Transparency Myanmar

transparency.myanmar@gmail.com

yangonchronicle2011 Op-Ed
yangonchronicle2011 Op-Ed

၂၂.၃.၂၀၁၂

ေဆာင္းပါးက႑

  1. ကိုယ္စြမ္းဉာဏ္စြမ္းရွိသေလာက္အားထုတ္ရမည္

**************************************

ေဆာင္းပါးက႑

ကိုယ္စြမ္းဉာဏ္စြမ္းရွိသေလာက္အားထုတ္ရမည္

မိုးျမင့္ၿငိမ္း

ယခုတေလာစာေရးသူမွာ မီဒီယာအေပၚ တရားစြဲဆုိမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနရသည့္ သတင္းမ်ားကို ဖတ္႐ႈရင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ မီဒီယာ ထိန္းေက်ာင္းမႈအေရးပါပံုကိုယခင္ကထက္ ပိုမိုသိျမင္နားလည္ခဲ့သည္။ မီဒီယာဆိုသည္မွာလည္းအရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕တြင္ပါဝင္သည့္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေရးတြင္ အေရးပါသည့္ အင္စတီက်ဴးရွင္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ မီဒီယာဆိုသည္မွာအာဏာကိုေစာင့္ၾကည့္ထိန္းေက်ာင္းသည့္ အလုပ္္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း လြဲေခ်ာ္ေနသည့္ အဂတိတရားမ်ားကို ျပည္သူမ်ားသိရွိေစဖို႔ agenda setting တာဝန္ကိုပါ ယူရသည့္အတြက္ power professional လည္း ျဖစ္သည္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက “ဥပေဒအထက္တြင္ မည္သူမွ်မရွိ၊ ဥပေဒျပင္ပတြင္ မည္သူမွမရွိ”ဟုဆုိကာတရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အေရးႀကီးေၾကာင္း ေဖာ္က်ဴးခဲ့သလို အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း “မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ရွိမွ ဥပေဒစိုးမုိးေရး ေဖးမေပးႏိုင္မွာျဖစ္သလို မီဒီယာကိုကန္႔သတ္တယ္ဆိုတာ ဒီႏုိင္ငံရဲ႕တိုးတက္ေရးကို ကန္႔သတ္တာနဲ႔ အတူတူပဲ”ဟု ဆိုသြားခဲ့ပါသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲပိုင္းကလည္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေလးထားသလို အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္မွာ အေရးႀကီးေၾကာင္း သေဘာထားထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါသည္။ ဝါရင့္သတင္းစာဆရာႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သူ ေမာင္ဝံသမွလည္း စီးပြားေရးသမား တစ္ဦး လူသိရွင္ၾကား မီဒီယာအေပၚ အသံုးခ်ခံအျဖစ္ သေဘာထားကာ တိုက္ခိုက္ေဝဖန္ခဲ့ျခင္းကို “စတုတၳဳမ႑ိဳင္ကို မထိပါးနဲ႔” ဟူ ေသာေဆာင္းပါးျဖင့္ ျပန္လည္ေရးသားခဲ့သည္မွာလည္း အေတာ္ဂယက္႐ုိက္ခဲ့ပါသည္။

ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေရးတြင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသံုးရပ္ ခြဲျခားၿပီး အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္သည့္စနစ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လူမႈ လူတန္းစာအလႊာအသီးသီးသို႔ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္ၿပီး ျဖစ္ပ်က္သမွ်ကိစၥအလံုးစံုကို အေသးစိတ္ ေမးျမန္းေထာက္လွမ္း၍ ျပည္သူမ်ားထံတင္ျပသည့္ မီဒီယာ၏ အခန္းက႑၌ မပါဝင္ခဲ့လွ်င္ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ထိုေၾကာင့္ သတင္း မီဒီယာမွုာ မ႑ိဳင္ႀကီးတစ္ရပ္အျဖစ္ ရပ္တည္ကာ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈရွိသည့္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္၏ အေရးႀကီးသည့္အခန္းက႑တြင္ ပါဝင္လာရၿမဲ ျဖစ္ပါသည္။ မီဒီယာမွာတရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ အေရးႀကီးေၾကာင္းကို အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္သြားခဲ့သည့္ တကယ့္ျဖစ္ရပ္မွန္ ႐ုပ္ရွင္ကားတစ္ကားကို ၾကည့္ခဲ့ ရပါသည္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးသည္မွာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈမ်ား ေပါမ်ားေနေသးသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကလည္းအန္နာဟဇဲဆိုသည့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ဆန္႔က်င္ေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမွာ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့သည္။ ၎ကို အာဏာပိုင္မ်ားက ထိန္းသိမ္းရာ ေထာင္ပါးမ်ားစြာေသာ ျပည္သူမ်ားကမေက်နပ္၍ အုတ္ႏွင့္က်င္းႏွင့္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည့္အတြက္ မူဝါဒခ်မွတ္သူမ်ား ၾကားတြင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပႆနာကိုအေလးထားကိုင္တြယ္လာခဲ့သည္။ စာေရးသူ ၾကည့္ခဲ့သည့္ ႐ုပ္ရွင္မွာလည္း အဂတိတရားေၾကာင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ မရွိခဲ့သည္ကို သတင္းေထာက္တစ္ဦး၏ စူးစမ္းေထာက္လွမ္းမႈ သတင္းအတတ္ပညာျဖင့္ (Investigative Journalism) ျပည္သူမ်ားႏွင့္ အိႏိၵယ ဗဟိုအစိုးရ  တာဝန္ရွိသူမ်ားပါသိေအာင္ တင္ျပေဖာ္ထုတ္သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ဇတ္လမ္း ျဖစ္သည္။

ဇတ္ကားနာမည္မွာ “No one killed Jassica” ျဖစ္ပါသည္။ ဇတ္၏အစဤလို……..။ Jassicaမွာ အိႏိၵယ လူလတ္တန္းစား ေအာက္လႊာမွ ႀကီးျပင္းလာခဲ့သည့္ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သူမဟာ အရပ္ဘားဆုိင္မွာ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္လုပ္ရင္း တကၠသိုလ္တက္ဖို႔ အတြက္ ႀကိဳးစားေနသူပါ။ သူ႔မွာမိဘႏွစ္ဦးႏွင့္ အမတစ္ဦးရွိၿပီး အႏိၵယႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ မြန္ဘုိင္းၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္ၾကပါသည္။ တစ္ေန႔ အရပ္ဘားဆုိင္မွာ အမူးလြန္ေနသည့္ လူငယ္သံုးဦးမွ အရပ္ထပ္ထည့္ေပးဖို႔ အရက္ေတာင္းရာ သူမက အမူးလြန္ေနသည့္သူမ်ားကို ဆုိင္၏ လံုၿခံဳေရးအရ မထည့္ေပးျခင္းအေပၚ ထိုလူငယ္သံုးဦးထဲမွ တစ္ဦးက ေသနတ္ျဖင့္ခ်ိန္ကာ ပစ္လိုက္ေလသည္။ သူမေသဆံုးမႈအေပၚ မေက်မခ်မ္းျဖစ္ခဲ့သည့္ မိသားစုမွာ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ခဲ့သည့္ လူငယ္အား တရားစြဲဆြဲခဲ့သည္။ ဇတ္လမ္းမွာ ဤအထိစိတ္ဝင္စားဖို႔ မေကာင္းေသးပါ။ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းသည္မွာ သတ္ခဲ့သည့္ လူငယ္၏အေဖမွာ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ေနသည့္အခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းျခင္းႏွင့္ အဂတိတရားထူေပါျခင္းမွာ ဤေနရာတြင္ ပိုမိုေပၚလြင္ခဲ့သည္။ Jassica ၏ အမက သက္ေသအတြက္ အခင္းျဖစ္ပြားရာေနရာတြင္ ရွိေနခဲ့ေသာ မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားကို အကူအညီ ေတာင္းရာ သက္ေသအမ်ားစုမွာ လာဘ္ယူမႈရွိထားသူမ်ား၊ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈမ်ား ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ အနည္းငယ္မွလြဲ၍ မည္သူမွ် အမွန္အတုိင္း မေျပာခဲ့ဘဲ တရား႐ုံးတြင္ ေရွာင္၍ေျဖခဲ့သည္။ ဤလိုႏွင့္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာအမႈမွာ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အထိ ဆက္လက္ၾကာရွည္ခဲ့ရၿပီး တရားသူႀကီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာလည္း တရားခံအား ကြင္းလြတ္ကၽြတ္လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ အႏိၵယ၏ ၾသဇာရွိ သတင္းဌာနႀကီးတစ္ခုမွ သတင္းေထာက္ တစ္ဦးက ယင္းသို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္းအေပၚ အလြန္အံ့ၾသခဲ့သည္။ ယင္းသတင္းေထာက္ မွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ၎အမႈကို တရားခံက်ိန္းေသေပါက္ အျပစ္ေပးခံရမွာဘဲဟု ထင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္မဝင္စားဘဲေနရာမွ ယခုတရား႐ုံးက ဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္းအေပၚ သူ၏ စိတ္ႏွလံုးသို႔ တိုး၍ ေစာင့္သြားခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ Jassicaအတြက္ အမွန္တရားကိုသူ၏ သတင္းေထာက္အတတ္ပညာျဖင့္  ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ရာ ျပည္သူမ်ားစြာပါဝင္သည့္ Jassicaအတြက္ ဖေယာင္တုိင္ မီးထြန္းသည့္ လႈပ္ရွားမႈ ဒီေရတက္လာသလုိ ေနာက္ဆံုး သမၼတ အဗူဒူကလမ္ကပါ ျပည္သူမ်ားအား တရားနည္းလမ္းက်ရပါေစမည္ဟု အေလးထား ေျပာၾကားခဲ့ရသည့္အျဖစ္အထိ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ဤလုိႏွင့္ ေအာက္႐ုံးက ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္အမႈကို အထက္႐ုံးက ျပန္လည္ သံုးသပ္ရာ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တရားခံအား တစ္သက္ တစ္ကၽြန္းေထာင္ဒဏ္က် ခံေစခဲ့သည္။

အထက္ပါ အႏိၵယတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ စူးစမ္းေထာက္လွမ္းေရး သတင္းစာအတတ္ျဖင့္ပင္ အေမရိကန္သမၼတတစ္ဦး ရာထူးမွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရျခင္းမ်ိဳးလည္း ရွိပါသည္။ ၿပိဳင္ဘက္ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ၏ ႐ုံးခန္းထဲသို႔ ေဖာက္ထြင္းဝင္ေရာက္ခဲ့မႈအေပၚ Washington Post မွ သတင္း ေထာက္ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ Bob Woodward ႏွင့္ Carl Bernstein တို႔မွ ျပည္သူမ်ားအား ထုတ္ေဖာ္တင္ျပခဲ့သည့္ Watergate scandal မွာလည္း ကမာၻေက်ာ္ သြားခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း The Voice Weekly မွ ျပည္ေထာင္စု စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္႐ုံးက ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္ ဝန္ႀကီးဌာနအခ်ိဳ႕၏ က်ပ္သိန္းေထာင္ခ်ီ အလြဲသံုးစားမႈမ်ား စစ္ေဆးေတြ႕ရွိမႈကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ့သည့္အျပင္ ေမာ္ဒန္ဂ်ာနယ္မွလည္းလမ္းမ်ား မေကာင္းသည့္ အေၾကာင္းေရးသားတင္ျပခဲ့သည္။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ားအေပၚ အစိုးရဌာနမွလည္း တရားစြဲ ဆုိမႈမ်ားျပဳလုပ္လာေနၿပီျဖစ္သည္။

ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေရးတြင္ မီဒီယာ၏ လြတ္လပ္မႈကိုထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရးကို အေျခမွ လိႈက္စားသလို ျဖစ္ေနေတာ့မည္။ တရားစြဲဆုိမည္ဆိုလွ်င္လည္း မီဒီယာဥပေဒ ခုိင္ခုိင္မာမာ ရွိေသးသည္မဟုတ္ပါ။ မေက်နပ္၍ တရားစြဲမည္ဆုိလွ်င္ေတာင္ အေသေရဖ်က္မႈ ဥပေဒျဖင့္သာ တရားစြဲဆိုႏုိင္သည့္ အဆင့္ပင္ရွိပါေသးသည္။ မီဒီယာသမားမ်ားမွာလည္း ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ ေရွ႕ဆံုးမွာေန၍ ျပႆနာကို မီးေမာင္းထိုး တင္ျပကာ တရားနည္းလမ္းက်ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ မီဒီယာသမားမ်ားမွာလည္း Professional အရည္အေသြးမ်ား ျပည့္ဝေနဖုိ႔ လုိလာေလၿပီ။ သတင္းမီဒီယာ ယခုမွအရွိန္ရကာစ ျမန္မာႏုိင္ငံအဖို႔ မီဒီယာသမားမ်ား အရည္အေသြးအျပည့္အဝႀကီး ရွိေနမည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ရွိသည့္အရည္အေသြးျဖင့္ပင္ ဒီမိုကေရစီ ခုိင္မာအားေကာင္းေအာင္၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးရွိလာေအာင္ ကိုယ္စြမ္း၊ ဉာဏ္စြမ္းရွိသေလာက္ အားထုတ္ရမည္ပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

****************************************************************************

 

 


Google Docs makes it easy to create, store and share online documents, spreadsheets and presentations.
Logo for Google Docs

0 comments:

Post a Comment