Posts
CNN, 12th January 2010
လူ႔ အခြင့္အေရးသမားမ်ား ရုရွား ႏုိင္ငံတြင္ သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး အီရတ္ႏုိင္ငံ၌လည္း ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ ခံရရုံသာမက တရုတ္ျပည္တြင္ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ် ခံရျခင္း၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ ပါကစၥတန္၊ မကၠဆီကုိ ႏွင့္ ဆုိမာလီယာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား တုိက္ခုိက္ခံရျခင္း၊ အေမရိက အလယ္ပုိင္း ေဒသႏွင့္ အာဖရိကေဒသတုိ႔တြင္ အာဏာသိမ္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚျခင္း အစရွိသည္တုိ႔မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း ကမာၻ႔ေပၚ၌ လြတ္လပ္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္း လာသည္ကုိ ေဖာ္က်ဴးေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ ကမာၻလုံးဆုိင္ရာ လြတ္လပ္မႈကုိ အေျခအေန ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာလ်က္ ရွိေသာ နာမည္ေက်ာ္ Think Tank အဖြဲ႕တစ္ခုက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိ လုိက္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္း ကမာၻေပၚ၌ လြတ္လပ္ခြင့္ ရရွိမႈတုိ႔ ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္း ခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရွိရသည္ ဟု Freedom House အဖြဲ႕က ႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာ တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္သည္။
"၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အေနအထားမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အစီရင္ခံခ်က္ မ်ားအနက္ အဆုိးရြားဆုံး ျဖစ္သည္" ဟု Freedom House က ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ စာေရးသူ Arch Puddington က ဆုိသည္။
ယမန္ႏွစ္ အတြင္း ကမာၻ တစ္လႊားတြင္ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ စုစုေပါင္း ၁၁၆ ခုသာ က်င္းပျဖစ္ခဲ့ရာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ကာလမ်ားအတြင္း အနည္းဆုံးေသာ ပမာဏ ျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။
သုိ႔ေသာ္ အျခားေသာ ရည္ညႊန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း ကမာၻႀကီးသည္ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကုိ ေကာင္းမြန္စြာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္ကုိ
ေတြ႕ရသည္ဟု ဆုိသည္။
"အစိုးရမ်ားသည္ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိမႈ၊ ခုိင္မာေသာ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ထြန္းမႈႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ခြင့္ ရွိမႈ စသည္တုိ႔ထက္ ရုိးရွင္းမႈ ရွိေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ပုိ၍ က်င္းပ ေပးေစလုိေသာ ဆႏၵရွိသည္ကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ ေတြ႕ျမင္ရသည္" ဟု Arch Puddington က ေရးသားသည္။
သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါ အစီရင္ခံစာမွာ ကမာၻေပၚရွိ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဆုိးခ်ည္း သက္သက္ကုိ ေဖာ္က်ဴး ထားျခင္းမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေပ။ Freedom House ၏ အဆိုအရ အီရတ္၊ ေဘာ္လကန္၊ မာလာဝီ ႏွင့္ တုိဂုိ စသည့္ ႏုိင္ငံမ်ား၌ တုိးတက္မႈမ်ား ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႕ရေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္း အစီရင္ခံစာ တစ္ခုလုံးကုိ ၿခံဳငုံ ၾကည့္မည္ဆုိပါက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကမာၻႀကီးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ကာလ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ကုိ တုိက္ထုတ္ခဲ့စဥ္ ကာလကထက္ ပုိမုိ လြတ္လပ္မႈ ရွိခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရေပမည္။
ဂလုိဘယ္ စီးပြားေရး ပ်က္ကပ္ေၾကာင့္ စီးပြားေရး ဖိအားေပးမႈ ဒဏ္ကုိ မည္သုိ႔ပင္ ခံစားခဲ့ရေသာ္ျငားလည္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေလာက္တြင္ ဒီမုိကေရစီ စတင္ ထြန္းကားခဲ့ေသာ အလယ္ပုိင္းႏွင့္ အေရွ႕ပုိင္း ဥေရာပ ေဒသမ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ လြတ္လပ္မႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။
သုိ႔တုိင္ေအာင္ ယခင္ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံ လက္ေအာက္တြင္ ပါေသာ အလယ္ပိုင္း အာရွေဒသမွာ ကမာၻေပၚတြင္ လြတ္လပ္မႈ အနည္းဆုံး ရရွိသည့္ ေဒသတြင္ ပါဝင္ေၾကာင္း Freedom House ၏ အဆိုအရ သိရသည္။