Posts
Christian Science Monitor, 2nd July 2010
ျပင္ပကမာၻႏွင့္ အဆက္ျပတ္လုနီးပါး၊ အိပ္ငိုက္ေနေသာ ျမန္မာေက်း႐ြာေလးတြင္ ေဆာက္လုပ္ေရး အဖြဲ႕ကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရသည္မွာ လြန္ခဲ့ေသာ ၆လက ျဖစ္သည္။ စြမ္းအင္ ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္ေနေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ရန္ကုန္ တည္႐ွိရာ ေျမာက္ဖက္သို႔ သြားရာလမ္းေပၚ႐ွိ လယ္ကြင္းမ်ား၏ ေအာက္သို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးအဖြဲ႕က အနက္ေရာင္ ပိုက္လိုင္းခ်ေနသည္ကို ႐ြာသားမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။
တစ္ရက္လွ်င္ လွ်ပ္စစ္မီး ၆ နာရီ ရ႐ွိ၍ ကံေကာင္းေသာ အိမ္ေထာင္စုမ်ား႐ွိရာ အႀကီးဆံုး ၿမိဳ႕ေတာ္ (ရန္ကုန္) တြင္ ခ်ီးက်ဴးမႈခံယူရန္ အဆိုပါ ပိုက္လိုင္းကို ဇြန္လ ၁၂ ရက္တြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ ပိုက္လုိင္း လမ္းေၾကာင္းေပၚ႐ွိ ႐ြာသားမ်ား အတြက္မူ အက်ိဳးအျမတ္ မ႐ွိသည္မွာ အထင္အ႐ွားပင္ ျဖစ္သည္။ ေက်း႐ြာ႐ွိ အိမ္ဆိုင္ေလးတြင္ ကားဘက္ထရီ အေဟာင္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္ မီးသီးတစ္လံုးမွ အလင္းေရာင္သာ ထြက္ေပၚေနသည္။ အိမ္တြင္ လွ်ပ္စစ္မီး ရ႐ွိသူ တစ္ဦးမွ မ႐ွိပါ။ "ဓါတ္ေငြ႕က ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတြက္ မဟုတ္ပါဘူး'' ဟု လယ္သမား တစ္ဦးက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ႐ြာသားမ်ား ကံေကာင္းခဲ့သည့္ အခ်က္တစ္ခု ႐ွိသည္။ ပိုက္လိုင္းအတြက္ လမ္းေဖာက္ရန္ လယ္ကြင္းမ်ားမွ ဖယ္ခုိင္းသည့္သူ တစ္ဦးမွ မ႐ွိျခင္း ျဖစ္သည္။
လက္႐ွိ အေနာက္ႏိုင္ငံ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားက ဟန္႔တားႏိုင္ျခင္း မ႐ွိေသာ အာ႐ွ ေရနံ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကို ႀကီးမားစြာ ဆြဲေဆာင္ေနသည့္ စြမ္းအင္စီမံကိန္းမ်ား အတြက္ စစ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မည့္သည့္ေနရာတြင္ မဆို အာဏာပိုင္မ်ားကို လယ္ေျမမ်ားကို သိမ္းယူလ်က္ ႐ွိသည္။ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕တြင္းမ်ား စတင္ ဖြင့္လွစ္သည္ႏွင့္ ထြက္လာေသာ စြမ္းအင္ရင္းျမစ္မ်ားကို ခ်မ္းသာေသာ ႏုိင္ငံမ်ားသို႔ တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ခဲ့ၾကၿပီး ျပည္တြင္းေဒသခံ ျပည္သူမ်ားမွာမူ လယ္မဲ့ယာမဲ့ ဘဝျဖင့္ အေမွာင္ထုထဲတြင္ က်န္ရစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္အတြက္ သီးျခားပိုက္လိုင္းမွ ဓါတ္ေငြ႕ ၃၀ % ေရာင္းခ်ေပးေနေသာ ျပင္သစ္ Total ႏွင့္ အေမရိကန္ Chevron တို႔လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ဓါတ္ေငြ႕သိုက္မွ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားကို ယခု ရန္ကုန္သို႔ သြယ္တန္းသည့္ ပိုက္လိုင္းမွ တဆင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား ပိုမိုရ႐ွိလာမည္ ျဖစ္သည္။ Total ႏွင့္ Chevron သည္ ဓါတ္ေငြ႕မ်ား တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈ အတြက္ သာမကပဲ ေဒၚလာ ၁.၃ ဘီလီယံ ကုန္က်သည့္ ပိုက္လိုင္း တည္ေဆာက္ရာတြင္ လူ႔အခြင့္အရး ညႇဥ္းပန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း မဆုတ္မနစ္ စြပ္စြဲမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ညႇဥ္းပန္းမႈမ်ားတြင္ ႀကံရာပါ အျပစ္စြပ္စြဲထားေသာ သီးျခား အမႈတိုင္းမွာ တရားလုိမ်ားအား တရား႐ုံး ေျပၿငိမ္းမႈရ႐ွိရန္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း ကုမၸဏီမ်ားက ေလ်ာ္ေၾကး အေျမာက္အျမား ေပးခဲ့ရသည္။
သို႔ေသာ္ အဆိုပါ စီမံကိန္းသည္ လက္႐ွိ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းသစ္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ ေျပာပေလာက္ဖြယ္ မ႐ွိေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္ ပိုက္လိုင္းသစ္မွာ ယခင္ ပိုက္လုိင္းမ်ားထက္ ပို၍ အဆမ်ားစြာ ႀကီးမားသလို ပို၍ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့၊ ဗရမ္းဗတာ ျဖစ္မည့္ အလားအလာမ်ား႐ွိေၾကာင္း အေမရိကန္ႏွင့္ ထိုင္းအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူမ်ားက ဆိုသည္။
တ႐ုတ္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းသို႔ ေရနံစိမ္းႏွင့္ ျမန္မာ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕ ပို႔ေဆာင္မည့္ ပိုက္လိုင္း၂ခု စတင္ရာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ေရနံတင္ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕ ပို႔လႊတ္မည့္ စီမံကိန္းတြင္ တ႐ုတ္၊ ေတာင္ကိုးရီးယားႏွင့္ အိႏိၵယ စြမ္းအင္ ကုမၸဏီမ်ားက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလ်က္ ႐ွိသည္။ ၎ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းကို ၂၀၀၉ တြင္ တည္ေဆာက္မႈ စတင္ၿပီး ၂၀၁၃တြင္ ၿပီးစီးရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။
စီမံကိန္း လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လယ္ေျမမ်ား ဆံုး႐ႈံးခဲ့ေသာ မိသားစု ၁၀၀ ခန္႔မွာ ေလ်ာ္ေၾကး အနည္းငယ္သာ ရ႐ွိခဲ့ၿပီး အခ်ိဳ႕ လံုးဝ မရ႐ွိခဲ့ၾက ဟု ေျပာၾကားသူမွာ ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း ဆန္႔က်င္ေရး ထိုင္းအေျခစိုက္ " ေ႐ႊဓါတ္ေငြ႕ လႈပ္႐ွားမႈ အဖြဲ႕ '' မွ ညႇိႏိႈင္းေရးမွဴး ဝမ္ေအာင္ ျဖစ္သည္။ ဤအစား ၎တို႔ ျပန္လည္ အေျခခ်ႏိုင္မည့္ အနီးအနား ေျမလြတ္မ်ားကို ႐ွာေဖြေနၾကရသည္ဟု ဆိုသည္။ ကုန္းေပၚ ပိုက္လိုင္းလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ေနထိုင္သူမ်ားစြာမွာ လယ္ေျမ အသိမ္းခံရမည့္ အႏၲရာယ္၊ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ား အဓမၼ ေစခိုင္းမည့္ အႏၲရာယ္တို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္ဟု ဝမ္ေအာင္က သတိေပး ေျပာၾကားသည္။
"ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူေတြ အစစ္အမွန္ ပါဝင္ႏိ္ုင္တဲ့၊ ဒီမိုကေရစီ နည္းက် တင္ေျမႇာက္တဲ့ အစိုးရ ႐ွိလာတဲ့ အခ်ိန္အထိ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းကို ဆုိင္းငံ့ ထားေစခ်င္ပါတယ္'' ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
တန္ဖိုး ႀကီးျမင့္လြန္းသည့္ ပိုက္လိုင္း
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ နယ္စပ္ႏွင့္ နီးကပ္သည့္ ေ႐ႊဓါတ္ေငြ႕ စီမံကိန္းကို ေတာင္ကိုးရီးယား ေဒဝူး အင္တာေန႐ွင္နယ္က လုပ္ကိုင္ ေဆာင္႐ြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က ေတြ႕႐ွိခဲ့ေသာ ႀကီးမားလွသည့္ ကမ္းလြန္ ဓါတ္ေငြ႕သိုက္သည္ အိႏိၵယ အစိုးရကို ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ၎တို႔က ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ကုိ ျဖတ္သန္းကာ ကိုယ္ပိုင္ ပိုက္လိုင္း သြယ္တန္းရန္ အဆိုျပဳခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္သည္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေသာ လမ္းေၾကာင္းမဟုတ္ ဟု စိုးရိမ္ပူပန္ခဲ့ၾကေသာ အိႏိၵယ တာဝန္႐ွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ အစီအစဥ္မွာ ပ်က္ျပယ္သြားခဲ့ရသည္'' ဟု စီမံကိန္းကို ေလ့လာေနေသာ လန္ဒန္ Chatham House မွ တြဲဖက္ပါေမကၡ Marie Lall က ေျပာၾကားသည္။
ဤသို႔ အိႏိၵယက ေတြေဝေနခ်ိန္ ၂၀၀၇ တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အမႊာ ပိုက္လ္ိုင္း ၂ ခုကို အဆိုျပဳကာ အခြင့္အလမ္းကို လက္မလႊတ္တမ္း "ထိုးသုတ္'' သြားခဲ့သည္။ ပထမ ပုိက္လိုင္းမွာ ေဒဝူး လုပ္ကြက္မွ ဓါတ္ေငြ႕မ်ား သယ္ယူရန္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ ပိုက္လိုင္းမွာမူ ေရယာဥ္ေၾကာညႇပ္ မလကၠာ ေရလပ္ၾကားကို ျဖတ္သန္းေနရေသာ အာဖရိကႏွင့္ အေ႐ွ႕ အလယ္ပုိင္းမွ ေရနံတင္ သေဘၤာမ်ား သယ္ယူလာသည့္ ေရနံစိမ္းမ်ားကို တစ္ရက္လွ်င္ စည္ေပါင္း ၄၄၂,၀၀၀ခန္႔ ႏႈန္းျဖင့္ပို႔ေဆာင္ရန္ ဒီဇိုင္းထုတ္ထားသည္။ ဘီဂ်င္းသည္ ၎၏ မ႐ွိမျဖစ္ စြမ္းအင္ ေထာက္ပံ့မႈ လမ္းေၾကာင္း အတြက္ ေလွ်ာ့ခ်လိုျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု လံုၿခံဳေရး အကဲခတ္ ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။ အဆိုပါ ပိုက္လိုင္းမ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ သူပုန္မ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ရာနယ္ေျမႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား အပါအဝင္ ျမန္မာျပည္အတြင္း မိုင္ ၆၀၀ ခန္႔ ျဖတ္သန္းသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ၎ႏွင့္ ျခားနားစြာပင္ Total ကမ္းလြန္ပိုက္လုိင္း၏ ျမန္မာျပည္တြင္း အစိတ္အပိုင္းမွာ မိုင္ ၄၀ ခန္႔သာ ႐ွိသည္။
"တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ပိုက္လိုင္းေတြထဲမွာ ဒီတစ္ခုက အ႐ႈပ္ေထြးဆံုးနဲ႔ အႏၲရာယ္အမ်ားဆံုး ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္'' ဟု Lall က ဆိုသည္။
လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား အ႐ွိန္ျမင့္
လတ္တေလာ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္ အစိုးရ ႒ာနဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားက အဓမၼခုိင္းေစေသာ လုပ္သားမ်ား အသံုးျပဳေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာ အလုပ္သမား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ILOက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပစ္တင္ေဝဖန္ခဲ့သည္။ လမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္း၊ ေရနံပိုက္လိုင္းသြယ္ျခင္း စေသာႀကီးမားသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦး စီမံကိန္းမ်ားတြင္ လုပ္ခ မေပးပဲ အတင္းအက်ပ္ ခိုင္းေစျခင္းကို ေဒသခံ ေနထိုင္သူမ်ား မၾကာခဏ ရင္ဆိုင္ၾကရသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
အဆိုပါ လူ႔အခြင့္အေရး ညႇဥ္းပန္းမႈမ်ိဳးကို သည္းခံမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ပိုက္လိုင္းလမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္႐ွိ ေဒသခံ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားကို အသိေပးရန္ အဆိုအား အဆိုျပဳ တင္ျပထားသည္ ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ILO အရာ႐ွိ Steve Marshall ေျပာၾကားသည္။ ဓါတ္ေငြ႕စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္သူ ေဒဝူးႏွင့္လည္း အလုပ္သမား ကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ္လည္း ၎တို႔ စီမံကိန္းအေပၚတြင္ တိုက္႐ုိက္ အႀကံေပးမႈ တစံုတရာ မျပဳလုပ္ခဲ့ပါဟု ၎က ဆိုသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္အတြင္း Nike ႏွင့္ Pepsi စေသာ အေနာက္ႏိုင္ငံ နာမည္ႀကီး တံဆိပ္မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ စည္း႐ုံးႏိုင္ခဲ့ေသာ၊ ႏိုင္ငံအတြင္း လုပ္ကိုင္ေနေသာ အေနာက္ေရနံ ကုမၸဏီမ်ား၏ က်င့္ဝတ္ အေပၚ မီးေမာင္း ထိုးျပခဲ့ၾကေသာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူမ်ား အတြက္ ယခု အာ႐ွ ေရနံ ကုမၸဏီမ်ား၏ တက္သုတ္႐ိုက္မႈက စိမ္ေခၚမႈ အသစ္မ်ား ေပးေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မွတ္တမ္းသည္ ယခု ပိုက္လိုင္း လုပ္ငန္း႐ွင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပိုင္ CNPC ေကာ္ပိုေရး႐ွင္းကို ဟန္႔တားႏိုင္မည့္ အလားအလာ မ႐ွိပါ။
လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူမ်ားက "စီမံကိန္း အတြင္း တာဝန္ယူေရးႏွင့္ သာမန္ျမန္မာျပည္သူတို႔၏ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားေရးတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေတာင္းဆိုႏိုင္ရန္ အာ႐ွ၊ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု႐ွိ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ား၊ အျခား ႐ွယ္ယာ႐ွင္မ်ားကို စည္း႐ုံး လႈံ႕ေဆာ္ေနသည္'' ဟု ေျပာၾကားသည္။
"ကုမၸဏီေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ အလုပ္လုပ္လာေစမဲ့ နည္းလမ္းေတြ ႀကံဆေနပါတယ္'' ဟု ဝါ႐ွင္တန္ အေျခစိုက္ Earthrights International မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူ Matthew Smith က ေျပာၾကားသည္။ Earthrights International သည္ ျမန္မာနစ္နာသူမ်ား ကုိယ္စား Total ႏွင့္ Unocal ကိို တရားစြဲခဲ့သည့္ အဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။
--
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.