Posts
Bloomberg News, 16th January 2010
ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ထုတ္လုပ္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာ အီရန္ကုိ တားဆီးရန္ တင္းၾကပ္ေသာ ကုလသမဂၢ အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ခ်မွတ္ေရးအတြက္ စဥ္းစား သံုးသပ္မည္ဟု တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားက ယေန႔ သေဘာတူခဲ့ၾကေၾကာင္း ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံေရး ဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Robert Cooper က ေျပာၾကားပါသည္။
ေရွ႕ဆက္၍ ေဆာင္ရြက္သင့္ေသာ ကိစၥမ်ားကို စဥ္းစား သံုးသပ္မႈ စတင္ေနၿပီဟု အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ တ႐ုတ္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီႏွင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆံုအၿပီးတြင္ Cooper က သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ေျပာၾကားလုိက္ပါသည္။ အဆုိပါ အစီရင္ခံစာတြင္ ဥေရာပ သမဂၢ ႐ုံးတြင္ က်င္းပေသာ အစည္းအေဝး၌ အမ်ားဆႏၵအရ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု လည္း Cooperm ဆုိပါသည္။
႐ုရွား ဒုတိယ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Sergei Ryabkov က ေျပာၾကားတြင္ အီရန္အေပၚ က်င့္သံုးမည့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ၏ မဟာဗ်ဴဟာမွ ဒုတိယ နည္းလမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ားဆံုး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ဟု အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈကုိ ရည္ညႊန္းလုိက္ပါသည္။ အီရန္၏ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အက်ပ္အတည္းကုိ ေျဖရွင္းရာတြင္ ေစ့စပ္ ညႇိႏႈိင္းျခင္းသည္ ပထမ နည္းလမ္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆုိပါသည္။
ကုလသမဂၢ ဆုိင္ရာ တ႐ုတ္ မစ္ရွင္အဖဲြ႕၏ ေကာင္ဆယ္လာ အရာရွိ Kang Yong သည္ တ႐ုတ္အစုိးရ ကုိယ္စားျပဳခဲ့ၿပီး ယခု အစည္းအေဝးသုိ႔ တက္ေရာက္သည့္ သံတမန္မ်ားအနက္ ရာထူး အငယ္ဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ ၎က သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ေျပာဆုိျခင္း မျပဳခဲ့ပါ။
ကုလသမဂၢ ဆုိင္ရာ တ႐ုတ္ သံအမတ္ႀကီး Zhang Yesui က ဇန္နဝါရီ ၅ ရက္တြင္ ေျပာၾကားရာ၌ ယခုအခ်ိန္သည္ အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ အခ်ိန္ မဟုတ္ေသးဟု ဆုိခဲ့ၿပီး ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးေရးကုိ ပုိမုိ ႀကိဳးစားရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ပါသည္။
အီရန္ႏုိင္ငံက ေရွ႕ဆက္၍ က်င္းပမည့္ အစည္းအေဝးမ်ားကုိ ျငင္းပယ္ခဲ့ျခင္း၊ ႏုိင္ငံတကာ အႏုျမဴ စြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ IAEA ႏွင့္ ထိေရာက္စြာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ယေန႔ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ ၆ ႏုိင္ငံ စလံုးက စုိးရိမ္ ပူပန္ေနၾကသည္ဟု Cooper က ဆုိပါသည္။ ေဆးဝါးဆုိင္ရာ အုိင္ဆုိတုပ္ ထုတ္လုပ္မည့္ ဓာတ္ေပါင္းဖုိအတြက္ လုိအပ္ေသာ သန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယမ္ ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေအာက္တုိဘာ (၁) ရက္ အဆုိျပဳခ်က္ အေပၚ အီရန္၏ တုံ႔ျပန္မႈမွာ လံုေလာက္မႈ မရွိ ဟု ၆ ႏုိင္ငံစလံုးက သေဘာတူခဲ့ၾကသည္ဟု Cooper က ေျပာၾကားပါသည္။
ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈ အစီအစဥ္မ်ား
လက္နက္ ထုတ္လုပ္ရန္ ရည္ရြယ္ေနသည္ဟု အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ားက ယံုၾကည္ထားၾကေသာ အီရန္၏ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ ႐ုတ္သိမ္းေရးႏွင့္ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္ျခင္းကုိ ရပ္ဆုိင္းေရးအတြက္ အီရန္ကုိ ဖိအားေပးရန္ ရည္ရြယ္သည့္ အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈ အစီအစဥ္ ၃ ခုကို လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီက လက္ခံခဲ့ပါသည္။ အီရန္ႏိုင္ငံကမူ အရပ္ဖက္ စြမ္းအင္ စီမံကိန္းမ်ား အတြက္သာ ျဖစ္သည္ဟု အခုိင္အမာ ျငင္းဆုိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
အစည္းအေဝးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႐ုရွား ဒုတိယ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးက ေျပာၾကားရာ၌ မည္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွ မခ်ရေသးေသာေၾကာင့္ စဥ္းစား သံုးသပ္ေနဆဲ အဆင့္သာ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ယခု အစီအစဥ္၏ က႑သစ္ကုိ စတင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ေအာက္တုိဘာ ၁ ရက္ အဆုိျပဳခ်က္၏ အေျခခံ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အီရန္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးလုိေသာ မိမိတုိ႔၏ ဆႏၵကုိ အတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ျပႆနာ၏ အေျဖကုိ ရရွိေရးအတြက္ ႀကိဳးစားရန္၊ မွန္ကန္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ရန္ အခ်ိန္ ရွိေသးသည္ဟု မိမိတုိ႔ ယံုၾကည္ေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ယခု အစည္းအေဝးသည္ အလြန္ အေရးပါသည္ဟု အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး၏ လက္ေအာက္မွ အရာရွိ William Burms က ေျပာဆုိပါသည္။ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္ျခင္း ဆုိင္ရာ အဆုိျပဳခ်က္အား အီရန္မွ တုန္႔ျပန္ရန္ အတြက္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ကုိ ေနာက္ဆံုးရက္ အျဖစ္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက သတ္မွတ္ခဲ့ပါသည္။
ခ်မွတ္ဖြယ္ ရွိသည့္ အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈ အမ်ားစုသည္ ကုလသမဂၢ လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ တားျမစ္ခ်က္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္သည္ဟု စြပ္စဲြ ခံေနရေသာ သေဘၤာ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အီရန္ ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္ တပ္ဖဲြ႕ကုိ ပစ္မွတ္ထားမည္ ျဖစ္ၿပီး ကမၻာဘဏ္ ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးအဖဲြ႕မ်ား၊ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ားအား လူသားျခင္း စာနာမႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ကိစၥမ်ားမွ လြဲ၍ အီရန္အား အာမခံေပးျခင္း၊ ေငြေခ်းျခင္း၊ ေငြေၾကး အကူအညီ ေပးျခင္းမ်ားကုိ တားျမစ္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။