yangonchronicle 2011- (1) |
၅.၁၁.၂၀၁၂
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
- ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢအဂတိလုိက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ပဋိဥာဥ္လိုက္နာရန္ ျပင္ဆင္
(31 Oct 2012 ရက္စြဲပါ One World South Asia မွ Myanmar Prepares to Join UN anti-corruption framework ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
- ရခုိင္ျပည္နယ္ဆူပူအုံၾကြမႈကိစၥတြင္ အာဆီယံ မားမားမတ္မတ္ရပ္မွျဖစ္မည္
(The Nation သတင္းစာမွ 2 Oct 2012 ရက္စြဲပါ Asean must take a stand on Myanmar ethnic violence ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္)
***********************************************
ဘာသာျပန္သတင္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢအဂတိလုိက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ပဋိဥာဥ္လိုက္နာရန္ ျပင္ဆင္
(31 Oct 2012 ရက္စြဲပါ One World South Asia မွ Myanmar Prepares to Join UN anti-corruption framework ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အဂတိလို္က္စားမႈဆန္႔က်င္ေရးကုလသမဂၢကြန္ဗင့္ရွင္းကို လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ က်န္ရွိေသာတစ္ခုတည္းေသာ အာဆီယံႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မၾကာေသးမီက အဂတိလိုက္စားမႈဆန္႔က်င္ေရး ကုလသမဂၢကြန္ဗင့္ရွင္း (UN Convention against Corruption-UNCAC) ကိုအျပည့္အဝလိုက္နာရန္ အေရးႀကီးေသာေျခလွမ္းကိုစတင္ခဲ့ပါသည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ UNODC ႏွင့္ UNDP တို႔၏ အကူအညီျဖင့္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒၾကမ္းကို စတင္ေရးဆဲြေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ေရးဆဲြျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ UNCAC ကို အျပည့္အဝလိုက္နာ က်င့္သံုးေရးကို ျဖစ္လာေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ UNCAC ကိ္ု ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ေသာ္လည္း သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လိုက္နာက်င့္သုံးျခင္း မရွိေသးသည့္ တစ္ခုတည္ေးသာအာဆီယံႏိုင္ငံျဖစ္ပါသည္။ ယခု အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒတြင္ ႏိုင္ငံတကာအဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးစံမ်ားႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုးမည္ျဖစ္ၿပီး အေရးႀကီးေသာသမိုင္းမွတ္္တိုင္ ျဖစ္ပါသည္။
မၾကာေသးမီက မေလးရွားႏုိင္ငံ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာအဂတိလုိက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အစည္းအေဝးတြင္ အရန္ေဆြးေႏြးပဲြအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒၾကမ္းနွင့္ပတ္သက္၍ UNODC က ႀကီးမွဴးေဆြးေႏြးခဲ့ရာ အထက္ပါလုပ္ငန္း စဥ္အတြက္အေထာက္အကူျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါအစည္းအေဝးသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ တရားဥပေဒေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားဒုတိယေရွ႕ေနခ်ဳပ္၊ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဦးစီးဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ႏွင့္ဝန္ထမ္းမ်ား၊ ေဒသတြင္း UNODC ႏွင့္ UNDP တို႔မွ အဂတိ လိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးပညာရွင္မ်ားတက္ေရာက္ ၾကပါသည္။
“ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕က မေဝးေတာ့တဲ့ အနာဂတ္မွာ UNCAC အတြက္လိုက္နာက်င့္သံုးေရးကတိကဝတ္ေတြကို အေလးအနက္ ထပ္ခါ ထပ္ခါေျပာခဲ့ပါတယ္။” ဟု UNODC ေဒသဆိုင္ရာအေရွ႕အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္အတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအႀကံေပးပညာရွင္ Shervin Majlessi က ေျပာပါသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာအစည္းအေဝး၌ UNODC ႏွင့္ UNDP တို႕သည္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား လႊတ္ေတာ္၏ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒၾကမ္းအေပၚ မွတ္ခ်က္ေရးသားထားမႈမ်ားအား ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာလကုန္က ျမန္မာႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ေနျပည္ေတာ္တြင ္အႀကိဳလိုက္နာက်င့္သံုးေရး အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပဲြက်င္းပၿပီး ေနာက္တြင္ ကြာလာလမ္ပူ၌ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈက်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါအလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျမန္မာအစိုးရအႀကီးတန္းတာဝန္ရွိသူမ်ားက UNCAC သေဘာတူညီခ်က္ပါအခ်က္မ်ားလိုက္နာက်င့္သံုးေရးအတြက္ ကတိကဝတ္မ်ားကိုေဖာ္ထုတ္ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါသည္။ ၎တို႔သည္ UNCAC ကို အျပည့္ အဝလိုက္နာက်င့္သံုးေရးအတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒၾကမ္းကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရာတြင္ ဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာအကူအညီမ်ား ေပးႏိုင္ရန္ UNODC ႏွင့္ UNDP တို႕ကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါသည္။
ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ကြာလာလမ္ပူတြင္ျပဳလုပ္ေသာ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားတြင္ ကုလသမဂၢမွပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ဥပေဒဆိုင္ရာမ်ား အႀကံဥာဏ္ေပးခဲ့သည့္ အျပင္ ထိုင္းႏွင့္ဘူတန္မွကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားဖလွယ္ႏိုင္ရႏ္ကိုပါစီစဥ္ေပးခဲ့ပါသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားအဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး ပါေမာကၡ Pakdee Pothiseri ႏွင့္ ဘူတန္ႏိုင္ငံ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ နာယက Dasho Neten Zangmo တို႔ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ၎တို႔၏ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို တင္ျပခဲ့ၾကပါသည္။
အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပဲြတြင္ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဦးစီဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ဦးေအာင္ေစာဝင္းက UNCAC သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လိုက္နာက်င့္သံုးျခင္းေၾကာင့္ရရွိမည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကိုမီးေမာင္းထိုးျပခဲ့ၿပီး၊ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒကို ေရးဆဲြလ်က္ရွိေၾကာင္း ေျပာခဲ့ ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရျပင္းထန္ေသာဆႏၵရွိပံုကို ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရံုးညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦေက်ာ္ဆန္း က အေလးအနက္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
UNODC ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံမန္ေနဂ်ာ Jason Eligh ကလညး္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ခိုင္မာၿပီး လ်င္ျမန္ ေသာေျခလွမ္းမ်ားလွမ္းရန္ ကတိေပးထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
“လက္ရွိျမန္မာအစိုးရဟာ တိုင္းျပည္မွာၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔လံုၿခံဳေရး အဆက္မျပတ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနေစဖို႔ သန္႔ရွင္းၿပီးထိေရာက္မႈရွိတဲ့ ယံုၾကည္ ရတဲ့အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားဟာအေရးပါတယ္ဆိုတဲ့အျမင္ကိုအသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္။” ဟု အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပဲြသို႔ တက္ေရာက္လာ ေသာ ဗီယင္နာၿမိဳ႕ရွိ UNODC ၏ အဂတိလိုက္စားျခင္းႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားအဖြဲ႕ခြဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ ပံ့ပိုးေရးဌာနအႀကီးအကဲ Ms.Candice Welsch ကေျပာၾကားခဲ့သည္။
အဆိုပါအျပင္ကို Eligh ကလည္းေထာက္ခံခဲ့ပါသည္။
“တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုင္ရာအင္စတီက်ဴးရွင္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ ဆႏၵျပင္းထန္ေနတဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြ လြယ္လြယ္နဲ႔ေအာင္ျမင္ႏိုင္မယ္မပာုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံပာာ UNCAC ကိုလက္မွတ္ေရးထိုခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သေဘာတူညီမႈေတြကိုလိုက္နာက်င့္သံုးဖို႔နဲ႔ ဥပေဒေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔လိုအပ္ေနတာပါ။ အစိုးရကလည္း ဒီကိစၥမွာ မွန္ကန္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကို သြားဖို႔ ဆႏၵရွိေၾကာင္းေျပာထားပါၿပီ။ ဒီေတာ့ UNODC ကလည္း ကူညီဖို႔အသင့္ရွိေနပါတယ္”ပာု ေျပာခဲ့ပါသည္။
--------------------------------------------------------------------------------------------
ရခုိင္ျပည္နယ္ဆူပူအုံၾကြမႈကိစၥတြင္ အာဆီယံ မားမားမတ္မတ္ရပ္မွျဖစ္မည္
(The Nation သတင္းစာမွ 2 Oct 2012 ရက္စြဲပါ Asean must take a stand on Myanmar ethnic violence ကုိဘာသာျပန္ဆုိသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အေနာက္ဘက္ေဒသ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လမွစ၍ ဗုဒၶဘာသာဝင္ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားအၾကား လူစုဖြဲ႕တုိက္ခုိက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၇၀ ေက်ာ္ေသဆုံးခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡမ်ားမွာ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦးအား ေက်ာက္နီေမာ္ၿမိဳ႕တြင္ မြတ္စလင္သုံးဦးက မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ သတင္းထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေအာက္တုိဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ကျဖစ္ရပ္တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ဆူပူဆႏၵျပလူအုပ္ႀကီးကုိ ပစ္ခတ္ရာ တစ္ဦးေသဆုံးၿပီး တစ္ဦးဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ ယင္းလူအုပ္ႀကီးမွာ မြတ္စလင္မ်ားေနာက္သုိ႔လုိက္ရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဇြန္လအတြင္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ပဋိပကၡတြင္မူ လူေပါင္း ၉၀ ခန္႔ေသဆုံးၿပီး ၇၅၀၀၀ ေက်ာ္ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ခဲ့ၾကရသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ သတင္းပတ္ကျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဆူပူအုၾကြမႈတြင္မူ လူေပါင္း ၈၄ ဦးေသဆုံးၿပီး ၂၈၀၀၀ ေက်ာ္ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ခဲ့ရသည္။ အိမ္ေျခေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ပ်က္စီးဆုံးရႈံးသြားသည္ဟုလည္း ဆုိပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားဆုံးေနထုိင္ေသာႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားမွာမူ ႏုိင္ငံမဲ့ျပည္သူမ်ားအျဖစ္ ရခုိင္ျပည္နယ္အပါအဝင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ေနထုိင္ခဲ့ၾကရသည္။ သမုိင္းေၾကာင္းကုိၾကည့္မည္ဆုိပါက ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ကုိလုိနီေခတ္တြင္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ အလုပ္သမားအျဖစ္ေခၚယူလာျခင္းခံရသူမ်ားျဖစ္သည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္မူ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း ၿမိဳ႕သုံးၿမိဳ႕၌ ရုိဟင္ဂ်ာ ရွစ္သိန္းခန္႔ေနထုိင္လ်က္ရွိသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မတ္လတြင္ အာဏာရရွိခဲ့ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားအျဖစ္ခ်ီးမြမ္းေျပာဆုိခံထားရေသာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ အဆုိပါရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းပဋိပကၡက မ်ားစြာအရွက္တကြဲအက်ိဳးနည္းျဖစ္ေစလ်က္ရွိသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္သည္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ႏုိင္ငံေရးႏွင့္စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအဆက္မျပတ္လုပ္ကုိင္ေနေသာ ေခတ္ကာလလည္းျဖစ္သည္။ သုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ဗုဒၶဘာသာဝင္ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းေနထုိင္ၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္အား မည္သူကမွ် ဂရုမစိုက္ၾကေပ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕အေျခစုိက္ Human Rights Watch(HRW) အမည္ရ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ကထုတ္ေဖာ္လုိက္သည့္ ဆက္သြယ္ေရးၿဂိဳလ္တုဓာတ္ပုံမ်ားတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာအမ်ားအျပားေနထုိင္သည့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕၌ အိမ္ေျခ၊ အေဆာက္အအုံ အေျမာက္အမ်ား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးေနသည္ကုိေတြ႕ရသည္။ ျမန္မာအစုိးရအေနျဖင့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ လုံၿခံဳမႈရွိေအာင္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေပး ရေတာ့မည္သာပင္ျဖစ္ပါသည္။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကုိၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္လည္း လြယ္လင့္တကူေျဖရွင္းႏုိင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးမရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရ ပါသည္။ အစိုးရအေနျဖင့္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အဆုံးသတ္ေစလုိသည္ဆုိပါက ျပႆနာအသီးသီး၏ ဇာစ္ျမစ္မ်ားကုိ မျဖစ္မေနရွာေဖြရမည္သာ ပင္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အေၾကာင္းကိစၥမ်ားအတြက္ အမွန္တကယ္လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္ဟူေသာ အခ်က္ကုိ အစိုးရကမျဖစ္မေနထုတ္ေဖာ္ျပသရေပလိမ့္မည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားေနထုိင္သည့္ေဒသမ်ားမွ ကုလသမဂၢႏွင့္ အျခားေသာ ေအဂ်င္စီမ်ားကုိ ထြက္ေပးရန္ ေနျပည္ေတာ္ဗဟုိအစုိးရက ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လတြင္း ဖိအားေပးခဲ့ေသးသည္။ အခ်ိဳ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိမူ ျပန္လည္လုပ္ကုိင္ခြင့္ေပးေသာ္လည္း ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ေပးရမည့္အေရးကိစၥမ်ားစြာရွိေနေသးသည္။
ႏုိင္ငံတကာမွေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားအပါအဝင္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ ဝင္ေရာက္ ၾကည့္ရႈေလ့လာခြင့္ရရွိရန္လိုအပ္ေနပါသည္။ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ဆူပူအုံၾကြမႈမ်ားကမည္သည့္လုပ္ငန္းမွ်လုပ္ကုိင္၍ မရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ပင္ရွိသည္။
ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာေနထုိင္လာၾကသည့္တုိင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျဖစ္ပုိင္ခြင့္ မရရွိၾကေၾကာင္း HRW အဖြဲ႕ကဆုိပါသည္။
တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးအတြက္ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားခ်ထားေပးရုံႏွင့္ လုံေလာက္မည္မဟုတ္ေပ။ ရခုိင္အေရးကိစၥအားလုံးေျပလည္ေစမည့္ အေျဖတစ္ခုထြက္ရွိေရးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ သက္ဆုိင္သူ Stakeholder အားလုံး အတူတကြလက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၾကရန္သာလုိအပ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အဆုိပါအေရးကိစၥကုိ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးသင့္သည္ဟု ထင္ပါသည္။
ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ၎တုိ႔၏ ေနအိမ္မ်ားမွထြက္ေျပးကာ ပင္လယ္ျပင္ထဲႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားထဲသုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ဆုိရလွ်င္ ရုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥက ေဒသတြင္းျပႆနာေဆာင္လာသည္မွာ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမဆုံးမဟုတ္ေပ။ လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္ခန္႔က ထုိင္းႏုိင္ငံသည္လည္း အလားတူရုိဟင္ဂ်ာျပႆနာႏွင့္ရင္ဆုိင္ခဲ့ရၿပီး အာဆီယံအေရးကိစၥျဖစ္ေအာင္ ထုိင္းအစိုးရကျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထုိစဥ္က ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ေလွမ်ားျဖင့္ဝင္ေရာက္လာေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ထုိင္းအရာရွိမ်ားက ပင္လယ္ထဲသုိ႔ဖိအားေပးျပန္လႊတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ရုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥ အႀကီးအက်ယ္ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။
အေျခအေနအရပ္ရပ္ကုိၾကည့္ရသည္မွာ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ် ရုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥကုိအေရးတယူလုပ္ေဆာင္ခ်င္ၾကပုံမရွိေပ။ အကယ္၍ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ ၁၀ ႏုိင္ငံက အဆုိပါ ရုိဟင္ဂ်ာတုိ႔၏ အက်ပ္အတည္းအတြက္ တစ္စုံတရာလုပ္ကုိင္ေပးလုိသည့္ စိတ္ေစတနာမ်ိဳး ထုတ္ေဖာ္ျပမႈမရွိပါက လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး၊ စြမ္းအားျမွင့္တင္ေပးေရး၊ ဂုဏ္သိကၡာျမင့္မားေစေရးတုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ၎တုိ႔ေရးထုိးထားေသာ ေၾကညာခ်က္မ်ားမွာ စကၠဴစုတ္မွ်သာျဖစ္ေပေတာ့မည္။
ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ိဳးစုံ၏ အဆုိအရ ရုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥ သုိ႔မဟုတ္ လက္ရွိဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈကုိ ေထာက္ခံမႈျပဳျခင္းေၾကာင့္ မည္သည့္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် အျမတ္ထြက္မည္မဟုတ္ေပ။
အားလုံးက စစ္အာဏာရွင္စနစ္လုံးဝခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းေရးကုိသာ ၾကည့္ခ်င္ေနၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိဆႏၵတစ္ခုတည္းျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥကုိ လ်စ္လ်ဴရႈထားသည္မွာ ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္လွသည္ေတာ့မဟုတ္ေပ။
HRW အဖြဲ႕၏ အာရွေဒသဆုိင္ရာဒါရုိက္တာ Brad Adams ၏ မွတ္ခ်က္ကုိၾကားရသည္မွာ လြန္စြာေခါင္းက်ိန္းစရာေကာင္းပါသည္။ သူက “တကယ္လုိ႔ အစိုးရျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ မစတင္မီအခ်ိန္ကတည္းက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းရဲ႕တုံ႔ျပန္မႈဟာ အင္မတန္အားေကာင္းေမာင္းသန္ျဖစ္ခဲ့မွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ရုိမန္းတစ္ဆန္လြန္းတဲ့ အေျပာင္းအလဲဇာတ္လမ္း တစ္ပုဒ္ေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနတာေတာင္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအဝုိင္းဟာ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ကုန္သြယ္ေရးစာခ်ဳပ္ေတြခ်ဳပ္၊ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြဖယ္ရွားေပးေနၾကပါတယ္”ဟု ဆုိျခင္းျဖစ္သည္။
***********************************************