမ်ား ေအးေဆးသြားခ်ိန္အထိ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုကို သီးျခားခြဲထားရမည္ဟု ဆိုပါသည္။
ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ဘဂၤါလီမ်ားဟု သံုးႏႈန္းထားေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ယင္းဘဂၤါလီမ်ား၏ ႏိုင္ငံသားခံယူခြင့္ကို အကဲျဖတ္ရန္ အစိုးရကို တိုက္တြန္းထားေသာ္လည္း (ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားက ကန္႕ကြက္ေနၾကေသာ) ၁၉၈၂ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ရန္အႀကံျပဳထားသည္။ ဘဂၤါလီလူဦးေရ ျမန္ဆန္စြာ ႀကီးထြားေနမႈေၾကာင့္ ေဒသခံရခိုင္မ်ား စိုးရိမ္စိတ္ဖိစီးေနသည္ဟုလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္းျပႆနာကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္အတြက္ Family Planning မိသားစုေနာင္ေရးအစီအစဥ္ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္သြားရမည္ျဖစ္ၿပီး လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံမႈဟု ရႈျမင္ခံရဖြယ္ရွိေသာ အတင္းအက်ပ္စီမံခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈကို ေရွာင္ရွားကာ လူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီဖို႕ လုိသည္ဟု ေကာ္မရွင္အစီရင္ခံစာက အႀကံျပဳထားသည္။
ထို႔အျပင္ လူဦးေရျပည့္က်ပ္ေနေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ မုတ္သံုရာသီမဝင္ခင္ စားနပ္ရိကၡာ၊ ေနမႈထိုင္မႈ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေကာ္မရွင္က တိုက္တြန္းထားသည္။ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ ပ်က္ကြက္ပါက ေနာက္ထပ္အံုၾကြမႈမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ၎တို႔ကိုယ္တုိင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္လာမွသာ အျခားႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။