ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား (၂)
ျမန္မာႏွင့္ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔၏ခ်ိတ္ဆက္မႈ
(Japan Times မွ 11 Nov 2013 ရက္စြဲပါ Myanmar-North Korea Link ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္)
တစ္ခ်ိန္က အပယ္ခံျဖစ္ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဂ်ပန္ႏွင့္ ဂ်ပန္ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၊ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ “စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွ အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္သုိ႔ စတင္ေျပာင္းလဲခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မည္မွ်အတုိင္းအတာအထိ အေျပာင္းအလဲမ်ား အမွန္တကယ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီျဖစ္သနည္း” ဟူေသာ ေမးခြန္းကုိ ေမးသင့္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ မည္၍မည္မွ် ေျပာင္းလဲခဲ့သည္ဟူေသာ ကိစၥကုိ အသာထားၿပီး ဂ်ပန္ႏွင့္ အေရွ႕အာရွေဒသႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္မ်ားစြာ စိတ္ဝင္စားသင့္ေသာ အေရးကိစၥႀကီးတစ္ခုကုိ ဤေနရာတြင္ ေထာက္ျပလုိပါသည္။ ယင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံအၾကား စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး အတုိင္းအတာပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးနယ္ပယ္တြင္ တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ား ဆက္ရွိေန ေသာ္ျငားလည္း ေနာက္ဆုံး ၾကားသိရသည့္ သတင္းေပးပုိ႔ခ်က္မ်ားအရ ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္း အသီးသီးတြင္ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စုိးရိမ္ပူပန္စရာမ်ား က်န္ရွိေနျခင္းက ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံအား ျပႆနာျဖစ္ေစလ်က္ ရွိသည္ဟူေသာ အခ်က္မွာ
ရွင္းရွင္းလင္းလင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ လတ္တေလာ စစ္မက္ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အေနာက္ဘက္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ဘာသာေရးႏွင့္လူမ်ိဳးေရးဆုိင္ရာ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားက လူရာႏွင့္ခ်ီ၍ ေသေက်ပ်က္စီးမႈမ်ားကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သလုိ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရြာသူရြာသားမ်ားကုိလည္း အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးေရး ဆုိင္္ရာ အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ခဲ့သည့္ ေနရာေဒသသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ အပန္းေျဖ ကမ္းေျခတစ္ခု ျဖစ္သည့္ ငပလီႏွင့္ မ်ားစြာ မကြာေဝးလွေသာ ေနရာတြင္ရွိပါသည္။
အဆုိပါ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ အျခားမေျဖရွင္းရေသးေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ေခတ္ကာလကတည္းက ရွိေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအခါတြင္မူ ျပန္လည္ လက္စားေခ်လုိ မႈမ်ားႏွင့္အတူ တစ္ဖန္ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္။
လူ႕အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အေရးကိစၥႀကီးငယ္တုိ႔တြင္ ခုိင္မာမႈရွိေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ေရး အတြက္ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ား(Civil Society) ႏွင့္ တစ္ခ်ိန္က ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံမ်ား ကဆက္၍ ဖိအားေပးလ်က္ရွိသည္။ သုိ႔တုိင္ေအာင္ ေပၚလစီမိတ္ကာ (မူဝါဒခ်မွတ္သူမ်ား) အေနျဖင့္ အေလးအနက္ထား အာ႐ုံစုိက္မႈ နည္းပါးလ်က္ရွိေနသည့္ အေရးကိစၥမွာ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယားအၾကား အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပန္ကာလမွ စစ္ဘက္ဘက္ဆံေရးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ခန္႔မွန္းေဟာကိန္းထုတ္၍ မရႏုိင္ေသာ ေျမာက္ကုိရီၤးယား ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရသည္ အာရွေဒသတစ္ခုလုံး၏ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈရွိသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ျဖစ္စဥ္တြင္ လုိရာသုံးႏုိင္ေသာ ဖဲခ်ပ္တစ္ခ်ပ္သဖြယ္ ျဖစ္လာေပရာ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းအေနျဖင့္ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယားအၾကား စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး၊ ႏ်ဴကလီးယား၊ ဇီဝ၊ ဓာတုႏွင့္ ဒုံးက်ည္ဆုိင္ရာ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႀကီးမားသည့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိလာေစရန္ နည္းလမ္းရွာေဖြသင့္ ေပသည္။
ယခင္ အေမရိကန္ဆီးနိတ္၏ ႏုိင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီမွ စီနီယာအဖြဲ႕ဝင္ ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ Keith Luse က ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ Heritage Foundation တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာ၌ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယား ဆက္ဆံေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ႀကီးမားေသာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မ်ားရွိေစရန္ တုိက္တြန္းေဆာ္ၾသခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ယင္းကိစၥအေပၚ Keith Luse က သူ၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိၿပီး အာရွေဒသမွ ေပၚလစီမိတ္ကာမ်ား အေနျဖင့္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္ေသာ အခ်က္ေပါင္း ၁၀ ခ်က္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေျဖရွာၾကရမည့္ ေမးခြန္း ၁၀ ခုကုိ ထုတ္ျပ သည္။
ယင္းတုိ႔မွာ---
၁။ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၃ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ေျမာက္ကုိရီးယား နည္းပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အရာရွိမ်ား ဝင္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ေသာ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာႏွင့္ အျခားစီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စာရင္းဇယား အျပည့္အစုံမွာ မည္သည့္ အရာ ျဖစ္သနည္း။
၂။ ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔ လုပ္ကုိင္ခဲ့ေသာ သုိ႔မဟုတ္ လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိေသာ မည္သည့္ စီမံကိန္း၊ သုိ႔မဟုတ္ အေထာက္ အပံ့ ပစၥည္းပစၥယတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒုံးက်ည္အစီအစဥ္၊ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ သုိ႔မဟုတ္ ႏွစ္ရပ္စလုံးတြင္ မည္သည့္အခန္းက႑မွ ပါဝင္ခဲ့သနည္း၊ သုိ႔မဟုတ္ ပါဝင္လ်က္ရွိသနည္း။
၃။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒုံးက်ည္အစီအစဥ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတြင္ ေျမာက္ကုိရီးယား ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကုမၸဏီ မ်ားက မည္သည့္အခန္းက႑မွ ပါဝင္ခဲ့သနည္း။ ဆီးရီးယား ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေထာက္ပံ့မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေျမာက္ကုိရီးယား ကုမၸဏီမ်ားသည္ ယင္းကုမၸဏီမ်ား ပင္ျဖစ္သေလာ။
၄။ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ ျမန္မာ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး အဓိက ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔လာမႈတြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ မည္မွ် အတုိင္းအတာအထိ ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့သနည္း။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ႏွင့္ အျခားေသာ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး မည္မွ်အတုိင္းအတာအထိ ျမင့္တက္လာခဲ့သနည္း။ လတ္တေလာႏွစ္မ်ားအတြင္း ေျမာက္ကုိရီးယား နည္းပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွ ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္ မ်ားမွတစ္ဆင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္ဟု Keith Luse ၏အဆုိအရ သိရသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားမွတင္ပုိ႔ေသာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းအမ်ားစုမွာလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွတစ္ဆင့္
ျဖတ္သန္း ဝင္ေရာက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
၅။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒုံးက်ည္အစီအစဥ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈတြင္ တရားဝင္ျဖစ္ေစ၊ တရားမဝင္ျဖစ္ေစ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံ၏ အခန္းက႑က မည္သုိ႔ရွိသနည္း။ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံပုိင္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ကုိင္လ်က္ရွိေသာ တ႐ုတ္မိတ္ဘက္ကုမၸဏီမ်ားသည္ ျမန္မာ့ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒုံးက်ည္အစီအစဥ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးတြင္ အခန္းက႑တစ္ရပ္မွေန၍ ပါဝင္ေကာင္းပါဝင္ႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္။ Keith Luse ၏ေျပာဆုိခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးတြင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံက သူ၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထင္သာ ျမင္သာ ရွိေအာင္ လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။
၆။ ျမန္မာ့ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဒုံးက်ည္အစီအစဥ္မ်ားကုိ ရည္ရြယ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မရည္ရြယ္ဘဲျဖစ္ေစ ကူညီေထာက္ပံ့ ေပးခဲ့ သည့္ ႏုိင္ငံမ်ား စာရင္းရွိပါသလား။ အကယ္၍ ဂ်ပန္ကုမၸဏီမ်ားထံမွ နည္းပညာမ်ားကုိ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ဒုံးက်ည္ အစီအစဥ္အတြက္ေရာ၊ အျခား အခန္းက႑အတြက္ပါ အသုံးျပဳမႈမ်ား ရွိခဲ့မည္ဆုိပါက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသည္ မရည္ရြယ္ဘဲ အဆုိပါႏုိင္ငံမ်ား စာရင္းတြင္ ပါရွိသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္မွာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလွသည္။
၇။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အီးယူႏွင့္ အျခားႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္း ေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္အေပၚ ေျမာက္ကုိရီးယား၏ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ မည္မွ်အတုိင္းအတာအထိ ရွိခဲ့သနည္း၊ ယင္းႏုိင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ျမန္မာစစ္တပ္၏
စြမ္းေဆာင္ရည္ မည္မွ်အတုိင္းအတာအထိ ႀကီးမားျမင့္တက္လာသနည္း။
၈။ ေျမာက္ကုိရီးယားက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာပစၥည္းမ်ား၊ လက္နက္မ်ား၊ ေရငုပ္သေဘၤာျဖစ္ေစ၊ ကာကြယ္ေရးဆုိင္ရာ ေရဒါစနစ္ျဖစ္ေစ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည့္စာရင္း၊ သုိ႔မဟုတ္ ေထာက္ပံ့ေပးရန္ စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ လ်က္ ရွိသည့္ စာရင္းအျပည့္အစုံ။
၉။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ေျမာက္ကုိရီးယား ဘက္ေပါင္းစုံ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကုမၸဏီမ်ား အေျခစုိက္ လုပ္ကုိင္မႈမ်ားရွိ သေလာ။ ေျမာက္ကုိရီးယား၏ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ လက္နက္ျပန္႔ပြားေရး လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အျခားေသာနယ္ပယ္၊ သုိ႔မဟုတ္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားရွိထားသေလာ။
၁၀။ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆက္ဆံမႈမ်ား တုိးပြားလာခ်ိန္တြင္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာဆက္ဆံေရး အဆုံးသတ္ေရး၊ အဆုံးသတ္မည့္ကိစၥ သုိ႔မဟုတ္ ဆက္ဆံမႈကိစၥအား ထင္သာျမင္သာရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ေရး အစရွိ သည္ တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား အဘယ့္ေၾကာင့္ ေတာင္စဥ္ေရမရ ေျပာဆုိေနၾကရသနည္း။ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိသည္မွာ “အခ်ိန္သည္ငါတုိ႔ဘက္မွာရွိသည္” ဟူေသာ သေဘာတရားကုိ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား ယုံၾကည္ေနၾကပုံရ သည္ဟု Keith Luse ကဆုိသည္။ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအဝုိင္း၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အီးယူႏွင့္ ဂ်ပန္တုိ႔သည္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံမႈအေပၚ ထားရွိသည့္ စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကုိ မ်ိဳသိပ္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း တ႐ုတ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ႀကီးထြားေနမႈကုိ ကေျပာင္းကျပန္ ျဖစ္ေစရန္ ဆႏၵျပင္းေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟူေသာ သေဘာတရား ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား ယုံၾကည္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
လတ္တေလာ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ၾကည့္မည္ဆုိပါက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ကုလသမဂၢတုိ႔သည္ ေျမာက္က္ုိရီးယား၏ ႏ်ဴကလီးယားဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ဒုံးက်ည္တီထြင္ ထုတ္လုပ္မႈစြမ္းရည္တုိ႔ကုိ ရပ္တန္႔သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ႏုနယ္ေသးေသာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား တခဏတာ အခြင့္အေရးမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကုိရီးယားတုိ႔၏ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး မွန္သမွ်ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ခံယူမႈတုိ႔ လုိအပ္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းအေနျဖင့္ မသိက်ိဳးႏြံ ျပဳလုပ္ ၾကမည္မဟုတ္ဟုသာ ေမွ်ာ္လင့္ရေတာ့သည္။ ဂ်ပန္ျဖစ္ေစ၊ ဥေရာပျဖစ္ေစ၊ အေမရိကန္ျဖစ္ေစ စီးပြားေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားအေနျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အက်ိဳးအျမတ္(Competitive Advantage) ရရွိေရးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္ရန္ ကမူး႐ွဴးထုိး ျဖစ္ေနၾကသည္မွာလည္း လက္သင့္ခံ နားလည္ေပး၍ ရေသာအခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ေသာ္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား သုိ႔မဟုတ္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ ျမန္မာဆက္ဆံေရး မွန္သမွ်ကုိ ေခ်ာင္ထုိးမည့္ ကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အျခားနည္းလမ္းတစ္ခုခုျဖင့္ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္သြားရန္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအဝုိင္းကေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ေသာ္လည္းေကာင္း စိတ္ဝင္စားၾကမည္ မဟုတ္ေပ။
ယခုအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာဆီယံဥကၠဌရာထူးကုိ ရယူေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႕အသုိင္း အဝုိင္းကလည္း ျမန္မာႏွင့္ဆက္ဆံေရး ပုိမုိတုိးျမွင့္လ်က္ရွိသည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးႀကီးေသာ ေမးခြန္းမ်ားကုိ ေမးရမည့္ အခ်ိန္တန္ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ေမးခြန္းကုိလည္း Keith Luse ၏ ေမးခြန္း ၁၀ ခုႏွင့္သာ စတင္ေမးျမန္းသင့္ပါသည္။