Posts
Irrawaddy news, By Wai Moe, 30th December 2009
ကမၻာေပၚတြင္ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ အလားအလာ မ်ားေသာ ၂၂ ႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ပါဝင္သည္ဟု ၾသဇာ အ႐ွိန္အဝါ ႐ွိေသာ မဂၢဇင္း The Economist က ဆုိပါသည္။
တနလၤာေန႔က ထုတ္ေဝသည့္ ယူေက အေျခစုိက္ မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ "Global Tinder Box"ဟု အမည္ ေပးထားေသာ ဇယားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ ၂၁ ႏုိင္ငံသည္ ၂၀၁၀ တြင္ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားရန္ "အလြန္႔အလြန္" အလားအလာ မ်ား၍ ၎၏ ေနာက္ အလားအလာ မ်ားေသာ အဆင့္တြင္ ၅၂ ႏုိင္ငံ ရွိေနၿပီး မၿငိမ္သက္မႈ ျဖစ္ပြားရန္ အလားအလာ နည္းေသာ ႏိုင္ငံမွာ ၃၇ ႏိုင္ငံသာ ရွိပါသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
မၿငိမ္သက္မႈ ျဖစ္ပြားရန္ အလြန္႔အလြန္ အလားအလာ မ်ားေသာ စာရင္းတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ႏွင့္အတူ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္လည္း ပါဝင္ၿပီး အက်ပ္အတည္း ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ယုိယြင္းေနသည့္ ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အာဖရိက ဆာဟာရ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အာဖဂန္ နစၥတန္၊ အီရတ္ ကဲ့သုိ႔ ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတုိ႔မွာ မူ ၂၀၁၀ တြင္ လူမႈေရး မၿငိမ္သက္မႈ အလား အလာ မ်ားေသာ ၅၂ ႏုိင္ငံတြင္ ပါဝင္ေနပါသည္။
၎မဂၢဇင္း၏ အဆုိအရ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကထက္ အလုပ္လက္မဲ့ ဦးေရ သန္း ၆၀ တုိးပြားလာမည္ ကုိ ေတြ႕ျမင္ရဖြယ္ ရွိၿပီး တစ္ရက္လွ်င္ ၂ ေဒၚလာထက္ နည္းေသာ ဝင္ေငြျဖင့္ ေနထုိင္ရေသာ အလုပ္ သမား သန္း ၂၀၀ ခန္႔ ရွိလိမ့္မည္ဟု သိရပါသည္။
သဘာဝ ရင္းျမစ္မ်ား ႂကြယ္ဝေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈႏႈန္းမွာ ကမၻာေပၚတြင္ အဆုိးဝါးဆံုး ႏုိင္ငံမ်ား၌ ပါဝင္ေနပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ လူအမ်ားစုသည္ တစ္ရက္လွ်င္ ၁ ေဒၚလာထက္ နည္းေသာ ဝင္ေငြျဖင့္ ရွင္သန္ေနရသည္ဟု ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ (UNDP) က သတိေပး ထားပါသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၏ ဆင္ေျခဖံုးေဒသ မ်ားတြင္ ေနထိုင္သူ လူမ်ားစုမွာ တစ္ရက္လုပ္ တစ္ရက္စား ဘဝျဖင့္ ရွင္သန္ ေနၾကရသည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ မွ NGO အလုပ္သမားမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ ထက္ပင္ ပုိ၍ ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနေသာ ျပည္သူ အမ်ားစုမွာ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈကုိပါ ခံစား ေနၾကရသည္ဟု ဆုိပါသည္။
သုိ႔ရာတြင္ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ တစ္ခုတည္းျဖင့္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား မျဖစ္ပြားႏုိင္ပါ။ လူတန္းစားမ်ား အၾကား ဝင္ေငြ ကြာဟမႈ အလြန္ ႀကီးမားလာျခင္း၊ ညံ့ဖ်င္းေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လူမႈေရး ေထာက္ပံ့မႈအား နည္းျခင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အေရး တင္းမာမႈမ်ားသည္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြား လာေစရန္ ေပါင္းဆံုလာေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား ျဖစ္သည္ဟု "The Economist" က ဆုိပါသည္။
ကမၻာေပၚရွိ အဆုိးဝါးဆံုး အက်င့္ပ်က္ ျခစားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မင္းမဲ့ တုိင္းျပည္ ဆုိမာလီယာ ႏွင့္ စစ္ပဲြေၾကာင့္ ေၾကမြေနေသာ အာဖဂန္ နစၥတန္တုိ႔ ၿပီးလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တတိယ ေနရာတြင္ ရွိေနသည့္ ကလင္အေျခစုိက္ Transparency International က ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာအစုိးရက လာမည့္ ႏွစ္တြင္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ား က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ စစ္ဖက္ အစုိးရက ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကုိ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
တပ္မေတာ္ အစုိးရသည္ ယေန႔တုိင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြ အခ်ိန္ဇယားကုိ ေၾကညာျခင္း မရွိေသးပါ။ ထုိ႔အျပင္ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ အစုိးရႏွင့္ ေၾကညာျခင္း မရွိေသးပါ။ ထုိ႔အျပင္ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိ အစုိးရႏွင့္ သေဘာကဲြလဲြ ဆန္႔က်င္ေသာ ေရးသား ေျပာဆုိမႈမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ အာဏာ သံုး၍ ပိတ္ပင္ထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံတဝွမ္းရွိ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေရး တင္းမာမႈ မ်ားမွာလည္း ပုိမုိ ျပင္းထန္ လာေနပါသည္။ အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖဲြ႕မ်ားကို ဗဟုိအစုိးရ လက္ေအာက္ခံ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အစီအစဥ္သုိ႔ ပူးေပါင္းရန္ ျမန္မာ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေတာင္းဆုိထားပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အဖဲြ႕ ၃ ဖဲြ႕မွ လဲြ၍ က်န္ အပစ္ရပ္ တပ္ဖဲြ႕ အားလံုးမွာ အထက္ပါ အစီအစဥ္ကုိ သေဘာတူျခင္း မရွိေသးပါ။
နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ ဖဲြ႕စည္းေရး အဆုိျပဳခ်က္ကုိ လက္ခံရမည့္ ေနာက္ဆံုး သတ္မွတ္ရက္ကုိ ျမန္မာအစုိးရက ဒီဇင္ဘာလကုန္အထိ ေနာက္ဆုတ္ ေပးခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ ျပႆနာသည္ တေန႔ေန႔တြင္ ေျဖရွင္းရမည္ ျဖစ္ၿပီး အေလ်ာ့အတင္း လုပ္ညႇိႏႈိင္းမည့္ စကားမ်ားလည္း ရွိပံု မရပါ။ အာခံေနေသာ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖဲြ႕မ်ားကို အစုိးရ တပ္ဖဲြ႕မ်ားက ထုိးစစ္ အသစ္ ဆင္ႏႊဲရန္ ျပင္ဆင္ ေနျခင္းႏွင့္အတူ ျဖစ္ေပၚလာမည္ ပဋိပကၡမ်ားသည္ ေရွာင္လဲႊ ႏုိင္မည့္ပံု မရွိဟု အကဲခတ္ ေလ့လာေရး သမား အမ်ားစုက ေျပာၾကားပါသည္။
မည္သုိ႔ပင္ ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အႀကီးမားဆံုး အပစ္ရပ္တပ္ဖဲြ႕ ျဖစ္ေသာ တပ္ဖဲြ႕ဝင္ ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ရွိသည့္ ဝ တပ္ဖဲြ႕ UWSA ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေလ်ာ့ေပးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔၏ ပုိင္နက္ နယ္ေျမကို တစ္လက္မမွ် လက္ေလွ်ာ့မည္ မဟုတ္သလုိ လက္နက္လည္း ခ်လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ထားပါသည္။