International Mediaဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၁)
(AP သတင္းဌာနမွ 25 August 2013 ရက္စြဲပါ Hundreds of Muslims in western Myanmar relocated ကုိ္ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
(Imphal Free Press မွ 22 Aug 2013 ရက္စြဲပါ “Myanmar army starts work on temporary base camp at disputed area”သတင္းကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
(25 August 2013 ၇က္စြဲပါ Aljazeera မွ Twelve arrested after fresh unrest in Myanmar ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ရခုိင္ျပည္နယ္မွ မြတ္စလင္ရာေပါင္းမ်ားစြာကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ေနရာခ်
(AP သတင္းဌာနမွ 25 August 2013 ရက္စြဲပါ Hundreds of Muslims in western Myanmar relocated ကုိ္ဘာသာျပန္ဆုိသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ပုိင္း ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ယမန္ႏွစ္က ဗုဒၶဘာသာဝင္လူအုပ္ႀကီး၏ ေသာင္းက်န္း ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ အုိးအိမ္မ်ားပ်က္စီးခဲ့ရကာ ေအာက္က်ေနာက္က်အေနအထားျဖင့္ ေနထုိင္ခဲ့ရေသာ မြတ္စလင္ရာေပါင္း မ်ားစြာကုိ ျပည္တြင္း၌ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ရသူမ်ားအတြက္ ထားရွိေသာ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးလုိက္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရအရာရွိမ်ားကေျပာၾကားသည္။
အစိုးရေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးဝင္းၿမိဳင္က စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္မွ ယင္းမြတ္စလင္မ်ားကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းေနရာခ်ထားေပးမႈမွာ ၎တုိ႔ဆႏၵအေလ်ာက္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ သုိ႔ေသာ္ လူမႈေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးအဆုိအရ မြတ္စလင္မိသားစုဝင္မ်ားသည္ ထုိသုိ႔ေရႊ႕ေျပာင္းျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္မႈ မရွိသည့္အေနအထားမွ အဆုိးဆုံးအေျခအေနသုိ႔ေရာက္ရွိသြားမည္ကုိ စုိးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိသည္။
လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စစ္တပ္ထံမွ အရပ္သား အစိုးရက အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူၿပီးေနာက္ ဘာသာေရးအဓိက႐ုဏ္းမ်ားႏွင့္ မတည္မၿငိမ္မႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
အဆုိပါမတည္မၿငိမ္မႈမ်ားအားလုံးမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွစတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆုိပါျပည္နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္တြင္းသုိ႔ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားျဖစ္ကာ ၎တုိ႔၏ ေျမယာမ်ားကုိ သိမ္းပုိက္ရယူလ်က္ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲေျပာဆုိၾကသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားၿပီးခ်ိန္ကတည္းက စစ္ေတြရွိ ေအာင္မဂၤလာမြတ္စလင္စခန္းတြင္ လူေပါင္း ၅၇၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ေနထုိင္ခဲ့ၾကသည္။ အဆုိပါစခန္း အဝင္အထြက္ဟူသမွ်ကုိ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ေစာင့္ၾကပ္လ်က္ရွိသည္။
ဦးဝင္းၿမိဳင္၏ အဆုိအရ ယင္းေအာင္မဂၤလာစခန္းမွ လူေပါင္း ၅၇၇ ဦးကုိ စစ္ေတြအျပင္ဘက္ရွိ စခန္းမ်ားသုိ႔ေရႊ႕ ေျပာင္းေနရာခ်ထားေပးလုိက္ၿပီျဖစ္ၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းသစ္မ်ားကုိလည္း ၎တုိ႔အတြက္ တည္ေဆာက္ထားၿပီး ျဖစ္သည္ဟုသိရသည္။
အုိးအိမ္ပ်က္စီးမႈမရွိခဲ့သူမ်ားမွာမူ ေအာင္မဂၤလာတြင္ ဆက္လက္က်န္ရွိေနဦးမည္ျဖစ္သည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။
“ဒီကိစၥဟာ ဆႏၵအေလ်ာက္ေျပာင္းေရႊ႕ေနရာခ်ထားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈမျပဳလုပ္မီသူတုိ႔နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္” ဟု ၎ကေျပာဆုိသည္။
ေအာင္မဂၤလာမွ မြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ေရႊဇံေအာင္ဆုိသူက ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈမ်ားကုိ သေဘာတူညီေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ေအာင္မဂၤလာတြင္ေနထုိင္သူ မြတ္စလင္ ၅၇၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့သည့္အနက္ ၁၁၄၄ ဦးမွာ ယမန္ႏွစ္ကျဖစ္ပြားသည့္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈတြင္ ေနအိမ္မ်ားပ်က္ဆီးဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္ဟု ၎ကဆုိသည္။
သုိ႔ေသာ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးျဖစ္သူ ေအာင္ဝင္းက မြတ္စလင္မ်ားသည္ ထုိသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္ပါက လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူအညီအေထာက္အပံ့မ်ားႏွင့္ စားနပ္ရိကၡမ်ား ရရွိရန္ခက္ခဲမည္ကုိ စုိးရိမ္လ်က္ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။
နယ္စပ္အျငင္းပြားေနေသာေနရာတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္မွ ယာယီစခန္းလာေဆာက္
(Imphal Free Press မွ 22 Aug 2013 ရက္စြဲပါ “Myanmar army starts work on temporary base camp at disputed area”သတင္းကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
မဏိပူရျပည္နယ္တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္ သံဆူးႀကိဳးကာရံမႈေၾကာင့္ ပိုင္နက္ဆံုး႐ံႈးရျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပြက္ေလာ႐ိုက္ေနသည့္ၾကားမွပင္ မိုေရးၿမိဳ႕နယ္ ပာုိလန္ပိုင္ေက်းရြာအနီး အျငင္းပြားနယ္ေျမေပၚတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္က ယာယီတပ္စခန္း တစ္ခု စတင္တည္ေဆာက္ေနပါသည္။
မိုေရးၿမိဳ႕ေတာင္ဖက္မွ ပာုိလန္ပိုင္ေက်းရြာသည္ နယ္ျခားမွတ္တိုင္ အမွတ္ ၇၆ အနီးတြင္တည္ရွိၿပီး မိုေရးရဲစခန္းမွ ၃ ကီလိုမီတာမွ်သာ ကြာေဝးသည္။
၎နယ္ေျမသည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား နယ္နိမိတ္မ်ဥ္းတြင္ နယ္ျခားမွတ္တိုင္ အမွတ္ ၇၆ ကို အမွတ္ ၂၃ ျဖင့္ အစားထိုးမႈေၾကာင့္ အျငင္းပြားေနေသာေနရာျဖစ္သည္။
ျမန္မာစစ္တပ္၏လုပ္ရပ္ကို ပာုိလန္ပိုင္ရြာသူႀကီးက သတင္းပို႔အေၾကာင္းၾကားၿပီးေနာက္တြင္ မိုေရးၿမိဳ႕မွ အရာရွိမ်ားက အဆိုပါေနရာသို႔ သြားေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ၾကသည္။
ထိုသို႔ သြားေရာက္စစ္ေဆးရာတြင္ အဆိုပါေနရာ၌ သစ္ပင္ေျမာက္မ်ားစြာကို ျမန္မာစစ္တပ္က ခုတ္လွဲထား သည္ကို စစ္ေဆး ေတြ႕ရွိရသည္။
အဆိုပါေနရာသို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ သက္ဆိုင္ရာ ျမန္မာတပ္ရင္းမွဴးအား မိုေရး ADC ေရာဘတ္ဆင္းက “လက္ရွိ အျငင္းပြားေနေသာ နယ္ျခားမွတ္တိုင္ အမွတ္ ၇၆ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီမႈ မရခင္အခ်ိန္အထိ ယာယီစခန္းတည္ေဆာက္မႈကို ဆက္လက္မျပဳလုပ္ရန္”ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ယခုေနရာသည္ နယ္ျခားမွတ္တိုင္ အမွတ္ ၇၆ ႏွင့္ ၁၀ မီတာမွ်သာ ကြာေဝးေသာေၾကာင့္ အမွတ္ ၉ ႐ိုင္ဖယ္တပ္ရင္းမွဴးႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္လိုေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ဖက္မွလည္း နယ္ျခားမွတ္တိုင္ အမွတ္ ၇၈ တြင္ နယ္စပ္စစ္ေဆးေရးဂိတ္ တည္ေဆာက္မႈကို ျမန္မာအစိုးရ၏ေတာင္းဆိုမႈအား အေလးထားသည့္အေနျဖင့္ ရပ္နားေပး ထားေၾကာင္း၊ ေရာဘတ္ဆင္းက ျမန္မာတပ္ရင္းမွဴးကို အသိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာဖက္မွ အမွတ္ ၈၇ ေျခလ်င္တပ္ရင္းမွဴးကလည္း အထက္အရာရွိမ်ား၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ေၾကာင့္ ယာယီစခန္းေဆာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အထက္အမိန္႔မရပဲ လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဤေနရာသည္ ျမန္မာပိုင္နက္ထဲတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာတပ္ရင္းမွဴးက “ဤကိစၥကို အထက္သို႔တင္ျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သစ္ပင္မ်ားမခုတ္မွီ ရက္ ၃၀ ႀကိဳတင္၍ အမွတ္ ၉ အာသံတပ္ရင္းမွဴးထံ အေၾကာင္းၾကားထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း”ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္ပာု သိရွိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ပြားေသာ မၿငိမ္သက္မႈအတြက္ လူဆယ့္ႏွစ္ဦးကို ဖမ္းဆီး
(25 August 2013 ၇က္စြဲပါ Aljazeera မွ Twelve arrested after fresh unrest in Myanmar ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္း စစ္ကိုင္းတုိင္းတြင္ ထပ္မံျဖစ္ပြားေသာ ဘာသာေရးအေၾကာင္းျပဳေသာ အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ ေနအိမ္ ဒါဇင္ႏွင့္ ခ်ီ၍ မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံရၿပီး အနည္းဆံုးလူ(၁၂)ဦးကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားပါသည္။
ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီးဌာနက ေျပာၾကားရာတြင္ အဆိုပါ ဘာသာေရးအရ မၿငိမ္သက္မႈသည္ ကန္႕ဘလူ၏ ဗဟိုက်ေသာ ရြာ၌ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအား မူဆလင္အမ်ိဳးသားတစ္ဦးမွ အဓမၼျပဳက်င့္ရန္ ၾကိဳးစားရာမွ စေနေန႔ညတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။
ေၾကညာခ်က္အရ ထိုလူကို ထိန္းသိမ္းထားၿပီးေနာက္ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးမ်ားအပါအဝင္ ရြာသား(၃၀၀)ခန္႔ သည္ ရဲစခန္းအား ထိုလူကို္ ထုတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါသည္။
ရဲစခန္းက ျငင္းဆိုေသာအခါ လူအုပ္ႀကီးသည္ မူဆလင္အေဆာက္အဦမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ရဲစခန္းအား ခဲမ်ားျဖင့္ ပစ္ေပါက္ျခင္းႏွင့္ တိုက္ခိုက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။
ထိုညတြင္ တုတ္မ်ားဓားမ်ားကိုင္ေဆာင္ထားၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္(၁၀၀၀)ခန္႔သည္ မူဆလင္ရြာသားမ်ားကို တိုက္ခုိက္ၿပီး ဆိုင္ခန္းႏွင့္ ေနအိမ္အလံုး(၄၀) ေက်ာ္ကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသည္ဟု မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ေျပာပါသည္။
တနဂၤေႏြေန႔တြင္ အေျခအေနမ်ား ျငိမ္သက္သြားခဲ့ပါသည္။ အခ်ိဳ႕မူဆလင္မ်ားသည္ အနီးအနားရွိရြာမ်ား၊ မူဆလင္ေက်ာင္းတြင္လည္းေကာင္း ထြက္ေျပးခိုလႈံၾကရသည္ဟု မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ေျပာၾကပါသည္။
မူဆလင္မ်က္ျမင္သက္ေသတစ္ဦးက ေျပာၾကားရာတြင္ ျပႆနာမွာ မူဆလင္လူရြယ္တစ္ဦးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးတို႔အၾကား အျငင္းပြားရာမွ စတင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းဆုိသည္ကိုမူ မဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုခဲ့ ပါသည္။
ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အရပ္သားအစုိးရတက္လာကတည္းက ဘာသာေရးအရ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ႀကိဳးစား ေျဖရွင္းေနခဲ့ရပါသည္။
မၿငိမ္သက္မႈမ်ားမွာ ျပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္မ်ားသည္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ စြပ္စြဲခဲ့ၾကပါသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္က လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အာဏာပိုင္မ်ား သည္ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး hate speech မ်ား၊ ရန္ပြဲမ်ားတြင္ အေရးယူမႈမရွိေသာ ဓေလ့မ်ားကို အျမစ္မွစ၍ မကိုင္တြယ္နုိင္ပါက လူသားခ်င္းစာနာမႈ မရွိေသာ သို႔မဟုတ္ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ျဖစ္ႏိုင္မည့္ ရာဇဝတ္မႈ အလားအလာမ်ားရိွေသာ ပဋိပကၡမ်ားမွာ အႏၱရာယ္ႀကီးေသာ အဆင့္သို႔ ေရာက္ေနၿပီဟု ေျပာခဲ့ပါသည္။
လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားက အာဏာပို္င္မ်ားသည္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားကို မကိုင္တြယ္နုိင္ျခင္း(သို႕မဟုတ္) ထိန္းသိမ္းရန္ ဆႏၵမရွိျခင္းတို႕ေၾကာင့္ ၂၅၀ ခန္႕ေသဆံုးျပီး ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ရသည္ဟု စြပ္စြဲၾကပါသည္။ ပဋိပကၡ ဒဏ္ခံရသူအမ်ားစုမွာ တုိင္းျပည္လူဦးေရ၏ ၄% ခန္႔သာရွိေသာ မူဆလင္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႕စြပ္စြဲမႈမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ပယ္ခ်ခဲ့ပါသည္။