Reuters, 2nd July 2010
အီရန္ႏိုင္ငံ၏ ေလာင္စာ တင္သြင္းမႈမ်ားကို ပိတ္ပင္ တင္းက်ပ္ရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာက ပစ္ပယ္ထားမႈ ပိုမို ထိေရာက္ေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ အဆိုပါ အစၥလာမ္မစ္ သမၼတႏိုင္ငံအေပၚ လက္တံ႐ွည္႐ွည္ ဆန္႔ႏိုင္မည့္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ အသစ္မ်ား ခ်မွတ္မည့္ ဥပေဒကို အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက ၾကာသပေတးေန႔တြင္ လက္မွတ္ ေရးထိုးလိုက္သည္။
ယခု အေရးယူမႈ အသစ္သည္ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ထုတ္ျပန္ဖူးသမွ် အနက္ အတင္းက်ပ္ဆံုး ျဖစ္၍ အီရန္ စီးပြားေရး၏ ပင္မ ေက်ာ႐ုိး ျဖစ္ေသာ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕က႑ ေခတ္မီေစမည့္ ပစၥည္းမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား အပါအဝင္ သန္႔စင္ၿပီး ေလာင္စာ ဝယ္ယူရာတြင္ အီရန္အား အခက္ေတြ႕ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု အိုဘားမားက ဆိုသည္။
သံတမန္ နည္းလမ္းအရ ညႇိႏႈိင္းေရးတံခါး ပြင့္ေနဆဲ အခ်ိန္တြင္ သမၼတ အိုဘားမားက "အီရန္ အေနျဖင့္ ၎၏ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္မႈ အစီအစဥ္ကို ရပ္ဆိုင္းရန္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ေတာင္းဆိုမႈကို ဆက္လက္ အာခံေနမည္ ဆိုပါက အႀကီးမားဆံုး ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားမ်ား က်ေရာက္လာလိမ့္မည္'' ဟု ေျပာၾကားလိုက္သည္။
အီရန္ႏိုင္ငံက ၎၏ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ေရး အတြက္ ျဖစ္သည္ဟု ခုခံ ေျပာၾကားေနခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ၎၏ ဥေရာပ မဟာမိတ္မ်ားက အီရန္သည္ အႏုျမဴဗံုး ထုတ္လုပ္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု သံသယ ႐ွိေနသည္။
အီရန္အေပၚ က်ယ္ျပန္႔စြာ အေရးယူေရးႏွင့္ တားဆီး ပိတ္ပင္ေရး ဥပေဒကို အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ လက္မွတ္ ေရးထိုးစဥ္ အိုဘားမားက "အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက အီရန္ႏိုင္ငံ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္မ်ား မပိုင္ဆိုင္ေအာင္ တားဆီးရန္ ဆံုးျဖတ္ထားသည္ကို သံသယ မ႐ွိသင့္'' ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
အီရန္၏ ေငြေၾကးလုပ္ငန္း၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ အာမခံ လုပ္ငန္း၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ စြမ္းအင္ က႑မ်ားကို ပစ္မွတ္ထား ထပ္ေဆာင္း ကိုင္တြယ္မည့္ တင္းက်ပ္ေသာ ကုလသမဂၢ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ဥေရာပ သမဂၢ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ယခင္လတြင္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။
ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီတြင္ ဇြန္လက သေဘာတူခဲ့ေသာ အစီအစဥ္မ်ားထက္ ယခု အေမရိကန္၏ အေရးယူ အစီအစဥ္သစ္မ်ားက မ်ားစြာ သာလြန္ၿပီး အီရန္အား ၎၏ အျငင္းပြားဖြယ္ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသို႔ ျပန္လည္ တက္ေရာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ သီးသန္႔ ဦးတည္ ဖိအားေပးရန္ ရည္႐ြယ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
အီရန္ကို ေလာင္စာဆီ ေထာက္ပံ့ေနေသာ ကုမၸဏီမ်ား၊ အီရန္၏ ၾသဇာႀကီး ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ (သို႔) ၎၏ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ ႏိုင္ငံတကာ ဘဏ္လုပ္ငန္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အေမရိကန္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ အစီအစဥ္ အရ ဒဏ္ခတ္မည္ ျဖစ္သည္။
အဓိက အီရန္ဘဏ္မ်ား (သို႔) ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္း လုပ္ကိုင္ေနေသာ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ား အေနျဖင့္ အေမရိကန္ ေငြေၾကးစနစ္ အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ရမည္ မဟုတ္ပါ။ အီရန္ကို ဓါတ္ဆီ တင္သြင္း ေထာင္ပံ့ေနေသာ ကမာၻ႔ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား သည္လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အတြင္း႐ွိ အိမ္ၿခံေျမ ေရာင္းဝယ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ ေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ ဘဏ္စနစ္ အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ တားဆီးခံရျခင္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရပါလိမ့္မည္။
အလွပစ္မည့္ ေငြက်ည္ဆံ မဟုတ္
"တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အတူ လုပ္ေဆာင္သြားမဲ့ အခုအေရးယူမႈ အစီအစဥ္ေတြဟာ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ရံပံုေငြ ေတာင့္တင္းေအာင္ လုပ္ေနတဲ့ အီရန္ အစိုးရရဲ႕ ႏွလံုးသား ဗဟိုခ်က္ကို ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ေနတာပါ။ အီရန္ အစိုးရကို သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္ ဆိုတာကို ျပေနတာပါ'' ဟု အိုဘားမားက ေျပာၾကားသည္။
"အခု အေရးယူမႈ အစီအစဥ္သစ္ေတြဟာ တီဟီရန္က သူ႔ရဲ႕ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္ကို ထာဝစဥ္ စြန္႔လႊတ္သြားေအာင္ သိမ္းသြင္းရာမွာ လုိအပ္တဲ့ ကရိယာေတြ အျဖစ္ အေထာက္အပံ့ ေပးလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္'' ဟုေျပာၾကားခဲ့သူမွာ ပိတ္ဆို႔မႈ အစီအစဥ္သစ္ ခ်မွတ္ေရးတြင္ ပါဝင္ လႈပ္႐ွားခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ Howard Berman ျဖစ္သည္။
အေရးယူမႈ အသစ္မ်ားသည္ အီရန္ႏိုင္ငံ အေၾကာက္႐ြံ႕ဆံုး ၎၏ စြမ္းအင္ က႑ကို ထိခိုက္ေစရန္ ရည္႐ြယ္ ေရးဆြဲထားသည္။ ကမာၻ႔ ပဥၥမ အႀကီးဆံုး ေရနံစိမ္း ထုတ္လုပ္သူ အီရန္သည္ လိုေလာက္ေသာ သန္႔စင္ႏိုင္မႈ စြမ္းရည္ႏွင့္ ဓါတ္ဆီ လိုအပ္ခ်က္ ၄၀ % တင္သြင္းမႈတို႔ကို ဆံုး႐ႈံးေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
၎၏ ထိခိုက္ႏိုင္မႈ အႏၲရာယ္ကို သိ႐ွိထားသည့္ အီရန္သည္ ၂ႏွစ္ အတြင္း ဓါတ္ဆီ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ကိုယ္တိုင္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ရန္ အစီအစဥ္မ်ားေရးဆြဲထားၿပီး အစိုးရ ေထာက္ပံ့ေရး အစီအစဥ္မ်ား ႐ုတ္သိမ္းကာ ျပည္တြင္း လိုအပ္ခ်က္ကို ေလွ်ာ့ခ်လ်က္ ရွိသည္။
ပိတ္ဆို႔မႈ အစီအစဥ္မ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို အီရန္ သမၼတ မဟာမက္ အာမက္ ဒီနီဂ်က္က ပယ္ခ်လိုက္ၿပီး "အကယ္၍ လိုအပ္ပါက အီရန္သည္ တစ္ပတ္အတြင္း ကိုယ္တိုင္ လံုေလာက္ေအာင္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း'' ေၾကြးေၾကာ္လိုက္သည္။
၂၀၀၉ ဇန္နဝါရီလတြင္ အိုဘားမား အာဏာ လႊဲေျပာင္းယူၿပီးေနာက္ "အီရန္ကသာ လက္သီးဆုပ္ ျဖည္မည္ ဆိုပါက သံတမန္ညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား အသစ္ စတင္မည္'' ဟု ကတိျပဳခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ကမ္းလွမ္းမႈကို အီရန္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ခါးခါးသီးသီး ပယ္ခ်ကာ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္မႈကို ဆက္လက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ စတုတၳ အခ်ီေျမာက္ ကုလသမဂၢ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ခ်မွတ္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမႈ ရ႐ွိေအာင္ အိုဘားမား အေနျဖင့္ စည္း႐ုံး လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ရသည္။
စီးပြားေရး ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ႏ်ဴကလီးယား စြမ္းရည္ ရ႐ွိေအာင္ ႀကိဳးစားေနသည့္ အီရန္ကို ဟန္႔တားႏိုင္လိမ့္မည္ ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေသာ CIA ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Leon Panetta ၏ အေစာပိုင္း မွတ္ခ်က္မ်ားကို တုန္႔ျပန္သည့္ အေနျဖင့္ အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ႐ွိသူ Robert Gibbs က ယခု အစီအစဥ္သစ္မ်ား၏ ကမ္းလွမ္းမႈသည္ ေငြက်ည္ဆံ မဟုတ္ဟု ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။ အလွမပစ္၊ တကယ္ပစ္မည္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခုအခါ အေရးယူမႈ အစီအစဥ္သစ္မ်ားသည္ အီရန္ကို စတင္ ကိုက္ဖဲ့ရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အီရန္သို႔ ဓါတ္ဆီ ေရာင္းခ်မႈ ရပ္ဆိုင္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ေနာက္တိုး စာရင္းတြင္ ျပင္သစ္၏ Total လည္း ယခုအပတ္ ပါဝင္လာသည္။ စပိန္၏ Repsol Pars ဓါတ္ေငြ႕ စီမံကိန္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို လုပ္ကိုင္ေနေသာ ကန္ထ႐ုိက္စာခ်ဳပ္ကို ရပ္ဆိုင္း ထြက္ခြာမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.