Posts
 | yangonchronicle2011 Op-Ed |
၃၀.၄.၂၀၁၂
ေဆာင္းပါးက႑
- ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေခတ္ကာလ
*****************************************
ေဆာင္းပါးက႑
ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေခတ္ကာလ
မိုးျမင့္ၿငိမ္း
ယဥ္ေက်းမႈဆိုသည့္ စကားစုကို အဓိပၸယ္ဖြင့္ရ အေတာ္ခက္ခဲပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိ လူမႈပညာရွင္မ်ားၾကား၊ မႏုႆေဗဒပညာရွင္မ်ားၾကား၊ စာေပပညာရွင္မ်ားၾကားတြင္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုသည့္ အဓိပၸယ္ကို တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာဆိုသလို ဖြင့္ဆိုမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကသည္။ မည္သို႔ေသာ အဓိပၸယ္ ဖြင့္ဆိုမႈမ်ား ရွိေနေစေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈဆိုသည္မွာ ထံုးတမ္းစဥ္လာသေဘာ (super custom) သေဘာ၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ကန္႔သတ္ထားသည့္ (taboo) သေဘာမ်ား ပါဝင္ေနမည္သာျဖစ္သည္။ ထိုထံုတမ္းစဥ္လားမ်ား၊ အကန္႔အသတ္မ်ားကို ေဖာက္ထြက္လုပ္ေဆာင္သည့္သူသည္ ပင္မေရစီ ေၾကာင္း ယဥ္ေက်းမႈ (mainstream cultural) မွ ေသြဖယ္သြားသည့္သေဘာ ျဖစ္သြားသည္။
ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္က်င္းပပံုသည္ ေခတ္ကာလမ်ား၊ လူေနမႈပံုစံမ်ား ေျပာင္းလဲလာျခင္းႏွင့္အတူ လုိက္ပါ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။ ပြဲေတာ္က်င္းပပံုေျပာင္းလဲမႈမွာ နယ္မ်ား၊ ေက်းလက္မ်ားတြင္ မသိသာေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္မူ အေတာ္ႀကီးသိသာသည္။ ေရကစားမ႑ႀကီးမ်ား၊ စင္တင္ေတးဂီတေဖ်ာ္ေျဖပြဲမ်ားျဖင့္ သႀကၤန္ကို ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီေအာင္ အသြင္ေျပာင္းက်င္းပလာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သႀကၤန္၏ အႏွစ္သာရမပ်က္၊ ရွင္းရွင္းေျပာရလွ်င္ သႀကၤန္အႏွစ္သာရပါေသာ ေခတ္မီမႈရွိသည္။ သႀကၤန္ကာလအတြင္း နာမည္ရမင္းသမီးတစ္ဦး၏ ဝတ္စား ဆင္ယင္မႈမွာ ေခတ္မီမႈထက္ပိုသည့္ သ႐ုပ္ပ်က္မႈအဆင့္ ေရာက္သြားၿပီဟု မီဒီယာအသိုင္းအဝိုင္းမွ ဝုိင္းဝန္ေဝဖန္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သူကဲ့သို႔ လိင္ဆြဲေဆာင္ အားေကာင္းသည့္ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈမ်ိဳးမ်ား၊ အျပဳအမူမ်ား အျခားသူအခ်ိဳ႕လည္း ဆင္ယင္ျပဳမႈခဲ့သည္ကို မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔မွာ လူအမ်ားသိသည့္ မင္းသမီးတစ္ဦးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တနည္းယဥ္ေက်းမႈ ဆိုင္ရာအီလစ္ (cultural elite) ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုေဝဖန္ျခင္း ခံခဲ့ရသည့္ သေဘာ ရွိသည္။
ဤအျဖစ္အပ်က္ႏွင့္ ဆက္လ်ဥ္းၿပီး ဆရာသူ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ အျဖစ္အပ်က္ႏွစ္ခုကို သတိရမိသည္။ စာေရးသူ၏ ဆရာတစ္ဦးမွာ သမုိင္း သုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ သူ႔ဆီေရာက္ေလတုိင္း သူ၏ အသစ္သစ္ေသာ ေတြ႔ရွိမႈမ်ားကို ေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။ တေန႔သ၌ သူက ကုန္းေဘာင္ ေခတ္ နန္းတြင္းမင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္မ်ား ေနထုိင္ပံုႏွင့္ ကိုလိုနီေခတ္ဦး ျပည္သူမ်ား၏ လူမႈဘဝေနထိုင္ပံုမ်ားအား ပန္းခ်ီေရးဆြဲထားမႈကို ကူးယူထားသည့္ မိတၱဴ စာရြက္မ်ားကို ထုတ္ျပသည္။ မင္းတုန္းမင္း၏ ညီလာခံက်င္းပပံုႏွင့္ ၿဗိတိန္သံအမတ္မ်ားကို ျမန္မာသံအဖြဲ႕က ဧည့္ခံေနပံုမ်ားျဖစ္ၿပီး ယင္းတို႔ထဲမွ ပံုတစ္ပံုမွာ ထူးျခားသည့္ အသြင္သ႑န္ရွိသည္။ ၿမိဳ႕ထဲ လူစည္ကားရာေနရာတြင္ ေစ်းေရာင္းေနသူမ်ား၊ ေပါက္ေဖာ္ႀကီး (တ႐ုတ္)တစ္ဦး လမ္းေလွ်ာက္ ေနပံု၊ ကုလားတစ္ဦး လမ္ခ်ားဆြဲေနသည့္ပံုႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ရင္သားေဖာ္ထားၿပီး ကေလးခ်ီေနသည့္ပံု ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ေဖာ္ထားမႈကို ဆရာအား ေမးၾကည့္ရာ ယင္းမွာ ကုန္ေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းႏွင့္ ကိုလိုနီေခတ္ဦး မိခင္မ်ား၏ လူေနမႈပံုစံတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ ေနာက္အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုမွာ တေလာက Facebook ေပၚတြင္ မိန္းမပ်ိဳတစ္ဦး၏ ရင္သားကိုေဖာ္ထားသည့္ အလွဓာတ္ပံုျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ အဆိုအရ မိန္းမပ်ိဳမ်ားသည္ ကာမပိုင္ မရွိသည့္အတြက္ သူမ၏ရင္သားအလွကို ေဖာ္ျပခြင့္ရွိၿပီး ကာမပိုင္ရွိသည္ႏွင့္ ေဖာ္ျပခြင့္ မရွိေတာ့ေပ။ ယခုနာဂလူမ်ိဳးစုတြင္ ထိုသုိ႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ိဳး ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာကိုယ္စားျပဳမႈ (cultural representation) မွာ ထိုယဥ္ေက်းမႈကို ပံုေဖာ္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေပၚ (agent) မူတည္၍ တစ္ေခတ္ႏွင့္ တစ္ေခတ္မတူညီသလို မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္မွ တစ္ဆက္ အသြင္းေျပာင္းလဲသြားမႈမ်ိဳးလည္း ရွိသည္။ ကိုလိုနီ ေခတ္ဦးတြင္ အဂၤလိပ္မ်ားကို အတုယူ၍ အထက္တန္းလႊာျမန္မာမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ျမန္မာနာမည္မ်ားေရွ႕တြင္ အဂၤလိပ္နာမည္ျဖင့္ တြဲဖက္ေပးလာျခင္းမ်ိဳး၊ အဂၤလိပ္ လူေနမႈဟန္ပန္ကို အတုယူေနထိုင္လာျခင္းမ်ိဳးရွိခဲ့သည္။ ဤတြင္ ဦးလြန္းမွာ ေမာင္မိႈင္းဆုိသည့္ ဗီလိန္၊ ၾကာကူလီဇာတ္ေကာင္ကို သူ၏ဝထၳဳထဲတြင္ ထည့္၍ ေမာင္မႈိင္း၏ေရွ႕တြင္ မစၥတာတပ္ကာ အဂၤလိပ္မ်ားကို အားက်ေနေသာျမန္မာမ်ားကို သေရာ္ခဲ့သည္။ ဤသို႔ႏွင့္ ကိုလိုနီေခတ္ဦး လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းတြင္ မစၥတာေမာင္မိႈင္း၏အမည္ကို ဗီလိန္ဇတ္႐ုပ္ျဖင့္သာ တြဲ၍ျမင္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ဦးလြန္းမွာ ဤနာမည္ကုိ ယူ၍ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း အမည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို စြမ္းစြမ္းတမန္ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ေလရာ ေနာက္မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္အတြင္းတြင္ ယင္းနာမည္ဂုဏ္ သတင္းမွာ ေအာက္မွအထက္သို႔ ေျပာင္းျပန္ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။
ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္လည္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ယဥ္ေက်းမႈဖက္တာ အေျပာင္းအလဲမ်ားရွိမည္သာျဖစ္သည္။ ဂလိုဘယ္ လိုက္ေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္မွာလည္း လိႈင္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည့္အလားေလွ်ာ္စြာ တံခါးဖြင့္ထားသည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းလိုလို ႐ုိက္ခတ္မႈရွိေနမွာျဖစ္သည္။ ဂလို ဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ျဖစ္စဥ္ႀကီးကို ပံုေဖာ္ေနသည့္ အဓိကႏုိင္ငံမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ၿပီးသည့္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္။ ထိုေၾကာင့္ ေဝဖန္သံုးသပ္သူတစ္ခ်ိဳ႕က ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းဆုိသည္မွာ အေနာက္ ဇာတ္သြင္းေရး (westernization)သာ ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ ဤတြင္ အေနာက္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အျခားေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၏ ပဋိပကၡျဖစ္မႈ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခရွိသည္ဟု ႏုိင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ ဆယ္ ျမဴရယ္(ပီ) ဟန္တင္တန္က သူ၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားတိုးတက္မႈျခင္း (Clash of Civilization) စာအုပ္တြင္ ေရးသားတင္ျပထားသည္။ သႀကၤန္ဝတ္စား ဆင္ယင္မႈကို မီဒီယာမ်ားမွ ေဝဖန္ေရးသားျခင္းသည္ ယဥ္ေက်းမႈျခင္း ပြတ္တုိက္မႈ တစ္မ်ိဳးသာ ျဖစ္သည္။ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးစံဆိုသည္မွာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္အပ္သလို ေခတ္ႏွင့္အညီ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လိုအပ္ေနမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
****************************************
Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
