Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

Document yangonchronicle2011 Op-Ed
yangonchronicle2011 Op-Ed

၁၉.၈.၂၀၁၂

ေဆာင္းပါးက႑

  1. မီဒီယာအေျချပဳ  ပြင့္လင္းဝန္ထမ္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားဆီသို႔

*****************************************

ေဆာင္းပါးက႑

မီဒီယာအေျချပဳ  ပြင့္လင္းဝန္ထမ္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားဆီသို႔

ေအာင္ေအာင္(IR)

(ၾသဂုတ္ (၁၉)ရက္ေန႔ထုတ္ Meessenger အတြဲ(၃)၊ အမွတ္(၁၃) တြင္ပါရွိသည့္ ေဆာင္ပါးအ ား ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပခ်က္)

စာေရးသူတို႔ႏိုင္ငံတြင္ လတ္တေလာ အသံုးမ်ားေနေသာ ေဝါဟာရတစ္ခုကို ေျပာျပပါဆိုလွ်င္ “လူ႔အခြင့္အေရး”ဟူေသာ ေဝါဟာရသည္  တစ္ခု အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ ယခင္က လူ႔အခြင့္အေရး စကားလံုးပါလွ်င္ပင္ ႏို္င္ငံေရးမပါပါႏွင့္။ ယခုေတာ့ အစိုးရကိုယ္တိုင္ကိုက လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုသည္ကို ေနရာေပးေဖာ္ျပလာခဲ့ရာ ျပည္သူအခ်ိဳ႕သည္ နားလည္သည္ ျဖစ္ေစ၊ နားမလည္သည္ျဖစ္ေစ လူအခြင့္အေရးဆိုသည္ကို မတန္တဆ ေနရာတကာ သံုးလာၾကသည္။

ရပ္ကြက္ထဲ လူငယ္ခ်င္း ရန္ျဖစ္တကာအစ အဆင္မေျပတာကအဆံုး လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္လာၾကသည္။ ျပႆနာ တစံုတရာ ျဖစ္လာလွ်င္ပင္ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ထံ မိတၱဴပို႔လာၾကသည္။ ဘာျပႆနာပဲျဖစ္ျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို တိုင္လိုက္မည္ဆိုတာ မၾကာခဏ ၾကားလာရသည္။ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ မေက်နပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေရာခ်လာၾကသည္။

စာေရးသူ ဒုကၡသည္မ်ားကို အကူအညီေပးရေသာ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုႏွင့္ အလုပ္လုပ္စဥ္ တစ္ေန႔ လူတခ်ိဳ႕  အကူအညီ ေတာင္းခံရန္ ႐ံုးတံခါးဝသို႔ ေရာက္လာပါသည္။ ႐ံုးအတြင္းသို႔ ၎တို႔ကို ေခၚယူေဆြးေႏြးသည့္အခါ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေနၿပီး စာေရးသူတို႔႐ံုးႏွင့္ မသက္ဆိုင္သျဖင့္ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပၿပီး ျပန္လႊတ္ရသည္။ အဆိုပါ သူတို႔မွာ ႐ံုၿခံဝင္းအတြင္း စိုက္ထူထားေသာ ႐ံုးဆိုင္းဘုတ္မွ “ဒုကၡသည္”ဟူေသာ စာလံုးကိုျမင္သည္ႏွင့္ အားကိုးတႀကီး ၎တို႔ဒုကၡမ်ားကို တင္ျပလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ မည္သူသည္ ဒုကၡသည္နည္း။ မည္သို႔ေသာ သူကို ဒုကၡသည္ဟု သတ္မွတ္သနည္း၊ ၎တို႔မသိၾကပါ၊ ထိုသို႔ မသိျခင္းအတြက္လည္း အျပစ္တင္ရန္မရွိပါ။

အလားတူကိစၥမ်ိဳး စာေရးသူ ကေလးသူငယ္မ်ားအား အကူအညီေပးေသာ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုတြင္ႏွင့္ အလုပ္ လုပ္ခဲ့စဥ္ကလည္း ႀကံဳဖူးပါသည္။ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည္ဆိုသည္ႏွင့္ ကေလးသူယ္ရွိေသာ မိသားစုအခ်ိဳ႕မွ ခ်ဥ္းကပ္ အကူအညီေတာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ မည္သည့္ေဒသ ၌ ကေလးသူငယ္မ်ားကို အကူအညီေပးေနသည္ မည္သို႔ေပးေနသည္ကို ၎တို႔မသိၾက။

စာေရးသူျပည္တြင္း ျပည္ပအေတြ႔အႀကံဳမ်ားအရ ျမန္မာျပည္တြင္ ျပည္သူမ်ားအၾကား၌ ႀကီးမားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ လစ္ဟာမႈ (Information gap) ျဖစ္ေပၚေနပါသည္။ သာမာန္ အမ်ားျပည္သူမ်ားသည္  မည္သည့္ဌာနမ်ားသည္ မည္သည့္ဝန္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္၌  ရွိသည္၊ ဘာေတြလုပ္မည္၊ ဘာေတြလုပ္ေပးႏိုင္သည္၊ ဘာေတြကေတာ့ အခမဲ့ျဖစ္သည္၊ ဘာေတြကေတာ့ ဘယ္ေလာက္ကုန္က်ႏိုင္သည္ စသျဖင့္ အေျခခံ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို မသိရွိၾကေခ်။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကဲ့သို႔လည္း အင္တာနက္ကို အလြယ္တကူ သံုးစြဲႏိုင္ျခင္း မရွိၾကဘဲ သံုးစြဲႏိုင္သည့္တိုင္ အလြန္ နည္းပါးေသာ ၿမိဳ႕ေနလူထုသာ ျဖစ္သည္။

စာေရးသူ ျပည္ပတြင္ ေက်ာင္းမ်ားတက္စဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၏ သတင္းအခ်က္အလက္  အခ်ိဳ႕ကို ကိုးကားခ်င္သျဖင့္ ဝန္ႀကီးဌာန၏ website အခ်ိဳ႕ကို ဝင္ေရာက္ၾကည့္႐ႈရာ မ်ားစြာေသာ website အမ်ားစုမွာဖြင့္မရဘဲ ဖြင့္၍ရေသာ website မ်ားမွာလည္း  Update လုပ္ထားျခင္း မရွိ ၾကပါ။ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ၿပီး ျပည္တြင္းမွ ထပ္မံဝင္ေရာက္ၾကည့္႐ႈရာ အလားတူအခက္အခဲမ်ား ႀကံဳေတြ႔ရပါသည္။ ၎ဝန္ႀကီးဌာန website မ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ့္ အေတြ႔အႀကံဳအရ လြန္ခဲ့ေသာ ၄၊၅ႏွစ္ မကကတည္းက တင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆိုပါလွ်င္ အရည္အေသြးေရာ၊ အေရအတြက္ပိုင္းတြင္ပါ တိုးတက္သက္ဝင္ေနရမည္ ျဖစ္သင့္သည္။ သို႔ေသာ္ဤသို႔ျဖစ္မလာပါ ျဖစ္မလာေသးပါ၊ ယခု လတ္တေလာ Update အျဖစ္ဆံုးဆို၍ အစိုးရ website မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုး Website သာ ျဖစ္မည္ထင္ပါသည္။

ထို႔ျပင္ျပည္သူလူထုၾကားသတင္းအခ်က္အလက္ လစ္ဟာေနမႈျဖစ္ေနသည္မွာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ အစိုးရဌာနမ်ားၾကားတြင္၌သာ မဟုတ္ဘဲ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ NGO မ်ား၊UNအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ၾကားတြင္ပါရွိေနေလရာအဆိုပါကိစၥကိုကုစားရန္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိျခင္း၊ Transperancy ႏွင့္ Accountability မွာမ်ားစြာအေရးႀကီးလွသည္။ ထိုသို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈွ ရွိျခင္းႏွင့္ တာဝန္ခံမႈရွိျခင္း အေကာင္းဆံုးအေျဖမွာ အစိုးရ ႐ုပ္သံမီဒီယာမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား အစီအစဥ္မ်ားမွတဆင့္  အစိုးရဌာနအသီးသီးသည္ ၎တို႔ လုပ္ေဆာင္ေနမႈ၊ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္မႈ၊ အခမဲ့ဝန္ေဆာင္မႈ၊ အခမဲ့ မဟုတ္ေသာ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ ဗဟုသုတမ်ားကို အလွည့္က် ေဖာ္ျပေပးႏိုင္သည္၊ ေဖာ္ျပေပးသင့္သည္။ ထိုသို႔ အစိုးရဌာနမ်ား၌ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ ကိစၥတစ္ရပ္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္မည့္အခ်ိန္ကိုပါ ခန္႔မွန္းေဖာ္ျပေပးႏိုင္ပါက ျပည္သူလူထုအတြက္ မ်ားစြာအဆင္ေျပပါမည္။

အစိုးရ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတင္မကဘဲ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္  NGO,INGO ႏွင့္ UN အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္လည္း ၎တို႔ တိုင္းျပည္အတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားကို ျပည္သူမ်ားထံ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား၊ သတင္းစာမ်ားမွတဆင့္ ပြင့္ပြင့္လင္းခ်ျပရန္ လိုပါသည္။ ျပည္သူအၾကားတြင္  အဆိုပါ အစုိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ရွိၾကပါသည္။ သိလိုၾကပါသည္။ နယ္လွည့္ ေဟာေျပာ႐ံု သင္တန္းမ်ား ပို႔ခ်႐ံုျဖင့္ မလံုေလာက္ပါ။ ဘတ္ဂ်တ္ ဘယ္ေလာက္ရသည္၊ ဘာေတြလွဴဒါန္းၿပီး ျဖစ္သည္။ ဘာေတြလွဴဒါန္းမည္ စသျဖင့္ ထင္သာျမင္သာ ျဖစ္ေစမည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို လူသိရွင္ၾကား ေဖာ္ျပသင့္ပါသည္။ အကယ္၍ ေျပာသလို ပမာဏအား မလွဴဒါန္းပါက လွဴဒါန္းမႈ မရေသးပါက လွဴဒါန္းသည့္ ေငြပမာဏႏွင့္ ရရွိသည့္ အလွဴေငြမ်ား ကြာဟေနပါက သက္ဆိုင္ရာ နယ္ေျမေဒသမ်ားမွ မီဒီယာမ်ားမွ အဆိုပါ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအား ေထာက္ျပေဝဖန္လာပါလိမ့္မည္။

ထိုသို႔ ႐ုပ္သံမီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ပံုမွန္အခ်ိန္ပိုင္း ထုတ္လႊင့္ေပးပါက သတင္းစာမ်ားတြင္ က႑တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပပါက ဂ႐ုတစိုက္ ၾကည့္႐ႈေလ့လာၾကမည့္ ျပည္သူမ်ားစြာ ရွိပါသည္။ လက္ဆင့္ကမ္း မွ်ေဝၾကမည့္ ျပည္သူမ်ားစြာ ရွိပါသည္။ အစိုးရအေပၚလည္း ယံုၾကည္ နားလည္မႈလည္း တိုးလာမည္ျဖစ္ၿပီး အစုိးရဌာနမ်ား NGOမ်ား အေနျဖင့္လည္း ပိုမိုတာဝန္ယူ၊ ဝန္ခံလာရမညျ္ဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ သတိျပဳရန္မွာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမဟုတ္ဘဲ  Internet တြင္ လႊင့္တင္ထားပါက အမ်ားျပည္သူမ်ား လက္လွမ္းမီႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။

အမ်ားျပည္သူမွလည္း မည္သို႔ေသာ ဝန္ေဆာင္မႈကို မည္သည့္ဌာနမွ ေပးရသည္၊ မည္သည့္အခ်ိန္ကို မည္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ ရႏိုင္သည္၊ မည္မွ်အခ်ိန္ကုန္သည္၊ မည္မွ် အခ်ိန္ၾကာျမင့္ႏိုင္မည္ကို အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ၿပီး အကဲျဖတ္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ၿပီး ေက်နပ္သေဘာက်ပါက Media မ်ားမွတစ္ဆင့္ အဆုိပါဌာနမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ခ်ီးက်ဴးၾကမည္ ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားအေနျဖင့္ ေနရာတကာ ဂ်ာနယ္ စာေစာင္ မ်ားတြင္ ေဝဖန္မႈမ်ားသာ ႀကံဳေတြ႔ဖတ္႐ႈေနရရာ ယခုလိုပြင့္လင္းမႈ ျပသျခင္းျဖင့္ ပို၍႐ႈပ္ေထြးကုန္မည္လားဟု စဥ္းစားစရာ ရွိပါသည္။

ထိုင္ေနရင္ အေကာင္းသား ထမွက်ိဳးမွန္းသိဆိုသလိုမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေနမည္လားဟု ေတြးေတာဖြယ္ ရွိပါသည္။ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုသည္ နားလည္မႈ ရွိၾကပါသည္။ မ,အၾကပါ။ မ႐ိုင္းၾကပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ထင္ရွားသိသာစြာျပေသာ ဌာနမ်ားကို ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ႀကိဳဆိုၾကမည္ျဖစ္ၿပီး ကိ်ဳးမွန္းသိပါက ဝိုင္းဝန္းတြဲၾကပါလိမ့္မည္။ အက်ိဳးမွ အေကာင္းျဖစ္လာရန္ ကူညီႀကံဆၾကပါလိမ့္မည္၊ အက်ိဳးမွန္းသိမွာစိုး၍ ဆက္၍ထိုင္ေနလွ်င္သာ ေနာက္ဆံုးတစ္ေန႔ ယံုၾကည္မႈ ဆံုး႐ံႈး ၍  ေခ်ာင္ပိတ္မိပါလိမ့္မည္။

စာေရးသူသည္ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးရာ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိၿပီး လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္ရွိေသာ ဝန္ထမ္း မ်ားရွိသည္ကို နားလည္သိရွိရပါသည္။ ျပည္သူမ်ားမွ မိမိဌာန အဖြဲ႔အစည္းကို အားကိုးယံုၾကည္မႈ ရွိသည္၊ ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈ ရွိသည္ဟူေသာ ပီတိစိတ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ရသည္ကို လိုလားသူ အမ်ားအျပား ရွိပါသည္။ အတုန္႔အလွည့္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ဝန္ထမ္းမ်ား သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးႏွင့္ ခံစားခြင့္မ်ား ေခတ္ႏွင့္အညီ တေျပးညီျဖစ္ေရးအား ႀကံဆေဆာင္ရြက္လာမည္ ျဖစ္ပါသည္။

မေဝးလွေသာ အတိတ္ကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ စာေရးသူတို႔ႏို္င္ငံတြင္ ျပည္သူ႔တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရသည့္ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားသည္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိျခင္းႏွင့္ တာဝန္ခံမႈရွိျခင္းတို႔၌  မ်ားစြာအားနည္းလွသည္ျဖစ္ရာ ျပည္သူလူထု၏ အားကိုးယံုၾကည္မႈကို ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲမ်ားမွဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးအား မိမိတို႔အသိစိတ္ျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၾကရန္ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ျပည္သူလူထုႏွင့္ စာနယ္ဇင္းမ်ားမွလည္း ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္လ်က္ ရွိၾကပါသည္။ တခ်ိဳ႕ဌာနမ်ားသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနၿပီ ဆိုေသာ္လည္း ထင္သာျမင္သာ မရွိလွေသးပါ။ ျပည္သူအမ်ားထံမွ “သြားၾကည့္ၾကပါ၊ ဘာမွ မေျပာင္းလဲေသးၾကပါဘူး” ဟူေသာ အသံမ်ားသာ ၾကားေနရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဌာနမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ သိသင့္သိထိုက္သည္မ်ားကို အစိုးရပိုင္ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ ျပည္သူလူထုထံသို႔ ပြင့္လင္းစြာ တင္ျပၾကျခင္းျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ အလွည့္အေျပာင္းကာလတြင္ အုတ္တစ္ခ်ပ္သဲတစ္ပြင့္အျဖစ္ ပါဝင္ၾကပါေစေၾကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ဆႏၵျပဳမိပါသည္။

 *****************************************


Google Drive: create, share, and keep all your stuff in one place.
Logo for Google Drive

0 comments:

Post a Comment